Tham dự buổi lễ có: Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng; Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng; nguyên Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Văn An; Ủy viên Bộ Chính trị Lê Thanh Hải; Phó chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu; Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam cùng nhiều đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước, lãnh đạo Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, lãnh đạo tỉnh Hà Tĩnh; các cán bộ lão thành cách mạng, Bà mẹ Việt Nam Anh hùng, Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân; cùng đông đảo nhân dân và con cháu dòng họ Nguyễn Tiên Điền, xã Tiên Điền- quê hương Đại thi hào. Cùng dự có Trưởng đại diện Văn phòng UNESCO tại Việt Nam, Bà Katherine Muller Marin.
Thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước phát biểu tại buổi lễ, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng nêu rõ: Đại thi hào Nguyễn Du là nhà thơ thiên tài của dân tộc Việt Nam với tầm vóc và vị thế khó ai sánh nổi. Tên tuổi và sự nghiệp của ông, đặc biệt là tác phẩm Truyện Kiều- đỉnh cao của nền văn học cổ điển nước nhà đã góp phần đưa văn học Việt Nam vượt ra khỏi bờ cõi quốc gia, trở thành một phần của tinh hoa văn hóa nhân loại, ghi dấu ấn của văn học Việt Nam trên thi đàn quốc tế.
Đại thi hào Nguyễn Du sinh ra trong một gia đình giàu truyền thống khoa bảng tại kinh thành Thăng Long. Sống trong thời kỳ đầy biến động của lịch sử Việt Nam cuối thời Hậu Lê, đầu thời Nguyễn thế kỷ 18-19, ông là nhân chứng của những thăng trầm, rối ren của đất nước. Bản thân Nguyễn Du đã trải qua “15 năm gió bụi” lưu lạc nơi quê vợ, quê cha, rồi gần 20 năm làm quan bất đắc chí với nhà Nguyễn, chứng kiến biết bao thân phận bị vùi dập, đọa đày đã gieo vào tâm hồn nhà thơ nỗi đau trần thế, lòng xót xa vô hạn đối với những kiếp người đau khổ, phẫn uất trước những cảnh đời ngang trái. Trải qua cuộc sống thăng trầm, bể dâu của thời cuộc, kế thừa truyền thống gia đình và dòng họ, hội tụ tinh hoa văn hóa Hà Tĩnh quê cha và Kinh Bắc quê mẹ.
Với tài năng thiên bẩm, Nguyễn Du đã để lại cho hậu thế một di sản văn học vô cùng quý giá. Với hàng trăm tác phẩm của mình, Nguyễn Du đã phác họa, chiêm nghiệm sâu sắc về đời sống xã hội đương thời, xót thương cho những thân phận khổ đau, lên án bất công xã hội, ước mơ giải phóng con người, tiêu biểu như Thanh hiên thi tập, Nam trung tạp ngâm, Bắc hành tạp lục và đỉnh cao là Truyện Kiều, một kiệt tác thơ của mọi thời đại, có tầm ảnh hưởng sâu rộng bởi giá trị tư tưởng cao đẹp và giá trị nghệ thuật đặc sắc của một thiên tiểu thuyết bằng thơ.
Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng phát biểu tại buổi lễ Ảnh: Thanh Tùng
Truyện Kiều là tác phẩm đạt đến mẫu mực tuyệt vời về sự kết hợp giữa ngôn ngữ bác học với ngôn ngữ bình dân, giữa vẻ đẹp của tiếng Việt và thể thơ lục bát dân tộc, là đỉnh cao của nghệ thuật thi ca. Nguyễn Du chính là người đã kế thừa một cách sáng tạo truyền thống văn hóa tốt đẹp của văn học dân tộc và đã nâng truyền thống ấy lên một cách chói lọi.
Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng khẳng định, hơn hai trăm năm đi qua, Truyện Kiều và các tác phẩm của ông đã gắn bó với đời sống của nhân dân ta từ Bắc chí Nam, từ thành thị đến nông thôn, vượt qua biên giới đến với kiều bào ta ở xa Tổ quốc và bạn bè quốc tế. Tư tưởng triết học nhân sinh đã đưa tác phẩm của Nguyễn Du vượt qua thời gian, vượt mọi giới hạn của ngôn ngữ, bắt gặp sự chia sẻ, đồng điệu của mọi người. Nhiều câu thơ của Nguyễn Du khái quát thành những triết lý nhân sinh sâu sắc về cuộc đời, về con người, đề cao cái thiện, coi cái thiện là gốc rễ đã lay động trái tim bao thế hệ người Việt Nam, tạo cảm hứng sáng tác cho nhiều tác phẩm thi ca, nhạc họa.
Vượt qua thăng trầm lịch sử, Truyện Kiều và Nguyễn Du đã sống một đời sống đích thực trong lòng của nhân dân; trong thời đại Hồ Chí Minh, tên tuổi, di sản của ông không chỉ được người Việt Nam mãi mãi tôn vinh, tự hào, mà còn được bạn bè năm châu biết đến và ngưỡng mộ.
Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng nhấn mạnh, Kỷ niệm 250 năm Ngày sinh Đại thi hào Nguyễn Du, chúng ta bày tỏ lòng tự hào, tôn vinh những cống hiến to lớn của Nguyễn Du đối với văn hóa Việt Nam và văn hóa nhân loại. Đây cũng là dịp để chúng ta làm sáng tỏ hơn tầm cao tư tưởng và các giá trị nghệ thuật của di sản Nguyễn Du; tuyên truyền, giáo dục truyền thống văn hiến của dân tộc, đề cao vai trò của văn học nghệ thuật đối với việc nuôi dưỡng tâm hồn, tình cảm con người, quảng bá bản sắc văn hóa Việt Nam.
Chủ tịch Nguyễn Sinh Hùng tin tưởng, nhân dân cả nước cũng như người dân Hà Tĩnh sẽ tiếp tục phát huy, giữ gìn, trao truyền di sản văn hóa vô giá của Nguyễn Du đến các thế hệ mai sau; tích cực giới thiệu, quảng bá tác phẩm của ông đến với công chúng trong nước và nước ngoài, làm rạng danh văn hóa Việt Nam.
Trưởng đại diện Văn phòng UNESCO Katherine Muller Marin tại Việt Nam phát biểu tại buổi lễ
Phát biểu tại buổi lễ, Trưởng đại diện Văn phòng UNESCO tại Việt Nam bà Katherine Muller Marin cho rằng, tầm vóc của Nguyễn Du không chỉ đối với dân tộc Việt Nam mà còn ở cả nhân loại. Ở tác phẩm Nguyễn Du đã có mối liên hệ chặt chẽ với các lĩnh vực trọng tâm của UNESCO, tiêu biểu như: liên quan đến khát vọng hòa bình, chủ nghĩa nhân văn, giá trị gia đình, truyền thống văn hóa. Tác phẩm của Nguyễn Du còn có mối liên hệ với bình đẳng giới - lĩnh vực hoạt động của UNESCO.
Tiếp sau phần Lễ là Chương trình nghệ thuật đặc sắc mang tên “Tiếng thơ ai động đất trời” do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân tỉnh Hà Tĩnh chỉ đạo nội dung; Cục nghệ thuật biểu diễn và Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch tỉnh Hà Tĩnh chỉ đạo thực hiện.
Chương trình nghệ thuật “Tiếng thơ ai động đất trời” được thể hiện qua 5 chương, với hơn 650 diễn viên, nghệ nhân tham gia biểu diễn. Chương 1: Vùng địa linh nhân kiệt- áo gấm về làn; Chương 2: Quê mẹ Kinh Bắc; Chương3: Tiếng thương như tiếng mẹ ru; Chương 4: Nguyễn Du viết truyện Kiều- đất nước hóa thành văn; Chương 5: Khúc vui xin lại so dây cùng người.
+ Cùng ngày, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng và các đại biểu đã đến dâng hương tưởng niệm tại phần mộ và Nhà thờ Đại thi hào Nguyễn Du, ở xã Tiên Điền, huyện Nghi Xuân, tỉnh Hà Tĩnh.
Ảnh: Báo TP
Một số hình ảnh trong Chương trình nghệ thuật “Tiếng thơ ai động đất trời”:
Đông đảo nhân dân tập trung tại Quảng trường trung tâm thành phố Hà Tĩnh để tham dự buổi lễ