TỔNG THUẬT TRỰC TIẾP CHIỀU 24/5: QUỐC HỘI THẢO LUẬN MỘT SỐ NỘI DUNG CÒN Ý KIẾN KHÁC NHAU CỦA DỰ ÁN LUẬT PHÒNG THỦ DÂN SỰ
Việt Nam đủ điều kiện công bố hết dịch COVID-19
Phát biểu tại Hội trường, đại biểu Nguyễn Lân Hiếu – Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Định cho biết, từ giữa năm 2022 đại biểu đã phát biểu trên diễn đàn Quốc hội đề nghị nên xét để công bố hết đại dịch COVID-19 và Thủ tướng Chính phủ cũng đã chỉ đạo Bộ Y tế chuẩn bị hồ sơ chuyển COVID-19 từ bệnh truyền nhiễm nhóm A sang nhóm B và công bố hết dịch tại Việt Nam. Đến nay, từ kinh nghiệm thực tiễn trải qua các đợt chống dịch, đại biểu cho rằng Việt Nam có thể yên tâm công bố hết dịch, vì đã đủ các điều kiện.
Điều kiện đầu tiên là tỷ lệ bệnh nặng do COVID-19 gây ra hầu như không còn, những ca tử vong chủ yếu do bệnh nền nặng mà có dương tính với COVID-19, điều đó thấy rằng COVID-19 vẫn còn lây nhiễm cho cộng đồng, nhưng không còn nguy hiểm gây tử vong cao.
Đại biểu Nguyễn Lân Hiếu – Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Định
Điều kiện thứ hai, Việt Nam đã đạt được tỷ lệ bao phủ vắc xin rất rộng, chúng ta đã có 266 triệu liều, người trên 12 tuổi được tiêm đủ 2 mũi cơ bản, mũi thứ 4 đã được tiêm cho người từ 18 tuổi có nguy cơ cao, như vậy là một thành công rất lớn trong việc tiêm vắc xin.
Điều kiện thứ ba, là tình hình COVID-19 trên thế giới đã ổn định. Đầu tháng 5 Tổ chức Y tế thế giới đã tuyên bố đại dịch COVID-19 không còn là tình trạng khẩn cấp y tế toàn cầu. Đây là 3 điều kiện cơ bản và cần thiết để Việt Nam chuyển COVID-19 từ bệnh truyền nhiễm nhóm A sang bệnh truyền nhiễm nhóm B. Nhóm A là nhóm đặc biệt nguy hiểm, có khả năng lây truyền cao và phát tán rộng, tỷ lệ tử vong cao. Còn nhóm B là nhóm bệnh truyền nhiễm nguy cơ nguy hiểm, có khả năng lây truyền nhanh, có thể gây tử vong.
Đại biểu phân tích, khi COVID không còn là bệnh truyền nhiễm nhóm A nữa, cần coi như bệnh lý chuyên khoa và xử lý như các bệnh lý chuyên khoa khác, việc chi trả cũng cần như các bệnh lý chuyên khoa khác, nghĩa là do bảo hiểm y tế chi trả hoặc khám dịch vụ do người dân tự chi trả. Trải qua 3 năm chống dịch, chúng ta cần rút bài học kinh nghiệm từ những thành công và sai lầm trong quá khứ, chúng ta không thể không thấy sự cố gắng của mọi tầng lớp xã hội chung tay chống dịch. Có những việc tưởng như không thể mà chúng ta đã hoàn thành trong thời gian rất ngắn và rất tốt, như là việc thành lập quỹ vắc xin, việc tiêm vắc xin diện rộng, thành lập các bệnh viện điều trị người bệnh COVID.
Toàn cảnh phiên họp
Đại biểu chia sẻ, khi đại dịch xảy ra thì có quyết định thành lập Bệnh viện COVID cơ sở Hoàng Mai trên một bãi đất trống, chính Thủ tướng Chính phủ đã trực tiếp đi vận động doanh nghiệp đóng góp tài chính, dồn sức xây dựng để một tháng sau đã hoàn thành đi vào hoạt động. Hàng nghìn bệnh nhân COVID nặng và nguy kịch đã được chữa khỏi và ra viện từ nơi đây. Chúng ta đã chứng kiến cả hệ thống vào cuộc với hơn 100% sức lực, nhưng hết dịch vẫn nhiều điều đáng tiếc xảy ra, những bài học kinh nghiệm vô cùng xương máu. Vì vậy, chúng ta cần khẩn trương chuẩn bị cả cơ sở vật chất, văn bản pháp luật, quy trình hướng dẫn cần thiết để ứng phó tốt hơn các loại dịch khác và có thể khả năng COVID-19 bùng phát trở lại.
Đại biểu cũng hoàn toàn đồng ý với đề xuất của Đoàn giám sát về việc Bộ Y tế sớm ban hành các văn bản hướng dẫn sử dụng vật tư, trang thiết bị y tế đã được chuẩn bị để chống dịch, chuyển sang điều trị khám, chữa bệnh thông thường. Bộ nên giao cho các bệnh viện địa phương quyết định việc sử dụng để tránh lãng phí những cơ sở vật chất, trang thiết bị đã được mua sắm, trao tặng.
Nên thử nghiệm mô hình mới, coi trạm y tế xã, phường là phòng khám của trung tâm y tế huyện
Liên quan đến vấn đề về y tế dự phòng, đại biểu cho rằng, nhiệm vụ phát triển y tế dự phòng là thách thức lớn nhất của chúng ta trong giai đoạn hiện nay. Mới đây, cùng đoàn công tác giám sát của Quốc hội đến các trạm y tế xã, những khó khăn, nổi trội nhất vẫn là nhân lực, thu nhập, chất lượng khám, chữa bệnh và cơ sở vật chất. Tuy nhiên, theo đại biểu tăng lương, xây cơ sở đẹp, mua máy móc không giải quyết được gốc rễ vấn đề, lương không thể tăng mãi, cơ sở khang trang mà không có bệnh nhân, máy móc hiện đại mà không ai biết sử dụng, cuối cùng là lãng phí rất lớn.
Đại biểu cho biết, Trạm y tế xã có hai nhiệm vụ nhiệm vụ. Thứ nhất là dự phòng như tiêm chủng, phòng, chống dịch, giáo dục, tuyên truyền. Nhiệm vụ thứ hai là điều trị, chăm sóc sức khỏe người bệnh, quản lý các bệnh mãn tính, sơ cứu, cấp cứu tại cộng đồng.
Tuy nhiên, nhiệm vụ thứ hai ngày càng teo tóp, khiến cho việc hoàn thành nhiệm vụ thứ nhất trở nên bội phần khó khăn so với trước. Dự phòng là mục tiêu quan trọng nhưng chữa bệnh cũng cần được coi là chìa khóa để y tế cơ sở có đủ sức tồn tại và phát triển trong nền kinh tế thị trường ngày hôm nay. Tuy nhiên nhiệm vụ thứ hai ngày càng khó khăn để thực hiện.
Vậy làm cách nào để một hệ thống dày công xây dựng từ nhiều thế hệ đi trước không bị teo tóp và mất hoàn toàn chức năng điều trị. Theo đại biểu, cần nên thử nghiệm mô hình mới, coi trạm y tế xã, phường là phòng khám của trung tâm y tế huyện, các tiêu chuẩn con người là tương đương nhau, cả người bệnh và nhân viên y tế. Các bác sĩ trung tâm y tế huyện sẽ có buổi khám ngoại trú cố định ở các xã, phường, đặc biệt các bệnh mãn tính không lây nhiễm như huyết áp, đái đường, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính. v.v.. Đồng thời, sẽ có buổi khám về ngoại sản, nhi để tư vấn cho người bệnh đi chữa đúng địa chỉ, thăm khám sau khi đã chữa tại cơ sở y tế của tuyến huyện, tuyến cao hay những vấn đề đơn giản có thể xử lý luôn ở trạm y tế xã, phường.
Ngoài ra, với từng địa phương cần có kế hoạch chi tiết tới từng trạm y tế theo địa chính trị, cần may đo cẩn thận, không mặc đồng phục cho tất cả trạm y tế trong cả hệ thống. Ví dụ, một trạm trưởng giỏi về siêu âm cần đầu tư máy để người ta phát huy khả năng của mình; một y sĩ y học cổ truyền giỏi châm cứu cần có phương tiện chuyên biệt để họ triển khai; một trạm y tế vùng cao không thể trang bị như một trạm y tế mà cách bệnh viện huyện có vài kilomet, giao thêm quyền và trách nhiệm cho trưởng trạm y tế động viên họ để phát triển thế mạnh của mình, khi đã vận hành trơn tru, chúng ta có thể tiến lên bước nữa là phối hợp giữa các bệnh viện tỉnh và các trung tâm y tế quận, huyện. Các bác sĩ giỏi ở tỉnh sẽ về huyện làm định kỳ trong tuần, những bệnh nhân sau mổ sẽ được khám lại ở huyện.
Khi hệ thống đã liên thông thực sự, việc này rất nhiều các bệnh viện tuyến tỉnh đã tiến hành với tuyến trung ương. Các bác sĩ đầu ngành đã có buổi khám tại các bệnh viện địa phương theo lịch, tuy nhiên vẫn làm theo cách cá nhân nhỏ lẻ, chưa có hệ thống hướng dẫn cụ thể.
Vấn đề cuối cùng, đại biểu cho rằng, số hóa ngành y tế bao gồm quản lý sức khỏe, khám, chữa bệnh từ xa sẽ là chìa khóa thành công cho hệ thống chăm sóc sức khỏe ban đầu. Công nghệ thông tin còn giúp cho rất nhiều trong đào tạo liên tục.
Tới đây, khi Luật Khám bệnh, chữa bệnh được sửa đổi chính thức có hiệu lực, 50 giờ CMA bắt buộc sẽ tiếp tục gia hạn để gia hạn giấy phép hành nghề là động lực cho các lớp học trực tuyến tổ chức có hiệu quả, tiết kiệm là trách nhiệm của trường đại học và các bệnh viện thực hành, đầu tư phần cứng, máy tính, camera, đường truyền và phần mềm là trách nhiệm của chính quyền địa phương. Không đào tạo thiếu cập nhật kiến thức, kém phần phản biện là nguồn gốc của sự đi xuống của bất kỳ hệ thống nào. Đại biểu mong muốn Quốc hội, Chính phủ, người dân có góc nhìn khách quan, cảm thông để ủng hộ ngành y hoàn thành nhiệm vụ vô cùng quan trọng là chăm sóc sức khỏe người dân ngày một tốt hơn.