Trình Quốc hội xem xét, quyết định số lượng đại biểu HĐND hoạt động chuyên trách tại Tp. Hà Nội tại Kỳ họp thứ 11
Trước đó tại phiên họp thứ 51, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã thảo luận về các dự thảo Nghị quyết quy định chi tiết, hướng dẫn công tác bầu cử; tán thành với sự cần thiết ban hành và tên gọi của dự thảo Nghị quyết. Để tiếp tục hoàn thiện dự thảo Nghị quyết trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, thông qua, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã giao Thường trực Ủy ban Pháp luật chủ trì, phối hợp với cơ quan trình, cơ quan soạn thảo dự thảo Nghị quyết và các cơ quan, tổ chức hữu quan tổ chức nghiên cứu tiếp thu, chỉnh lý, hoàn thiện các dự thảo Nghị quyết. Lưu ý nguyên tắc chung là việc hướng dẫn phải bảo đảm đúng Hiến pháp, luật, nghị quyết của Quốc hội; những vấn đề đã được quy định và thực hiện trong cuộc bầu cử trước, nếu không có vướng mắc lớn hoặc vướng mắc chỉ mang tính cá biệt thì không sửa đổi, bổ sung để bảo đảm tính ổn định; nếu có đề xuất sửa đổi, bổ sung thì cũng cần tính toán kỹ về khả năng thực hiện để bảo đảm yêu cầu về tiến độ của công tác bầu cử và điều kiện đáp ứng của các địa phương.
Đối với dự thảo Nghị quyết hướng dẫn việc xác định dự kiến cơ cấu, thành phần và phân bổ số lượng người được giới thiệu ứng cử đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021 – 2026, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị hướng dẫn cụ thể việc xác định quy mô dân số của các đơn vị hành chính theo số liệu do Tổng cục Thống kê hoặc cơ quan thống kê cấp tỉnh công bố; đồng thời, cần có hướng dẫn cụ thể việc xác định đơn vị hành chính miền núi, vùng cao.
Rà soát, chỉnh lý quy định về số lượng đại biểu hoạt động chuyên trách của Hội đồng nhân dân thành phố Đà Nẵng và Hội đồng nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh trong dự thảo Nghị quyết theo đúng số lượng quy định tại Nghị quyết số 119/2020/QH14 và Nghị quyết số 131/2020/QH14 của Quốc hội. Đề nghị Chính phủ có báo cáo bổ sung gửi Ủy ban Thường vụ Quốc hội thể hiện rõ quan điểm về việc quy định số lượng đại biểu Hội đồng nhân dân hoạt động chuyên trách của thành phố Hà Nội.
Rà soát cụ thể về cơ cấu, thành phần và việc phân bổ số lượng người được giới thiệu ứng cử đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021 - 2026 trong dự thảo Nghị quyết, bảo đảm phù hợp với quy định của Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân, các hướng dẫn, chỉ đạo của cơ quan có thẩm quyền.
Phiên họp thứ 52 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội
Tại phiên họp thứ 52, trình bày báo cáo tiếp thu, chỉnh lý các dự thảo Nghị quyết quy định chi tiết, hướng dẫn công tác bầu cử, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng nêu rõ, căn cứ vào ý kiến kết luận của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Thường trực Ủy ban Pháp luật và cơ quan soạn thảo đã thống nhất việc tiếp thu, chỉnh lý các quy định về việc xác định quy mô dân số của các đơn vị hành chính theo số liệu do cơ quan thống kê cấp tỉnh công bố và việc xác định đơn vị hành chính miền núi, vùng cao, hải đảo làm cơ sở để xác định số lượng đại biểu Hội đồng nhân dân được bầu; về số lượng đại biểu Hội đồng nhân dân hoạt động chuyên trách; về cơ cấu, thành phần và phân bổ số lượng người được giới thiệu ứng cử đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021-2026 và thể hiện vào trong dự thảo Nghị quyết.
Về số lượng đại biểu Hội đồng nhân dân hoạt động chuyên trách tại thành phố Hà Nội, Chính phủ đã có Báo cáo số 01/BC-CP về việc tiếp thu, giải trình và hoàn thiện dự thảo Nghị quyết gửi Ủy ban Thường vụ Quốc hội nêu rõ, Luật Tổ chức chính quyền địa phương không có quy định về chức danh Ủy viên hoạt động chuyên trách tại các Ban của Hội đồng nhân dân cấp tỉnh, cấp huyện; Nghị quyết số 97/2019/QH14 của Quốc hội cũng không quy định về số lượng đại biểu hoạt động chuyên trách của Hội đồng nhân dân thành phố Hà Nội và Hội đồng nhân dân quận, thị xã thuộc thành phố Hà Nội. Do đó, căn cứ vào điểm d khoản 2 Điều 7 của Nghị quyết số 97/2019/QH14 của Quốc hội, Chính phủ đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội trình Quốc hội xem xét, quyết định tại kỳ họp sắp tới của Quốc hội khóa XIV.
Trên cơ sở đề xuất của Chính phủ, Thường trực Ủy ban Pháp luật đề nghị trong Nghị quyết hướng dẫn việc xác định dự kiến cơ cấu, thành phần và phân bổ số lượng người được giới thiệu ứng cử đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội không quy định đặc thù về số lượng đại biểu Hội đồng nhân dân hoạt động chuyên trách tại thành phố Hà Nội mà vấn đề này cần được báo cáo Quốc hội xem xét, quyết định tại kỳ họp thứ 11.
Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng trình bày báo cáo tiếp thu, chỉnh lý các dự thảo Nghị quyết hướng dẫn công tác bầu cử
Thảo luận tại phiên họp, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tán thành với đề nghị của Thường trực Ủy ban Pháp luật về việc báo cáo Quốc hội xem xét, quyết định tại kỳ họp thứ 11 về số lượng đại biểu Hội đồng nhân dân hoạt động chuyên trách tại thành phố Hà Nội; đồng thời biểu quyết thông qua Nghị quyết với 100% thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội tán thành.
Phân bổ người được giới thiệu ứng cử đại biểu Hội đồng nhân dân công bằng, bình đẳng, hợp lý
Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội hướng dẫn việc xác định dự kiến cơ cấu, thành phần và phân bổ số lượng người được giới thiệu ứng cử đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021 – 2026 quy định việc xác định số lượng đại biểu Hội đồng nhân dân được bầu ở mỗi đơn vị hành chính căn cứ vào quy định của Luật Tổ chức chính quyền địa phương.
Dân số của từng đơn vị hành chính để làm căn cứ xác định số lượng đại biểu Hội đồng nhân dân được bầu được xác định theo số liệu thống kê dân số do cơ quan thống kê cấp tỉnh công bố tại thời điểm gần nhất tính đến ngày 31 tháng 12 năm 2020. Việc xác định đơn vị hành chính miền núi, vùng cao, hải đảo để làm căn cứ xác định số lượng đại biểu Hội đồng nhân dân được bầu căn cứ vào văn bản, quyết định còn hiệu lực pháp luật của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
Nghị quyết cũng quy định việc xác định số lượng đại biểu Hội đồng nhân dân hoạt động chuyên trách ở từng đơn vị hành chính căn cứ vào quy định của Luật Tổ chức chính quyền địa phương, Nghị quyết số 119/2020/QH14 ngày 19 tháng 6 năm 2020 của Quốc hội về thí điểm tổ chức mô hình chính quyền đô thị và một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển thành phố Đà Nẵng, Nghị quyết số 131/2020/QH14 ngày 16 tháng 11 năm 2020 của Quốc hội về tổ chức chính quyền đô thị tại Thành phố Hồ Chí Minh.
Đối với cấp tỉnh, số lượng đại biểu Hội đồng nhân dân hoạt động chuyên trách giữ chức vụ Chủ tịch, Phó Chủ tịch Hội đồng nhân dân tối đa là 02 người; số lượng đại biểu Hội đồng nhân dân hoạt động chuyên trách giữ chức vụ Trưởng ban, Phó Trưởng ban ở mỗi Ban của Hội đồng nhân dân tối đa là 02 người. Đối với Thành phố Hồ Chí Minh, số lượng đại biểu Hội đồng nhân dân hoạt động chuyên trách giữ chức vụ Chủ tịch, Phó Chủ tịch Hội đồng nhân dân tối đa là 03 người; số lượng đại biểu Hội đồng nhân dân hoạt động chuyên trách giữ chức vụ Trưởng ban, Phó Trưởng ban và Ủy viên ở mỗi Ban của Hội đồng nhân dân tối đa là 04 người. Đối với thành phố Đà Nẵng, số lượng đại biểu Hội đồng nhân dân hoạt động chuyên trách giữ chức vụ Chủ tịch, Phó Chủ tịch Hội đồng nhân dân tối đa là 02 người; số lượng đại biểu Hội đồng nhân dân hoạt động chuyên trách giữ chức vụ Trưởng ban, Phó Trưởng ban ở mỗi Ban của Hội đồng nhân dân tối đa là 03 người.
Đối với cấp huyện, số lượng đại biểu Hội đồng nhân dân hoạt động chuyên trách giữ chức vụ Chủ tịch, Phó Chủ tịch Hội đồng nhân dân tối đa là 02 người; số lượng đại biểu Hội đồng nhân dân hoạt động chuyên trách giữ chức vụ Trưởng ban, Phó Trưởng ban ở mỗi Ban của Hội đồng nhân dân tối đa là 02 người.
Đối với cấp xã, số lượng đại biểu Hội đồng nhân dân hoạt động chuyên trách giữ chức vụ Phó Chủ tịch Hội đồng nhân dân là 01 người.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội biểu quyết thông qua Nghị quyết
Về cơ cấu, thành phần và phân bổ số lượng người được giới thiệu ứng cử đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021 – 2026, Nghị quyết quy định việc dự kiến cơ cấu, thành phần, phân bổ số lượng người được giới thiệu để ứng cử đại biểu Hội đồng nhân dân ở mỗi đơn vị hành chính phải bảo đảm dân chủ, công tâm, khách quan, minh bạch; coi trọng chất lượng, lựa chọn đại biểu là những người tiêu biểu về phẩm chất, đạo đức, uy tín, trí tuệ; đồng thời bảo đảm cơ cấu hợp lý trong các tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức xã hội, đơn vị vũ trang nhân dân, cơ quan nhà nước ở cấp mình và các đơn vị hành chính cấp dưới (đối với cấp tỉnh, cấp huyện), các thôn, tổ dân phố (đối với cấp xã); có đại diện của các thành phần xã hội, nghề nghiệp, tôn giáo, độ tuổi.
Trong đó, bảo đảm có ít nhất 35% tổng số người trong danh sách chính thức những người ứng cử đại biểu Hội đồng nhân dân là phụ nữ; phấn đấu tỷ lệ trúng cử khoảng 30%. Bảo đảm tỷ lệ hợp lý người trong danh sách chính thức những người được giới thiệu ứng cử đại biểu Hội đồng nhân dân nhiệm kỳ 2021 - 2026 là người dân tộc thiểu số, phù hợp với đặc điểm, cơ cấu dân số của từng địa phương.
Phấn đấu đạt tỷ lệ người được giới thiệu ứng cử đại biểu Hội đồng nhân dân là người ngoài Đảng không dưới 10% tổng số người được giới thiệu ứng cử đại biểu Hội đồng nhân dân; Phấn đấu đạt tỷ lệ người được giới thiệu ứng cử đại biểu Hội đồng nhân dân là đại biểu trẻ tuổi (dưới 40 tuổi) không dưới 15% tổng số người được giới thiệu ứng cử đại biểu Hội đồng nhân dân; Phấn đấu đạt tỷ lệ không dưới 30% đại biểu Hội đồng nhân dân nhiệm kỳ 2016 - 2021 tái cử đại biểu Hội đồng nhân dân nhiệm kỳ 2021 - 2026 ở từng cấp. Giảm tỷ lệ người được giới thiệu ứng cử đại biểu Hội đồng nhân dân công tác ở các cơ quan quản lý nhà nước so với nhiệm kỳ 2016-2021.
Việc phân bổ người được giới thiệu ứng cử đại biểu Hội đồng nhân dân nhiệm kỳ 2021 - 2026 tại các đơn vị bầu cử phải bảo đảm công bằng, bình đẳng; bảo đảm tương quan hợp lý về dân số giữa các đơn vị hành chính cấp dưới, giữa các thôn, tổ dân phố./.