TỔNG THUẬT TRỰC TIẾP CHIỀU 24/5: QUỐC HỘI THẢO LUẬN MỘT SỐ NỘI DUNG CÒN Ý KIẾN KHÁC NHAU CỦA DỰ ÁN LUẬT PHÒNG THỦ DÂN SỰ
Đảm bảo thống nhất, đồng bộ với các luật chuyên ngành
Thảo luận ở hội trường về một số nội dung còn ý kiến khác nhau của dự án Luật Phòng thủ dân sự, đại biểu Lê Thị Thanh Xuân – Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Lắk cho rằng dự thảo luật đã được cơ quan chủ trì thẩm tra, cơ quan soạn thảo phối hợp chặt chẽ, chuẩn bị công phu, có chất lượng, tiếp thu nhiều nội dung. Để tiếp tục hoàn thiện dự án luật, đại biểu đóng góp thêm một số ý kiến như sau.
Về đảm bảo tính thống nhất, đồng bộ giữa dự thảo luật với các luật chuyên ngành, đại biểu cho biết, dự thảo Luật Phòng thủ dân sự được phát triển từ Nghị định 02 năm 2019 về phòng thủ dân sự, trong bối cảnh các luật quy định về thảm họa, sự cố ở các lĩnh vực khác nhau đã được Quốc hội ban hành như Luật Phòng, chống thiên tai; Luật Đê điều; Luật Phòng, chống dịch bệnh truyền nhiễm; Luật Năng lượng nguyên tử; Luật Phòng cháy, chữa cháy.
Đại biểu Lê Thị Thanh Xuân – Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Lắk
Do vậy, đại biểu đề nghị cơ quan thẩm tra cần tiếp tục phối hợp chặt chẽ với cơ quan trình dự án luật và các cơ quan, tổ chức hữu quan tiếp tục rà soát kỹ các nội dung có khả năng trùng lắp, chồng chéo giữa các dự thảo luật, giữa dự thảo Luật Phòng thủ dân sự với các luật chuyên ngành nêu trên, như việc xác định cấp độ phòng thủ dân sự, Điều 7 dự thảo Luật Phòng thủ dân sự so với cấp độ rủi ro thiên tai trong Luật Phòng, chống thiên tai, ứng phó sự cố môi trường trong Luật Bảo vệ môi trường; Việc thành lập, sử dụng điều phối Quỹ phòng thủ dân sự Điều 41 dự thảo Luật Phòng thủ dân sự với Quỹ phòng, chống thiên tai tại Điều 10 Luật Phòng, chống thiên tai, Quỹ hỗ trợ phòng, chống dịch; Điều 62 Luật Phòng, chống dịch bệnh truyền nhiễm, Quỹ bảo vệ môi trường Điều 151 Luật Bảo vệ môi trường, phân công trách nhiệm của các bộ, ngành nhằm đảm bảo tính thống nhất, đồng bộ, khả thi của hệ thống pháp luật.
Đối với quy định về cấp độ phòng thủ dân sự, tại Điều 7 dự thảo luật quy định phòng thủ dân sự có 3 cấp độ, từ cấp độ 1 đến cấp độ 3 dựa vào tính chất quy mô, mức độ nghiêm trọng với các căn cứ xác định cấp độ cụ thể. Đây là cơ sở để xác định thẩm quyền và các biện pháp, quy mô phòng thủ dân sự cụ thể. Ngoài ra, tại các Điều 26 và 27 lại quy định các biện pháp phòng thủ dân sự trong tình trạng khẩn cấp và tình trạng chiến tranh. Theo đó, tính chất của tình trạng khẩn cấp, tình trạng chiến tranh nghiêm trọng hơn so với sự cố, thảm họa ở cấp độ 3 và chúng ta phải áp dụng các biện pháp phòng thủ ở quy mô lớn hơn, nghiêm ngặt hơn so với sự cố, thảm họa ở cấp độ 3 như quy định tại Điều 26, 27. Do vậy, đại biểu đề nghị cần rà soát, làm rõ hơn tính chất nghiêm trọng của các tình trạng khẩn cấp, tình trạng chiến tranh so với sự cố, thảm họa ở các quy định cấp độ tại Điều 7 và nghiên cứu bổ sung quy định tại Điều 7 để đảm bảo tính logic, đồng bộ giữa các quy mô, tính chất, hậu quả nghiêm trọng của sự cố, thảm họa với các biện pháp phòng thủ dân sự tương ứng
Lực lượng nòng cốt phải gắn với chuyên môn, đảm bảo được tính chuyên nghiệp
Về lực lượng phòng thủ dân sự, nguồn nhân lực cho hoạt động phòng thủ dân sự là đa dạng, thuộc thẩm quyền quản lý của nhiều cấp, nhiều cơ quan, ngoài cách phân loại các lực lượng thành nòng cốt, chuyên trách, kiêm nhiệm, lực lượng tham gia còn có nguồn nhân lực của các ngành, lĩnh vực thực hiện nhiệm vụ chuyên môn mang tính thường xuyên về phòng ngừa, sự cố, thảm họa, thiên tai, dịch bệnh. Để góp phần thực hiện hiệu quả phòng thủ dân sự thì lực lượng nòng cốt phải gắn với chuyên môn, đảm bảo được tính chuyên nghiệp, trong khi đó các văn bản pháp luật chuyên ngành có quy định riêng về nguồn nhân lực trong từng lĩnh vực, như Điều 6 Luật Phòng, chống thiên tai, Điều 37 Luật Đê điều, Điều 57, 59 Luật Phòng, chống bệnh truyền nhiễm. Vì vậy, đại biểu cho rằng nên xác định rõ phạm vi mối quan hệ giữa lực lượng phòng thủ dân sự với các lực lượng phòng, chống thiên tai, dịch bệnh và các lĩnh vực khác để Chính phủ có cơ sở quy định cụ thể, tránh vướng mắc có thể xảy ra khi áp dụng.
Toàn cảnh phiên họp
Ngoài ra, quy định về lực lượng phòng thủ dân sự tại khoản 1 Điều 36 dự thảo Luật Phòng thủ dân sự đã bổ sung thêm lực lượng dân phòng nhưng thiếu đi chủ thể, đó là ngành trung ương so với quy định tại khoản 3 Điều 13 của Luật Quốc phòng, điều này cũng đặt ra yêu cầu cần sửa đổi khoản 3 Điều 13 Luật Quốc phòng cho thống nhất. Bên cạnh đó, cần làm rõ vai trò của từng lực lượng gắn với cơ chế 4 tại chỗ nhưng cần tăng cường cơ chế phối hợp, phát huy vai trò của lực lượng chuyên trách, nòng cốt trong những tình huống cụ thể.
Về Quỹ phòng thủ dân sự, quy định tại Điều 41, đại biểu đồng ý với phương án thứ 2, đề nghị cân nhắc về sự cần thiết thành lập Quỹ phòng thủ dân sự trong dự thảo luật. Thực tế cho thấy hiện nay có nhiều loại quỹ ngoài ngân sách trong các dự án luật như Quỹ Phòng, chống thiên tai tại Điều 10 Luật Phòng, chống thiên tai, Quỹ Hỗ trợ phòng, chống dịch bệnh tại Điều 62 Luật Phòng, chống dịch bệnh truyền nhiễm, Quỹ Bảo vệ môi trường tại Điều 151 Luật Bảo vệ môi trường.
Do vậy, đại biểu cho rằng, Ban soạn thảo cần đánh giá kỹ về thực trạng, hiệu quả việc thành lập, sử dụng các loại quỹ hiện có, làm rõ sự cần thiết, tính khả thi của việc thành lập Quỹ Phòng thủ dân sự, đánh giá mối quan hệ giữa quỹ này với các quỹ đang tồn tại nêu trên để đảm bảo tính khả thi. Cùng với đó, đại biểu đề nghị Chính phủ sớm nghiên cứu hình thành cơ sở pháp lý để thống nhất quản lý các loại quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách theo yêu cầu của Ủy ban Thường vụ Quốc hội tại Nghị quyết số 792 ngày 22/10/2019.
Về nguồn lực cho phòng thủ dân sự, chế độ, chính sách đối với người tham gia hoạt động phòng thủ dân sự, Chương V quy định chung về nguồn lực, chế độ, chính sách đối với lực lượng phòng thủ dân sự, do đó để bao quát được đầy đủ các lực lượng tham gia phòng thủ dân sự, Điều 36 dự thảo Luật Phòng thủ dân sự cần cân nhắc sửa lại tên theo hướng thay thế "người" bằng "lực lượng" và sửa tên Chương V thành “Nguồn lực cho phòng thủ dân sự, chế độ, chính sách đối với lực lượng phòng thủ dân sự”, để đảm bảo bao quát cả cơ quan, tổ chức tham gia phòng thủ dân sự.
