Ngày 25-11, sang ngày làm việc thứ 27, kỳ họp thứ hai, QH khóa XIII, các đại biểu QH tiếp tục chất vấn các thành viên Chính phủ; thông qua Nghị quyết về kết thúc việc thực hiện Nghị quyết số 08/1997/QH10 và Nghị quyết số 73/2006/QH11 về dự án trồng mới năm triệu ha rừng và thảo luận dự án Luật Biển Việt Nam.
Ðiều hành lãi suất bảo đảm kiềm chế lạm phát, ổn định sản xuất
Ðầu giờ sáng, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Văn Bình tiếp tục trả lời các câu hỏi chất vấn của đại biểu liên quan ngành ngân hàng.
Làm rõ thêm một số nội dung về tái cơ cấu hệ thống ngân hàng và biện pháp bảo đảm an toàn hệ thống ngân hàng, Thống đốc Nguyễn Văn Bình cho biết, để thực hiện tái cấu trúc, các ngân hàng sẽ được chia thành ba nhóm lớn gồm: nhóm ngân hàng tài chính lành mạnh, đủ lớn để làm trụ cột. Dự kiến từ nay đến năm 2015 sẽ có 15 ngân hàng như vậy được hình thành. Nhóm ngân hàng nhỏ, nhưng tài chính lành mạnh, Nhà nước sẽ có quy định để nhóm này tiếp tục hoạt động. Nhóm ngân hàng có tình hình tài chính khó khăn sẽ tái cấu trúc thông qua biện pháp thay đổi cổ đông hoặc cho tổ chức tín dụng khác mua lại theo phương châm không để ngân hàng nào đổ vỡ, bảo đảm lợi ích của người gửi tiền. Lộ trình từ nay đến quý I-2012 định hình rõ ba nhóm ngân hàng trên. Ðối với các biện pháp bảo đảm an toàn hệ thống ngân hàng, Nhà nước sẽ dùng các tổ chức ngân hàng lớn, có tình hình tài chính lành mạnh tham gia tái cấu trúc ngân hàng nhỏ hoạt động yếu kém.
Các đại biểu Nguyễn Thái Học (Phú Yên), Hà Sỹ Ðồng (Quảng Trị), Trần Du Lịch (TP Hồ Chí Minh), Lê Văn Lai (Quảng Nam) đề nghị cho biết trách nhiệm của Ngân hàng Nhà nước trong việc để vượt trần lãi suất huy động thời gian qua; hướng điều hành lãi suất trong thời gian tới. Trả lời những vấn đề này, Thống đốc Nguyễn Văn Bình cho biết, việc quy định trần lãi suất và thực hiện thống nhất đối với tất cả các ngân hàng là cần thiết. Ðiều này không phải để làm lợi cho ngân hàng lớn, thiệt cho ngân hàng nhỏ. Tuy nhiên, trong quá trình hoạt động, những ngân hàng lớn, tài chính tốt đương nhiên có lợi thế hơn ngân hàng nhỏ. Ðiều này phù hợp quy luật cạnh tranh của nền kinh tế thị trường. Về hướng điều hành lãi suất trong thời gian tới, Ngân hàng Nhà nước sẽ theo dõi sát tình hình thị trường để điều chỉnh lãi suất hợp lý. Thống đốc Nguyễn Văn Bình khẳng định, Ngân hàng Nhà nước đã đưa ra nhiều kịch bản về lãi suất để điều hành tùy diễn biến tình hình với mục tiêu hàng đầu kiềm chế lạm phát và ổn định sản xuất.
Liên quan trách nhiệm của Ngân hàng Nhà nước về việc để nhiều ngân hàng vượt trần lãi suất huy động 14%, Thống đốc Nguyễn Văn Bình xin nhận khuyết điểm với QH, đồng thời thừa nhận, việc thanh tra, kiểm tra trong hoạt động ngân hàng chưa nghiêm, mặc dù đã tiến hành nhiều cuộc thanh tra nhưng không phát hiện, xử lý trường hợp nào, đó là yếu kém của công tác thanh tra và trách nhiệm đó thuộc về lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước.
Giải thích thắc mắc của đại biểu về việc để mức chênh lệnh quá lớn giữa lãi suất huy động và lãi suất cho vay đã làm lợi cho ngân hàng và gây thiệt hại cho người gửi tiền và doanh nghiệp, Thống đốc Nguyễn Văn Bình khẳng định, lãi suất huy động 14% và lãi suất cho vay từ 16% đến 18% như hiện nay là trong phạm vi cho phép. Theo đánh giá của các tổ chức tài chính, thu nhập của ngành Ngân hàng hiện nay đứng thứ 15 trong hệ thống doanh nghiệp và chỉ đứng ở mức trung bình.
Trả lời câu hỏi của các đại biểu La Ngọc Thoáng (Cao Bằng), Ðặng Xuân Huy (Ðồng Tháp), Nguyễn Ngọc Hòa (TP Hồ Chí Minh) về giải pháp chống "vàng hóa", chống "đô-la hóa" và công tác quản lý thị trường vàng, ngoại tệ để bình ổn thị trường thời gian tới, Thống đốc Nguyễn Văn Bình thừa nhận, các quy định pháp lý kinh doanh vàng hiện nay còn nhiều bất cập. Ngân hàng Nhà nước đã hoàn thành dự thảo Nghị định kinh doanh vàng, theo hướng siết lại một bước trong kinh doanh vàng miếng và Nhà nước độc quyền sản xuất và kinh doanh vàng miếng. Cùng với đó, Ngân hàng Nhà nước đang hoàn thiện Ðề án tạo cơ chế để Nhà nước có thể huy động vàng trong nhân dân, phục vụ sản xuất, kinh doanh và khuyến khích người dân bán đô-la cho ngân hàng.
Trước băn khoăn của đại biểu Ðặng Xuân Huy (Ðồng Tháp) về quy định trong Ðề án sản xuất, kinh doanh vàng sẽ tạo sự độc quyền của doanh nghiệp trong kinh doanh vàng miếng, cụ thể là đối với thương hiệu vàng SJC, Thống đốc Nguyễn Văn Bình khẳng định, theo quy định, Nhà nước sẽ độc quyền trong sản xuất, kinh doanh vàng miếng. Hiện nay, thương hiệu vàng miếng SJC đang chiếm 90% thị phần vàng miếng trong nước thuộc một doanh nghiệp do Thành ủy TP Hồ Chí Minh quản lý, sắp tới sẽ chuyển doanh nghiệp này về Ngân hàng Nhà nước quản lý.
Ðại biểu Ðặng Thị Hoàng Yến (Long An) và một số đại biểu khác nêu câu hỏi về các giải pháp xử lý đối với tín dụng đen, chống rửa tiền... Trả lời câu hỏi này, Thống đốc Nguyễn Văn Bình nêu rõ, Ngân hàng Nhà nước đã và đang phối hợp chặt chẽ các cơ quan chức năng chống tội phạm trong hệ thống ngân hàng, nhất là tội phạm sử dụng công nghệ cao. Về các biện pháp chống rửa tiền, tín dụng đen... sắp tới sẽ đẩy mạnh thanh toán không dùng tiền mặt. Hiện nay, thanh toán không dùng tiền mặt tại Việt Nam chiếm khoảng 14% tổng phương tiện thanh toán, đạt mức cao so với nhiều nước trong khu vực.
Trả lời câu hỏi của các đại biểu Ðặng Ngọc Nghĩa (Thừa Thiên - Huế), Nguyễn Hữu Quang (Thanh Hóa) đề nghị cho biết mức độ nợ xấu và các biện pháp thu hồi nợ xấu, Thống đốc Nguyễn Văn Bình khẳng định, nợ xấu tín dụng vẫn trong tầm kiểm soát. Hiện nay, nợ xấu chiếm khoảng 3,3% và dự kiến cuối năm 2011 chiếm khoảng 3,6% tổng dư nợ tín dụng; nợ xấu trong việc cho vay đầu tư các dự án bất động sản không phải nguyên nhân gây thiếu vốn trong hệ thống ngân hàng.
Trả lời câu hỏi của các đại biểu Touneh Drong Minh Thắm (Lâm Ðồng), Nguyễn Ngọc Phương (Quảng Bình), Nguyễn Thanh Thụy (Bình Ðịnh) về ảnh hưởng của việc thắt chặt vốn tín dụng, ảnh hưởng an sinh xã hội và việc các hộ cận nghèo không tiếp cận được nguồn vốn vì không phải đối tượng của ngân hàng chính sách, Thống đốc Nguyễn Văn Bình cho biết, thời gian tới việc đáp ứng vốn cho khu vực nông nghiệp là trọng tâm của các ngân hàng và các tổ chức tín dụng. Mục tiêu sắp tới tiếp tục cung cấp vốn cho nông nghiệp, nhằm khắc phục thiên tai, đưa công nghệ vào sản xuất, bảo đảm giá trị gia tăng nông nghiệp cao hơn.
Trả lời thắc mắc của đại biểu Trương Trọng Nghĩa (TP Hồ Chí Minh) về việc có hay không những ngân hàng mạnh không thể để đổ vỡ mặc dù có sai phạm, yếu kém vì sẽ sụp đổ cả hệ thống, Thống đốc Nguyễn Văn Bình cho biết, hiện nay chúng ta hoàn toàn yên tâm vì chưa có ngân hàng, tổ chức tín dụng nào lớn đến mức không thể cho đổ vỡ được.
Phát biểu ý kiến tổng kết phiên chất vấn, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Văn Bình, Chủ tịch QH Nguyễn Sinh Hùng cho rằng, phiên chất vấn diễn ra với tinh thần thẳng thắn, xây dựng. Các câu hỏi của đại biểu đi thẳng vào vấn đề, các câu trả lời của Thống đốc thẳng thắn, rõ ràng, tìm ra được nguyên nhân và nêu các giải pháp giải quyết tốt hơn trong quản lý thị trường tài chính, trong đó có hệ thống ngân hàng, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô.
Quyết tâm giữ vững chủ quyền lãnh thổ, đẩy mạnh phát triển kinh tế - xã hội
Trước khi trả lời chất vấn trực tiếp của các đại biểu QH tại hội trường, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng đã trình bày Báo cáo giải trình thêm một số nội dung mà nhiều đại biểu QH và cử tri quan tâm, chất vấn. Báo cáo nêu rõ, trong tháng 10 và 11, tình hình kinh tế - xã hội có những chuyển biến tích cực. Tuy nhiên, nền kinh tế nước ta vẫn đang đứng trước nhiều khó khăn, thách thức đòi hỏi chúng ta phải phát huy lợi thế và những kết quả đã đạt được, kiên định các giải pháp đã và đang phát huy hiệu quả; phấn đấu hoàn thành các mục tiêu, nhiệm vụ của năm 2011 và chuẩn bị tốt cho việc thực hiện nhiệm vụ năm 2012 (Toàn văn báo cáo đăng số báo ra hôm nay).
Tại hội trường, các đại biểu Lê Bộ Lĩnh (An Giang), Ðặng Ngọc Tùng (Ðồng Nai), Ðỗ Văn Vẻ (Thái Bình) đề nghị Thủ tướng Chính phủ cho biết chính sách đối ngoại của Ðảng và Nhà nước ta trong việc bảo đảm chủ quyền quốc gia; các giải pháp để ngư dân yên tâm bám biển khai thác thủy sản; căn cứ xây dựng dự án Luật Biểu tình và thái độ của Chính phủ đối với sự biểu thị lòng yêu nước của người dân.
Trả lời những câu hỏi này, Thủ tướng Chính phủ cho biết, quán triệt đường lối đối ngoại hòa bình hữu nghị, độc lập, tự chủ và chủ quyền quốc gia của Ðảng và Nhà nước ta, trên cơ sở luật pháp quốc tế, nhất là Công ước Luật Biển năm 1982 của Liên hợp quốc, tuyên bố ứng xử của các bên ở Biển Ðông (gọi tắt là DOC) đã ký giữa ASEAN và Trung Quốc; căn cứ vào thỏa thuận những nguyên tắc cơ bản chỉ đạo giải quyết vấn đề trên biển mà Việt Nam và Trung Quốc vừa ký kết trong chuyến thăm của đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đến Trung Quốc, chúng ta phải giải quyết và khẳng định chủ quyền trên Biển Ðông như sau:
Về đàm phán phân định ranh giới vùng biển ngoài cửa Vịnh Bắc Bộ. Tại vùng biển này, theo Công ước Luật Biển năm 1982, thềm lục địa của Việt Nam có chồng lấn với đảo Hải Nam của Trung Quốc. Từ năm 2006 hai bên đã tiến hành đàm phán và hiện nay đang cùng nhau đàm phán để phân định ranh giới vùng biển này. Trong khi chưa phân định, trên thực tế với chừng mực khác nhau, hai bên đã tự hình thành vùng quản lý của mình trên cơ sở đường trung tuyến. Chúng ta đã đối thoại với Trung Quốc để bảo đảm an ninh, an toàn trong việc khai thác nghề cá của ngư dân ta.
Vấn đề thứ hai, chúng ta khẳng định có đủ căn cứ về pháp lý và lịch sử khẳng định quần đảo Hoàng Sa và quần đảo Trường Sa thuộc chủ quyền của Việt Nam. Chúng ta đã làm chủ thật sự ít nhất là từ thế kỷ 17, khi hai quần đảo này chưa thuộc bất kỳ một quốc gia nào. Lập trường nhất quán của Việt Nam là quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa thuộc chủ quyền của Việt Nam, chúng ta có đủ căn cứ lịch sử và pháp lý để khẳng định điều này. Nhưng chúng ta chủ trương đàm phán giải quyết đòi hỏi chủ quyền đối với quần đảo Hoàng Sa và quần đảo Trường Sa bằng biện pháp hòa bình. Chủ trương này phù hợp Hiến chương Liên hợp quốc, phù hợp Công ước về Luật Biển, phù hợp tuyên bố DOC. Chúng ta nghiêm túc thực hiện và yêu cầu các bên liên quan nghiêm túc thực hiện theo đúng Công ước Luật Biển năm 1982 và tuyên bố DOC bảo đảm tự do hàng hải ở Biển Ðông, bảo đảm hòa bình, ổn định, an ninh, trật tự, tự do hàng hải ở Biển Ðông, vì lợi ích của tất cả các bên liên quan. Lập trường này của chúng ta được cộng đồng quốc tế ủng hộ, gần đây nhất là tại Hội nghị cấp cao ASEAN và cấp cao ASEAN với các đối tác.
Vấn đề nữa là chúng ta phải giải quyết và khẳng định chủ quyền trên Biển Ðông trong phạm vi 200 hải lý thuộc vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa theo Công ước Luật Biển năm 1982. Chúng ta đã và sẽ tiếp tục khẳng định chủ quyền để quản lý thực hiện chủ quyền ngày càng đầy đủ hơn, hiệu quả hơn đối với vùng biển này.
Về việc xây dựng dự án Luật Biểu tình, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cho biết, dự án luật nói trên được Chính phủ xây dựng căn cứ vào các quy định trong Hiến pháp, pháp luật và yêu cầu của thực tiễn cuộc sống. Thủ tướng khẳng định, việc xây dựng Luật Biểu tình phù hợp Hiến pháp, phù hợp thông lệ quốc tế, bảo đảm quyền của người dân và ngăn chặn hành vi gây xâm hại an ninh trật tự và lợi ích xã hội, lợi ích nhân dân.
Về chủ trương của Chính phủ với những người biểu thị lòng yêu nước, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng khẳng định, Ðảng và Nhà nước luôn trân trọng, biểu dương, khen thưởng xứng đáng đối với tất cả hoạt động của mọi người dân vì mục tiêu yêu nước, bảo vệ chủ quyền quốc gia. Ðồng thời không hoan nghênh và buộc phải xử lý nghiêm theo pháp luật những hành vi lợi dụng danh nghĩa yêu nước, danh nghĩa bảo vệ chủ quyền để gây phương hại cho đất nước, cho xã hội.
Trả lời câu hỏi của các đại biểu Lê Hồng Tịnh (Hậu Giang), Ðặng Ngọc Quỳnh (Hưng Yên) về chủ trương, giải pháp nhằm ngăn chặn khai thác quặng gây ô nhiễm môi trường và hạn chế xuất khẩu tài nguyên thô, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nêu rõ, công tác khai thác khoáng sản thời gian qua có kết quả tích cực, nhưng chúng ta cũng phải nghiêm túc nhận thấy công tác này còn nhiều bất cập, yếu kém. Vừa qua Chính phủ đã họp về vấn đề này và đưa ra một số giải pháp lớn: Thứ nhất, yêu cầu chính quyền các địa phương, cơ quan chức năng ngăn chặn bằng được tình trạng khai thác khoáng sản trái phép. Thứ hai, Chính phủ chủ trương tạm dừng cấp phép khai thác khoáng sản mới và tiến hành rà soát các dự án đang khai thác, kiên quyết dừng khai thác đối với những dự án gây ô nhiễm môi trường, khai thác ngoài giấy phép, gây hư hỏng đường sá, mất an ninh trật tự. Thứ ba, kiểm soát chặt việc xuất khẩu quặng ngay từ các mỏ. Dự án nào trái quy định sẽ bị đình hoãn, thậm chí làm đúng giấy phép nhưng khoáng sản nào xuất khẩu không có lợi cũng dừng xuất khẩu để chế biến sâu hơn.
Chính phủ đã chỉ đạo các ngành chức năng tiếp tục khảo sát, thăm dò khoáng sản trên phạm vi cả nước để lập quy hoạch, chiến lược khai thác, sử dụng phù hợp, hiệu quả.
Do thời gian có hạn, nên một số câu hỏi của đại biểu QH gửi đến Thủ tướng Chính phủ liên quan công tác điều hành kinh tế vĩ mô, đầu tư các dự án bảo đảm an sinh xã hội... sẽ được Thủ tướng Chính phủ trả lời bằng văn bản gửi đến các đại biểu QH.
Ghi nhận quyết tâm của Thủ tướng Chính phủ, các thành viên Chính phủ
Phát biểu ý kiến tổng kết các phiên chất vấn của đại biểu với các thành viên Chính phủ, Chủ tịch QH Nguyễn Sinh Hùng nêu rõ, qua hai ngày rưỡi chất vấn, đã có 175 lượt đại biểu chất vấn trực tiếp tại hội trường đối với các thành viên Chính phủ, trong đó có 22 câu hỏi đối với Thủ tướng Chính phủ. Các câu hỏi của đại biểu đúng trọng tâm, trọng điểm, là những vấn đề quan tâm của cử tri cả nước. Không khí các phiên chất vấn và trả lời chất vấn thẳng thắn, nghiêm túc, tâm huyết và đầy trách nhiệm.
Thay mặt QH, Chủ tịch QH Nguyễn Sinh Hùng ghi nhận sự quyết tâm của Thủ tướng Chính phủ, các thành viên Chính phủ trong chỉ đạo điều hành công việc cuối năm, vượt qua khó khăn, thách thức, phấn đấu hoàn thành kế hoạch đã đề ra năm 2011, tạo tiền đề thực hiện thắng lợi kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2012, giữ ổn định kinh tế vĩ mô và điều hành chính sách tài chính tiền tệ linh hoạt để vừa kiềm chế lạm phát ở mức một con số, vừa bảo đảm tăng trưởng ở mức hợp lý, sản xuất kinh doanh tiếp tục được phát triển. Ðồng thời, ghi nhận quyết tâm của Chính phủ trong việc tái cấu trúc đồng bộ nền kinh tế, đi theo đó là những giải pháp quan trọng để thực hiện ngay những vấn đề đã đặt ra.
Chủ tịch QH Nguyễn Sinh Hùng khẳng định, QH đồng tình với kế hoạch của Chính phủ trong việc tiếp tục cơ cấu hệ thống ngân hàng thương mại theo hướng nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động, đồng thời nâng cao năng lực tài chính của các ngân hàng thương mại để có thể đáp ứng được nhu cầu phát triển của nền kinh tế; nguyên tắc điều hành giá theo cơ chế thị trường xã hội chủ nghĩa, đồng thời với chính sách hỗ trợ cần thiết đối với những đối tượng chính sách, người nghèo, đối tượng khó khăn; các chính sách về phát triển nông nghiệp, giáo dục đào tạo.
Chủ tịch QH Nguyễn Sinh Hùng cho biết sẽ xin ý kiến đại biểu về việc ban hành Nghị quyết của QH về phiên chất vấn của các thành viên Chính phủ.
Ghi nhận dự án trồng mới năm triệu ha rừng đã cơ bản hoàn thành mục tiêu đề ra
Ðầu phiên họp buổi chiều, QH tiến hành thông qua Nghị quyết về kết thúc việc thực hiện Nghị quyết số 08/1997/QH10 và Nghị quyết số 73/2006/QH11 về dự án trồng mới năm triệu ha rừng với 458 đại biểu tán thành, bằng 91,6% tổng số đại biểu QH.
Theo đó, QH ghi nhận Dự án trồng mới năm triệu ha rừng đã cơ bản hoàn thành các mục tiêu theo Nghị quyết số 08/1997/QH10 của QH khóa X, các chỉ tiêu, nhiệm vụ đã được điều chỉnh theo Nghị quyết số 73/2006/QH11 của QH khóa XI; những kết quả đạt được, những hạn chế và nguyên nhân của những hạn chế trong việc thực hiện Dự án. Trên cơ sở này, QH thống nhất kết thúc việc thực hiện Nghị quyết số 08/1997/QH10 và Nghị quyết số 73/2006/QH11 của QH về Dự án trồng mới năm triệu ha rừng. Giao Chính phủ xây dựng và tổ chức thực hiện kế hoạch bảo vệ và phát triển rừng giai đoạn 2011 - 2020 theo cơ chế chương trình mục tiêu quốc gia và hằng năm báo cáo QH về tình hình thực hiện.
Cuối ngày làm việc này, QH họp thảo luận về dự án Luật Biển Việt Nam.