Việt Nam trước “làn sóng” đầu tư nước ngoài lớn

 Hiện nay, không ít dự án bạc tỉ USD đang phải nằm chờ, chưa thể triển khai thực hiện chỉ vì thiếu một, hoặc vài ba nhu cầu thiết yếu

(VOV)_ Năm 2007, sau nhiều nỗ lực và những cải cách mạnh mẽ theo tinh thần Nghị quyết Đại hội X của Đảng, những thành công trong các chuyến thăm của lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Chính phủ, những diễn đàn và gặp gỡ kêu gọi đầu tư, đến đầu tháng 10/2007, tính ra có khoảng 50 tỉ USD đầu tư nước ngoài đang chờ vào Việt Nam trong những năm tới. Nhưng nhìn chung cả nước, hiện nay các thành phố lớn và nhiều địa phương vẫn chưa tìm ra lời giải của 5 nhu cầu thiết yếu nhất để đón “làn sóng” các doanh nghiệp, các “ông chủ” lớn của nước ngoài đầu tư vào Việt Nam.

Năm nhu cầu đó là: Chủ trương đầu tư, qui hoạch đất đai, việc tổ chức giải tỏa đền bù để sớm có mặt bằng - “đất sạch” - giao cho nhà đầu tư, nhân lực cho các dự án đầu tư, nhất là đội ngũ lao động có tay nghề kỹ thuật công nghệ cao, cơ sở hạ tầng và điện. Trong cơ sở hạ tầng, khó khăn và nhiều ách tắc nhất vẫn là hệ thống giao thông, cảng, sân bay, giải tỏa được tình trạng ách tắc giao thông nhiều giờ gây trì trệ, chậm trễ, tốn kém ở các thành phố lớn, các cửa ngõ ra vào sân bay, bến cảng.

Hiện nay, không ít dự án bạc tỉ USD đang phải nằm chờ, chưa thể triển khai thực hiện chỉ vì thiếu một, hoặc vài ba nhu cầu thiết yếu nêu trên. Trong những năm gần đây, vị thế của nước ta trên trường quốc tế ngày một được nâng cao. Nỗ lực xúc tiến đầu tư, cải cách thủ tục hành chính cộng với việc tạo ra cơ hội thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài chưa từng có. Nhưng nếu các địa phương mải mê kêu gọi nhà đầu tư đến mà chưa chuẩn bị tốt hạ tầng để phục vụ những dự án của họ thì thật là tai hại. Vì nhà đầu tư đã đổ tiền vào nhưng chưa làm ăn được, dự án không triển khai đúng tiến độ, cơ hội làm ăn của họ bị trôi qua. Và như vậy, từ chỗ doanh nghiệp nước ngoài hăng hái, nhiệt thành đầu tư vào Việt Nam, nhưng gặp những “rào cản” từ bản thân nơi thu hút đầu tư sẽ làm họ chán nản rồi “rút lui” không tiếp tục đầu tư nữa. Như thế, thiệt hại sẽ rất lớn cho nền kinh tế nước ta.

Được biết, thành phố Hồ Chí Minh có các dự án mà vốn đầu tư tới hàng tỉ USD, nhưng cho đến nay, sau thời gian dài chờ “dài cổ” vẫn chưa có đất để triển khai quy hoạch, kế hoạch đầu tư. Công tác giải tỏa, đền bù nhiều nơi gần như giậm chân tại chỗ. Có nơi do địa phương thủ tục giải tỏa, đền bù còn rườm rà, kéo trì chậm, hoặc do chính sách đền bù, giải tỏa chưa thỏa đáng, người có đất không chịu bàn giao vì quá thiệt thòi, Có nơi lại do nhà đầu tư tổ chức việc đền bù không đuúng mức đã cam kết, hoặc chậm tổ chức đền bù để giải tỏa đất trong quy hoạch. Các “rào cản”đó thường làm ách tắc, chậm kế hoạch, thời gian triển khai các dự án đầu tư. Nhìn lại, phần nhiều các dự án đầu tư không đi tới đích, sai quy hoạch, vỡ kế hoạch, thậm chí “đánh mất” dự án là do thiếu mặt bằng, thiếu lao động có trình độ tay nghề cao để đáp ứng theo yêu cầu của nhà đầu tư. Vì thế, không những cần có “đất sạch”, mà nhu cầu thiết yếu của giáo dục – đào tạo cũng cần đặt lên hàng đầu, nhiều khi phải mạnh bạo và quyết đoán giải quyết được những tình trạng cấp thiết, đào tạo “nóng”, liên kết hoặc gửi đi đào tạo nhanh ở nước ngoài, nới có nhà xưởng, thiết bị mà nhà đầu tư có thể chỉ dẫn, gợi mở. Intel chỉ đầu tư dự án 1 tỉ USD vào thành phố Hồ Chí Minh, nhưng chúng ta đã không có đủ nhân lực cho họ. Những dự án 11 tỉ USD vào Phú Yên, hay 5 tỉ USD của Foxconn vào một loạt tỉnh, thành lấy đâu ra nguồn lao động công nghệ cao?

Tại thành phố Cần Thơ, hai tháng đầu năm 2007, các khu công nghiệp đã thu hút thêm hơn 36 triệu USD vốn đầu tư gồm 6 dự án (có 2 dự án ngoài nước) thuê hơn 56 ha đất và 8 doanh nghiệp đang hoạt động tại Khu công nghiệp Trà Nóc 1, Cái Sơn - Hàng Bàng, Thốt Nốt tăng thêm vốn đầu tư thiết bị công nghệ mới với tổng nguồn vốn 19,97 triệu USD nhằm gia tăng năng lực cạnh tranh. Đến nay, các khu công nghiệp ở Cần Thơ đã có 144 dự án đăng ký với tổng nguồn vốn 625 triệu USD, trong đó doanh số đạt được trong 2 tháng đầu năm 2007 là 130 triệu USD, tăng 28,85% so với cùng kỳ năm 2006. Các doanh nghiệp đã thu hút 22.120 lao động làm việc thường xuyên. Hiện tại Khu công nghiệp Trà Nóc 2 diện tích 165 ha cũng đã cơ bản lấp kín. Còn Khu công nghiệp Hưng Phú I, diện tích mở rộng đến đâu cho thuê hết đến đó. Trong tháng 2 đã có 5 doanh nghiệp đăng ký thuê đất để mở cơ sở chế biến thủy sản; bia, nước giải khát; thức ăn gia súc... với diện tích 50 ha.

Chỉ tính riêng quí I-2007, các khu công nghiệp đã thu hút thêm hơn 47 triệu USD vốn đăng ký đầu tư từ 8 dự án mới và 8 dự án tiếp tục tăng vốn mở rộng qui mô sản xuất kinh doanh. Trong số các dự án đầu tư mới có 2 dự án có vốn đầu tư nước ngoài với số vốn đăng ký 9,5 triệu USD. Tình hình thu hút đầu tư vào thành phố có sự chuyển hướng tăng dần các dự án, các ngành sản xuất có hàm lượng chất xám cao cũng đang tìm đến để “làm ăn” ở thành phố Cần Thơ. Như vậy, trong 9 tháng đầu năm 2007, các KCN Cần Thơ thu hút vốn đầu tư tổng cộng là 265,72 triệu USD, vượt 77% kế hoạch năm 2007.

Theo dự kiến của Ban quản lý các KCX&CN Cần Thơ: Năm 2007, các khu công nghiệp Cần Thơ có khả năng thu hút thêm khoảng 150 triệu USD vốn đăng ký đầu tư, các doanh nghiệp đang hoạt động trong các khu công nghiệp đạt kim ngạch xuất khẩu khoảng 300 triệu USD; nộp thuế các loại khoảng 1.000 ti đồng. Nhưng, trong tháng 9/2007, thành phố Cần Thơ không thu hút thêm dự án đầu tư mới, chỉ cấp điều chỉnh 01 dự án tăng vốn mở rộng sản xuất thêm 1,5 triệu USD cho Công ty TNHH Kwong-Lung Meko…

Năm 2007, Việt Nam có thể thu hút được 13 tỉ USD vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài và có thể tăng thêm nếu các địa phương chuẩn bị kỹ hơn và sớm có các quyết định về chủ trương đầu tư, qui hoạch đất đai, cũng như tập trung đầu tư cho giáo dục - đào tạo. Nhà nước cũng đang tập trung hai lĩnh vực trọng yếu là cơ sở hạ tầng và điện. Song song đó là vấn đề đào tạo để chuẩn bị cho lực lượng lao động phục vụ đầu tư. Những dự án đầu tư có số vốn lên đến 50 tỉ USD hiện đang đàm phán với các nhà đầu tư không phải sẽ vào Việt Nam cùng một lúc. Nhưng nếu sang năm 2008, chúng ta cấp giấy chứng nhận đầu tư 15 tỉ USD, thì phải tính ngay giải pháp cho 35 tỉ USD còn lại vì không thể để kéo dài được bởi nhà đầu tư không thể chờ./.