Dự thảo Nghị quyết về tổ chức chính quyền đô thị tại Tp. Hải Phòng trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 8 có 10 điều với các nội dung cơ bản quy định về: mô hình tổ chức chính quyền đô thị tại Tp. Hải Phòng; nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền địa phương khi tổ chức chính quyền đô thị; cơ cấu tổ chức của HĐND và UBND; nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan chuyên môn, UBND cấp huyện, đơn vị sự nghiệp công lập; cán bộ, công chức làm việc tại phường, xã, thị trấn;...
Góp ý vào dự thảo Nghị quyết, qua thảo luận tại Tổ, các đại biểu đều tán thành cao sự cần thiết ban hành, đồng thời nhấn mạnh, yêu cầu cần tổ chức bộ máy chính quyền đô thị tinh gọn, hợp lý, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, phát huy tính tự chủ, tự chịu trách nhiệm, công khai, minh bạch trong quản lý và phục vụ Nhân dân tốt hơn của chính quyền các cấp của Thành phố.
Thống nhất với các nội dung theo Tờ trình của Chính phủ, đại biểu Dương Khắc Mai - Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Nông lưu ý, vừa qua đã tổ chức chính quyền đô thị ở một số thành phố như Tp. Hồ Chí Minh, Tp. Hà Nội, Tp. Đà Nẵng. Vì vậy, cần có tổng kết, đánh giá, rút kinh nghiệm để lựa chọn mô hình phù hợp nhất với đặc thù, đặc điểm của Tp. Hải Phòng; đáp ứng được yêu cầu phát triển của Thành phố trong giai đoạn mới.
Đại biểu Dương Khắc Mai - Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Nông
Nêu quan điểm, đại biểu Nguyễn Trường Giang – Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Nông nhấn mạnh, việc ban hành quy định về tổ chức chính quyền đô thị tại Tp. Hải Phòng để thực hiện chính thức mà không qua thí điểm đã bảo đảm đầy đủ các cơ sở chính trị, pháp lý và thực tiễn. Hồ sơ dự thảo Nghị quyết đáp ứng yêu cầu theo quy định, đủ điều kiện trình Quốc hội xem xét thông qua.
Góp ý cụ thể vào nội dung dự thảo Nghị quyết, đại biểu cho biết, tại Điều 2 Khoản 1, điểm e quy định “Hội đồng nhân dân thành phố Hải Phòng được điều chỉnh các quy định về trình tự, thủ tục trong các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan để thực hiện các nhiệm vụ, quyền hạn theo quy định tại Nghị quyết này”. Tuy nhiên, đây là vấn đề rất lớn, vì vậy cần cân nhắc quy định này đảm bảo phù hợp với thẩm quyền.
Theo đại biểu, về mặt thứ tự, đề nghị trong trường hợp điều chỉnh thì ít nhất cũng phải được sự đồng ý của chính cơ quan đã ban hành văn bản đó. “Đối với nghị định của Chính phủ phải được sự đồng ý của của Thủ tướng, Chính phủ; đối với luật, nghị quyết của Quốc hội phải được sự đồng ý của Ủy ban Thường vụ Quốc hội…”, đại biểu Nguyễn Trường Giang nêu ví dụ.
Đại biểu Nguyễn Trường Giang – Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Nông
Cùng quan điểm, đại biểu Nguyễn Văn Thân – Đoàn ĐBQH tỉnh Thái Bình đề nghị, quy định nêu trên tại dự thảo Nghị quyết cần tiếp tục được rà soát kỹ lưỡng, điều chỉnh phù hợp; tránh tình trạng lợi ích nhóm cũng như các hệ lụy khác không đáng có. Do đó, cần phải có sự thống nhất từ trung ương đến địa phương; không tự ý điều chỉnh nếu chưa được sự đồng ý của chính cơ quan đã ban hành.
Nhấn mạnh những yếu tố đặc thù của Tp. Hải Phòng là trọng điểm phát triển kinh tế (đặc biệt là kinh tế biển) của khu vực Bắc Bộ và cả nước; trung tâm giáo dục, y tế và khoa học công nghệ của vùng duyên hải Bắc Bộ, là đầu mối giao thông quan trọng, kết nối các tuyến giao thông hàng hải quốc tế; nằm trong tam giác phát triển Hà Nội - Hải Phòng - Quảng Ninh, đại biểu kỳ vọng việc ban hành Nghị quyết sẽ đáp ứng yêu cầu phát triển của Thành phố trong giai đoạn mới, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước tại địa bàn đang phát triển năng động.
Đại biểu Nguyễn Văn Thân – Đoàn ĐBQH tỉnh Thái Bình
Về phạm vi điều chỉnh, đại biểu Nguyễn Văn Huy – Đoàn ĐBQH tỉnh Thái Bình đề nghị, Nghị quyết chỉ tập trung quy định về mô hình tổ chức chính quyền đô thị tại Tp. Hải Phòng. Những nội dung khác liên quan đến cơ chế, chính sách đặc thù khác với quy định của luật và đang được thực hiện thí điểm tại các địa phương khác nên được quy định trong Nghị quyết thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển Tp. Hải Phòng mà Chính phủ đang dự kiến đề nghị sửa đổi, bổ sung trong thời gian tới để bảo đảm đúng theo yêu cầu của Bộ Chính trị và quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật.
Đồng thời, đại biểu cũng bày tỏ cơ bản tán thành với việc tổ chức mô hình chính quyền đô thị tại Tp. Hải Phòng như quy định tại Điều 1 của dự thảo Nghị quyết. Theo đó, mô hình chính quyền đô thị được đề xuất theo dự thảo Nghị quyết tương tự với mô hình đang được thực hiện tại Tp. Đà Nẵng, Tp. Hồ Chí Minh và phù hợp với quy mô, phạm vi cũng như tính chất đô thị của Tp. Hải Phòng.
Ngoài ra, về thực hiện thống nhất liên thông giữa chế độ công vụ đối với cán bộ, công chức cấp xã và cán bộ, công chức cấp huyện trở lên được quy định tại Điều 7, đại biểu đề nghị cần rà soát lại toàn bộ những tiêu chuẩn, điều kiện của công chức cấp xã hiện nay để bảo đảm được đủ các tiêu chuẩn, điều kiện theo quy định của luật. Lưu ý nội dung này rất khác với Luật Cán bộ, công chức, đại biểu kiến nghị, về lâu dài Chính phủ cần phải nghiên cứu để sửa đổi Luật Cán bộ, công chức để tạo sự đồng bộ, thống nhất trong hệ thống pháp luật.
Đại biểu Nguyễn Văn Huy – Đoàn ĐBQH tỉnh Thái Bình
Tham gia góp ý hoàn thiện dự thảo Nghị quyết, đại biểu Đinh Việt Dũng – Đoàn ĐBQH tỉnh Ninh Bình cho biết, Tp.Hải Phòng từ trước đến nay luôn được biết đến là thành phố cảng, phát huy được ưu thế về phát triển kinh tế - xã hội và là cửa ngõ ra thế giới. Tuy nhiên, mô hình tổ chức chính quyền địa phương hiện nay chưa phù hợp với đặc điểm, tính chất của việc quản lý một đô thị lớn, chưa đáp ứng yêu cầu phát triển của Thành phố trong giai đoạn mới. Thực tiễn đó đã đặt ra yêu cầu cần tổ chức bộ máy chính quyền đô thị tinh gọn, phát huy tính tự chủ, tự chịu trách nhiệm; nâng cao hiệu lực, hiệu quả chính quyền các cấp của Thành phố.
Bày tỏ tán thành với 10 vấn đề cơ bản được nêu trong dự thảo Nghị quyết, tuy nhiên đại biểu cũng bày tỏ băn khoăn việc xác định Tp.Hải Phòng là một trong bốn cực tăng trưởng hay là ba cực tăng trưởng: Hà Nội - Hải Phòng - Quảng Ninh- Thanh Hóa hoặc là Hà Nội - Hải Phòng - Quảng Ninh. Nhấn mạnh vừa qua nước ta đã triển khai một số mô hình chính quyền đô thị, đại biểu lưu ý cần nghiên cứu kỹ các mô hình này, rút kinh nghiệm và áp dụng, lựa chọn mô hình phù hợp nhất với đặc thù của Tp. Hải Phòng. Trong đó, cần phải đẩy mạnh phân cấp, phân quyền; xác định rõ vai trò của các cơ quan dân cử như Hội đồng nhân dân; rõ chức năng, nhiệm vụ của Ủy ban nhân dân;…
Đại biểu Đinh Việt Dũng – Đoàn ĐBQH tỉnh Ninh Bình
Ngoài ra, các ý kiến ĐBQH cũng tán thành việc tăng cường bộ máy, tăng thêm số lượng đại biểu HĐND hoạt động chuyên trách cho HĐND Thành phố như thể hiện tại Điều 2 của dự thảo Nghị quyết; tán thành việc điều chuyển, bổ sung thêm một số thẩm quyền cho HĐND Thành phố để tăng cường năng lực, bảo đảm thực hiện đầy đủ các nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền địa phương trong bối cảnh không tổ chức HĐND quận, phường.
Cho rằng, tổ chức chính quyền đô thị tại các thành phố trực thuộc Trung ương hiện đang theo mô hình không giống nhau, các ý kiến cũng đề nghị cần nghiên cứu để có mô hình tổ chức chính quyền đô thị thống nhất tại các thành phố trực thuộc Trung ương. Đồng thời, đề nghị Chính phủ nghiên cứu, báo cáo Trung ương để sớm sửa đổi, bổ sung Luật tổ chức chính quyền địa phương hoặc nghiên cứu để xây dựng, ban hành một Luật riêng về tổ chức chính quyền đô thị, từ đó tạo cơ sở pháp lý đầy đủ, đồng bộ cho việc tổ chức chính quyền đô thị trên phạm vi cả nước./.