22. THANH TRA CHÍNH PHỦ

Tại Công văn số 1609/TTCP-KHTCTH ngày 24 tháng 6 năm 2016 của Thanh tra Chính phủ về việc trả lời kiến nghị cử tri tại kỳ họp thứ 11, Quốc hội khóa XIII:

1. Cử tri tỉnh Bình Thuận kiến nghị: Đề nghị tổng kết công tác phòng, chống tham nhũng (PCTN) hàng năm; bên cạnh đó công khai danh sách những cán bộ, công chức liên quan đến tham nhũng cho người dân được biết (cử tri Bình Thuận).

Trả lời:

Việc tổng kết công tác, công khai kết quả công tác PCTN nói chung cũng như công khai số vụ phát hiện, số tài sản xử lý nói riêng luôn được Chính phủ, Thanh tra Chính phủ thực hiện theo đúng quy định của Luật phòng, chống tham nhũng. Hàng năm, Chính phủ đều có báo cáo công khai về tình hình tham nhũng và kết quả công tác PCTN trước Quốc hội. Việc báo cáo và giải trình chất vấn trước Quốc hội của Chính phủ, Tổng Thanh tra Chính phủ về những nội dung liên quan đến công tác PCTN đã nhiều lần được truyền hình trực tiếp để nhân dân theo dõi.

Định kỳ hàng quý, 6 tháng, 1 năm, Chính phủ nghe báo cáo tình hình, kết quả công tác phòng, chống tham nhũng (PCTN); Thanh tra Chính phủ tổ chức họp báo công khai để cung cấp thông tin về kết quả công tác PCTN cũng như số liệu chi tiết về số vụ tham nhũng, số tài sản tham nhũng được phát hiện qua công tác thanh tra, kiểm tra, điều tra. Thông cáo báo chí được công bố công khai trên Cổng thông tin điện tử của Thanh tra Chính phủ.

Bên cạnh đó, trong thời gian qua, công tác đấu tranh phòng chống tham nhũng luôn được dư luận xã hội quan tâm. Nhiều thông tin về công tác PCTN, thu hồi tài sản tham nhũng và việc xử lý các vụ án tham nhũng cụ thể đã được báo chí, các phương tiện truyền thông đưa tin kịp thời, chính xác, do đó nhân dân dễ dàng tiếp cận được các thông tin này.

Chính phủ, Thanh tra Chính phủ đang tiếp tục chỉ đạo các cấp, các ngành, cơ quan chức năng có liên quan đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến chính sách, pháp luật và thông tin về công tác PCTN; bảo đảm việc công khai kết quả PCTN, số vụ phát hiện, số tài sản xử lý tiếp tục được thực hiện theo đúng quy định của pháp luật và không có tình trạng bưng bít hoặc thông tin sai lệch về công tác này. Hiện nay, Chính phủ đang chuẩn bị cho Tổng kết 10 năm thực hiện Luật phòng, chống tham nhũng, làm cơ sở sửa đổi toàn diện Luật phòng, chống tham nhũng và các quy định có liên quan. 

2. Cử tri tỉnh Tiền Giang, TP Hồ Chí Minh, Bến Tre, Long An, Quảng Ninh, Thái Bình, Vĩnh Long, Cà Mau, Ninh Bình, Nghệ An, Ninh Thuận, Quảng Trị, Lạng Sơn, Bình Thuận, Bình Định, Trà Vinh kiến nghị: Cần thực hiện đồng bộ các giải pháp mạnh và nghiêm hơn nữa để kịp thời phát hiện và xử lý nghiêm các vụ việc tham nhũng hiện nay, nhất là chú trọng đến việc thu hồi tài sản tham nhũng, đối với những đối tượng tham nhũng với số tiền lớn, gây nguy hại cho xã hội thì cần phải áp dụng hình phạt cao nhất để đảm bảo tính răn đe, hạn chế việc tham nhũng. Vì thời gian qua, nhờ nỗ lực rất lớn của các ngành, các cấp và sự vào cuộc mạnh mẽ của lực lượng báo chí mà nhiều vụ việc tham nhũng lớn, phức tạp gây hậu quả nghiêm trọng, ảnh hưởng lớn đến phát triển đất nước đã được phanh phui. Tuy nhiên, tỷ lệ thu hồi tài sản tham nhũng tại các vụ việc này còn rất thấp.

Trả lời:

Để nâng cao hiệu quả công tác PCTN, trong thời gian tới, Chính phủ tiếp tục chỉ đạo quyết liệt các bộ, ngành, địa phương tập trung thực hiện nhiệm vụ, giải pháp trong công tác PCTN. Trọng tâm là Kết luận số 21-KL/TW Hội nghị lần thứ 5 Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XI); Luật sửa đổi, bổ sung một số điều Luật PCTN năm 2012 và các văn bản hướng dẫn thi hành; Nghị quyết số 82/NQ-CP ngày 06/12/2012 của Chính phủ về công tác PCTN, lãng phí giai đoạn 2012-2016, trong đó tập trung:

- Tiếp tục sửa đổi, bổ sung hoàn thiện thể chế cơ chế chính sách liên quan đến PCTN, đặc biệt sau khi Hiến pháp và một số Luật đã được Quốc hội thông qua; khẩn trương ban hành Đề án kiểm soát thu nhập của người có chức vụ, quyền hạn[1], Quy định việc chi trả qua tài khoản đối với tất cả các khoản chi từ ngân sách nhà nước cho cán bộ, công chức; Quy định về khen thưởng cá nhân có thành tích xuất sắc trong tố cáo, phát hiện tham nhũng; sửa đổi, bổ sung hoàn thiện quy định về các giải pháp phòng ngừa tham nhũng đang được thực hiện nhưng hiệu quả thấp, như: Việc trả lương qua tài khoản; quy định về việc tặng quà, nhận quà tặng và nộp lại quà tặng của cơ quan, tổ chức, đơn vị có sử dụng ngân sách nhà nước và của cán bộ, công chức, viên chức.

- Tiếp tục chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương tập trung triển khai, tổ chức thực hiện các quy định mới được ban hành như: Chỉ thị của Bộ Chính trị số 33-CT/TW về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với việc kê khai và kiểm soát việc kê khai tài sản; Chỉ thị số 50-CT/TW ngày 07/12/2016 của Bộ Chính trị và Chỉ thị số 12/CT-TTg ngày 28/4/2016 của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường công tác phát hiện, xử lý vụ việc, vụ án tham nhũng; các quy định chi tiết và biện pháp thi hành Luật giám định tư pháp; quy định trách nhiệm giải trình của cơ quan nhà nước trong việc thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn được giao; quy định chuyển đổi vị trí công tác; quy định xử lý trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan, tổ chức, đơn vị khi để xảy ra tham nhũng trong cơ quan, tổ chức, đơn vị do mình quản lý, phụ trách…

- Triển khai các kế hoạch thanh tra, trong đó chú trọng thanh tra vào các lĩnh vực dễ phát sinh tiêu cực, tham nhũng như: Quản lý sử dụng đất đai; xây dựng cơ bản; tài nguyên, khoáng sản; tài chính, ngân hàng; thuế, hải quan; quản lý sử dụng vốn và tài sản nhà nước tại các doanh nghiệp. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra việc thực hiện các quy định của pháp luật về PCTN.

- Tăng cường phối hợp giữa các cơ quan chức năng về trao đổi cung cấp thông tin về tham nhũng. Đối với ngành thanh tra đẩy mạnh thanh tra trách nhiệm thực hiện nhiệm vụ công vụ, giám sát, thẩm định và xử lý sau thanh tra; chủ động đề xuất các cuộc thanh tra đột xuất khi phát hiện có dấu hiệu tham nhũng, báo cáo Thủ tướng Chính phủ.

- Tiếp tục triển khai thực hiện Kế hoạch số 08-KH/TW ngày 12/3/2012 của Bộ Chính trị về việc kiểm tra, giám sát việc thanh tra, khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử; đưa ra xét xử những vụ án tham nhũng nghiêm trọng, phức tạp hoặc dư luận xã hội đặc biệt quan tâm theo Kế hoạch số 16-KH/BCĐTW ngày 05/8/2013 của Ban Chỉ đạo Trung ương về PCTN.

- Triển khai thực hiện Nghị quyết số 63/2013/QH13 ngày 27/11/2013 của Quốc hội về tăng cường các biện pháp đấu tranh phòng, chống tội phạm.

- Tiếp tục mở rộng các hoạt động đối thoại, hợp tác quốc tế về PCTN, nhất là trong lĩnh vực tương trợ tư pháp nhằm tiếp thu những kinh nghiệm tốt và phù hợp của thế giới để nâng cao hiệu quả công tác PCTN.

Trong những năm gần đây, việc thu hồi tài sản tham nhũng đã có tiến triển; tỷ lệ thu hồi năm sau cao hơn năm trước. Tuy nhiên, hiệu quả thu hồi tài sản tham nhũng còn thấp. Đây là vấn đề mà Việt Nam cũng như nhiều nước trên thế giới cũng đang phải đối mặt khi giải quyết vấn nạn tham nhũng.

  Việc thu hồi tài sản tham nhũng luôn phải tuân thủ các quy định của pháp luật hiện hành. Do đó, để thu hồi triệt để tài sản tham nhũng, làm triệt tiêu động cơ kinh tế của tội phạm tham nhũng, qua đó ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng tham nhũng thì việc hoàn thiện chính sách pháp luật theo hướng tăng cường, nâng cao hiệu lực, hiệu quả thu hồi tài sản là yêu cầu cấp thiết. Chính phủ đã chỉ đạo các cơ quan chức năng khẩn trương thực hiện một số giải pháp trước mắt như: Triển khai thực hiện nghiêm Nghị định số 33/2015/NĐ-CP ngày 27/3/2015 của Chính phủ quy định việc thực hiện kết luận thanh tra; chú trọng áp dụng kịp thời các biện pháp thu hồi tài sản tham nhũng song song với quá trình chứng minh, xử lý hành vi tham nhũng. Chính phủ đang tiến hành tổng kết, đánh giá toàn diện việc thực hiện Luật phòng, chống tham nhũng trong đó có công tác thu hồi tài sản tham nhũng thời gian qua để đề xuất sửa đổi Luật phòng, chống tham nhũng 2005, hướng tới xem xét việc xây dựng một chế định riêng về thu hồi tài sản tham nhũng. 

3. Cử tri thành phố Đà Nẵng kiến nghị: Để đẩy mạnh công tác PCTN thì luật nên quy định theo hướng: khi phát hiện người có hành vi tham nhũng sẽ tiến hành tịch thu toàn bộ tài sản do tham nhũng mà có, kế cả tài sản đăng ký sở hữu đứng tên vợ, con của người tham nhũng nhưng có nguồn gốc từ việc tham nhũng hoặc không chứng minh được nguồn gốc hợp pháp của tài sản đó.

Trả lời:

Điều 70 và Điều 71 Luật PCTN đã có quy định về việc tịch thu tài sản tham nhũng, bao gồm tài sản do tham nhũng mà có và tài sản có nguồn gốc từ tham nhũng. Tuy đã có căn cứ pháp lý để tịch thu tài sản tham nhũng cho dù tài sản đó đứng tên vợ, con của đối tượng tham nhũng hay đứng tên người khác, nhưng pháp luật hiện chưa có quy định về việc tịch thu tài sản mà người có tài sản không chứng minh được nguồn gốc hợp pháp của tài sản đó. Do đó, Chính phủ ghi nhận ý kiến này và nghiên cứu, tiếp thu trong quá trình sửa đổi toàn diện Luật PCTN để trình tại kỳ họp thứ 2 Quốc hội khoá XIV, trong đó mở rộng diện tài sản, thu nhập phải kê khai, hình thức công khai bản kê khai; quy định việc cơ quan có thẩm quyền tiến hành xác minh tài sản, thu nhập một cách chủ động; trình tự, thủ tục tiến hành xác minh và kết quả xác minh tài sản, thu nhập; quy định các biện pháp kiểm soát thu nhập, gồm: xây dựng cơ sở dữ liệu về tài sản, thu nhập trên cơ sở kết nối với cơ sở dữ liệu về thuế và kiểm soát giao dịch của Ngân hàng Nhà nước; thực hiện việc giải trình về nguồn gốc thu nhập đối với những giao dịch, khoản chi tiêu có giá trị lớn hoặc có dấu hiệu bất thường; tiếp tục bổ sung chế tài xử lý đối với người kê khai tài sản không trung thực, không chứng minh được nguồn gốc tài sản kê khai.

4. Cử tri tỉnh Đắk Lắk kiến nghị: Đẩy mạnh hơn nữa công tác công tác phòng ngừa tham nhũng bằng cách coi trọng đơn giản hóa, tính năng hiệu quả của các quy định về khiếu nại, tố cáo.

Trả lời:

Nhận thức rõ tác hại của tham nhũng, Đảng ta đã có nhiều Chỉ thị, Nghị quyết và Nhà nước cũng đã ban hành nhiều văn bản pháp luật quy định về việc PCTN. Để nâng cao hiệu quả công tác PCTN, Quốc hội, Chính phủ đã đưa Luật phòng, chống tham nhũng và Luật tố cáo vào chương trình sửa đổi trong thời gian tới.

Theo phân công của Thủ tướng Chính phủ, Thanh tra Chính phủ được giao chủ trì, phối hợp với Văn phòng Chính phủ, Bộ Tư pháp và các bộ, ngành có liên quan nghiên cứu, tổng kết thực tiễn để xây dựng dự án Luật phòng, chống tham nhũng (sửa đổi). Thanh tra Chính phủ đã ban hành Kế hoạch xây dựng Luật phòng, chống tham nhũng (sửa đổi). Thực hiện kế hoạch này Thanh tra Chính phủ đã thành lập Ban soạn thảo, Tổ biên tập và tiến hành xây dựng dự thảo. Nội dung dự thảo đề cao công tác phòng ngừa tham nhũng trong đó coi trọng đơn giản hóa, tính năng hiệu quả của các quy định về khiếu nại, tố cáo.

Bên cạnh đó, Thanh tra Chính phủ đã chủ động báo cáo Thủ tướng Chính phủ và đề xuất nghiên cứu hoàn thiện những quy định pháp luật về khiếu nại, tố cáo nhằm đảm bảo quyền khiếu nại, tố cáo của công dân và phòng, ngừa tham nhũng.

5. Cử tri thành phố Hồ Chí Minh kiến nghị: Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương cần tăng cường công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân, tăng cường công tác vận động tuyên truyền nhân dân nhằm hạn chế việc khiếu kiện kéo dài gây ảnh hưởng đến tình hình an ninh, trật tự xã hội.

Trả lời:

Đảng và Nhà nước luôn quan tâm đến công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo, coi đây là một nhiệm vụ chính trị quan trọng, thường xuyên của cả hệ thống chính trị. Năm 2015 và 6 tháng đầu năm 2016, Chính phủ chỉ đạo Thanh tra Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương tiếp tục tập trung cao cho công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo, đặc biệt là thực hiện tốt công tác tiếp công dân, xử lý đơn thư, phối hợp đảm bảo an ninh trật tự phục vụ Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng, bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XIV và bầu cử đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2016-2021; phối hợp giải quyết kịp thời khiếu nại, tố cáo liên quan đến nhân sự đại hội đảng các cấp và nhân sự đại biểu Quốc hội, đại biểu hội đồng nhân dân các cấp. Thực hiện nghiêm Chỉ thị 35-CT/TW ngày 26/5/2014 của Bộ Chính trị, chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và các quy định của pháp luật về tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo; tập trung giải quyết các vụ khiếu nại, tố cáo đông người, phức tạp. Thanh tra Chính phủ chủ động ban hành Kế hoạch và tổ chức Hội nghị triển khai công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo phục vụ bầu cử đại biểu Quốc hội, đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2016 - 2021[2].

Trong thời gian qua, các Bộ, ngành, địa phương đã có nhiều cố gắng và  đạt được những kết quả quan trọng, tích cực trong công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo, góp phần ổn định chính trị - xã hội, bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của công dân. Tính riêng năm 2015 các cấp, các ngành đã tiếp 385.526 lượt công dân với 5.174 đoàn đông người; giải quyết 26.870 vụ việc khiếu nại, tố cáo thuộc thẩm quyền, đạt trên 84%[3]; tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục, nâng cao kiến thức pháp luật về khiếu nại, tố cáo (nhất là cấp cơ sở), đã mở 17.830 lớp tập huấn, hội nghị phổ biến cho 932.678 lượt người.

Tuy nhiên, tình hình khiếu nại, tố cáo vẫn còn diễn biến phức tạp, nhất là tình trạng khiếu nại, tố cáo đông người, vượt cấp, kéo dài làm ảnh hưởng đến an ninh chính trị, trật tự công cộng và việc phát triển kinh tế - xã hội. Trong thời gian tới, Thanh tra Chính phủ tăng cường đôn đốc, hướng dẫn, thanh tra, kiểm tra và tiếp tục tham mưu Chính phủ chỉ đạo trung thực hiện một số nhiệm vụ trọng tâm:

- Tiếp tục thực hiện có hiệu quả các chỉ thị, nghị quyết của Trung ương, Quốc hội, Chính phủ và chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ về công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo, đặc biệt là Chỉ thị số 35-CT/TW ngày 26/5/2014 của Bộ Chính trị; phát huy hơn nữa vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu cấp ủy trong công tác tiếp dân, xử lý đơn thư và giải quyết khiếu nại, tố cáo; chú trọng việc đối thoại và tổ chức thực hiện quyết định giải quyết khiếu nại, quyết định xử lý tố cáo đã có hiệu lực pháp luật. Tăng cường và nâng cao hiệu quả công tác kiểm tra, thanh tra trách nhiệm người đứng đầu trong tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo. Đồng thời, phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành, địa phương nghiên cứu mô hình mới, chính sách mới nhằm giải quyết kịp thời, có hiệu quả khiếu nại, tố cáo của công dân ngay tại địa phương, cơ sở khi mới phát sinh; đặc biệt quan tâm giải quyết các vụ việc tồn đọng, phức tạp, kéo dài[4] góp phần giữ vững an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội. 

- Tập trung giải quyết khiếu nại, tố cáo, phấn đấu đạt tỉ lệ trên 85% đối với các vụ việc mới phát sinh; tiếp tục tập trung thực hiện tốt công tác tiếp công dân, xử lý đơn thư khiếu nại, tố cáo, phản ánh, kiến nghị của công dân trong 6 tháng cuối năm, đặc biệt trong thời gian diễn ra các kỳ họp của Trung ương Đảng, Quốc hội; chú trọng việc tổ chức thực hiện quyết định giải quyết khiếu nại, quyết định xử lý tố cáo đã có hiệu lực pháp luật.

- Thực hiện tốt việc điều phối hoạt động của các cơ quan tham gia tiếp công dân tại Trụ sở tiếp dân Trung ương; tiếp tục thực hiện chương trình phối hợp giữa Thanh tra Chính phủ và UBTW Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Bộ Tư pháp, Hội Luật gia Việt Nam, Liên đoàn Luật sư Việt Nam theo các nội dung đã ký kết.

- Thanh tra, kiểm tra trách nhiệm của thủ trưởng cơ quan quản lý nhà nước trong việc thực hiện pháp luật về tiếp dân, khiếu nại, tố cáo; kiểm tra kết quả thực hiện các quyết định giải quyết khiếu nại, quyết định xử lý về tố cáo và các văn bản chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ. Đẩy nhanh tiến độ xây dựng hệ thống Cơ sở dữ liệu quốc gia giải quyết khiếu nại, tố cáo.

-  Tiếp tục thực hiện tốt công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật về khiếu nại, tố cáo (tập trung ở khu vực xã, phường, thị trấn), chú trọng các giải pháp nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật[5].

6. Cử tri tỉnh Ninh Thuận và thành phố Hồ Chí Minh kiến nghị: Để PCTN cần tăng cường công tác báo cáo, kiểm tra, giám sát đối với tài sản mà cán bộ đã kê khai. Cần thiết nên quy định hằng năm cán bộ, đảng viên phải báo cáo tài sản kê khai hay phát sinh trong năm để cấp uỷ và chính quyền nơi cán bộ cư trú và có tài sản kê khai xác nhận.

Trả lời:

Đảng và Nhà nước ta luôn nhận định minh bạch tài sản, thu nhập là một trong những giải pháp quan trọng nhằm phòng ngừa tham nhũng. Giải pháp này đã và đang được triển khai rộng rãi trong các cơ quan, các tổ chức chính trị, xã hội, doanh nghiệp nhà nước, lực lượng vũ trang. Mặc dù việc kê khai tài sản, thu nhập đã thu được những kết quả bước đầu nhưng qua tổng kết, đánh giá cho thấy việc kê khai tài sản, thu nhập vẫn còn hình thức; việc công khai bản kê khai tài sản, thu nhập nhiều nơi chưa thực hiện nghiêm túc; việc xác minh tài sản, thu nhập chưa được chủ động tiến hành nhằm làm rõ tính trung thực của việc kê khai.

Để bảo đảm cho việc minh bạch tài sản, thu nhập đi vào thực chất hơn, góp phần phòng ngừa, phát hiện và xử lý hiệu quả các hành vi tham nhũng, Bộ Chính trị đã ban hành Chỉ thị số 33-CT/TW ngày 03/01/2014 về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với việc kê khai và kiểm soát việc kê khai tài sản; Chính phủ đã ban hành Nghị định số 78/2013/NĐ-CP  ngày 17/7/2013 về MBTSTN  Thanh tra Chính phủ đã ban hành Thông tư số 08/2013/TT-TTCP ngày 31/10/2013 hướng dẫn thi hành các quy định về MBTSTN.

Ngoài ra, Ban Chỉ đạo Trung ương về PCTN đã đưa nhiệm vụ kê khai và kiểm soát kê khai tài sản vào Chương trình công tác trọng tâm năm 2014 (Văn bản số 35-CTr/TW ngày 13/01/2014); Thanh tra Chính phủ cũng đã có Văn bản số 330/TTCP-C.IV ngày 28/02/2014 đề nghị các bộ, ngành, cơ quan Trung ương, các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, các Tập đoàn kinh tế, Tổng công ty 91 tập trung chỉ đạo, thực hiện việc MBTSTN.

Về công khai bản kê khai tài sản, thu nhập: Theo quy định hiện hành, bản kê khai của người có nghĩa vụ kê khai phải công khai với toàn thể cán bộ, công chức, viên chức của cơ quan, tổ chức, đơn vị nơi người đó thường xuyên làm việc. Nếu đảng viên thuộc diện có nghĩa vụ kê khai thì Chi ủy tổ chức việc công khai bản kê khai tài sản của đảng viên thuộc diện phải kê khai trong sinh hoạt chi bộ. Cấp ủy tổ chức công khai bản kê khai tài sản của cấp ủy viên trong sinh hoạt cấp ủy.

Việc công khai tại nơi cư trú: Nghị quyết Trung ương 4, Khóa XI đã quy định việc công khai bản kê khai tài sản, thu nhập tại nơi cư trú nhưng pháp luật hiện hành chưa thể chế hóa chủ trương này. Một trong những nguyên nhân là do diện cán bộ phải kê khai tài sản khá rộng. Nếu công khai ở nơi cư trú đối với toàn bộ số người phải kê khai sẽ dễ dẫn đến tình trạng hình thức, tràn lan, không hiệu quả và có thể gây khó khăn cho người kê khai tài sản, thu nhập trong việc tự bảo vệ tài sản của mình. Do đó, việc công khai rộng rãi phải được tiến hành từng bước, bảo đảm tính khả thi và sẽ được nghiên cứu thể chế hóa khi sửa đổi toàn diện Luật PCTN.

7. Cử tri tỉnh Ninh Thuận, Tiền Giang, Cà Mau kiến nghị: Để đấu tranh cương quyết với tệ tham nhũng, lãng phí, song song với các biện pháp quy trách nhiệm cá nhân đối với người đứng đầu, cần phải kiên quyết xử lý đối với các trường hợp lợi dụng chức vụ, quyền hạn để bao che các hành vi tham ô, tham nhũng.

Trả lời:

Theo thống kê, số người đứng đầu bị xử lý khi để xảy ra tình trạng tham nhũng, lãng phí ở cơ quan, đơn vị mình quản lý còn ít so với số vụ việc tham nhũng được phát hiện. Nguyên nhân chính là do còn có sự nể nang, né tránh trong xử lý; nếu tích cực kiểm tra, phát hiện tham nhũng trong nội bộ, thì có thể phải đối mặt với việc bị xử lý trách nhiệm hoặc ảnh hưởng đến uy tín, thành tích của bản thân và đơn vị. Bên cạnh đó, vẫn còn tình trạng nhầm lẫn giữa việc xử lý trách nhiệm của người đứng đầu khi để xảy ra tham nhũng với việc xử lý người đứng đầu do trực tiếp thực hiện hành vi tham nhũng.

Nhằm hạn chế những bất cập, nâng cao vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 211/NĐ-CP ngày 19/12/2013 sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 107/2006/NĐ-CP ngày 22/9/2006 quy định xử lý trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan, tổ chức, đơn vị khi để xảy ra tham nhũng trong cơ quan, tổ chức, đơn vị do mình quản lý, phụ trách.

Nghị định đã đề cập một cách cụ thể nguyên tắc xem xét, hình thức kỷ luật, thẩm quyền, trình tự tiến hành kỷ luật đối với người đứng đầu cơ quan, tổ chức, đơn vị khi để xảy ra tham nhũng. Bên cạnh đó, qua thực tế triển khai giải pháp này cho thấy cần phải kịp thời biểu dương khen thưởng những người đứng đầu đã chủ động phát hiện, xử lý nghiêm tham nhũng; tăng cường kiểm tra, xử lý, không bao che, nương nhẹ đối với những biểu hiện tiêu cực, tham nhũng trong nội bộ cho dù người đó là ai. Theo báo cáo của các bộ, ngành, tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, các cơ quan, tổ chức, đơn vị liên quan năm 2015 đã có 46 người đứng đầu thiếu trách nhiệm để xảy ra hành vi tham nhũng đã bị xử lý[6], trong đó 04 người bị xử lý hình sự (tăng 01 người so với năm 2014); 37 người bị xử lý kỷ luật với các hình thức cách chức, khiển trách, cảnh cáo; 05 người đang xem xét các hình thức xử lý. Hiện nay, quy định về xử lý trách nhiệm người đứng đầu cơ quan, tổ chức, đơn vị khi để xảy ra tham nhũng đang được xem xét, đưa vào nội dung sửa đổi toàn diện Luật phòng, chống tham nhũng nhằm khắc phục những bất cập, hạn chế trong quá trình triển khai thực hiện thời gian qua.  

8. Cử tri tỉnh Lâm Đồng kiến nghị: Công tác PCTN ở nước ta đã đạt được một số kết quả nhất định (cấp Tập đoàn, Tổng công ty…). Tuy nhiên, ở cấp cao hơn cử tri không thấy xử lý vụ nào. Cử tri đề nghị có những chế tài phù hợp, đặc biệt trong công tác kê khai tài sản, minh bạch hoá tài sản của cán bộ.

Trả lời:

  Trong thời gian qua, công tác PCTN tiếp tục được sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng, Nhà nước và đạt được kết quả tích cực trên một số mặt công tác, như: Xây dựng và hoàn thiện thể chế; cải cách hành chính; công khai minh bạch trong hoạt động của cơ quan, tổ chức, đơn vị; công tác thông tin, tuyên truyền về PCTN và vai trò của báo chí trong PCTN. Các biện pháp phòng ngừa được các cấp, các ngành triển khai sâu rộng, đồng bộ^[7]. Việc phối hợp giữa các cơ quan PCTN đã có sự chủ động, hiệu quả hơn. Chính phủ đã chỉ đạo các ngành, các cấp triển khai thực hiện nhiều nhiệm vụ quan trọng trong công tác PCTN[8]. Hoạt động kiểm tra, thanh tra, kiểm toán đã phát hiện nhiều sai phạm, việc xử lý sau thanh tra và kiểm toán có hiệu quả hơn góp phần chấn chỉnh quản lý, phòng ngừa tham nhũng. Hoạt động điều tra, xử lý hành vi tham nhũng có tiến bộ, số vụ án tham nhũng được khởi tố, truy tố tăng lên, số bị cáo được hưởng án treo, cải tạo không giam giữ thấp hơn so với các năm trước.

Tuy nhiên, tình hình tham nhũng chưa có dấu hiệu giảm, vẫn diễn ra ở nhiều ngành, nhiều cấp, nhiều lĩnh vực với những thủ đoạn ngày càng tinh vi, khó phát hiện. Tình trạng sách nhiễu, vòi vĩnh, gây phiền hà ở một bộ phận công chức, viên chức nhà nước vẫn còn diễn ra ở một số lĩnh vực. Tham nhũng, lãng phí trong quản lý và sử dụng đất đai, tín dụng, ngân hàng, quản lý vốn và tài sản tại một số doanh nghiệp nhà nước đã gây thiệt hại lớn về kinh tế, gây bất bình trong xã hội.

Một số giải pháp chủ yếu trong công tác kê khai tài sản, minh bạch hoá tài sản của cán bộ thời gian tới

- Sửa đổi toàn diện các quy định về MBTSTN theo hướng công khai hơn đối với kết quả kê khai; theo dõi, quản lý việc kê khai chặt chẽ hơn; xác minh bản kê khai chủ động hơn và xử lý vi phạm cụ thể, nghiêm minh hơn.

- Tăng cường thanh tra việc thực hiện quy định về MBTSTN; xử lý nghiêm các trường hợp thiếu trách nhiệm, vi phạm nghĩa vụ kê khai, kê khai không trung thực theo các quy định hiện hành.

- Quy định chế định riêng về kiểm soát tài sản thu nhập của người có chức vụ, quyền hạn;

- Quy định việc quản lý tập trung bản kê khai tài sản, thu nhập của cán bộ, công chức, viên chức: quy định thẩm quyền xác minh bản kê khai tài sản thuộc các cơ quan kiểm tra đảng, cơ quan thanh tra nhà nước, cơ quan điều tra trên cơ sở phân cấp quản lý cán bộ của Đảng và Nhà nước.

- Bổ sung quy định về việc xử lý đối với các khoản thu nhập, tài sản không kê khai hoặc kê khai không trung thực.

9. Cử tri tỉnh Bình Định kiến nghị: Cử tri tiếp tục kiến nghị Chính phủ và các bộ, ngành tăng cường ban hành, sửa đổi, bổ sung các văn bản hướng dẫn thi hành luật như: Luật tiếp công dân có hiệu lực từ ngày 01/7/2014; Thanh tra Chính phủ phối hợp với Bộ Tài Chính sửa đổi Thông tư liên tịch số 46/2012/TTLT-BTP-TTCP ngày 16/2/2012 quy định chế độ bồi dưỡng đối với cán bộ, công chức làm công tác tiếp công dân, xử lý đơn thư khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh.

Trả lời:

Thực hiện ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc tại Công văn số 9749/VPCP-V.I của Văn phòng Chính phủ ngày 25/11/2015 về việc thực hiện kiến nghị giám sát của Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Thanh tra Chính phủ xây dựng Kế hoạch số 637/KH-TTCP ngày 01/4/2016 thực hiện kiến nghị giám sát của Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Trong Mục 2.4 kế hoạch này có quy định: “Nghiên cứu bổ sung chế độ, chính sách cho cán bộ làm công tác tiếp công dân”. Sửa đổi Thông tư liên tịch số: 46/2012/TTLT-BTC-TTCP giữa Bộ Tài chính và Thanh tra Chính phủ ngày 16/3/2012 Quy định chế độ bồi dưỡng đối với cán bộ, công chức làm công tác tiếp công dân, xử lý đơn thư khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh, trong đó lưu ý chế độ chính sách cho những người hưởng chế độ của thanh tra viên từ các cơ quan thanh tra nhà nước chuyển sang Ban tiếp công dân các cấp. Xây dựng văn bản hướng dẫn trang phục cho cán bộ làm công tác tiếp công dân.”

 Tuy nhiên, Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật 2015 có hiệu lực từ ngày 01/7/2016 không có hình thức Thông tư liên tịch giữa các bộ nên văn bản nói trên được chuyển cho Bộ Tài Chính soạn thảo ban hành. Bộ Tài chính đã tiến hành xây dựng dự thảo “Thông tư quy định chế độ bồi dưỡng đối với cán bộ, công chức, viên chức làm công tác tiếp công dân, xử lý đơn thư khiếu nại, tố cáo, kiến nghị phản ánh”; hiện đang lấy ý kiến tham gia vào dự thảo[9]. Dự kiến Thông tư sẽ được ban hành theo đúng kế hoạch.

10. Cử tri tỉnh An Giang kiến nghị: Việc bỏ phiếu tín nhiệm người có chức trách có kết quả tích cực góp phần công tác điều hành của bộ máy nhà nước được tốt hơn, đề nghị tiếp tục phát huy và quan tâm PCTN.

Trả lời:

Từ ngày 21/11/2012, Quốc hội ban hành Nghị quyết số 35/2012/QH13 theo đó: “Lấy phiếu tín nhiệm là việc Quốc hội, HĐND thăm dò mức độ tín nhiệm đối với người giữ chức vụ do Quốc hội, HĐND bầu hoặc phê chuẩn làm cơ sở cho việc xem xét, đánh giá, bố trí, sử dụng cán bộ của cơ quan, tổ chức có thẩm quyền. Bỏ phiếu tín nhiệm là việc Quốc hội, HĐND thể hiện sự tín nhiệm hoặc không tín nhiệm đối với người giữ chức vụ do Quốc hội, HĐND bầu hoặc phê chuẩn để làm cơ sở cho việc miễn nhiệm, bãi nhiệm hoặc phê chuẩn việc miễn nhiệm, cách chức người không được Quốc hội, HĐND tín nhiệm”[10].

Hình thức lấy phiếu tín nhiệm thường xuyên, nghiêm túc, chặt chẽ, chính xác và thực chất theo quy định của pháp luật đối với những người giữ các trọng trách trong bộ máy nhà nước là cần thiết; buộc người được lấy phiếu phải thường xuyên phấn đấu để hoàn thành nhiệm vụ ngày càng tốt hơn theo quy định của pháp luật. Mục đích lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm còn nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động giám sát của Quốc hội, HĐND; giúp người được lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm thấy được mức độ tín nhiệm của mình để phấn đấu, rèn luyện, nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động; làm cơ sở để cơ quan, tổ chức có thẩm quyền xem xét, đánh giá, bố trí, sử dụng cán bộ. Điều đó chắc chắn sẽ góp phần làm cho bộ máy nhà nước hoạt động có hiệu lực, hiệu quả hơn và góp phần tích cực đến công tác phòng, chống tham nhũng. Và nếu làm tốt việc lấy phiếu tín nhiệm thì cũng có thể coi đây là một trong những giải pháp trong PCTN hiệu quả.

11. Cử tri tỉnh Kiên Giang kiến nghị: Sớm ban hành kết luận cụ thể từng vụ việc trong tổng số 46 vụ việc khiếu nại đòi lại đất của các hộ dân Giang Thành, tỉnh Kiên Giang mà Thanh tra Chính phủ đã có hỗ trợ đối thoại và hứa xem xét giải quyết để địa phương có cơ sở thực hiện, góp phần ổn định tình hình khiếu kiện đông người đã xảy ra ở địa phương.

Trả lời:

Năm 1999, UBND tỉnh Kiên Giang có chủ trương đào mới các tuyến kênh, lập phương án giao đất cho các hộ gia đình không có đất hoặc thiếu đất sản xuất nhằm khai hoang phục hóa vùng Tứ giác Long Xuyên (trong đó có các hộ gia đình cán bộ, công chức của Tỉnh và các huyện, thị) và hầu hết đã được chính quyền địa phương cấp Giấy quyền sử dụng đất. Các hộ dân đang khiếu nại cho rằng bị mất đất do đã có quá trình khai hoang trước năm 1992; hiện một số trường hợp không có đất hoặc thiếu đất sản xuất, hoàn cảnh kinh tế gặp khó khăn dẫn đến việc khiếu nại.

Thanh tra Chính phủ đã thành lập Tổ công tác để kiểm tra, rà soát từng trường hợp khiếu nại trên. Qua kiểm tra 46 trường hợp khiếu nại đòi lại đất cũ, Tổ công tác xác định và phân loại thành 03 nhóm sau:

- 10 trường hợp khiếu nại đã được UBND cấp huyện, tỉnh theo thẩm quyền ban hành các quyết định giải quyết khiếu nại đảm bảo đúng trình tự, thủ tục, đúnh pháp luật và tình hình thực tế tại địa phương;

- 25 trường hợp khởi kiện ra tòa hành chính, đã được xét xử tại các cấp sơ thẩm, phúc thẩm theo quy định; hiện nay công dân còn tiếp tục khiếu nại đến cơ quan hành chính;

- 11 trường hợp khiếu nại không đủ điều kiện thụ lý giải quyết do việc khiếu nại quá thời hiệu, đồng thời các hộ dân bị khiếu nại hiện đang sử dụng đất ổn định và đã được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.

 Trong thời gian tới, Thanh tra Chính phủ tiếp tục phối hợp với chính quyền địa phương, thống nhất phương án giải quyết phù hợp với từng nhóm, hỗ trợ địa phương giải quyết dứt điểm vụ việc.

12. Cử tri tỉnh Phú Yên kiến nghị: Đề nghị cần quy định rõ trách nhiệm bồi hoàn (cả về vật chất lẫn tinh thần) đối với việc lợi dụng để tố cáo sai sự thật. Hiện nay, Luật tố cáo quy định chế tài chưa cao, không đủ sức răn đe đối với các đối tượng vi phạm.

Trả lời:

Thanh tra Chính phủ ghi nhận đề nghị này của cử tri. Thanh tra Chính phủ đang xây dựng Kế hoạch phối hợp với Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Tư pháp, Văn phòng Chính phủ, Bộ Tài chính tổng kết Luật khiếu nại, Luật tố cáo. Trên cơ sở kết quả tổng kết việc thực hiện các quy định pháp luật, Thanh tra Chính phủ sẽ kiến nghị với Chính phủ, Quốc hội sửa đổi, bổ sung Luật khiếu nại, Luật tố cáo và hoàn thiện những quy định pháp luật có liên quan, trong đó có quy định về bồi thường, bồi hoàn khi tố cáo sai sự thật và xử lý các hành vi vi phạm pháp luật khiếu nại, tố cáo khác.