Thời quan qua, song song với phát triển kinh tế, việc xây dựng và phát triển văn hóa đã được quan tâm hơn nhiều, thể hiện qua các chương trình triển khai Kết luận số 76 của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện Nghị quyết 33 về xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam, đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước tại các địa phương. Hội nghị văn hóa toàn quốc đã có tác động rất lớn, tạo sự chuyển biến tích cực trong toàn ngành văn hóa cũng như ở các địa phương.
Đại biểu Nguyễn Thị Hà, Đoàn DDBQH tỉnh Bắc Ninh phát biểu tại phiên thảo luận về kinh tế - xã hội.
Phát biểu tại phiên thảo luận về tình hình kinh tế - xã hội tại Kỳ họp thứ 4, Quốc hội khóa XV, đại biểu Nguyễn Thị Hà, Đoàn ĐBQH tỉnh Bắc Ninh nêu tầm quan trọng của việc tăng cường đầu tư cho văn hóa, vì phát triển văn hóa vẫn chưa thật tương xứng, ngang tầm với phát triển kinh tế.
Quan ngại về cách ứng xử của những thần tượng trẻ trên không gian mạng.
Khẳng định công cuộc chấn hưng văn hóa luôn phải được bắt đầu từ yếu tố trung tâm là con người, theo đại biểu Nguyễn Thị Hà vai trò của thế hệ trẻ là trọng tâm, bởi họ là nguồn lực chính trong sáng tạo và hưởng thụ văn hóa, hành vi của họ sẽ có sức ảnh hưởng mạnh mẽ đến các hành vi văn hóa của cộng đồng. Thanh niên hiện nay được tiếp cận công nghệ rất sớm, số lượng người trẻ đông đảo sử dụng mạng xã hội ước tính là 71% người dùng, vì vậy vấn đề văn hóa số rất cần được quan tâm.
Quan ngại về những tồn tại về ứng xử của thanh thiếu niên trên không gian mạng, đại biểu Nguyễn Thị Hà cho biết, ảnh hưởng của những người trẻ nổi tiếng là thần tượng của đông đảo người hâm mộ có độ phủ rộng và ảnh hưởng lớn đối với giới trẻ. Họ chủ yếu hoạt động trong các lĩnh vực nghệ thuật với vai trò như ca sĩ, diễn viên, người mẫu, họ chính là biểu tượng cho những hình mẫu lý tưởng mà nhiều bạn thanh, thiếu niên hằng ngày vẫn khao khát, như có một ngoại hình đẹp như nam thần, nữ thần, cuộc sống xa hoa được hàng trăm nghìn hoặc hàng triệu người hâm mộ.
Tuy nhiên, cách ứng xử của những thần tượng trẻ tuổi đôi khi lại gây ra rất nhiều quan ngại. Người hâm mộ trẻ đang ở lứa tuổi hình thành nhân cách, chưa phát triển đầy đủ về nhận thức, chưa phân biệt được giá trị thật, ảo của vô vàn thông tin trên mạng, dễ bị lôi cuốn vào những điều mới mẻ. Do vậy, những hành vi ứng xử lệch chuẩn của những người nổi tiếng dễ định hướng sai lệch trong việc hình thành nhân cách cho những người hâm mộ trẻ tuổi. Ở đây không khó để nhìn ra được thực trạng thần tượng nào người hâm mộ đó và ngược lại. Vì vậy, những thần tượng trẻ tuổi cần phải có trách nhiệm với những phát ngôn trên báo chí, mạng xã hội và cũng cần phải có trách nhiệm đối với hành vi và lối sống của mình.
Đại biểu Nguyễn Thị Hà cũng nhận định, những nguồn thu nhập khủng từ các nền tảng trực tuyến như trên Youtube, Tiktok, Facebook tạo ra nhiều trào lưu làm việc trên các nền tảng như làm Youtuber, TikToker. Bên cạnh những video có giá trị về giáo dục, văn hóa tinh thần, lại có nhiều bạn trẻ để nhanh chóng đạt được những mục tiêu tài chính như mong ước, điều mà các bạn thể hiện trên kênh cá nhân không phải là tài năng để đem lại những giá trị hữu ích cho cộng đồng, mà là những nội dung phản cảm, đi ngược lại thuần phong mỹ tục, mang tính bạo lực chỉ để câu like, câu view. Đáng lo ngại là những video này lại dễ dàng thu hút sự chú ý của thanh niên, thậm chí nhiều trẻ em hằng ngày vẫn lướt xem. Hệ lụy là một bộ phận người xem là thanh thiếu niên sẽ có suy nghĩ lệch lạc rằng không cần phải chăm chỉ học hành, tu dưỡng đạo đức, chỉ cần làm những video giật gân là sẽ nổi tiếng và sẽ kiếm được nhiều tiền.
Đại biểu Nguyễn Thị Hà đề xuất Quốc hội sớm ban hành Chương trình mục tiêu quốc gia về văn hóa.
Bên cạnh đó, việc xem các video có nội dung xấu, độc thường xuyên sẽ ảnh hưởng tiêu cực tới tâm lý, dễ dẫn tới những hành vi không chuẩn mực của những thanh, thiếu niên. Đây cũng là một trong những nguyên nhân dẫn tới các vụ án thương tâm xảy ra gần đây do người trẻ gây ra. Đáng báo động hơn là thực trạng nhiều người, trong đó có các bạn trẻ khi chứng kiến các vụ bạo lực học đường, tai nạn giao thông hay những vụ án mạng lại có thái độ vô cảm, thản nhiên phát livestream, quay clip đưa lên mạng, thay vì hỗ trợ hoặc báo cho các cơ quan chức năng đến ứng cứu.
Quốc hội sớm ban hành Chương trình mục tiêu quốc gia về văn hóa.
Từ những lý do đã phân tích ở trên, đại biểu Nguyễn Thị Hà, Đoàn ĐBQH tỉnh Bắc Ninh cho rằng, văn hóa đòi hỏi quá trình lâu dài để nuôi dưỡng và phát triển, để đạt được kết quả mong muốn thì cần phải có hành động cụ thể. Đại biểu đề xuất Chính phủ cần chú trọng phát triển văn hóa khi triển khai 3 Chương trình mục tiêu quốc gia đã được Quốc hội thông qua. Quốc hội sớm ban hành chương trình mục tiêu quốc gia về văn hóa để cụ thể hóa quan điểm chỉ đạo trong báo cáo của Chính phủ là phát triển văn hóa phải được đặt ngang tầm với phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo tiến bộ, công bằng, xã hội, chăm lo đời sống vật chất, tinh thần của Nhân dân, không để ai bị bỏ lại phía sau.
Cùng với đó, cần có môi trường pháp lý chặt chẽ nhằm quản lý các nền tảng mạng xã hội để người dùng được tiếp cận với những sản phẩm phù hợp với lứa tuổi và văn hóa. Hạn chế và kiểm soát những video, những tài khoản đăng tải những nội dung xấu, độc, nghiêm trị những tổ chức, cá nhân có hành vi gây nguy hại cho cộng đồng. Đồng thời, có những chính sách ưu đãi đối với các nền tảng có ứng dụng trí tuệ nhân tạo, ngăn chặn những video hoặc bài đăng có nội dung độc hại.
Đồng thời có chế tài xử lý thích đáng và đủ sức răn đe với những trường hợp nghệ sĩ có phát ngôn, cư xử, lối sống không phù hợp, không lành mạnh, làm ảnh hưởng tiêu cực đến lối sống của giới trẻ./.