TỔNG THUẬT TRỰC TIẾP CHIỀU 24/5: QUỐC HỘI THẢO LUẬN MỘT SỐ NỘI DUNG CÒN Ý KIẾN KHÁC NHAU CỦA DỰ ÁN LUẬT PHÒNG THỦ DÂN SỰ
Điểm sáng trong nhiệm kỳ này là sự phối hợp có hiệu quả hơn hơn giữa Quốc hội và Chính phủ
Phát biểu tại phiên họp, đại biểu Vũ Tiến Lộc – Đoàn ĐBQH Tp. Hà Nội quan tâm đến thành tựu của công tác xây dựng pháp luật trong nhiệm kỳ này. Theo đại biểu, một trong những thành công đó là chúng ta có định hướng chương trình xây dựng pháp luật của cả nhiệm kỳ và chúng ta có Nghị quyết 43 về trao “thượng phương bảo kiếm” cho Chính phủ trong điều kiện rất đặc biệt để có thể đưa ra những biện pháp có thể là chưa phù hợp với các quy định pháp luật, nhưng đáp ứng được yêu cầu của thực tiễn và đó là một điểm rất đặc biệt trong nhiệm kỳ này.
Đại biểu cho rằng, một điểm sáng rất quan trọng trong nhiệm kỳ này là sự phối hợp có hiệu quả hơn, sâu sát hơn giữa Quốc hội và Chính phủ trong chương trình xây dựng pháp luật. Quốc hội và Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã có những yêu cầu cao hơn đối với chương trình xây dựng pháp luật của Chính phủ trình ra, sự phối hợp giữa Quốc hội và Chính phủ phải đề cao hơn nữa vai trò của Quốc hội trong lĩnh vực này.
Toàn cảnh phiên họp
Đại biểu phân tích, vấn đề xây dựng thể chế được coi là nhiệm vụ trung tâm của Chính phủ và các cơ quan của Chính phủ. Và do vậy, vấn đề xây dựng thể chế là thủ trưởng các cơ quan Chính phủ phải là người trực tiếp phụ trách. Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng các bộ, ngành đều phải là người trực tiếp phụ trách lĩnh vực này cũng như vấn đề tổ chức cán bộ trong bộ. Vấn đề cán bộ và vấn đề thể chế thì những người đứng đầu các cơ quan hành chính các cấp không được giao cho ai mà phải trực tiếp phụ trách lĩnh vực nàym coi đây là nhiệm vụ trung tâm.
Trong điều kiện cụ thể của nước ta, việc chúng ta giao cho các cơ quan Chính phủ mà là người soạn thảo như là người chấp bút cho các dự án, đề án pháp luật là hợp lý. Bởi vì đảm bảo gắn với thực tiễn của cuộc sống và phù hợp với hệ thống chính trị của nước ta. Nhưng để làm sao cho các cơ quan quản lý trực tiếp không có lợi ích nhóm trong vấn đề này và làm sao có thể xây dựng được hệ thống pháp luật đó với một góc nhìn trung lập hơn thì đề nghị là các bộ, ngành nên tổ chức lại, không nên giao nhiệm vụ cho các vụ quản lý chuyên ngành.
Đại biểu Vũ Tiến Lộc – Đoàn ĐBQH Tp. Hà Nội
Đại biểu phân tích, nếu các vụ đó cùng một lúc được cấp giấy phép hay quản lý chuyên ngành, trực tiếp xây dựng các văn bản pháp luật quy định về lĩnh vực đó thì rất dễ có trường hợp các bộ phận chuyên môn, chức năng các bộ đó sẽ tìm cách tạo thuận lợi cho mình, đẩy khó khăn về cho các cơ quan khác hoặc cho người dân và doanh nghiệp.
Đại biểu đề nghị tăng cường bộ phận pháp chế và các bộ phận nghiên cứu tổng hợp hay các viện nghiên cứu của các bộ, ngành và giao cho các vụ pháp chế và viện nghiên cứu của các bộ, ngành là người chấp bút soạn thảo, còn các vụ chuyên ngành tham gia vào nhưng các vụ chuyên ngành không phải trực tiếp là người chấp bút soạn thảo văn bản. Như vậy, sẽ đảm bảo tính trung lập hơn của các bộ phận soạn thảo trực tiếp đối với các văn bản pháp luật. Do đó kết quả xây dựng luật sẽ tốt hơn. Trong Chính phủ thì cần tăng cường vai trò của Bộ Tư pháp và các bộ tổng hợp để có thể có những quan điểm, đảm bảo các văn bản pháp luật này có tính trung lập hơn trong quá trình ban hành.
Những nội dung chuyển đổi số có thể đưa được vào các văn bản pháp luật
Đại biểu Vũ Tiến Lộc cho rằng, một trong những nhiệm vụ rất quan trọng trong quá trình xây dựng pháp luật của chúng ta hiện nay và trong những năm tới là làm sao có thể loại bỏ được những chồng chéo, xung đột, bất nhất trong các quy định pháp luật. Rất nhiều những quy định khác nhau trong các luật chuyên ngành là chồng chéo. Trong trường hợp như vậy rất khó cho không chỉ doanh nghiệp, người dân mà cho cơ quan chính quyền địa phương trong quá trình thực thi. Bởi vì, mỗi văn bản, mỗi một vấn đề có thể được giải thích theo nhiều cách khác nhau và theo những quy định khác nhau của các bộ luật. Do đó, đại biểu đề nghị cần nghiên cứu vấn đề này kỹ lưỡng.
Bên cạnh đó, đề cập đến vấn đề chuyển đổi số, đại biểu chỉ ra rằng hiện nay chuyển đổi số đang là một chủ trương rất lớn của Đảng ta. Chúng ta có Chương trình quốc gia về chuyển đổi số, làm sao cho tinh thần chuyển đổi số và những nội dung chuyển đổi số có thể đưa được vào tất cả các văn bản pháp luật. Đấy là một xu hướng, một chương trình quốc gia, một định hướng để có thể thay đổi toàn bộ phương thức sản xuất và tổ chức xã hội của mình. Nếu trong hệ thống pháp luật mà chúng ta không đề cập đến vấn đề này và không có khuôn khổ pháp luật thì sẽ ảnh hường đến việc chúng ta muốn thúc đẩy công cuộc chuyển đổi số theo các nghị quyết của Đảng.
Đại biểu cho biết, chúng ta đang sửa Luật Giao dịch điện tử, nhưng có lẽ chúng ta làm luật về giao dịch số thì thích hợp hơn. Trong mọi bộ luật có liên quan đều phải đề cập đến vấn đề chuyển đổi số để thúc đẩy sự thay đổi trong các lĩnh vực này.
Góp ý về Luật Trọng tài, đại biểu cho rằng, một trong những yêu cầu rất quan trọng của việc tăng cường Luật Trọng tài trong thời gian tới là khi giao dịch xuyên biên giới giữa các quốc gia thì trên 90% các tranh chấp được xử lý thông qua phương thức trọng tài. Đại biểu đề nghị tiếp tục sửa đổi Luật Trọng tài lần này. Hy vọng rằng Quốc hội sẽ ủng hộ đưa luật sửa đổi này vào trong chương trình xây dựng pháp luật trong thời gian tới.