.jpg)
Tham gia ý kiến tại kỳ họp thứ 10 Quốc hội khóa XIV về vấn đề phát triển bền vững, đại biểu Vũ Thị Lưu Mai, Đoàn ĐBQH Tp. Hà Nội
Tham gia ý kiến tại kỳ họp thứ 10 Quốc hội khóa XIV về vấn đề phát triển bền vững, đại biểu Vũ Thị Lưu Mai cho rằng trong bối cảnh thiên tai diễn ra với hậu quả nặng nề như hiện nay, hơn bao giờ hết, vấn đề phát triển bền vững đặt ra những yêu cầu bức thiết không chỉ trên bình diện quốc gia mà trên toàn cầu. Thảo luận về vấn đề này, đại biểu Vũ Thị Lưu Mai đã nêu một số hoạt động kinh tế có tác động tiêu cực đến phát triển bền vững.
Thứ nhất, về các dự án khai thác tài nguyên khoáng sản, đại biểu cho biết Việt Nam là quốc gia có nguồn tài nguyên thiên nhiên đa dạng với hơn 60 chủng loại khoáng sản khác nhau và thời gian qua, hoạt động khai khoáng đã mang lại nguồn thu nhất định cho ngân sách nhà nước thông qua công cụ thuế. Tuy nhiên, đây cũng là sắc thuế thất thu lớn nhất do chúng ta chưa kiểm soát được sản lượng khai thác. Lợi nhuận đem lại cho chủ đầu tư là không nhỏ và bên cạnh những lợi ích kinh tế thì hoạt động khai khoáng cũng tác động rất nghiêm trọng đến quá trình phát triển bền vững trên một số khía cạnh như: làm thay đổi căn bản đặc tính của đất, gây ô nhiễm đất và nguồn nước, phá hủy vĩnh viễn địa hình gây xói mòn và sạt lở nghiêm trọng; gây ô nhiễm không khí nghiêm trọng; phá hủy nguồn sinh thái; dẫn đến phá hủy tài nguyên rừng; gây cạn kiệt nguồn tài nguyên, trong đó có tài nguyên không tái tạo.
Về thực trạng khai thác, hiện nay theo Báo cáo số 478 của Chính phủ gửi đến kỳ họp này, trên phạm vi toàn quốc có 3480 giấy phép, trong đó có 3.230 là khai thác, 250 là thăm dò. Điều đáng lưu ý, đó là tình trạng khai thác trái phép còn xảy ra trên 30 tỉnh, thành trong phạm vi toàn quốc. Theo báo cáo của kết quả kiểm toán, những sai phạm xảy ra ở khâu thẩm định, cấp phép và kiểm soát trữ lượng khai thác.
Thứ hai, liên quan đến vấn đề bảo vệ rừng, đại biểu kiến nghị Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn Nguyễn Xuân Cường phân tích những nguyên nhân, bất cập trong công tác quản lý bảo vệ rừng từ Trung ương đến địa phương, đặc biệt là các cấp chính quyền địa phương nơi có rừng.
Về vấn đề trồng rừng thay thế, đại biểu cho rằng việc trồng rừng thay thế là thiên cưỡng, bởi vì sự thay thế ở đây là không thể. Rừng tự nhiên có những đặc điểm mà rừng trồng không bao giờ có được, đó là khả năng giữ đất, giữ nước, bảo vệ môi trường, rừng trồng chỉ bằng 1/5 rừng tự nhiên. Theo các chuyên gia, nếu như giữ lại được 1 hecta rừng tự nhiên còn hơn trồng mới 10 hecta rừng.
Về vấn đề di cư tự do, hiện nay, trong Báo cáo số 447 của Chính phủ đã nêu trên phạm vi toàn quốc còn hơn 24.000 hộ dân sống rải rác trong rừng phòng hộ và rừng đầu nguồn. Điều này dẫn đến tình trạng phá rừng để canh tác trái phép.
Nhằm giải quyết vấn đề này, đại biểu Vũ Thị Lưu Mai đưa ra một số kiến nghị dưới góc độ tài chính, ngân sách như sau:
Một, đối với chương trình mục tiêu quốc gia. Đại biểu cho rằng trong tổng nguồn lực huy động cho 3 chương trình mục tiêu quốc gia, cần phân bổ một khoản tương ứng để phục vụ công tác bảo vệ, phát triển rừng và ổn định dân cư.
Hai, đối với kế hoạch đầu tư công trung hạn. Đại biểu cho rằng Chính phủ cần rà soát lại kế hoạch để có phương án điều chỉnh hợp lý cho hoàn cảnh thiên tai, bão lũ, cần ưu tiên mục tiêu khắc phục hậu quả thiên tai, đồng thời ưu tiên cho những dự án có khả năng bảo vệ, phát triển bền vững.
Theo đại biểu, thiên tai mang tính chất tự nhiên, bất khả kháng, nhưng rõ ràng trong đó có yếu tố từ phía con người. Chúng ta đang phá hủy mối quan hệ cộng sinh giữa con người với thiên nhiên và cái giá phải trả là quá đắt. Trong thiên tai, chúng ta thấy được tình người, thấy được sự quyết liệt của chính phủ, sự hy sinh của quân đội, công an trong bảo vệ người dân. Nhưng chúng ta cũng thấy được những lỗ hổng trong công tác quản lý, thấy được còn nhiều hành vi tàn phá thiên nhiên chưa được ngăn chặn. Đại biểu khẳng định đứng trước bài toán kinh tế thì sự lựa chọn đúng đắn hơn cả vẫn phải là phát triển bền vững./.