Cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021-2026 là cuộc bầu cử có số lượng cử tri lớn nhất từ trước đến nay, với gần 70 triệu lá phiếu cử tri được bỏ tại 84.767 khu vực bỏ phiếu, tỷ lệ cử tri đi bầu đạt 99,6% đã thể hiện ý thức trách nhiệm, niềm tin tưởng sâu sắc của Nhân dân vào Đảng và Nhà nước, đồng thời, khẳng định sức mạnh vô địch của khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Đây thực sự là ngày hội lớn của toàn dân, là mốc son mới trong lịch sử Quốc hội nước ta.
Với kết quả bầu được 499 đại biểu Quốc hội, cơ bản bầu đủ đại biểu HĐND cấp tỉnh, cấp huyện, cấp xã; trong đó, chất lượng, cơ cấu đại biểu đều vượt chỉ tiêu đặt ra đã khẳng định công tác nhân sự được chuẩn bị kỹ lưỡng, dân chủ, đúng quy định của pháp luật. Đặc biệt, chất lượng học vấn của đại biểu Quốc hội khóa XV cao hơn so với các khóa trước đây, tỷ lệ đại biểu Quốc hội chuyên trách gần 40%, cao nhất từ trước tới nay cũng như một số chỉ tiêu về tính đại diện khác là cơ sở quan trọng để Quốc hội ban hành những quyết định kịp thời, chính xác, hợp lòng dân.
Là một trong số những đại biểu Quốc hội được cử tri tin tưởng bỏ phiếu, trong không khí vui tươi, rộn ràng ngày đầu xuân năm mới, PGS. TS Bùi Hoài Sơn đã chia sẻ về sự kiện trọng đại mang tính lịch sử này đồng thời bày tỏ tin tưởng, kỳ vọng vào những đột phá của Quốc hội trong năm 2022 nói riêng cũng nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV nói chung.
PSG.TS Bùi Hoài Sơn, Ủy viên Thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Đại biểu Quốc hội khóa XV
Phóng viên: Thưa đại biểu, cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021-2026 là 1 trong 10 sự kiện tiêu biểu của Quốc hội Việt Nam năm 2021. Đại biểu có chia sẻ gì về sự kiện trọng đại mang tính lịch sử khi diễn ra trong bối cảnh đại dịch Covid-19 bắt đầu bùng phát lần thứ 4?
PSG.TS Bùi Hoài Sơn, Ủy viên Thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Đại biểu Quốc hội khóa XV: Năm 2021 là một thời điểm rất đặc biệt trong lịch sử, một lần nữa thử thách ý chí, tinh thần và sức mạnh Việt Nam. Dịch bệnh Covid-19 bùng phát dữ dội nhất, cướp đi nhiều sinh mạng, ảnh hưởng tiêu cực đến tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội. Trong bối cảnh khó khăn chung đó, sự thành công của cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021-2026 là một sự kiện trọng đại, tín hiệu tích cực, tạo niềm tin cho toàn Đảng, toàn dân cho một giai đoạn mới, có ý nghĩa lịch sử đối với dân tộc. Sau Đại hội XIII của Đảng, việc hoàn thiện hệ thống chính trị có ý nghĩa to lớn, tạo ra điều kiện và cơ hội thuận lợi để chúng ta thực hiện những ước mơ lớn của dân tộc là đến năm 2030 trở thành nước đang phát triển, có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao và đến năm 2045 trở thành nước phát triển, thu nhập cao.
Đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND các cấp chính là những người đại diện cho ý chí và nguyện vọng của Nhân dân. Lựa chọn được những đại diện tiêu biểu không chỉ thể hiện chúng ta đã hoàn thành một nhiệm vụ chính trị mà còn giúp chúng ta chuẩn bị tinh thần, điều kiện trí tuệ để sẵn sàng cho những giải pháp, chính sách vượt qua những khó khăn do đại dịch gây ra, đáp ứng sự phát triển bền vững đất nước. Ngay trong kỳ họp đầu tiên, Quốc hội đã ban hành Nghị quyết 30/2021/QH15, cho phép Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ tiếp tục chủ động, linh hoạt áp dụng các biện pháp phòng, chống dịch COVID-19, kêu gọi cả hệ thống chính trị và Nhân dân cả nước, đồng bào ta ở nước ngoài đoàn kết một lòng, thống nhất ý chí và hành động, cùng chung sức, đồng lòng, quyết tâm nỗ lực vượt mọi khó khăn để thực hiện thành công mục tiêu kép là vừa phòng, chống và ngăn chặn kịp thời dịch COVID-19, đặt tính mạng, sức khỏe, sự an toàn của người dân lên trên hết, trước hết, vừa phục hồi, phát triển kinh tế - xã hội nhanh, bền vững, thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, là những minh chứng về sự lan tỏa thành công của cuộc bầu cử đã tạo điều kiện cho chúng ta sẵn sàng ứng phó với khó khăn, củng cố sức mạnh dân tộc. Bên cạnh đó, sự thành công của cuộc bầu cử cũng minh chứng cho bài học về sự đoàn kết, quyết tâm của dân tộc luôn giúp chúng ta chiến thắng và vượt qua mọi khó khăn.
Phóng viên: Theo thống kê cũng như nhận định của nhiều chuyên gia, trong 5 cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội ở thế kỷ XXI thì cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội Khóa XV đạt kết quả tốt nhất về các cơ cấu chủ yếu. Nhắc lại những kết quả ấn tượng này, đại biểu có bình luận gì?
PSG.TS Bùi Hoài Sơn, Ủy viên Thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Đại biểu Quốc hội khóa XV: Chúng ta có kỳ bầu cử thành công trên nhiều phương diện. Số lượng và tỷ lệ người đi bầu cử đông nhất từ trước tới nay, đặc biệt trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19 khẳng định niềm tin vững chắc của Nhân dân đối với Đảng và Nhà nước; lần đầu tiên trong số 499 người trúng cử đại biểu Quốc hội Khóa XV có hai đại diện là người dân tộc Lự và dân tộc Brâu, tỷ lệ nữ trúng cử hơn 30% không chỉ thể hiện chính sách đoàn kết dân tộc đúng đắn mà còn chứng minh được tiếng nói, nguyện vọng, ý chí của mọi tầng lớp, mọi giới, mọi dân tộc được tôn trọng và lắng nghe ở diễn đàn quan trọng nhất.
Ngoài ra, tôi cũng đặc biệt ấn tượng bởi số lượng và tỷ lệ đại biểu chuyên trách (đạt 38,6% đại biểu Quốc hội). Đây chính là chỉ báo cho thấy tính chuyên nghiệp trong hoạt động của Quốc hội, giúp Quốc hội thực hiện đầy đủ chức năng và nhiệm vụ là “cơ quan đại biểu cao nhất của Nhân dân, cơ quan quyền lực Nhà nước cao nhất của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam” như Hiến pháp và Luật Tổ chức Quốc hội đã quy định. Đây cũng là cơ sở để chúng ta tiếp tục đổi mới, nâng cao hiệu quả hoạt động của Quốc hội như chúng ta đã chứng kiến qua các kỳ họp kết hợp trực tiếp với trực tuyến, với sự chuẩn bị kỹ lưỡng từ sớm, từ xa của các văn bản, hay kỳ họp bất thường lần đầu tiên trong lịch sử của Quốc hội vừa qua. Chính vì thế, tôi rất tâm đắc với phát biểu của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ rằng: “Trong khó khăn do ảnh hưởng của dịch bệnh, thành công của cuộc bầu cử lại càng cho thấy sức mạnh của lòng yêu nước, tinh thần đại đoàn kết, ý chí tự lực, tự cường vượt qua khó khăn và khát vọng vươn lên của dân tộc Việt Nam, hội tụ ở niềm tin vững chắc của Nhân dân đối với với Đảng và Nhà nước”.
Phóng viên: Không chỉ là kỷ lục về các con số đạt được mà còn là kỳ tích về tỷ lệ cử tri tham gia bầu cử. Theo đại biểu, đâu là nguyên nhân quan trọng dẫn đến thành công lớn lao của cuộc bầu cử lần này?
PSG.TS Bùi Hoài Sơn, Ủy viên Thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Đại biểu Quốc hội khóa XV: Tôi cho rằng, trong hoàn cảnh rất khó khăn do dịch bệnh Covid-19 gây ra, sự thành công của cuộc bầu cử chắc chắn phải bắt nguồn từ sự chuẩn bị kỹ lưỡng, chu đáo của Hội đồng bầu cử quốc gia, các cấp ủy Đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc, Ủy ban Bầu cử các cấp ở các địa phương, cùng với hưởng ứng, đồng hành của nhân dân cả nước.
Chúng ta cần lưu ý rằng, dịch bệnh lúc đó thực sự là một cản trở rất lớn. Bầu cử được tiến hành trong hoàn cảnh hết sức đặc biệt, chưa từng có tiền lệ, khi dịch Covid-19 bùng phát lần thứ tư, nhanh hơn với biến chủng delta, tác động tới khoảng nhiều tỉnh, thành phố, đặc biệt là Bắc Giang, Bắc Ninh, Đà Nẵng, Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, Vĩnh Phúc,... Áp lực từ việc tránh lây lan dịch bệnh, thực hiện nghiêm thông điệp 5K, chống dịch như chống giặc, các tổ chức, đoàn thể, lực lượng đang phải căng mình chống dịch thì việc linh hoạt như vận động bầu cử bằng hình thức kết hợp trực tiếp với trực tuyến, tổ chức thêm các hòm phiếu phụ, khắc thêm con dấu phục vụ cử tri đang cách ly tại nhà, phân luồng cử tri đi bầu theo khung giờ,... đã thực sự tạo điều kiện để cuộc bầu cử thành công rất tốt đẹp, thực sự là Ngày hội non sông, Ngày hội của toàn dân. Đó chính là lý do Chủ tịch Quốc hội đã phát biểu: “Qua bầu cử trong mùa đại dịch chúng ta càng thấy được sức mạnh trùng trùng điệp điệp của nhân dân ta dưới sự lãnh đạo của Đảng và sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị. Đây là dấu ấn thành tích rất tốt đẹp, cần được tiếp tục đánh giá, phân tích kỹ để rút kinh nghiệm cho các kỳ bầu cử sau”.
Phóng viên: Là một trong 499 đại biểu được cử tri tin tưởng bỏ phiếu trúng cử, đại biểu ý thức như thế nào về trách nhiệm cũng như nhiệm vụ của đại biểu Quốc hội trong nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV?
PSG.TS Bùi Hoài Sơn, Ủy viên Thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Đại biểu Quốc hội khóa XV: Trở thành đại biểu Quốc hội là một vinh dự và tự hào đối với cá nhân tôi. Tôi có một trải nghiệm cá nhân luôn thôi thúc tôi muốn trở thành đại biểu Quốc hội. Đó là những ngày tháng khi còn học tập ở Anh, tôi thường xem truyền hình các buổi tranh luận của các nghị sĩ Quốc hội. Những buổi tranh luận nảy lửa giữa các nghị sĩ và Thủ tướng Tony Blair vào lúc đó thường để lại ấn tượng sâu sắc trong tôi. Là người chưa có hiểu biết nhiều về hoạt động nghị trường, tôi thấy các tranh luận đều rất sắc bén và ai cũng có lý cả, đặc biệt, những chất vấn của các nghị sĩ thực sự giúp giải quyền những vấn đề bức xúc của người dân và xã hội. Từ lúc nào không biết, tôi thực sự thích cách thức các đại biểu Quốc hội dấn thân, thể hiện ý chí và nguyện vọng của cử tri, giúp xã hội trở nên tốt đẹp hơn. Khi có cơ hội được tham gia bầu cử vào Quốc hội, tôi đã mong muốn đóng góp những hiểu biết của mình để góp phần hiện thực hóa ước mơ mà tôi ấp ủ khi ở Anh đúng 20 năm về trước. Chính vì vậy, trong chương trình hành động của mình, tôi đã nhấn mạnh đến 5 nhóm nhiệm vụ lớn, đó là:
Thứ nhất, hoàn thành tốt nhiệm vụ của Đại biểu Quốc hội chuyên trách công tác tại Ủy ban Văn hóa, Giáo dục. Phát huy những kinh nghiệm chuyên môn của mình đã tích lũy trong thời gian dài làm việc trong ngành văn hóa, tôi sẽ là cầu nối giữa Quốc hội và cử tri, đưa ý kiến, nguyện vọng của cử tri đến Quốc hội, đến các cơ quan có thẩm quyền giải quyết một cách nhanh nhất. Thực hiện tốt chức năng lập pháp, giám sát và quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước.
Thứ hai, đó là tập trung cho một số vấn đề mang tính đột phá trong phát triển văn hóa Việt Nam trong những năm sắp tới, đặc biệt là xử lý mối quan hệ biện chứng giữa phát triển văn hóa và xây dựng con người, mối quan hệ giữa bảo tồn và phát triển, giữa văn hóa với kinh tế, chính trị, xã hội và giáo dục, phát triển công nghiệp văn hóa và sáng tạo, văn hóa số.
Thứ ba, bối cảnh xã hội thay đổi khiến việc ban hành một số luật về văn hoá nghệ thuật không còn phù hợp, tôi sẽ góp sức sửa đổi một số luật quan trọng của ngành văn hoá như Luật Điện ảnh, Luật Di sản văn hoá. Việc sửa đổi các luật này có ý nghĩa quan trọng trong việc tạo hành lang pháp lý, điều kiện để các ngành này phát triển hơn nữa trong thời gian sắp tới.
Thứ tư, phối hợp với các bộ, ban ngành trong việc thực hiện một số vấn đề cần phải hành động ngay trong nhiệm kỳ tới để tạo ra đột phá trong phát triển văn hoá như tổ chức diễn đàn văn hoá quốc gia để huy động trí tuệ các văn nghệ sĩ, trí thức, tổ chức văn hoá nghệ thuật đóng góp ý kiến cho việc phát triển văn hoá nghệ thuật, và xây dựng bộ chỉ số phát triển văn hoá quốc gia để định lượng và tạo sự cạnh tranh trong phát triển văn hoá ở các địa phương.
Thứ năm, là đại biểu của Hà Nội, tôi sẽ tập trung vào vấn đề văn hoá then chốt của Thành phố như thực hiện thành công Chương trình hành động mà Thành phố cam kết với UNESCO cho danh hiệu Thành phố sáng tạo, từ đó để sáng tạo trở thành thành tố bao trùm cho mọi hoạt động của Thủ đô, để Hà Nội trở thành thành phố đáng sống từ những giá trị văn hoá nghệ thuật, lan toả những giá trị tốt đẹp của Hà Nội đi khắp cả nước. Cùng với đó, tôi cũng góp sức vào việc thực hiện thành công những vấn đề liên quan đến văn hoá như xây dựng người Hà Nội văn minh, thanh lịch, bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hoá, làng nghề thủ công, nghệ thuật truyền thống, không gian sáng tạo... để những giá trị văn hoá tạo động lực phát triển bền vững cho Thủ đô. Dù thời gian làm đại biểu chưa dài nhưng tôi đang từng bước thực hiện lời hứa, trách nhiệm của mình trước cử tri. Đó cũng là điều tôi cảm thấy hạnh phúc nhất!
Phóng viên: Trong dịp đầu xuân năm mới, đại biểu có kỳ vọng gì vào những đột phá của nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV, cũng như những mong muốn nhắn gửi tới cử tri?
PSG.TS Bùi Hoài Sơn, Ủy viên Thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Đại biểu Quốc hội khóa XV: Quốc hội khóa XV đang có rất nhiều đổi mới, sáng tạo và đột phá trong hoạt động của mình. Một Quốc hội hành động và kiến tạo chắc chắn sẽ tạo điều kiện, môi trường, định hướng thuận lợi cho sự phát triển đất nước. Tôi nhận thấy rằng, qua việc chuẩn bị kỹ lưỡng, từ sớm, từ xa, quyết tâm, linh hoạt ứng phó, các hoạt động của Quốc hội gần đây đã nhận được sự tin tưởng của cử tri cả nước. Từ những kết quả ban đầu khả quan đó, tôi thực sự tin rằng, các quyết sách đột phá sẽ tạo nên tác động tích cực đối với sự phát triển kinh tế - văn hóa – xã hội của đất nước, giúp chúng ta không chỉ vượt qua dịch bệnh Covid-19, mà còn thành công hơn nữa trong công cuộc xây dựng, bảo vệ và phát triển đất nước, nâng cao vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế.
Để làm được điều đó, tôi cảm nhận rằng, bản thân mình sẽ phải cố gắng rất nhiều, nỗ lực phát huy hết sức trách nhiệm, đặt lợi ích quốc gia lên trên hết, trước hết, cần dấn thân nhiều hơn nữa, thể hiện khát vọng cống hiến, quyết liệt hành động nhiều hơn nữa, thực sự xứng đáng với sự tin cậy của cử tri đã bầu mình làm đại biểu Quốc hội khóa XV.
Phóng viên: Trân trọng cảm ơn PSG.TS Bùi Hoài Sơn!