Đại biểu Nguyễn Danh Tú, Đoàn ĐBQH tỉnh Kiên Giang
Bày tỏ tán thành với sự cần thiết sửa đổi, bổ sung Luật Phòng, chống bạo lực gia đình sau gần 15 năm thực hiện, đại biểu Nguyễn Danh Tú, Đoàn ĐBQH tỉnh Kiên Giang nhấn mạnh, việc sửa đổi, bổ sung luật hiện hành nhằm thể chế hóa quan điểm, chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, giải quyết những bất cập trong thực tiễn thi hành Luật Phòng, chống bạo lực gia đình, tăng cường các biện pháp bảo vệ quyền con người theo Hiến pháp năm 2013; nâng cao hiệu lực, hiệu quả của các thiết chế nhà nước, xã hội cũng như vai trò của gia đình về lĩnh vực này, góp phần gìn giữ các giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của gia đình, dân tộc, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của đất nước trong tình hình mới. Cùng với đó, để tăng tính thuyết phục, đại biểu đề nghị trong nội dung về sự cần thiết sửa đổi, bổ sung Luật Phòng, chống bạo lực gia đình, Ban soạn thảo càn tiếp tục làm rõ và nổi bật hơn nữa những bất cập, hạn chế của các quy định trong Luật hiện hành đang thực hiện.
Bên cạnh đó, đại biểu cũng khẳng định nội dung của dự án Luật cơ bản phù hợp với chủ trương, đường lối của Đảng, tinh thần của Hiến pháp năm 2013, cơ bản thống nhất với các quy định của luật hiện hành. Đại biểu đề nghị ban soạn thảo tiếp tục nghiên cứu, rà soát, bổ sung các quy định để có thể nhận diện các hành vi bạo lực gia đình đối với một số nhóm đối tượng đặc biệt như trẻ em, phụ nữ mang thai, người cao tuổi, người khuyết tật và tương ứng với đó, phải có các quy định phù hợp với các nhóm đối tượng này, có các biện pháp phòng ngừa, hỗ trợ, bảo vệ.
Thêm vào đó, đại biểu cũng nhấn mạnh, Dự án Luật có nhiều quy định liên quan trực tiếp đến quyền con người, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân, đồng thời đề nghị ban soạn thảo tiếp tục rà soát, đảm bảo Dự án Luật phù hợp với tinh thần của Điều 14, Hiến pháp năm 2013, hoàn thiện báo cáo tổng kết gần 14 năm thi hành Luật Phòng, chống bạo lực gia đình theo hướng bổ sung số liệu chính xác, rõ ràng, chỉ rõ những bất cập, vướng mắc ở khâu nào, cụ thể là ở quy định của pháp luật hay trong tổ chức thực hiện.
Đối với một số vấn đề cụ thể, về phạm vi điều chỉnh, dự thảo Luật có quy định “các biện pháp phòng ngừa, bảo vệ, hỗ trợ, xử lý vi phạm trong phòng, chống bạo lực gia đình; quyền, trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, gia đình, cá nhân và các điều kiện bảo đảm thực hiện phòng, chống bạo lực gia đình.” Đại biểu kiến nghị cần bổ sung nội dung “phát hiện bạo lực gia đình” vào phạm vi điều chỉnh. Về quy định xử lý hành vi vi phạm trong phòng, chống bạo lực gia đình, đại biểu đề nghị cần làm rõ, phân biệt rõ việc quy định xử lý hành vi bạo lực gia đình với quy định xử lý hành vi vi phạm trong phòng, chống bạo lực gia đình.
Về hành vi bạo lực gia đình, trong Dự thảo Luật, định nghĩa “bạo lực gia đình là hành vi cố ý gây tổn hại, có khả năng gây tổn hại về thể chất, tinh thần, kinh tế, tình dục đối với thành viên khác trong gia đình”. Trong quy định của Luật Hôn nhân, gia đình năm 2014, gia đình là tập hợp những người gắn bó với nhau do hôn nhân, quan hệ huyết thống, quan hệ nuôi dưỡng làm phát sinh các quyền và nghĩa vụ giữa họ với nhau. Như vậy, thành viên gia đình sẽ không bao gồm người đã ly hôn hoặc chung sống với nhau như vợ chồng. Tuy nhiên, khoản 2, Điều 4 trong Dự thảo Luật lại quy định hành vi bạo lực gia đình bao gồm cả các hành vi đối với người đã ly hôn hoặc chung sống với nhau như vợ chồng. Vì vậy, đại biểu đề nghị bổ sung phần giải thích thuật ngữ “thành viên gia đình” để đảm bảo thống nhất cách hiểu về thuật ngữ này trong phạm vi điều chỉnh, áp dụng của luật, tránh mâu thuẫn trong các đối tượng áp dụng của luật..
Dự thảo Luật đã quy định rõ 16 hành vi được coi là bạo lực gia đình. Đại biểu Nguyễn Danh Tú cho rằng, trường hợp người đã ly hôn, không phải hành động nào trong 16 hành động được liệt kê cũng được coi là bạo lực gia đình, chẳng hạn, hành động bỏ mặc, không chăm sóc với người đã ly hôn không nên coi là căn cứ để xác minh đó là bạo lực gia đình, vì vậy, cần rà soát lại quy định của khoản 2, Điều 4 để có quy định phù hợp, thiết thực.
Nhất trí với nhiều nguyên tắc phòng, chống bạo lực gia đình trong Dự thảo Luật, đại biểu đề nghị ban soạn thảo tránh văn phong báo cáo, sửa đổi, bổ sung Dự thảo Luật theo đúng văn phong văn bản quy phạm pháp luật.
Về biện pháp cấm tiếp xúc, khoản 1 Điều 34 của Dự thảo Luật quy định Tòa án nhân dân đang thụ lý và giải quyết vụ án dân sự liên quan đến người bị bạo lực gia đình quyết định áp dụng biện pháp cấm tiếp xúc trong thời hạn không quá 4 tháng trong một số trường hợp, trong đó có trường hợp Tòa án tự mình ra quyết định. Khoản 5 điều 34 của Dự thảo Luật quy định, thẩm quyền, trình tự, thủ tục áp dụng, thay đổi, hủy bỏ biện pháp cấm tiếp xúc được thực hiện theo quy định của Bộ luật Tố tụng dân sự và các văn bản hướng dẫn thi hành về biện pháp khẩn cấp tạm thời. Tuy nhiên, theo đại biểu, căn cứ trên khoản 3 Điều 111, khoản 1, 2, 3, 4 Điều 114 và Điều 135 của Luật Tố tụng dân sự, Tòa án không thể tự ra quyết định cấm tiếp xúc, nên quy định trên là không phù hợp, trái với quy định của Luật Tố tụng dân sự hiện hành. Đại biểu đề nghị ban soạn thảo cân nhắc, xem xét, chỉnh lý lại quy định này cho phù hợp, đảm bảo tính thống nhất, đồng bộ trong hệ thống pháp luật.
Bên cạnh đó, đại biểu đề nghị rà soát, nghiên cứu nội dung Điều 16 về hình thức thông tin, truyền thông giáo dục có sự trùng lắp với hình thức sinh hoạt cộng đồng./.
