Tăng gấp đôi các loại phí
Theo chỉ thị của Sở GD&ĐT Hà Nội, đầu năm học, các trường không nên gộp các khoản thu nhằm giảm bớt gánh nặng cho phụ huynh, đồng thời, số tiền thu thoả thuận không nên vượt quá số tiền đóng theo quy định. Thế nhưng, thực tế hoàn toàn khác với chỉ thị.
Năm học này, trường Mầm non thực hành Hoa Sen (Hà Nội) tăng tiền chăm sóc bán trú từ 25.000 lên 50.000 đồng một tháng, tăng tiền ăn từ 5.000 đồng lên 8.000 đồng/1 ngày, tăng tiền học năng khiếu từ 20.000 đồng lên 30.000 - 40.000 đồng.
Bên cạnh đó, phụ huynh còn phải đóng thêm một khoản hoàn toàn mới là tiền Phục vụ chuyên môn 20.000 đồng. Theo giải thích của trường, đây là tiền mua đồ dùng học tập cho các cháu, trong khi tiền học phẩm, các cháu vẫn tiếp tục phải đóng.
Trường tiểu học DL Đoàn Thị Điểm, một trong những trường nổi tiếng ở Hà Nội cũng có mức thu xứng tầm với vị trí của mình. Chị Phương Lâm, một phụ huynh, cho biết: “Riêng tiền học phí và bán trú mỗi tháng đã bằng trường khác đóng các khoản thu khác trong vòng cả năm: 760.000 đồng.
Ngoài ra, còn tiền xây dựng 400.000 đồng, tiền tham quan 150.000 đồng/năm, Quỹ sao - đội 30.000 đồng/năm, tiền ô tô 300.000 đồng/năm, đồng phục 220.000 đồng, quỹ lớp tạm thu đầu năm 400.000 đồng, tiền bảo hiểm thân thể và y tế 120.000 đồng/năm. Tổng số tiền tôi đóng đầu năm học cho cháu khoảng 2.380.000 đồng”.
Trường mầm non thực hành Linh Đàm (Hà Nội) cũng liệt kê một loạt các khoản thu để phụ huynh đóng với số tiền xấp xỉ 1 triệu đồng. Ngoài các khoản phí chính như tiền học phí, học phẩm, phụ huỵnh cũng phải chi thêm tiền cho quỹ phụ huynh 10.000 đồng/tháng, nước uống 6.000 đồng/tháng và Bảo hiểm thân thể 40.000 đồng/năm, tiền trông ngoài giờ 80.000 đồng/tháng, tiền trông ngoài giờ đột xuất 20.000 đồng/buổi...
Trong khi đó, cũng là trường bán công, nhưng trường mầm non bán công Việt Bun lại chỉ thu có tiền học phí 260.000 đồng, học phẩm 100.000 đồng, đồ dùng 100.000đồng, tiền xây dựng 200.000 đồng. Trường không có các khoản lặt vặt khác nhưng học sinh vẫn có nước tinh khiết để uống, gửi xe không mất tiền...
Không nên tiếp tục "thả nổi"
Điều đáng nói ở đây, là ngoài các khoản thu chính thống theo quy định của ngành, nhiều trường tự ý đặt ra các khoản thu với tên gọi khác nhưng thực chất là cùng phục vụ mục đích tương tự, ví như tiền hỗ trợ đời sống, hay hỗ trợ học phí, hỗ trợ chuyên môn...
Câu hỏi đặt ra là số tiền chính thống phụ huynh phải đóng đủ trang trải cho chi phí học tập của con em mình chưa? Nếu đủ thì tại sao các trường còn thu thêm các khoản khác? Và nếu không thì tại sao không liệt kê vào các khoản chính? Đây chính là lý do các trường tự ý lách luật để đề ra các khoản thu bất hợp lý, không trường nào giống trường nào.
Đơn cử chuyện tiền ăn. Hiện nay, vẫn có những trường chỉ thu 7.000, 8.000 đồng/1 ngày nhưng có trường lại thu 13.000 đồng/1 ngày. Chúng ta chưa bàn luận việc các cháu được cho ăn có đúng với số tiền phụ huynh phi đóng hay không, nhưng cũng có thể thấy, mỗi trường một kiểu, chẳng có một mặt bằng chung nào.
Rồi tiền trông ngoài giờ: Có trường chỉ thu 10.000 đồng/1 buổi, 2.000đồng/ giờ thì lại có trường thu đến 20.000 đồng/1 buổi.
Tiền thăm quan cũng tương tự. Với 150.000 đồng, tháng nào HS trường tiểu học Đoàn Thị Điểm cũng được đi chơi. Nhưng với 100.000 đồng, HS trường mầm non Thái Dương chỉ có thể được đi 2 - 3 lần trong một năm. Tất cả cũng chỉ loanh quanh trong thành phố, chắc chắn giá thành thuê xe, vé vào cổng… đều tương đương nhau. Vậy, số tiền được sử dụng như thế nào, có được giải trình?
Nếu so sánh khoản thu đầu năm của các trường, ta thấy còn rất nhiều điều không công bằng. Nhưng vì không có nhiều sự lựa chọn tốt hơn, nên dù còn băn khoăn, nghi ngại, phần lớn phụ huynh đều tặc lưỡi.
Đã đến lúc không thể tiếp tục thả nổi các khoản thu trong nhà trường hiện nay. Luật Giáo dục năm 2005 (Điều 105) đã quy định, người học chỉ phi nộp học phí và lệ phí tuyển sinh với mọi cấp học, trừ học phí bậc tiểu học. Thiết nghĩ cần có chế tài đối với các trường vi phạm quy định này.