Về Kỳ họp thứ Ba, QH Khóa XII: Khối lượng công việc nặng, cần tinh lọc và cần ý chí “chiến đấu” kiên cường hơn

      Tuy nhiên, UBTVQH vẫn còn một lần cho ý kiến nữa thì Chương trình Kỳ họp thứ Ba mới thực sự được chốt lại để trình QH quyết định tại Phiên họp trù bị. Vừa rồi, tại Phiên họp thứ Bảy, UBTVQH  đã đề cập đến việc cải tiến, đổi mới hoạt động của QH bằng phương pháp tiết kiệm thời gian, vật chất mà vẫn bảo đảm chất lượng Kỳ họp.

      CHỦ TỊCH QH NGUYỄN PHÚ TRỌNG: Sắp xếp chương trình Kỳ họp QH là công việc không đơn giản

      Khối lượng của Kỳ họp thứ Ba là rất nặng. Sắp xếp chương trình Kỳ họp QH khó lắm, không đơn giản đâu, có khi không lường hết được, phải là anh em trong cuộc mới biết dự án luật này nhiều vấn đề hoặc dự án luật khác ít vấn đề để bố trí thời gian, thiết kế chương trình cho phù hợp.

      Tinh thần chung là cố gắng rút ngắn tối đa thời gian Kỳ họp QH nhưng không ảnh hưởng tới chất lượng. Nếu chúng ta chỉ đơn giản rút thời gian lại mà chất lượng không cao thì không phải là cái đích của ta- Cần xử lý mối quan hệ này cho tốt. Các cơ quan giải trình, tiếp thu và các cơ quan soạn thảo, cơ quan thẩm tra phải chuẩn bị tài liệu đến mức tối đa, cố gắng làm tốt nhất, tập trung toàn bộ sức lực vào đây.

      Về cách đọc Báo cáo giải trình tiếp thu, đọc các Tờ trình- Vấn đề là chúng ta lựa chọn tài liệu nào thì đọc tóm tắt, tài liệu nào đọc tương đối đầy đủ. Trong các báo cáo, những nội dung có thể bớt được là: Sự cần thiết, nhận xét, đánh giá, tổng kết... (Nếu Báo cáo thẩm tra gần như nhắc lại bản Báo cáo của cơ quan soạn thảo thì sẽ dễ bị dài ở những chỗ này). Cần phải đặc biệt chú ý Báo cáo giải trình, tiếp thu là để phục vụ cho việc biểu quyết thông qua dự án Luật; Nếu Báo cáo giải trình tiếp thu lập luận chặt chẽ, chắc chắn và có sức thuyết phục thì sẽ tạo thống nhất cao thôi.

      Về cách thảo luận, vừa có thảo luận ở tổ, vừa có thảo luận ở Hội trường. Nhưng những vấn đề nào thảo luận trước rồi thì bớt công đoạn thảo luận tổ đưa thẳng ra hội trường. Ví dụ vấn đề quyết toán ngân sách không cần thảo luận ở tổ; Một số dự án luật đã thảo luận thì thôi không thảo luận ở tổ. Thậm chí mấy dự án Luật mà Kỳ họp trước QH cho ý kiến rồi, Kỳ họp này thông qua thì không đặt nặng vấn đề thảo luận, mà ăn nhau ở chỗ giải trình, tiếp thu; Thảo luận cũng phải có điểm dừng để biểu quyết chứ thảo luận mãi, không ai chịu ai thì khó lắm.

      Sau giám sát có ra nghị quyết không? Vấn đề này theo luật. Mà đã ra nghị quyết phải có tác dụng thúc đẩy, chứ không phải cốt hình thức có ra nghị quyết. Còn có ra nghị quyết hay không, trước hết cơ quan soạn thảo, cơ quan thẩm tra phải kiến nghị, cơ quan tham mưu phải đề xuất.

      PHÓ CHỦ TỊCH QH TÒNG THỊ PHÓNG: Cần ý chí chiến đấu của các ĐBQH

      Trong quá trình thiết kế chương trình Kỳ họp thứ Ba, QH Khóa XII đã bảo đảm quy trình, nội dung mà Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của QH đã chuẩn bị, các dự án luật mà Chính phủ sẽ trình. Kỳ họp trước, QH đã rút ngắn được hai ngày rưỡi, 3 ngày. Kỳ họp này, ta xây dựng luật nhiều hơn, nếu chiến đấu kiên cường, chúng ta có thể rút được đến 5 ngày hoặc 6 ngày- Riêng tôi nghĩ như vậy. Như thế mới gọi là tính chiến đấu, cố gắng khẩn trương cải tiến để các kỳ họp vẫn có chất lượng lại rút ngắn được thời gian. Trong khi nước nhà đang như thế này, đời sống nhân dân khó khăn, lạm phát- mà ta họp đến một tháng, nghe đã sợ...

      Do đó, khoảng thời gian, vật chất dành cho Kỳ họp là cần nhưng chúng ta cố gắng rút ngắn hơn. Những luật nào, khi thẩm tra có ý kiến thì nêu luôn, để ra Kỳ họp thảo luận, nếu ĐBQH không có ý kiến gì khác thì biểu quyết. Bởi vì các ĐBQH đã được chuẩn bị từ họp Đoàn. Các Đoàn ĐBQH thảo luận rồi, lên đây lại thảo luận lại, lại tranh luận, cứ như thế kéo dài thời gian.

      Tuy nhiên, tôi thấy chính UBTVQH cũng phải gương mẫu trước, từ việc đọc Báo cáo thẩm tra. Báo cáo thẩm tra của chúng ta sẽ nêu 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 cần phải quyết, quyết nghị và thái độ rõ ràng. Theo tôi, Báo cáo thẩm tra chỉ cần một vài trang nhưng nêu rõ chính kiến và quan điểm của cơ quan thẩm tra; Đừng nhắc lại những ưu điểm và những gì các cơ quan hữu quan đã báo cáo quá mức, như vậy mới rút gọn được thời gian, mới đúng là tinh thần khẩn trương, nghiêm túc và ý chí phấn đấu của ĐBQH trong tình hình nước nhà bây giờ.

      PHÓ CHỦ TỊCH QH HUỲNH NGỌC SƠN: Sau giám sát tại Kỳ họp, những vấn đề gì thật cần thiết thì mới ra nghị quyết

      Về hoạt động giám sát tại kỳ họp, nhiều ý kiến cho rằng giám sát phải có nghị quyết- Luật đã quy định cụ thể rồi. Nhưng tôi nghĩ vấn đề gì thật bức xúc, thật cần thiết mới ra nghị quyết, chứ nếu nghị quyết mà rồi nghị quyết nó không khả thi, không thực hiện được thì không có giá trị. Hậu giám sát, hậu nghị quyết thế nào- Đây là một vấn đề. Tôi nhất trí khi nào hết sức cần thiết, bức xúc thì mới ra nghị quyết, còn bình thường, ta thực hiện như vừa rồi: Là giám sát thực hiện ý  kiến chỉ đạo của Chủ tịch Quốc hội, giao cho các cơ quan chức năng làm biên bản gửi đến các cá nhân, các cơ quan có liên quan- Đó là cái mới, là hình thức sau giám sát.

      CHỦ NHIỆM ỦY BAN ĐỐI NGOẠI NGUYỄN VĂN SON: Có cách rút ngắn thời gian mà vẫn nâng cao chất lượng sinh hoạt của QH

      Tôi thấy có một số điều có thể rút ngắn làm cho chất lượng sinh hoạt QH được nâng cao mà không dàn trải, rườm rà.

      Trước hết là cải tiến việc đọc báo cáo. Những báo cáo của ta rất dài, các báo cáo đều có thể rút gọn đi ít nhất là 1/3. Như đã có lần Chủ tịch QH đã nói, nếu cần thiết đọc báo cáo rút gọn, nhiều báo cáo chỉ cần 10 phút, 3 trang giấy, chốt vào một số điều. Với những báo cáo dài được đọc xong, đến lúc nhìn lại để phát biểu, ĐBQH thấy không nổi lên vấn đề gì cần tập trung, nghe báo cáo cả một ngày nhưng không thấm, không sâu.

      Thứ hai, tôi thấy thảo luận vẫn bị trùng lặp. Không nhất thiết cứ phải kêu gọi, thống kê thành tích số lượng ĐBQH phát biểu. Không phải! Vấn đề chính là phát biểu phải nêu được vấn đề. Có cách thảo luận ở một số hội nghị, người ta làm như thế này: Ví dụ những vấn đề không quan trọng lắm, có 2 loại ý kiến khác nhau, các đại biểu nghe rồi lựa chọn, biểu quyết. Chứ nếu thảo luận trùng lặp nhiều quá sẽ bị loãng mất. Có thể rút ngắn được, như thế sẽ tinh lọc hơn