Theo quy định pháp luật hiện hành (Nghị định số 198/2004/NĐ-CP ngày 03/12/2004, Nghị định số 84/2007/NĐ-CP ngày 25/5/2007, Nghị định số 120/2010/NĐ-CP ngày 31/12/2010), căn cứ vào nguồn gốc đất và hồ sơ kèm theo, khi cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, hộ gia đình, cá nhân phải làm nghĩa vụ tài chính nộp tiền sử dụng đất theo các mức tương ứng.

Bên cạnh đó, tại khoản 6, khoản 7, khoản 8 Điều 2 Nghị định số 120/2010/NĐ-CP ngày 30/12/2010 của Chính phủ quy định:

- Miễn tiền sử dụng đất đối với đất để xây dựng nhà ở cho người phải di dời do thiên tai; đất để xây dựng nhà ở cho đồng bào dân tộc thiểu số ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn; đất xây dựng nhà ở cho công nhân lao động tại các khu doanh nghiệp, khu chế xuất, khu kinh tế; đất xây dựng nhà ở để bán (trả tiền một lần hoặc trả góp), cho thuê, cho thuê mua đối với người có thu nhập thấp tại khu vực đô thị.

- Miễn tiền sử dụng đất trong hạn mức đất ở khi cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lần đầu đối với đất do chuyển mục đích sử dụng từ đất không phải là đất ở sang đất ở do tách hộ đối với hộ gia đình là đồng bào dân tộc thiểu số, hộ nghèo tại các xã đặc biệt khó khăn vùng đồng bào dân tộc và miền núi theo Danh mục các xã đặc biệt khó khăn do Thủ tướng Chính phủ quy định.

- Giảm 50% tiền sử dụng đất trong hạn mức đất ở đối với hộ gia đình là đồng bào dân tộc thiểu số; hộ nghèo tại các địa bàn không thuộc phạm vi tại khoản 8 Điều 12 Nghị định 198/2004/NĐ-CP khi được cơ quan nhà nước có thẩm quyền theo quy định của pháp luật đất đai quyết định giao đất; công nhận (cấp giấy chứng nhận) quyền sử dụng đất lần đầu đối với đất đang sử dụng hoặc khi được chuyển mục đích sử dụng đất không phải là đất ở sang đất ở. Việc xác định hộ nghèo theo quy định của Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội.

Ngoài ra, pháp luật hiện hành cũng đã có quy định trường hợp hộ gia đình, cá nhân được chuyển mục đích sử dụng đất mà chưa có khả năng tài chính để nộp tiền sử dụng đất có nguyện vọng ghi nợ thì được ghi "nợ tiền sử dụng đất" trên giấy chứng nhận quyền sử dụng đất sau khi có đơn đề nghị kèm theo hồ sơ xin cấp giấy chứng nhận hoặc hồ sơ xin chuyển mục đích sử dụng đất hoặc hồ sơ giao đất tái định cư.

Triển khai thực hiện Luật đất đai số 45/2013/QH13 được Quốc Hội thông qua ngày 29/11/2013; đối với kiến nghị của Đoàn đại biểu Quốc hội thành phố Hà Nội và tỉnh Bình Thuận nêu trên, Bộ Tài chính sẽ tiếp tục nghiên cứu, tiếp thu trong quá trình xây dựng Nghị định về thu tiền sử dụng đất cho phù hợp.