Đại biểu Nguyễn Sĩ Cương cho rằng, Hà Nội là địa phương duy nhất có luật, đó là Luật Thủ đô. Chính phủ đã có Nghị định số 63 ngày 19/5/2017 quy định chi tiết thi hành Luật Ngân sách nhà nước và Luật Thủ đô về một số cơ chế, chính sách tài chính và ngân sách đặc thù đối với thành phố Hà Nội. Qua 3 năm thực hiện nghị định này cho thấy, Thủ đô Hà Nội đã đạt được một số kết quả bước đầu trong việc huy động nguồn lực để phục vụ phát triển kinh tế - xã hội như trong báo cáo của Chính phủ.
Tuy nhiên, các quy định về cơ chế tài chính, ngân sách chưa thực sự đáp ứng được nhu cầu phát triển của Hà Nội. Trong quá trình xây dựng và phát triển, Hà Nội đang đứng trước những thách thức về mọi mặt, như việc tăng trưởng kinh tế chưa thực sự ổn định, bền vững, tình trạng quá tải đối với hệ thống hạ tầng kinh tế - xã hội, nhất là hạ tầng đô thị do gia tăng về dân số một cách cơ học. Quy hoạch, xây dựng, quản lý đô thị chưa đáp ứng được yêu cầu thực tiễn, ô nhiễm môi trường, ngập úng, ùn tắc giao thông cũng chưa được giải quyết một cách căn cơ, trong khi quyền hạn và nguồn lực được giao chưa tương đồng với vai trò, trách nhiệm nặng nề của Thủ đô cũng như cả nước và các vùng lân cận.
Đại biểu Nguyễn Sĩ Cương - Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Ninh Thuận.
Trước thực tế trên, đại biểu Nguyễn Sĩ Cương ủng hộ việc xem xét và bổ sung cơ chế, chính sách về tài chính, ngân sách, cho phép thành phố Hà Nội huy động nguồn tài chính để đầu tư, phát triển theo hướng tăng tính chủ động về ngân sách cho thành phố, phù hợp với thực tế phát triển. Mục tiêu từ nay đến năm 2025 là phải xây dựng và phát triển Thủ đô Hà Nội giàu đẹp, văn minh, hiện đại tiêu biểu cho cả nước, xứng đáng là Thủ đô, là động lực phát triển của vùng và của cả nước. Tiếp tục phát triển Hà Nội nhanh và bền vững theo hướng đô thị thông minh, thành phố đổi mới sáng tạo duy trì tăng trưởng kinh tế cao hơn so với trung bình cả nước và cao hơn giai đoạn 2015 và 2020, trở thành đô thị phát triển năng động, có sức cạnh tranh trong nước cũng như khu vực quốc tế và thực hiện cơ chế chính sách riêng cho Hà Nội là rất cần thiết.
Có đại biểu đã nêu ý kiến rằng nhiều địa phương được hưởng cơ chế đặc thù, nên chăng chỉ dành cơ chế đặc thù này cho các tỉnh nghèo, còn nhiều khó khăn để giúp các tỉnh đó vươn lên. Về vấn đề này, đại biểu Nguyễn Sĩ Cương lại có ý kiến khác, đúng là địa phương nào thì cũng có đặc thù, nhưng mỗi địa phương có điều kiện khác nhau thì cơ chế cũng có những quy định riêng cho các địa phương ấy. Thực tế cho thấy rằng, địa phương nào cũng có đặc thù, ban hành các văn bản và cơ chế chính sách ban hành ra không phải là phù hợp với tất cả các địa phương được. Cho nên, cơ chế đặc thù được coi là sự bổ khuyết và cho phép các địa phương năng động hơn về cơ chế, chính sách để phát triển nhanh hơn, mạnh mẽ hơn.
Tuy nhiên, trong thời gian gần đây có quá nhiều đặc thù mà ít nhiều nó cũng gây ra sự hiểu lầm như kiểu đặc quyền, đặc lợi. Cho nên đại biểu Nguyễn Sĩ Cương đề nghị không nên dùng từ “đặc thù” và cân nhắc là bỏ 2 từ gọi là “đặc thù” trong dự thảo nghị quyết. Đây cũng không phải sự né tránh mà cơ chế, chính sách cho địa phương nào riêng cho địa phương ấy, chỉ cần ghi là Nghị quyết về thí điểm một số cơ chế chính sách tài chính, ngân sách đối với thành phố Hà Nội là đủ.
Đại biểu Nguyễn Sĩ Cương đề nghị một số những vấn đề cụ thể. Thứ nhất là về phí và lệ phí gồm cả các loại phí cũng như là mức phí thì việc giao cho Hội đồng Nhân dân thành phố quyết định mà không quy định mức trần như trong dự thảo trước đây là phù hợp. Quan trọng là cân nhắc mức phí cao một cách hợp lý và cũng phải có sự đồng thuận của người dân.
Thứ hai, Hà Nội là trung tâm chính trị, kinh tế của cả nước thì cần quan tâm phát triển đến vùng, cụ thể là hỗ trợ các địa phương lân cận. Trong thời gian, Hà Nội hỗ trợ cho rất nhiều địa phương, không chỉ những địa phương tiếp giáp mà kể cả những địa phương trong khu vực. Vì thế, Hà Nội cần quan tâm hơn nữa để phát triển vùng Thủ đô như Luật Thủ đô đã quy định.
Cuối cùng, đại biểu Nguyễn Sĩ Cương đề nghị Chính phủ cân nhắc sửa đổi, bổ sung Luật Thủ đô cho kịp thời và phù hợp với điều kiện phát triển của thành phố trong giai đoạn tới. Đề nghị cân nhắc sự tồn tại của Nghị định số 63, bởi vì phạm vi điều chỉnh của Nghị định số 63 cũng như Nghị quyết này của Quốc hội có những nội dung trùng nhau./.
