ĐBQH TẠ THỊ YÊN: CẦN CHÚ Ý TIẾN ĐỘ, CHẤT LƯỢNG THỰC HIỆN CHƯƠNG TRÌNH MỤC TIÊU QUỐC GIA VÙNG DÂN TỘC THIỂU SỐ VÀ MIỀN NÚI

Theo đại biểu Tạ Thị Yên, thực tế cho thấy, khi triển khai thực hiện Chương trình, một số đơn vị sự nghiệp công lập lĩnh vực dân tộc, một số trường phổ thông dân tộc nội trú, một số thiết chế lịch sử, văn hóa tiêu biểu, y tế tuyến huyện ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số, liên quan trực tiếp tới  nhiệm vụ, mục tiêu của Chương trình còn rất nhiều khó khăn, thật sự thiếu thốn, cần có sự đầu tư, hỗ trợ của nhà nước.

Tuy nhiên, do một số cơ quan, đơn vị, tổ chức nêu trên chưa được quy định rõ tại chủ trương đầu tư Chương trình ( do có trụ sở đóng ngoài địa bàn vùng dân tộc thiểu số và miền núi), dẫn đến một số khó khăn trong bố trí vốn. Theo đại biểu Tạ Thị Yên, việc bổ sung các đối tượng là đơn vị sự nghiệp công lập lĩnh vực dân tộc, các trường dân tộc nội trú, một số di tích quốc gia, trung tâm y tế có trụ sở đóng ngoài địa bàn các xã, thôn vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi là cần thiết theo tinh thần các văn kiện của Trung ương và Nghị quyết số 88/2019/QH14 ngày 18/11/2019 của Quốc hội về phê duyệt Đề án tổng thể phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 – 2030.

Bên cạnh đó, đại biểu cũng nhất trí về nguyên tắc điều chỉnh nguồn vốn thực hiện Chương trình theo đề nghị của Chính phủ, theo đó nguồn vốn đầu tư của Chương trình được bố trí trong kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025 và kinh phí sự nghiệp được bố trí trong dự toán ngân sách hằng năm theo các nghị quyết của Quốc hội về phân bổ dự toán ngân sách trung ương hằng năm và các quy định hiện hành.

Đại biểu cho rằng việc điều chỉnh chủ trương đầu tư Chương trình là cần thiết để tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai, góp phần đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn thực hiện Chương trình và phấn đấu hoàn thành mục tiêu, chỉ tiêu của Chương trình ở mức cao nhất theo Nghị quyết số 88/2019/QH14, Nghị quyết số 120/2020/QH14 của Quốc hội.

Nhất trí bổ sung vào Nghị quyết chung của Kỳ họp thứ 7

Đại biểu tỉnh Điện Biên cũng nhất trí với danh mục và dự kiến nhu cầu đầu tư do Ủy ban Dân tộc phối hợp với các các bộ, ngành liên quan rà soát, thuộc 04 nhóm, bao gồm: Đơn vị sự nghiệp công lập lĩnh vực công tác dân tộc; các trường phổ thông dân tộc nội trú; Trung tâm y tế huyện, bệnh viện tuyến huyện; di tích quốc gia đặc biệt, di tích quốc gia có giá trị tiêu biểu của các dân tộc thiểu số, nằm ngoài địa bàn vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi thuộc diện đầu tư của Chương trình với tổng mức đầu tư dự kiến khoảng 4.142,805 tỷ đồng.

Phó Trưởng Ban Công tác đại biểu Tạ Thị Yên - Đoàn ĐBQH tỉnh Điện Biên tại Phiên họp Tổ

“Riêng đối với 03 trung tâm y tế huyện, bệnh viện tuyến huyện tuy không nằm trên địa bàn vùng dân tộc thiểu số và miền núi theo quy định hiện hành, nhưng lại đóng ở địa bàn đặc biệt khó khăn là Tây Nghệ An, (Trung tâm y tế huyện Quỳ Hợp), Tây Quảng Ngãi (Trung tâm y tế huyện Trà Bồng) và Tây Nguyên (Trung tâm y tế huyện M’Đrăk, tỉnh Đăk Lắk) tôi hoàn toàn nhất trí.", đại biểu Yên nói.  

Để việc điều chỉnh chủ trương Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, giai đoạn 2021-2030 sớm đi vào cuộc sống, nữ đại biểu cũng nhất trí với đề xuất của Hội đồng Dân tộc là bổ sung nội dung này vào Nghị quyết chung của Kỳ họp lần thứ 7, Quốc hội khóa XV, theo đó sẽ không ban hành nghị quyết riêng vì với nội dung điều chỉnh không lớn. Qua đó, tạo điều kiện chủ động cho Chính phủ có các quy định chi tiết, đồng thời phân cấp thực thi các điều chỉnh này trong tổng mức đầu tư của Chương trình đã được Quốc hội quyết định.

Hết sức chú ý tiến độ, chất lượng thực hiện Chương trình

Đặc biệt, đại biểu đề nghị Chính phủ và các cơ quan chủ trì Chương trình hết sức chú ý tới tiến độ, chất lượng thực hiện Chương trình cũng như tiến độ giải ngân vì thời gian của kế hoạch đầu tư công trung hạn 5 năm (2021-2025) còn lại rất ít, trong khi đó tiến độ thực hiện các nhiệm vụ, mục tiêu và giải ngân các nguồn vốn chưa tương xứng.

Theo Tờ trình tóm tắt của Chính phủ ngày 22/05/2024, kết quả giải ngân vốn đầu tư công năm 2023 (bao gồm cả vốn đầu tư của năm 2022 kéo dài sang năm 2023) mới chỉ đạt 77% kế hoạch; vốn sự nghiệp (bao gồm cả vốn sự nghiệp của năm 2022 kéo dài sang năm 2023) đạt 28% kế hoạch, còn 03 tháng đầu năm 2024 vốn đầu tư công giải ngân đạt 14% kế hoạch và vốn sự nghiệp mới chỉ giải ngân được 1% kế hoạch. Ước thực hiện đến hết tháng 4 năm 2024 (bao gồm cả vốn đầu tư kéo dài các năm trước chuyển sang năm 2024) của Chương trình ước đạt 21% kế hoạch. Đại biểu Tạ Thị Yên cho rằng, đây là những con số hết sức đáng lo ngại.  

Từ thực tế nắm bắt tình hình ở cơ sở, nữ đại biểu còn phản ánh vấn đề về đất ở, đất sản xuất cho đồng bào dân tộc thiểu số chưa được giải quyết thấu đáo, trong khi một số định mức khá lạc hậu với mặt bằng giá cả, chưa phù hợp với yếu tố vùng miền mà các địa phương đã nhiều lần kiến nghị. Do vậy, đại biểu đề nghị Chính phủ quan tâm hơn nữa vấn đề này.

Đại biểu nhấn mạnh, để đẩy nhanh tiến độ, đảm bảo thực hiện các chỉ tiêu, mục tiêu, nhiệm vụ của Chương trình, cần phải tiếp tục phân cấp mạnh mẽ cho địa phương tự quyết định trong tổng nguồn vốn Trung ương phân bổ cho các nhiệm vụ, mục tiêu cụ thể, từng năm cũng như trung hạn 05 năm. Nhất là khi các chính sách của chương trình mục tiêu quốc gia là nhằm chăm lo cho đời sống của đồng bào dân tộc thiểu số, bảo vệ rừng, bảo vệ môi trường, nguồn nước và giữ gìn bản sắc văn hóa các dân tộc, giữ gìn tấc đất biên cương của tổ quốc, phát triển kinh tế biên mậu, là cửa ngõ giao thương với các nước láng giềng ở những địa bàn khó khăn./.