Toàn cảnh buổi làm việc
Phát biểu mở đầu buổi làm việc, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nêu rõ, Thành phố Hồ Chí Minh là trung tâm kinh tế, đầu tàu kinh tế của cả nước. Cuối năm 2022, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 31-NQ/TW về phương hướng phát triển Thành phố Hồ Chí Minh đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, trong đó có nhiều giải pháp lớn để tiếp tục xây dựng và phát triển Thành phố và có giao Đảng đoàn Quốc hội, Ban Cán sự Đảng Chính phủ tiếp tục nghiên cứu để thể chế cơ chế chính sách đặc thù để phát triển Thành phố. Quốc hội cũng đã có Nghị quyết cho phép kéo dài thời gian thực hiện Nghị quyết số 54/2017/QH14 đến 31/12/2023. Nếu Nghị quyết mới có thể được trình Quốc hội thông qua tại Kỳ họp thứ 5 tới thì có thể sớm thực hiện nội dung này.
Chủ tịch Quốc hội cho biết, số lượng chính sách trình lần này nhiều và rộng với hơn 40 chính sách cụ thể, có những chính sách đã được áp dụng một số địa phương, đồng thời có những chính sách mới lần đầu tiên trình nên cần được chuẩn bị kĩ lưỡng. Do đó, buổi làm việc để tiếp tục cho ý kiến để đi đến đồng thuận, mục tiêu hướng đến là khi trình Quốc hội được thông qua với tỉ lệ tán thành cao. Chủ tịch Quốc hội bày tỏ tin tưởng với tinh thần “Thành phố Hồ Chí Minh vì cả nước, cả nước vì Thành phố Hồ Chí Minh” sẽ sớm có giải pháp chính sách cho sự phát triển của Thành phố, đồng thời là cơ hội để thí điểm để có điều kiện luật hóa các cơ chế chính sách hiệu quả để có thể áp dụng chung trong cả nước.
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ phát biểu mở đầu buổi làm việc
Tại buổi làm việc các đại biểu đã nghe Phó Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh Nguyễn Văn Hiếu trình bày Tờ trình Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển Thành phố Hồ Chí Minh. Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính – Ngân sách của Quốc hội Vũ Thị Lưu Mai báo cáo tóm tắt một số vấn đề lớn về Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển Thành phố Hồ Chí Minh.
Thảo luận tại phiên họp, các ý kiến của Đảng đoàn Quốc hội đánh giá cao sự chuẩn bị kỹ lưỡng, công phu của Tp.Hồ Chí Minh, cùng các cơ quan của Chính phủ trong việc chuẩn bị hồ sơ dự án; ghi nhận đến nay hồ sơ dự án dự thảo Nghị quyết đã đủ điều kiện trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến tại phiên họp thứ 23 (tháng 5/2023). Các đại biểu cũng tán thành cao với việc trình Quốc hội thông qua tại một kỳ họp là Kỳ họp thứ 5 để bảo đảm tính kịp thời trong triển khai Nghị quyết 31-NQ/TW của Bộ Chính trị và theo đúng yêu cầu của Nghị quyết số 76/2022/QH15 của Quốc hội. Tuy nhiên để có thể bảo đảm điều kiện, chất lượng trình Quốc hội thông qua với mục tiêu tỉ lệ tán thành, đồng thuận cao đòi hỏi các cơ quan cần quyết tâm, nỗ lực rất lớn, cần tiếp tục rà soát kỹ lưỡng các nội dung chính sách cụ thể.
Các ý kiến cũng lưu ý các quy định cần mang tính thiết thực, góp phần tháo gỡ kịp thời những vướng mắc về thể chế đã và đang cản trở tiến trình phát triển; giải quyết các điểm nghẽn, khắc phục sức ỳ trong phát triển thời gian qua. Chính sách mới cần mang tính đột phá mạnh mẽ, vượt trội theo đúng Nghị quyết của Bộ Chính trị và của Quốc hội, được lựa chọn có trọng tâm, trọng điểm, tránh dàn trải để bảo đảm chính sách đi vào cuộc sống, khả thi, minh bạch.
Các Ủy viên Đảng đoàn Quốc hội tại buổi làm việc
Phát biểu tiếp thu, Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh Nguyễn Văn Nên cảm ơn Đảng đoàn Quốc hội, Bí thư Đảng đoàn Quốc hội tổ chức buổi làm việc để giúp các cơ quan thực hiện trọng trách được giao. Thời gian qua, các cơ quan của Quốc hội, Chính phủ và Thành phố đã bám sát chỉ đạo kết luận phiên họp giữa Đảng đoàn Quốc hội và Ban Thường vụ Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh cũng về nội dung này để thực hiện nghiêm túc và cơ bản đạt yêu cầu với ý thức trách nhiệm cao, tinh thần đeo bám sát việc.
Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh Nguyễn Văn Nên cho biết tại buổi làm việc lần này, Thành phố tiếp tục nhận được nhiều ý kiến góp ý sâu sắc, trách nhiệm, tâm huyết. Qua các ý kiến phát biểu, cho thấy việc ban hành Nghị quyết mới về về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển Tp.Hồ Chí Minh có các thuận lợi so với Nghị quyết 54/2017/QH14 trước đây. Theo đó, việc ban hành Nghị quyết mới lần này có đầy đủ các căn cứ chính trị pháp lý rõ ràng như các Nghị quyết số 31-NQ/TW, Nghị quyết 24- NQ/TW, Nghị quyết 29-NQ/TW, Kết luận số 14-KL/TW của Bộ Chính trị, cũng như các Nghị quyết của Quốc hội, của Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Các nghị quyết của Bộ Chính trị tiếp túc khẳng định vai trò và giao sứ mệnh cho Vùng Đông Nam Bộ mà Thành phố Hồ Chí Minh là hạt nhân, đầu tàu kinh tế của cả nước với các mục tiêu, chỉ tiêu phát triển tương xứng với tiềm năng vị thế của Thành phố và có thời gian cụ thể để tổ chức thực hiện.
Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh Nguyễn Văn Nên phát biểu
Việc xây dựng ban hành nghị quyết mới lần này nhận được sự quan tâm của Đảng đoàn Quốc hội, Bí thư Đảng đoàn Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội chỉ ra nhiều nội dung cần báo cáo làm rõ những vấn đề cần được quan tâm có giải trình để tăng tính thuyết phục cho các nội dung trình. Bày tỏ tin tưởng và hi vọng trong lần trình này, Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh chia sẻ tiềm năng của Thành phố còn rất lớn, nếu có điều kiện thuận lợi có cơ chế để phát huy hết, Thành phố sẽ còn đóng góp nhiều hơn nữa cho đất nước.
Tuy nhiên, cũng có những khó khăn về bối cảnh phải ứng phó với biến động, khủng hoảng ở bên ngoài, vừa tháo gỡ những vướng mắc của thực tiễn nội tại của Thành phố. Chỉ rõ một số khó khăn của Thành phố Hồ Chí Minh trong thời gian qua, trong đó có một số hạn chế trong triển khai Nghị quyết 54 của Quốc hội, Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh Nguyễn Văn Nên chia sẻ điều trăn trở hiện nay là có những cơ chế tháo gỡ những vấn đề này để Thành phố tiếp tục đi lên.
Nêu rõ thí điểm là để cải cách thông qua sự chọn lựa thông minh, do đó Ban Thường vụ Thành ủy Thành phố đã có sự chọn lựa, cân nhắc các nhóm chính sách để đề xuất thí điểm thực hiện. Ghi nhận các ý kiến góp ý, phản biện, Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh Nguyễn Văn Nên cho rằng cần tiếp tục có thuyết minh làm rõ các nội dung, rà soát để bảo đảm các chính sách có tính hệ thống, tổng thể, đồng bộ, hợp lý và có tính đột phá.
Các Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh tham dự buổi làm việc
Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh nhấn mạnh cải cách đổi mới là điều tất yếu trong quá trình phát triển và lập pháp phải dẫn dắt cải cách, lập pháp đi trước, cải cách đi sau, do đó các chính sách dù thí điểm cũng phải bảo đảm không trái Hiến pháp. Đồng thời, trong quá trình thí điểm cần xác định phải đối mặt với những thách thức rủi ro, phải ứng phó và cần có các định chế kiểm tra, giám sát.
Mặt khác, trong bối cảnh vừa kiến tạo vừa phát triển, vừa khuyến khích bảo vệ tinh thần sáng tạo đổi mới, dám nghĩ, dám làm thì việc triển khai thí điểm các chính sách mới tại Thành phố Hồ Chí Minh – một trong những địa phương năng động, sáng tạo hàng đầu của cả nước là phù hợp. Một yêu cầu khác biệt trong lần này là chọn Thành phố để thực hiện thí điểm cơ chế chính sách để có thể rút kinh nghiệm chung cho cả nước. Khi đó đòi hỏi các ngành các cấp có trách nhiệm chia sẻ, hỗ trợ Thành phố để cùng rút kinh nghiệm trong quá trình thực hiện.
Nhìn lại 5 năm triển khai thực hiện Nghị quyết số 54, Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh chia sẻ Thành phố còn nhiều việc chưa làm được, hạn chế, tồn tại và những điều còn dở dang cần tiếp tục tháo gỡ xử lý. Nhưng không thể vì chưa làm được mà không giao việc nữa mà cần chấp nhận để đầu tư giao cơ chế, giao việc cho Thành phố cũng là vì sự phát triển của cả nước.
Các Ủy viên Đảng đoàn Quốc hội tại buổi làm việc
Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh Nguyễn Văn Nên nêu rõ Thành phố nhận thức được những thách thức, những điểm nghẽn cần phải đối mặt và vượt qua về thể chế, hạ tầng, nguồn nhân lực, chính sách huy động các nguồn lực xã hội và giải quyết các tồn đọng. Với sứ mệnh của Thành phố là phải tiếp tục nỗ lực, Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh bày tỏ mong muốn, dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển Thành phố Hồ Chí Minh sẽ sớm được xem xét thông qua ngay tại Kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XV tới để không lỡ mất thời cơ, lỡ mất cơ hội cho sự phát triển. Do đó đòi hỏi các cơ quan cùng nhau nỗ lực, lắng nghe các ý kiến góp ý để tiếp tục hoàn thiện nội dung, tăng tính thuyết phục trước Quốc hội.
Kết luận nội dung làm việc, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đánh giá cao sự chuẩn bị công phu, kỹ lưỡng của Chính phủ, nỗ lực của Thành phố Hồ Chí Minh bảo đảm chất lượng hồ sơ dự án Nghị quyết trình Quốc hội; đánh giá cao sự tìm tòi, nghiên cứu của Thành phố để có nhiều đề xuất chính sách mới. Qua quá trình thảo luận cho thấy các cơ quan, các ý kiến đều đồng tình, ủng hộ Thành phố. Đây là cơ sở thuận lợi để tiếp tục triển khai hoàn thiện các nội dung trình Quốc hội xem xét thông qua tại Kỳ họp thứ 5 tới.
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ kết luận nội dung làm việc
Trên cơ sở các ý kiến tại buổi làm việc, Chủ tịch Quốc hội đề nghị Bộ Kế hoạch và Đầu tư cùng với Ủy ban Tài chính – Ngân sách chủ động nghiên cứu tiếp thu hoàn thiện tờ trình, hồ sơ dự án Nghị quyết, báo cáo đánh giá tác động, báo cáo thẩm tra. Chủ tịch Quốc hội lưu ý làm rõ các nội dung nhận được đa số đồng tình, nội dung còn một số ý kiến khác nhau. Các cơ quan cũng thể hiện rõ chính kiến về các nội dung, có kiến nghị, đề xuất cụ thể, rà soát kỹ lưỡng các nội dung điều khoản thi hành, điều khoản chuyển tiếp.
Một số hình ảnh tại buổi làm việc:
Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh phát biểu
Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải
Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy
Thứ trưởng Bộ Tư pháp Đặng Hoàng Oanh
Thứ trưởng Bộ Tài chính Võ Thành Hưng
Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Quý Kiên
Thứ trưởng Bộ Giao thông vận tải Lê Anh Tuấn
Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Duy Đông
Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách Nguyễn Hữu Toàn báo cáo làm rõ một số nội dung
Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh Nguyễn Văn Nên phát biểu tiếp thu