QUỐC HỘI TIẾP TỤC THẢO LUẬN VỀ DỰ ÁN LUẬT ĐẤT ĐAI (SỬA ĐỔI)
Kỳ họp thứ 4, Quốc hội khóa XV
Phát biểu ý kiến về dự án Luật Đất đai (sửa đổi) tại Kỳ họp thứ 4, Quốc hội khóa XV, đại biểu Nguyễn Hữu Thông – Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Thuận nhấn mạnh, việc sửa đổi toàn diện Luật Đất đai lần này là hết sức cần thiết nhằm thể chế hóa chủ trương, đường lối của Đảng, đặc biệt là Nghị quyết 18 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng, đồng thời khắc phục những khó khăn, hạn chế, bất cập sau 9 năm thi hành Luật Đất đai năm 2013, đảm bảo sự thống nhất, đồng bộ của hệ thống pháp luật về đất đai, qua đó phát huy vai trò của nguồn lực quan trọng này trong tiến trình phát triển đất nước.
Tháo gỡ nút thắt trong xây dựng nhà ở xã hội
Tham gia góp ý hoàn thiện dự án Luật, đại biểu bày tỏ quan tâm tới quyền tiếp cận đất đai của người dân, đặc biệt là các nhóm đối tượng như công nhân, người lao động và dân cư ở nông thôn. Đại biểu phán ảnh, trên thực tế, các khu công nghiệp mọc lên rất nhiều trên mọi miền đất nước, nhưng khâu quản lý về quy hoạch nhà ở cho công nhân, người lao động hầu như chưa được quan tâm đúng mức, chương trình phát triển nhà ở cho công nhân không đạt được kết quả như mong muốn. Hiện tại, phần lớn các công nhân được xem là một trong những lực lượng chính tạo nên của cải, vật chất cho xã hội phải thuê nhà trọ ở các khu dân cư khá xập xệ và không ít gia đình có 4 người, vợ chồng, con cái sống trong những ngôi nhà chưa đầy 10m2, bao gồm cả nhà vệ sinh, họ không dám mua tủ lạnh, máy giặt vì không có chỗ để.
Đại biểu Nguyễn Hữu Thông – Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Thuận phát biểu ý kiến
Đại biểu cho biết, có nhiều khó khăn, vướng mắc phát triển nhà ở cho công nhân, cho người lao động, vấn đề này đã được bàn thảo suốt thời gian qua và nay còn có những giải quyết trong dự án Luật Đất đai (sửa đổi) lần này. Để đảm bảo nhu cầu an cư, lạc nghiệp của hàng triệu công nhân, để đảm bảo quỹ đất cho phát triển nhà ở xã hội, đại biểu cho rằng, cơ quan soạn thảo cần bổ sung quy định quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cấp tỉnh, cần xác định chỉ tiêu đất làm nhà ở cho công nhân, người lao động tùy theo nhu cầu thực tế và định hướng phát triển của từng địa phương.
Kế thừa Luật Đất đai hiện hành, điểm d Điều 143 dự thảo luật đã quy định "trường hợp Nhà nước giao đất, cho thuê đất không đấu giá quyền sử dụng đất, không đấu thầu dự án có sử dụng đất để xây dựng nhà ở xã hội sẽ được miễn hoặc giảm tiền sử dụng đất, tiền thuê đất theo quy định tại Điều 162”. Đại biểu cho rằng quy định như vậy là rất cần thiết, tuy nhiên cần có chính sách ưu đãi đối với những trường hợp xây nhà cho công nhân và người lao động thuê, nhằm tăng nguồn cung đối với đối tượng này. Luật Đất đai quy định là miễn tiền sử dụng đất đối với các trường hợp xây dựng nhà ở xã hội, tuy nhiên, Luật Đầu tư, Luật Đấu thầu hiện hành quy định các trường hợp đất đã được giải phóng mặt bằng cần phải đấu giá lựa chọn nhà đầu tư. Bởi chính sự mâu thuẫn, chồng chéo này và doanh nghiệp khó tiếp cận với quỹ đất để xây dựng nhà ở xã hội trong thời gian qua. Theo đại biểu, cơ quan chủ trì soạn thảo dự án Luật Đất đai cần có phương án xử lý nút thắt vừa nêu.
Đảm bảo quyền tiếp cận nhà ở của người dân vùng nông thôn
Đại biểu cũng phản ánh, ở nông thôn hiện nay có một thực tế rất nhiều hộ gia đình chia đất cho các con để các con làm nhà để sinh sống, theo quy định hiện hành thì người dân sẽ phải nộp tiền chuyển mục đích sử dụng đất sang đất ở, với nhiều người đây là một khoản tiền rất lớn, lên đến hàng chục và thậm chí cả trăm triệu. Khi đó, năng lực của người dân cũng rất hạn chế, người dân có nhu cầu chuyển mục đích sử dụng đất nhưng không có năng lực, dẫn tới xây dựng trái phép.
Đại biểu cho rằng, nếu chúng ta không có một giải pháp cho căn cơ thì một mặt pháp luật về đất đai không thực hiện nghiêm chỉnh, mặt khác quyền có chỗ ở của người dân cũng không được đảm bảo. Do vậy, đại biểu cho rằng cần có những chính sách mức thu tiền sử dụng đất cho phù hợp, đối với các trường hợp người dân được công nhận quyền sử dụng đất lần đầu khi chuyển mục đích sử dụng đất, như vậy sẽ đảm bảo tốt hơn quyền tiếp cận nhà ở của người dân, nhất là người dân ở khu vực nông thôn, đời sống còn rất nhiều khó khăn.
Liên quan đến quyền lợi của người dân trong vấn đề đất đai, cụ thể là bảng giá đất hằng năm dùng để tính tiền sử dụng đất, tiền thuế, tiền bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất, dự thảo Luật Đất đai đã quy định bảng giá đất hằng năm do Sở Tài nguyên và Môi trường có trách nhiệm giúp Ủy ban nhân dân tỉnh xây dựng để trình Hội đồng thẩm định bảng giá đất và trình Hội đồng nhân dân cấp tỉnh thông qua trước khi Ủy ban nhân dân tỉnh quyết định ban hành. Đại biểu cho rằng giao thẩm quyền tham mưu bảng giá đất hằng năm cho Sở Tài nguyên và Môi trường là chưa phù hợp. Theo đó, nên giao cho Sở Tài chính với chức năng, nhiệm vụ và kinh nghiệm của mình thì ngành tài chính chắc chắn sẽ làm tốt hơn và chính xác hơn so với ngành tài nguyên, môi trường và phù hợp với dự án Luật Giá mà Quốc hội đã có ý kiến tại Kỳ họp lần này.