Luật Cán bộ, Công chức cần quan tâm hơn chính sách đãi ngộ nhân tài

(VOV)_ Trong buổi chiều qua (21/5) và sáng nay, Quốc hội tiến hành thảo luận về dự án Luật Cán bộ, Công chức. Những nội dung được các vị Đại biểu Quốc hội quan tâm là tên gọi của dự án luật, đối tượng, phạm vi điều chỉnh của luật, tiêu chí đánh giá cán bộ công chức, chế độ đãi ngộ cho cán bộ công chức cấp cơ sở, chính sách trọng dụng nhân tài…

Vì sao sinh viên giỏi ít “mặn mà” với cơ quan Nhà nước?

Đại biểu Ngô Thị Doãn Thanh (đoàn thành phố Hà Nội) dẫn một thực tế rất đáng quan tâm hiện nay là việc cán bộ công chức có năng lực, có trình độ xin thôi việc để ra ngoài làm, nhất là các ngành công nghệ thông tin, ngân hàng. Các sinh viên tốt nghiệp thủ khoa loại giỏi cũng không muốn làm việc ở cơ quan Nhà nước. “Những năm gần đây Hà Nội có chủ trương ưu tiên tuyển thẳng sinh viên tốt nghiệp thủ khoa ở các trường đại học và hàng năm có tổ chức tuyên dương sinh viên tốt nghiệp thủ khoa. Nhưng thực tế có những năm chỉ có khoảng 10-20% số sinh viên này xin về làm việc tại các cơ quan ở thành phố”, đại biểu Ngô Thị Doãn Thanh nêu rõ.

Đại biểu này đề nghị Điều 38 của dự thảo Luật Cán bộ, Công chức cần quy định rõ cơ chế khuyến khích, thu hút nhân tài, các trường hợp tuyển thẳng, xét thẳng, thi tuyển để thu hút được nhiều nhân tài vào làm việc trong các cơ quan Nhà nước.

Bên cạnh đó, đại biểu này cho rằng, cùng với vấn đề tiền lương thì nâng ngạch là một công cụ để tạo động cơ làm việc cho cán bộ công chức. Tuy nhiên trên thực tế, việc nâng ngạch không được sử dụng như một phần thưởng để tạo động lực cho cán bộ công chức làm việc. Phần lớn chuyên viên cao cấp, chuyên viên chính đều rơi vào những người giữ chức vụ quản lý. Dự thảo luật cũng chưa giải quyết được thực tế này. Vì thế điều 47, 48 cần sửa theo hướng phân biệt rõ giữa nâng ngạch về chuyên môn với các vị trí lãnh đạo, quản lý; hạ thấp điều kiện về mặt thâm niên, tăng điều kiện về trình độ chuyên môn, nghiệp vụ và kết quả làm việc. Tất cả các cán bộ, công chức đủ tiêu chuẩn đều được dự thi để cạnh tranh bình đẳng và không khống chế số người đi thi bằng cách phân bổ chỉ tiêu như hiện nay. Việc tổ chức thi cũng cần phải công khai, minh bạch.

Đây cũng là quan điểm của đại biểu Phạm Thị Thanh Hương (đoàn Bình Định). Theo đó, luật cần quy định rõ cán bộ, công chức được hưởng thang bảng lương riêng theo quy định của Chính phủ, phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế, xã hội, đảm bảo cán bộ, công chức có mức lương tương xứng với sự đóng góp của họ. Trong cơ chế trả lương, đề nghị cho phép thủ trưởng các cơ quan, đơn vị được chủ động sử dụng một phần nguồn kinh phí, tiền lương đã giao để trả lương cho cán bộ, công chức, gắn với hiệu quả công việc. Đây cũng là điều kiện cần để xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức thực sự trong sạch, vững mạnh trong giai đoạn hiện nay.

Báo cáo thẩm tra dự án Luật Cán bộ, Công chức cũng thừa nhận, dự án Luật vẫn chưa thể hiện được cụ thể các chính sách của Nhà nước ta trong việc lựa chọn, sử dụng và đãi ngộ nhân tài. Theo đó, cần quy định cụ thể trong Luật này những tiêu chí về tài năng; cơ chế phát hiện, tuyển chọn người có tài năng; loại vị trí, công việc cần được khuyến khích; các ưu đãi về chế độ tuyển dụng và thẩm quyền quyết định việc tuyển dụng; về chế độ lương, nhà ở… Trên cơ sở đó, Chính phủ mới quy định chế độ áp dụng cụ thể đối với những nhân tài trong từng lĩnh vực khác nhau.

Tính đến thời điểm năm 2006, tổng số biên chế cán bộ, công chức của cả nước là 1.971.172 người, trong đó cán bộ, công chức từ cấp huyện trở lên là 1.778.734; cán bộ, công chức cấp xã là 192.438.

Trong số 1.778.734 cán bộ, công chức từ cấp huyện trở lên, biên chế hành chính thuộc Chính phủ là 237.654; biên chế hành chính thuộc Văn phòng Quốc hội là 467; biên chế hành chính thuộc Văn phòng Chủ tịch nước là 86; biên chế hành chính thuộc Tòa án nhân dân là 12.024 và Viện Kiểm sát nhân dân là 11.840. Biên chế cán bộ thuộc cơ quan Đảng và đoàn thể do Ban Tổ chức trung ương quản lý là 82.003. Biên chế đội ngũ viên chức sự nghiệp công là 1.434.660.

Trong số 192.438 cán bộ, công chức cấp xã thì cán bộ chuyên trách có 111.124; công chức chuyên môn nghiệp vụ có 81.314.

 Chưa khắc phục được tình trạng luật khung

Các đại biểu Trần Ngọc Vinh (đoàn Hải Phòng), Ngô Thị Doãn Thanh (đoàn TP Hà Nội cùng có đánh giá, Dự thảo Luật Cán bộ, Công chức được tổ chức soạn thảo công phu, đầy đủ thủ tục, trình tự theo quy định của pháp luật và đồng tình với tên gọi của Dự án Luật.

Tuy nhiên, đại biểu Ngô Thị Doãn Thanh cho rằng dự thảo luật vẫn chưa khắc phục được tình trạng luật khung. Trong đó, với 91 điều của luật thì có đến 39 điều cần phải có sự hướng dẫn thực hiện của Chính phủ. Như vậy luật sẽ khó đi vào cuộc sống, nhất là trong điều kiện hiện nay khá nhiều luật của chúng ta vẫn đang chờ các nghị định và hướng dẫn của Chính phủ mặc dù đã có hiệu lực thi hành.

Đại biểu Trần Ngọc Vinh, Phạm Quý Tỵ (đoàn Bình Dương), Nguyễn Việt Trường (đoàn An Giang) nêu ý kiến, đối tượng và phạm vi điều chỉnh của Dự án Luật còn chưa được làm rõ, quá rộng và khó có thể quy định một cách cụ thể, chi tiết và chặt chẽ về hoạt động và quản lý của các loại cán bộ, công chức. Các đại biểu đề nghị Ban soạn thảo nghiên cứu giới hạn phạm vi điều chỉnh và đối tượng áp dụng của dự án luật để làm sao những quy định trong dự thảo luật phù hợp với tất cả cán bộ, công chức trong hệ thống chính trị ở nước ta. 

Đại biểu Phạm Quý Tỵ phân tích: Pháp lệnh Cán bộ, Công chức được Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành năm 1998, điều chỉnh cả cán bộ, công chức, viên chức, nhưng trong đó thực ra có cả đối tượng viên chức nữa. Đến năm 2000 được sửa lại vẫn còn cả 3 đối tượng (cán bộ, công chức, viên chức). Đến năm 2003 sửa lại không còn viên chức trong đối tượng điều chỉnh của pháp lệnh nữa. Tuy nhiên, ngay cả đến lúc này, vẫn chưa phân biệt được rõ ai là cán bộ, ai là công chức trong phạm vi điều chỉnh. Do vậy, luật này quy định tách cán bộ riêng, công chức riêng là cần thiết nhưng vẫn chưa làm rõ được hai loại đối tượng. Đại biểu này cho rằng nếu Ban soạn thảo không làm rõ được phạm vi điều chỉnh và đối tượng áp dụng sẽ rất khó quy định những nội dung trong dự thảo luật này.

Trong khi đó, đại biểu Ngô Thị Doãn Thanh lại cho rằng, dự thảo luật không điều chỉnh đối tượng là viên chức, không giữ chức vụ lãnh đạo trong các đơn vị sự nghiệp công lập là một bước tiến phù hợp với thực tiễn hiện nay và xu hướng phát triển. Việc tách đội ngũ viên chức ra có nhiều mặt tích cực, sẽ khắc phục được các hạn chế hiện nay, như bộ máy công chức công kềnh. Việc này cũng tạo điều kiện để tăng tính tự chủ, tự chịu trách nhiệm, tự hạch toán thu chi cho các đơn vị sự nghiệp công. Thông qua đó, công tác tuyển dụng đào tạo, bổ nhiệm và trả lương, khen thưởng, kỷ luật giữa 2 đối tượng cán bộ công chức và viên chức sẽ được rõ ràng, minh bạch và chính xác hơn, các đơn vị sự nghiệp sẽ chủ động hơn trong việc tuyển dụng và trả lương.

Quốc hội đang “làm thay” Chính phủ?

Đó là ý kiến của đại biểu Trần Đình Nhã (đoàn Bà Rịa- Vũng Tàu) và Nguyễn Việt Trường (đoàn An Giang).

Theo đại biểu Trần Đình Nhã, Quốc hội chưa nên ban hành Luật Cán bộ, Công chức mà nên giao tiếp cho Ban soạn thảo, soạn thảo lại bộ luật khác là Luật Công vụ theo đúng như Nghị quyết của Quốc hội về chương trình xây dựng Luật, Pháp lệnh của Quốc hội nhiệm kỳ XII, năm 2008. Đại biểu này đặt câu hỏi “phải chăng Quốc hội đang “lấn sân” Chính phủ”, bởi Hiến pháp năm 1992 không quy định Quốc hội phải ban hành những dạng luật này.

Đại biểu Nguyễn Việt Trường phân tích thêm, theo quy định của Hiến pháp năm 1992, Chính phủ có nhiệm vụ xây dựng, kiện toàn hệ thống thống nhất bộ máy hành chính nhà nước từ Trung ương tới địa phương. Trên tinh thần đó, Luật Tổ chức Quốc hội và Luật Tổ chức Chính phủ cũng do Quốc hội ban hành đã cụ thể hóa việc giao cho Chính phủ quyết định và chỉ đạo thực hiện các chính sách về đào tạo, tuyển dụng, sử dụng tiền lương, khen thưởng, kỷ luật, nghỉ hưu và các chế độ khác đối với cán bộ, công chức và viên chức nhà nước; quy định và chỉ đạo thực hiện chính sách cụ thể đối với cán bộ xã, phường, thị trấn. Như vậy những vấn đề về đào tạo, tuyển dụng, tiền lương, khen thưởng, kỷ luật, nghỉ hưu và các chế độ khác đối với công chức, viên chức nhà nước,… Quốc hội đã giao cho Chính phủ có thẩm quyền quyết định và chỉ đạo tổ chức thực hiện. Vì thế nếu ở luật này, lại quy định những vấn đề cụ thể về đào tạo, tuyển dụng, sử dụng tiền lương, khen thưởng, kỷ luật, nghỉ hưu và các chế độ đối với cán bộ công chức viên chức thì phải chăng Quốc hội đã làm thay Chính phủ, hay Quốc hội “lấy lại” quyền này, không giao cho Chính phủ nữa.

Đại biểu Nguyễn Việt Trường cho rằng, có một nội dung hiện đang thiếu nhưng lại hết sức cần thiết để đảm bảo cho 4 cấp hành chính là trung ương, tỉnh, huyện và xã hoạt động là cần có một khung pháp lý để những người được tuyển dụng vào các cơ quan ở 4 cấp hành chính này có chế độ công vụ. Vì thế Quốc hội cần tập trung nghiên cứu xây dựng Dự án luật chế độ công vụ để bảo đảm có được một nền hành chính thống nhất, ổn định, liên tục, khoa học và minh bạch./.