Tham dự phiên họp có: Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị, Thứ trưởng Bộ Nội vụ Nguyễn Duy Thăng; đại diện các bộ, ngành có liên quan;…
Kịp thời tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc cho các địa phương trong việc hoàn thành việc lập, điều chỉnh các quy hoạch đô thị
Báo cáo tại phiên họp, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị nêu rõ, để tiếp tục thực hiện chủ trương của Đảng, các Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về phân loại đô thị , tiêu chuẩn của đơn vị hành chính và phân loại đơn vị hành chính và sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2023-2030, Thông báo số 3691/TB-TTKQH ngày 23/5/2024 của Tổng Thư ký Quốc hội. Đồng thời, đẩy nhanh tiến độ thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính giai đoạn 2023-2025 tại các địa phương, việc xây dựng, trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành “Nghị quyết quy định một số nội dung liên quan đến các Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về phân loại đô thị, tiêu chuẩn của đơn vị hành chính và phân loại đơn vị hành chính, sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2023-2030 để thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính (ĐVHC) là đô thị giai đoạn 2023-2025” là cần thiết.
Cùng với đó, tình hình tiến độ triển khai thực hiện sắp xếp ĐVHC vẫn còn tồn tại một số vướng mắc khó khăn liên quan đến quy hoạch đô thị và đánh giá phân loại đô thị khi thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã là đô thị đòi hỏi phải kịp thời tháo gỡ.
Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị
Mục đích ban hành Nghị quyết nhằm thực hiện sắp xếp ĐVHC là đô thị giai đoạn 2023-2025 đẩy nhanh tiến độ thực hiện, giảm bớt thời gian hoàn thiện các bước để sớm hoàn thành các Đề án sắp xếp ĐVHC cấp huyện, cấp xã của địa phương. Đối với các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã là đô thị cơ bản đáp ứng nguyên tắc sắp xếp đơn vị hành chính về phù hợp quy hoạch và bảo đảm chất lượng đô thị được áp dụng các quy định tại Nghị quyết này để đẩy nhanh tiến độ, thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính.
Đồng thời, xác định rõ thẩm quyền, trách nhiệm các cấp, các ngành trong việc hoàn thiện các hồ sơ văn bản theo thẩm quyền về quy hoạch đô thị, đánh giá chất lượng đô thị sau khi thực hiện sắp xếp đơn vị chính cấp huyện, cấp xã là đô thị phù hợp với quy định hiện hành của Luật Quy hoạch đô thị và các pháp luật khác có liên quan.
Nghị quyết áp dụng đối với các cơ quan nhà nước, tổ chức có liên quan đến việc thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2023-2025; tổ chức thẩm định đề án sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã.
Về bố cục, dự thảo Nghị quyết gồm 06 Điều với các nội dung cơ bản: Về phạm vi điều chỉnh và đối tượng áp dụng; Về quy định áp dụng về đánh giá phân loại đô thị để thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính là thành phố, thị xã giai đoạn 2023-2025; Về hướng dẫn quy định áp dụng về đánh giá phân loại đô thị là thị trấn để thực hiện sắp xếp giai đoạn 2023-2025; Về thành phần hồ sơ đề án sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã đối với các trường hợp quy định tại dự thảo Nghị quyết; Về việc khảo sát phục vụ việc thẩm định đề án sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã;..
Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị cũng cho biết, các quy định trong dự thảo Nghị quyết không có nội dung trái với các điều ước quốc tế liên quan mà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên. Phạm vi điều chỉnh, đối tượng áp dụng và nội dung các quy định nhằm hướng tới việc đẩy nhanh tiến độ thực hiện sắp xếp ĐVHC cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2023-2025 tại các địa phương.
Đồng thời nhấn mạnh, việc ban hành Nghị quyết sẽ giúp các địa phương đẩy nhanh tiến độ trình Chính phủ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội để lập, thẩm định và trình Đề án sắp xếp đơn vị hành chính đô thị. Về số lượng các đơn vị hành chính đô thị đủ điều kiện thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính đô thị dự kiến giải quyết được khoảng hơn 30 thị trấn, 08 phường và 01 thành phố….
Trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành một Nghị quyết riêng là phù hợp
Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng
Thẩm tra nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng nêu rõ, Ủy ban Pháp luật tán thành với sự cần thiết ban hành Nghị quyết để kịp thời tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc cho các địa phương trong việc hoàn thành việc lập, điều chỉnh các quy hoạch đô thị có liên quan để làm cơ sở cho việc rà soát, đánh giá chất lượng đô thị đối với các ĐVHC đô thị dự kiến hình thành sau sắp xếp, từ đó hoàn thành việc xây dựng đề án sắp xếp ĐVHC cấp huyện, cấp xã của địa phương để bảo đảm tiến độ cơ bản hoàn thành trong tháng 9/2024 theo đúng Nghị quyết số 142/2024/QH15 của Quốc hội.
Việc trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành một Nghị quyết riêng là phù hợp bởi đây thực chất là các giải pháp bổ sung so với Nghị quyết số 35 để áp dụng cho một số trường hợp rất cụ thể, đặc thù, ngoại lệ xuất phát từ thực tiễn xây dựng đề án sắp xếp ĐVHC cấp huyện, cấp xã của địa phương trong giai đoạn 2023 - 2025. Các quy định trong dự thảo Nghị quyết này không mâu thuẫn với các quy định về thẩm quyền, trình tự, thủ tục lập, điều chỉnh quy hoạch của Luật Quy hoạch, Luật Quy hoạch đô thị cũng như không trực tiếp sửa đổi các quy định của các Nghị quyết số 1210, 1211 và 35 và chỉ áp dụng đối với các ĐVHC thực hiện sắp xếp trong giai đoạn 2023 - 2025.
Về tên gọi của dự thảo Nghị quyết và phạm vi áp dụng, để bảo đảm phù hợp với nội dung của dự thảo Nghị quyết và bảo đảm ngắn gọn, Ủy ban Pháp luật đề nghị chỉnh lý quy định về phạm vi áp dụng và tên gọi của dự thảo Nghị quyết là “Nghị quyết quy định một số nội dung liên quan đến việc bảo đảm tiêu chí phân loại đô thị và tiêu chuẩn của ĐVHC để thực hiện sắp xếp ĐVHC cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2023 - 2025”.
Về việc phân loại đô thị, rà soát tiêu chí phân loại đô thị để thực hiện sắp xếp thành phố, thị xã và thị trấn, Ủy ban Pháp luật cơ bản nhất trí với các nội dung mà Chính phủ đề xuất quy định tại Điều 2 và Điều 3 của dự thảo Nghị quyết. Tuy nhiên, vẫn có ý kiến băn khoăn, đề nghị Chính phủ giải trình về việc cho phép sử dụng nhiệm vụ quy hoạch chung đô thị để làm căn cứ rà soát, đánh giá tiêu chí phân loại đô thị vì Nghị quyết số 06-NQ/TW và Kết luận số 48-KL/TW của Bộ Chính trị yêu cầu phải bảo đảm phù hợp với quy hoạch...
Ngoài ra, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng cũng cho biết, còn một số nội dung vướng mắc liên quan đến đánh giá việc đáp ứng tiêu chuẩn của ĐVHC hình thành sau sắp xếp phát sinh trong quá trình thực hiện sắp xếp ĐVHC thời gian qua cũng cần được điều chỉnh ngay trong Nghị quyết này để tạo thuận lợi cho công tác sắp xếp. Từ tổng hợp của các cơ quan cũng như tham khảo, lấy ý kiến các Bộ, ngành và một số địa phương có liên quan, Ủy ban Pháp luật đề nghị bổ sung vào dự thảo Nghị quyết một điều mới quy định về việc đáp ứng tiêu chuẩn của ĐVHC đô thị hình thành sau sắp xếp trong một số trường hợp cụ thể để áp dụng cho việc sắp xếp ĐVHC giai đoạn 2023 – 2025.
Trên cơ sở các đề xuất nêu trên, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng nhấn mạnh, Ủy ban Pháp luật đã chủ động phối hợp với các cơ quan hữu quan của Chính phủ tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Nghị quyết do Chính phủ trình và thống nhất đề xuất bản dự thảo Nghị quyết mới để trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, quyết định./.