TỔNG THUẬT TRỰC TIẾP CHIỀU 24/5: QUỐC HỘI THẢO LUẬN MỘT SỐ NỘI DUNG CÒN Ý KIẾN KHÁC NHAU CỦA DỰ ÁN LUẬT PHÒNG THỦ DÂN SỰ
Phát biểu tại Hội trường, đại biểu Nguyễn Thị Thu Hà – Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Ninh chỉ ra những vấn đề khó khăn, vướng mắc liên quan đến việc thực hiện Luật số 03 năm 2022 của Quốc hội khóa XV ngày 11/1/2022 và các quy định liên quan đến các dự án thuộc khu vực bảo vệ 2 của di tích được cấp có thẩm quyền công nhận là di tích quốc gia đặc biệt thuộc danh mục di sản thế giới trong các căn cứ.
Nhiều văn bản quy phạm pháp luật quy định về di sản chưa thống nhất
Liên quan đến Luật Di sản, đại biểu cho biết, ở khoản 3 Điều 32 Luật Di sản văn hóa đã được sửa đổi, bổ sung quy định là việc xây dựng công trình bảo vệ, phát huy giá trị di tích ở khu vực bảo vệ 2 đối với di tích quốc gia và di tích quốc gia đặc biệt phải được sự đồng ý bằng văn bản của Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch và hiện thì chưa có quy định cụ thể cho các dự án khác.
Đại biểu Nguyễn Thị Thu Hà – Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Ninh
Tại khoản 2 Điều 18 của Nghị định 166 của Chính phủ có quy định về thẩm quyền, trình tự, thủ tục thẩm định, phê duyệt quy hoạch dự án, bảo quản, tu bổ, phục hồi di tích lịch sử văn hóa, danh lam thắng cảnh quy định là Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh hoặc thủ trưởng bộ, ngành được giao quản lý trực tiếp di tích phê duyệt dự án tu bổ di tích, báo cáo kinh tế, kỹ thuật tu bổ di tích. Khoản 2 Điều 18 của Nghị định 109 của Chính phủ quy định là "Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch có trách nhiệm thẩm định nhiệm vụ quy hoạch tổng thể di sản thế giới, quy hoạch đề án, dự án, báo cáo kinh tế kỹ thuật, thiết kế bản vẽ thi công, bảo quản, tu bổ, phục hồi, tôn tạo di sản thế giới, dự án cải tạo công trình xây dựng có nguy cơ ảnh hưởng đến giá trị nổi bật toàn cầu của di sản theo hướng quy định của pháp luật về di sản văn hóa và các quy định pháp luật khác có liên quan".
Liên quan đến quy định về pháp luật đầu tư, thì tại khoản 1 Điều 3 của Luật số 03 có hiệu lực từ ngày 1/3/2022 "dự án đầu tư phù hợp với quy định của pháp luật về di sản văn hóa không phân biệt quy mô, diện tích, dân số thuộc phạm vi khu vực bảo vệ 2 của di sản được cấp có thẩm quyền công nhận là di tích quốc gia đặc biệt thuộc danh mục di sản thế giới thuộc cấp có thẩm quyền chấp thuận chủ trương đầu tư của Thủ tướng Chính phủ". Căn cứ vào quy định tại khoản 5 Điều 41 của Luật Đầu tư 2020 "cơ quan nhà nước có thẩm quyền chấp thuận chủ trương đầu tư thì có thẩm quyền chấp thuận điều chỉnh chủ trương đầu tư. Trường hợp điều chỉnh dự án đầu tư dẫn đến dự án đầu tư thuộc thẩm quyền chấp thuận chủ trương đầu tư của cấp cao hơn thì cấp đó có thẩm quyền chấp thuận điều chỉnh chủ trương đầu tư theo quy định của điều này".
Sửa quy định thẩm quyền chấp thuận chủ trương đầu tư đối với các dự án thuộc phạm vi khu vực bảo vệ 2 của di tích
Đại biểu phân tích, theo căn cứ pháp luật về di sản thì hiện chưa có các quy định cụ thể về việc xác định các dự án thương mại, dịch vụ và các dự án khác xây dựng trong vùng lõi, vùng đệm di sản thuộc đối tượng dự án bảo quản, tu bổ, tôn tạo di tích, công trình bảo vệ di tích. Do đó, việc áp dụng quy định về ý kiến thỏa thuận của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch hiện đang được xem xét, thẩm định theo hướng xây dựng công trình nằm ngoài khu vực Di sản thế giới và vùng đệm của khu vực Di sản thế giới có nguy cơ ảnh hưởng đến giá trị nổi bật toàn cầu của Di sản thế giới theo quy định của pháp luật về di sản văn hóa và quy định của pháp luật liên quan, theo quy định khoản 2 Điều 18 Nghị định 109 của Chính phủ.
Như vậy, sẽ dẫn đến nguy cơ, tuy nhiên ảnh hưởng đến giá trị nổi bật toàn cầu của di sản theo hướng quy định của pháp luật về di sản văn hóa. Đối với các dự án thuộc nhóm đối tượng chuyển tiếp của Luật Đầu tư năm 2014 mà đề nghị điều chỉnh không mở rộng quy mô dự án và cho thuê đất, do đó không thuộc đối tượng phải điều chỉnh của chủ trương đầu tư khi điều chỉnh dự án đầu tư theo quy định tại khoản 1 Điều 117 Nghị định số 31 của Chính phủ. Do đó, tại cơ quan ở địa phương áp dụng việc thực hiện ý kiến thỏa thuận của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch thông tin đến Trung tâm Di sản Thế giới UNESCO và Hiệp hội Bảo vệ thiên nhiên thế giới để làm cơ sở triển khai dự án, triển khai đánh giá tác động di sản, đánh giá tác động môi trường theo Công ước của Di sản thế giới và các tiêu chí hướng dẫn, dẫn đến việc rất khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai thực hiện các nội dung.
Toàn cảnh phiên họp
Bên cạnh đó, tại khoản 1 Điều 32 của Luật Di sản cũng quy định rõ là các khu vực bảo vệ thì đã có quy định trong nội dung và đồng thời cũng quy định tại Điều 3 của Luật số 03, trong đó điểm g1 vào sau điểm g của khoản 1 Điều 31 là dự án đầu tư phải phù hợp với quy định của pháp luật về di sản, không phân biệt quy mô diện tích, dân số, phạm vi khu vực bảo vệ 1 và thuộc phạm vi khu vực bảo vệ 2 của di tích.
Như vậy, sẽ dẫn đến ranh giới được xác định như ở diện tích dân số, phạm vi khu vực bảo vệ 1 và thẩm quyền di tích quốc gia khu vực đặc biệt và thuộc phạm vi khu vực bảo vệ 2 của di tích phải thuộc thẩm quyền, chủ trương đồng ý của Thủ tướng Chính phủ là chưa phù hợp với việc xây dựng các công trình nhà dân cũng như cần xin ý kiến của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch là bất cập và tạo gánh nặng về thủ tục hành chính cho địa phương, doanh nghiệp và người dân.
Đại biểu cho biết, thực tế thì nhiều dự án nhỏ mang tính chất phục vụ an sinh xã hội và có tính cấp thiết thực hiện nhanh để đảm bảo an sinh xã hội cũng như là phát triển kinh tế - xã hội của địa phương thì phải trình cấp trên duyệt nên tốn rất nhiều thời gian như là dự án nhà ở xã hội, các dự án chung cư cho người thu nhập thấp, các dự án tái định cư hay là một số các khu đất dự án của các doanh nghiệp, các chủ đầu tư đã được cấp có thẩm quyền cấp ở các quy hoạch lớp trên muốn thực hiện thì lại phải quay lại làm thủ tục đầu tư từ Thủ tướng Chính phủ chấp thuận chủ trương đầu tư theo Luật số 03. Các nội dung nêu trên thì gây khó khăn, vướng mắc cho địa phương trong việc triển khai thực hiện trong vấn đề phát triển kinh tế - xã hội.
Từ phân tích trên đại biểu tiếp tục kiến nghị sửa đổi nội dung tại điểm g1 của khoản 1 Điều 3 Luật số 03 về quy định thẩm quyền chấp thuận chủ trương đầu tư đối với các dự án thuộc phạm vi khu vực bảo vệ 2 của di tích được cấp có thẩm quyền công nhận là di tích quốc gia đặc biệt theo hướng là giao cho Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định chủ trương đầu tư đối với các dự án thuộc phạm vi khu vực bảo vệ 2 của di tích được cấp có thẩm quyền công nhận là di tích quốc gia đặc biệt thuộc Danh mục di sản thế giới khi có ý kiến thẩm định của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch.
