Đại biểu Quốc hội Phan Thái Bình (Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Nam)
Trả lời chất vấn ĐBQH Phan Thái Bình, Bộ Thông tin và Truyền thông cho biết: Trong hơn 2 thập kỷ qua, hệ thống thông tin di động đã phát triển nhanh chóng, đến nay đã có hơn 7 tỷ thuê bao trên toàn thế giới. Sự phát triển này kéo theo hệ thống các trạm phát sóng di động được phát triển với mật độ ngày càng dày đặc, đặc biệt là ở các thành phố lớn, khu đông dân cư. Điều này khiến cho người dân, không chỉ ở Việt Nam mà còn ở nhiều nước khác lo ngại về vấn đề ảnh hưởng của các trạm phát sóng di động tới sức khỏe của cư dân sống gần đó.
Chính vì vậy, trên thế giới đã có rất nhiều công trình nghiên cứu về mối quan hệ giữa sóng điện từ, đặc biệt là sóng của các trạm thu phát thông tin di động ảnh hưởng tới sức khỏe con người. Việc đánh giá mức độ an toàn từ các trạm phát sóng di động được các tổ chức trên thế giới nghiên cứu dựa vào các tiêu chuẩn về phơi nhiễm điện từ.
Tổ chức Y tế thế giới (WHO) khuyến cáo các nước áp dụng tiêu chuẩn theo tài liệu ICNRP Guide năm 1998.
Tại Việt Nam, ngay từ năm 2005, Bộ Khoa học và Công nghệ đã ban hành tiêu chuẩn quy định về mức giới hạn phơi nhiễm trường điện từ, mã hiệu TCVN 3718-1:2005. Tiêu chuẩn này được lựa chọn xây dựng trên cơ sở tham khảo các tiêu chuẩn quốc tế và khuyến cáo của Tổ chức Y tế thế giới và có quy định về mức phơi nhiễm là khắt khe hơn so với nhiều nước trên thế giới. Cụ thể, đối với trạm phát sóng quy định của Việt Nam là 2w/m2, khắt khe hơn từ 2 đến 5 lần so với giới hạn mà WHO khuyến cáo, cũng như giới hạn mà các nước như Mỹ, Canada áp dụng là từ 4,6-10 w/m2.
Theo thống kê của Hiệp hội di động GSMA tháng 11/2016 thì mức giới hạn này khắt khe hơn so với 136 nước khác trên thế giới áp dụng khuyến cáo của WHO hoặc thấp hơn mức khuyến cáo của WHO.
Các trạm thu phát thông tin di động hoạt động trong mức giới hạn về phơi nhiễm điện tử cho phép thì người dân có thể yên tâm là an toàn, không ảnh hưởng đến sức khỏe.
Ngay từ năm 2006, Bộ Thông tin và Truyền thông đã quyết định bắt buộc các doanh nghiệp di động áp dụng mức giới hạn này cho các trạm phát sóng trước khi đưa vào sử dụng. Vì vậy, các trạm thu phát sóng di động đều được kiểm định trước khi đưa vào sử dụng và đáp ứng giới hạn về phơi nhiễm điện từ nên đảm bảo an toàn cho cư dân.
Để hoàn thiện hành lang pháp lý, Bộ Thông tin và Truyền thông đã ban hành quy chuẩn kỹ thuật quốc gia số QCVN 08:2010/BTTTT, trong đó xác định rõ giới hạn an toàn (theo Tiêu chuẩn TCVN 3718-1:2005). Năm 2011, Bộ Thông tin và Truyền thông tiếp tục ban hành 03 Thông tư số 16, 17 và 18/2011/TT-BTTTT quy định bắt buộc kiểm định an toàn bức xạ trong đó có trạm phát sóng di động. Chỉ có BTS đáp ứng các tiêu chuẩn về kiểm định mới được đưa vào sử dụng. Năm 2017, Bộ tiếp tục ban hành Thông tư số 12/2017/TT-BTTTT sửa đổi phạm vi kiểm định đối với các trạm phát sóng di động.
Về công tác kiểm định, từ năm 2006 đến nay Bộ Thông tin và Truyền thông đã thực hiện kiểm định cho hơn 80.000 trạm trên cả nước. Trong đó, tỷ lệ đạt yêu cầu kiểm định là 99%. Còn 1% các trạm chưa đáp ứng tiêu chuẩn đã được yêu cầu khắc phục bảo đảm đúng tiêu chuẩn mới được đưa vào sử dụng.
Các trạm phát sóng di động đã được kiểm định về an toàn bức xạ điện từ được công khai trên Cổng thông tin điện tử của Cục Viễn thông - Bộ Thông tin và Truyền thông. Người dân có thể tra cứu, để nắm bắt.
Ngoài việc kiểm định định kỳ, Bộ Thông tin và Truyền thông cũng thực hiện kiểm định bất thường khi một trạm vô tuyến có thay đổi và vượt quá giới hạn an toàn cho phép. Các Sở Thông tin và Truyền thông có trách nhiệm thường xuyên theo dõi, kiểm tra, thanh tra về việc thực hiện các quy định về an toàn bức xạ tại địa phương. Các cơ quan liên quan của Bộ cũng tổ chức kiểm tra, thanh tra định kỳ và đột xuất việc thực hiện các quy định này.
Như vậy, có thể nói, các trạm thu phát thông tin di động hoạt động trong mức giới hạn về phơi nhiễm điện tử cho phép thì người dân có thể yên tâm là an toàn, không ảnh hưởng đến sức khỏe. Bộ Thông tin và Truyền thông cũng đang và tiếp tục đẩy mạnh công tác quản lý an toàn bức xạ điện từ trong thời gian tới. Bộ cũng sẽ tiếp tục theo dõi, cập nhật các kết quả nghiên cứu mới nhất trên thế giới về vấn đề an toàn bức xạ điện từ để có các điều chỉnh kịp thời chính sách quản lý an toàn bức xạ điện từ tương ứng đảm bảo an toàn sức khỏe cho người dân./.