Tạo hành lang pháp lý phát triển thị trường điện cạnh tranh

PHÓ CHỦ NHIỆM ỦY BAN VĂN HÓA, GIÁO DỤC TẠ VĂN HẠ: BẢO VỆ THANH THIẾU NIÊN TRƯỚC THUỐC LÁ THẾ HỆ MỚI

Tham gia góp ý dự thảo Luật Điện lực (sửa đổi), ĐBQH Tạ Văn Hạ bày tỏ sự đồng tình và thống nhất cao về sự cần thiết phải điều chỉnh Luật Điện lực cũng như hoàn thiện hệ thống pháp luật về điện lực. Vì ngoài việc chúng ta giải quyết những vấn đề tắc nghẽn hiện nay. Đặc biệt năm 2023 đã có một giám sát chuyên đề của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về thực hiện chính sách pháp luật phát triển năng lượng giai đoạn 2016-2021. Chúng ta đã chỉ ra rất nhiều vướng mắc và điểm nghẽn thì lần này đây là dịp để tiếp thu những kết quả đó.

ĐBQH Tạ Văn Hạ

Đại biểu cho nhận định, điện là hàng hóa đặc biệt, không phải dư chúng ta cho vào kho đóng bao mà nhu cầu của nền kinh tế bao nhiêu chúng ta phải phát ra bấy nhiêu, phải đáp ứng được bấy nhiêu. Do vậy, để đảm bảo an ninh năng lượng khi nền kinh tế chỉ cần tăng trưởng một nhu cầu về điện phải tăng trưởng 1,5, đó là theo quy luật. “Với tốc độ tăng trưởng của nền kinh tế như thế này nếu chúng ta không chuẩn bị trước một bước thì vấn đề an ninh năng lượng sẽ gặp rất nhiều khó khăn cho nên tôi cho rất cần thiết và cấp bách khi phải sửa Luật Điện lực cũng như hoàn thiện hệ thống pháp luật về điện lực” – đại biểu nhận định. 

Đối với lại phạm vi sửa đại biểu Tạ Văn Hạ cho rằng: nếu làm được sửa một cách toàn diện. Vì 20 năm nay chúng ta dùng Luật Điện lực này mới chỉnh sửa đổi một số điều một lần, còn những năm 2018-2022-2023 chỉ sửa quanh một, hai nội dung liên quan đến quy hoạch, giá, v.v. “Chúng ta nên cân nhắc, tôi đề xuất có thể để 2 kỳ họp, vì chúng ta không vội đến mức phải làm trong một kỳ họp”, đại biểu nói. 

Toàn cảnh phiên họp chiều 7/11

Để xây dựng một thị trường điện cạnh tranh thực sự, Phó chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục đưa dẫn chứng: như vấn đề phát triển điện tự sản xuất, tự tiêu thụ từ nguồn năng lượng tái tạo ở Điều 33 chúng ta lại quy định: trước khi đầu tư nguồn điện thì tổ chức, cá nhân phải có trách nhiệm thỏa thuận với các đơn vị mua điện, đây là điều không khuyến khích được. Bởi vì, nhà nước chỉ độc quyền ở điều độ hệ thống và vận hành lưới điện, còn lại chúng ta là kinh tế thị trường, trong trường hợp doanh nghiệp tư nhân sản xuất ra, người ta có thể bán điện và người ta thuê đường truyền tải được không?

Tại Điều 33 khi quy định tổ chức, cá nhân đầu tư lắp điện mái nhà có công trình xây dựng quy mô đến 100 kW thì không phải chuyển đổi mục đích sử dụng đất. Con số 100 kW rất nhỏ, một nhà máy sản xuất phân bón để trên nhà xưởng của họ có đến 1 mW, bây giờ hơn 100 kW bắt đầu bắt người ta chuyển đổi cả nhà máy đó thành đất làm năng lượng hay sao. Riêng điều này cũng chưa khuyến khích được đầu tư. 

Tại Điều 61 về cấp độ phát triển thị trường cạnh tranh điện. Chúng ta có cấp độ: một là sản xuất cạnh tranh; hai là phân phối, phân phối có bán buôn, bán lẻ, bán buôn cạnh tranh nhiều nhưng bán lẻ trực tiếp cho người dân chưa chắc cạnh tranh lớn lắm. Nhưng, chúng ta lại quy định khoản 2 là "để phù hợp với yêu cầu vận hành của các cấp độ thị trường điện cạnh tranh, các điều kiện sau đây từng bước phải hoàn thành trước khi bắt đầu vận hành các cấp độ thị trường điện cạnh tranh bao gồm: Một là, phải hoàn thiện được hệ thống pháp luật; hai là, cơ cấu lại ngành điện; ba là, sản xuất hạ tầng, hệ thống điện và thị trường điện, rồi cải cách cơ chế giá điện này giảm v.v...

“Chúng ta làm được các bước cạnh tranh để đưa vào thị trường điện cạnh tranh nhưng không biết đến bao giờ lại có được thị trường cạnh tranh nếu như quy định như thế này. Trước khi làm các cấp độ phải hoàn thiện những việc đó đã, như thế không biết bao giờ chúng ta có một thị trường cạnh tranh thực sự”, đại biểu nói.