Phòng, chống tham nhũng và thực hành tiết kiệm chống lãng phí chưa thực sự triệt để

(VOV)_Sáng nay (29/3), dưới sự điều khiển của Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Văn Yểu, kỳ họp thứ 11, Quốc hội khóa XI đã nghe Tổng Thanh tra Chính phủ Trần Văn Truyền trình bày báo cáo về việc thực hiện Luật Phòng, chống tham nhũng; Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Vũ Đức Khiển trình bày Báo cáo ý kiến về việc thực hiện Luật Phòng, chống tham nhũng.

Luật Phòng, chống tham nhũng được ban hành ngày 29/11/2005 và có hiệu lực ừ ngày 1/6/2006. Trong năm 2006, Chính phủ đã tập trung chỉ đạo kiên quyết chấn chỉnh kỷ cương, kỷ luật trong hoạt động của các cơ quan hành chính theo hướng nâng cao tính minh bạch và công khai của nền hành chính, đơn giản hóa các thủ tục hành chính, đặc biệt là trong những lĩnh vực liên quan  nhiều đến người dân, doanh nghiệp và việc quản lý, sử dụng vốn, tài sản của Nhà nước.

Theo báo cáo của Tổng thanh tra Chính phủ Trần Văn Truyền, kết quả công tác thanh tra kinh tế xã hội gắn với phòng, chống tham nhũng của ngành thanh tra trong năm 2006 như sau: Thanh tra Chính phủ đã kết luận 33 cuộc thanh tra trong đó có nhiều cuộc thanh tra để làm rõ nội dung tố cáo hành vi tiêu cực do báo chí và quần chúng phản ánh. Qua thanh tra đã phát hiện nhiều sai phạm trong quản lý, chi tiêu tài chính, lãng phí, thất thoát với tổng giá trị 1.560 tỷ 147 triệu đồng và gần 5,5 tỷ USD. Thanh tra Chính phủ đã kiến nghị thu hồi vào ngân sách 164 tỷ 345 triệu đồng và 207.923 USD; kiến nghị chuyển hồ sơ 3 vụ việc cho cơ quan điều tra. Hầu hết các kết luận thanh tra của Thanh tra Chính phủ đều được Thủ tướng Chính phủ đồng tình và có ý kiến chỉ đạo xử lý nghiêm túc.

Trong năm 2006, các cơ quan hành chính nhà nước tiếp nhận gần 17 nghìn đơn tố cáo. Nội dung tố cáo chủ yếu là phản ánh tình trạng chính quyền cấp cơ sở cấp đất, cho thuê đất trái thẩm quyền; lấn chiếm đất công, việc thu tài chính, xây dựng các công trình cơ sở hạ tầng có nhiều vi phạm...

Năm 2006, các cơ quan chức năng đã có nhiều cố gắng khám phá, tích cực điều tra nhiều vụ án, nhiều vụ việc tham nhũng lớn, nghiêm trọng, phức tạp. Đối với 8 vụ án trọng điểm, nổi cộm được dư luận quan tâm, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo khẩn trương điều tra, xử lý. Đến nay, cơ quan điều tra đã kết thúc điều tra, chuyển Viện kiểm sát truy tố 7 vụ việc gồm: vụ mua bán quota ở Bộ Thương mại, vụ Mạc Kim Tôn lợi dụng chức vụ, quyền hạn để trục lợi; vụ điện kế điện tử tại Công ty Điện lực thành phố Hồ Chí Minh; vụ việc tại Tổng Công ty Dầu khí Việt Nam liên quan đến một số cán bộ thanh tra Chính phủ vi phạm pháp luật trong quá trình thanh tra; vụ Nguyễn Đức Chi lừa đảo chiếm đoạt tài sản dự án Rusalka; vụ Nguyễn Lâm Thái lừa đảo một số đơn vị trong ngành Bưu điện; vụ PMU 18 đã hoàn thành điều tra, chuyển Viện Kiểm sát truy tố với các tội danh đánh bạc, đưa hối lộ và môi giới hối lộ, đang điều tra các tội danh về quản lý kinh tế, tham nhũng. Vụ vi phạm đất đai ở Đồ Sơn đang được khẩn trương kết thúc điều tra để sớm truy tố theo qui định của pháp luật.

Tuy nhiên, công tác phòng, chống tham nhũng còn có một số hạn chế như: công tác tuyên truyền, phổ biến Luật phòng, chống tham nhũng chủ yếu mới thực hiện trong nội bộ các cơ quan, tổ chức, đơn vị chưa được triển khai, tiến hành sâu rộng; nội dung chương trình phòng, chống tham nhũng chưa đạt yêu cầu; việc điều tra một số vụ án tham nhũng còn kéo dài, trong đó có một số vụ án nghiêm trọng mà Thủ tướng yêu cầu phải đưa ra xét xử trong năm 2006 đến nay vẫn chưa kết thúc.

Đánh giá về việc thực hiện Luật phòng, chống tham nhũng trong báo cáo ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội do Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Vũ Đức Khiển trình bày cũng nêu rõ: Việc ban hành văn bản hướng dẫn thi hành Luật phòng, chống tham nhũng còn chậm; Việc phát hiện và xử lý hành vi tham nhũng còn nhiều hạn chế, có một số vụ việc đã xử lý nhưng chưa nghiêm minh, còn biểu hiện nương nhẹ. Tình hình tham nhũng hiện nay ở nước ta đang diễn ra rất phức tạp, xảy ra trong nhiều lĩnh vực, ở nhiều ngành, nhiều cấp, nhiều địa phương nhưng trong báo cáo Chính phủ chưa có sự đánh giá, phân tích một cách đầy đủ, toàn diện về tình hình này...

Cũng trong phiên làm việc sáng nay, Quốc hội nghe Bộ trưởng Tài chính Vũ Văn Ninh trình bày báo cáo về việc thực hành Luật Thực hành tiết kiệm, chống lãng phí; nghe Phó Chủ nhiệm Ủy ban Ngân sách của Quốc hội Dương Thu Hương trình bày báo cáo ý kiến về việc thực hiện Luật Thực hành tiết kiệm, chống lãng phí.

Cả hai báo cáo trên đều nêu rõ: Luật Thực hành tiết kiệm chống lãng phí mới được triển khai thực hiện nên đến nay vẫn còn nhiều tồn tại, yếu kém. Tình trạng sử dụng kinh phí ngân sách sai mục đích, chi vượt định mức, tiêu chuẩn, chế độ vẫn còn khá phổ biến. Việc công khai, minh bạch các khoản chi tiêu chưa được thực hiện thường xuyên, còn mang tính hình thức, nhất là trong lĩnh vực lập dự toán đầu tư và khâu thanh quyết toán. Ý thức thực hành tiết kiệm trong cán bộ, công chức, viên chức được nâng lên nhưng hành động thì không mấy chuyển biến.

Trong quản lý đầu tư xây dựng, báo cáo nêu rõ: Ở một số địa phương chưa chấp hành nghiêm chỉ tiêu, kế hoạch vốn đầu tư đã được phê duyệt như tự ý cắt giảm chi đầu tư phát triển để sử dụng cho chi thường xuyên, không chấp hành nghiêm việc bố trí vốn cho giáo dục đào tạo và khoa học. Việc phân bổ, sử dụng vốn cho các dự án đầu tư vẫn còn dàn trải. Quản lý đầu tư xây dựng cơ bản có tiến bộ nhưng vẫn còn tình trạng thiếu chặt chẽ, gây lãng phí, thất thoát vốn đầu tư, chất lượng công trình thấp.

Quản lý và sử dụng trụ sở làm việc còn có biểu hiện lãng phí; quản lý nhà ở công vụ thiếu chặt chẽ, chưa phân cấp quản lý rõ ràng, gây lãng phí lớn.

Báo cáo của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội cũng đề cập đến việc lãng phí trong đào tạo, quản lý, sử dụng lao động, thời gian lao động. Đó là việc có hang ngàn người được đào tạo trong nước, ngoài nước nhưng không được sử dụng hoặc sử dụng không phù hợp chuyên môn đào tạo; kinh phí cho các đoàn đi khảo sát, học tập ở nước nước ngoài cho các công chức nhà nước khá tốn kém… Bộ máy hành chính còn cồng kềnh, biên chế hành chính cao, người trực tiếp làm ít hơn người phục vụ.

Sau khi nghe 4 báo cáo về việc triển khai Luật Phòng, chống tham nhũng và Luật Thực hành tiết kiệm chống lãng phí, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Văn Yểu gợi ý các nội dung cần tập trung thảo luận: Tình hình triển khai hai luật này (tuyên truyền, phổ biến, quán triệt nội dung); việc ban hành văn bản hướng dẫn, thành lập tổ chức chuyên trách về chống tham nhũng, các giải pháp phòng ngừa tham nhũng, lãng phí, việc phát hiện, kiểm tra, thanh tra công tác chống tham nhũng, lãng phí; Đánh giá kết quả ban đầu của hai luật này, trong đó những việc đã làm được, những tồn tại hạn chế, khuyết điểm và nguyên nhân; Nhiệm vụ trọng tâm, giải pháp đẩy mạnh phòng chống tham nhũng và giải pháp chống lãng phí, trong đó có tăng cường giám sát của Quốc hội và Hội đồng nhân dân.

Chiều nay, Quốc hội tiếp tục thảo luận tại Hội trường về việc thực hiện hai luật này./.