Đại biểu Quốc hội tỉnh Bình Định Nguyễn Văn Cảnh phát biểu thảo luận
Đại biểu Nguyễn Văn Cảnh đồng tình việc ưu tiên hậu kiểm đối với phim phổ biến trên không gian mạng khi mà số lượng phim quá nhiều, đặc biệt lưu ý việc kiểm soát để trẻ em xem phim trên không gian mạng phù hợp với độ tuổi của mình. Nếu tổ chức phổ biến phim trên không gian mạng có thiết lập hệ thống kiểm soát trẻ em để người lớn quản lý được phim nào trẻ em được vào xem phù hợp với lứa tuổi của các em thì được áp dụng ưu tiên hậu kiểm, tổ chức nào chưa có hệ thống kiểm soát trẻ em thì áp dụng tiền kiểm. Nội dung này giao Chính phủ quy định chi tiết.
Về phân loại phim quy định tại điều 33, đại biểu đề nghị bổ sung thêm nhóm T21 - phim phổ biến đến người xem từ 21 tuổi trở lên. Theo đại biểu, thanh niên nhiều nước phương Tây 18 tuổi đã ra sống độc lập thì phân loại phim theo độ tuổi cao nhất là T18 thì hợp lý, còn ở Việt Nam thì hầu hết 18 tuổi còn sống với gia đình, có đi học xa thì cũng chưa hoàn toàn độc lập về nhiều mặt. Việc phân thêm loại phim T21 sẽ tạo điều kiện để các nhà làm phim khai thác chủ đề rộng hơn để phát triển thị trường phim trong nước và xuất khẩu; số lượng phim nhập khẩu được phép chiếu cũng nhiều hơn, người từ 21 tuổi trở lên được tiếp cận nhiều hơn các giá trị của phim thế giới. Bên cạnh đó đại biểu cũng đề nghị ngành văn hóa có cơ chế quy đổi độ tuổi các phim nhập khẩu chiếu trên mạng có tính tương đồng hay có thể so sánh được giữa các tiêu chí phân loại phim theo độ tuổi ở các quốc gia và Việt Nam. Ví dụ phim Chính kịch của Thái Lan quy định 16+ thì Việt Nam cũng cho phép chiếu 16+, phim lãng mạn Pháp quy định 18+ thì Việt Nam cho tăng một cấp là 21+ (nếu có). Đơn vị phổ biến vẫn có quyền được phân loại lại độ tuổi theo quy định của pháp luật Việt Nam. Dự thảo luật hiện không quy định phân loại phim theo thể loại. Nếu bổ sung phân loại phim theo thể loại như: Chính kịch, Hài, Lãng mạn, Hành động, Kinh dị, Khoa học Viễn Tưởng... sau đó văn bản dưới luật sẽ phân loại phim theo độ tuổi có dựa theo thể loại thì nội dung trong các tiêu chí sẽ rõ ràng hơn, tạo điều kiện cho các nhà làm phim tạo các cảnh phim đáp ứng yêu cầu của các tiêu chí và của Hội đồng thẩm định và phân loại phim. Đại biểu lấy ví dụ dự thảo luật có quy định cấm phim có nội dung trái với tự nhiên như đối với thể loại phim khoa học viễn tưởng khó tránh được yêu tố này; quy định yếu tố kinh dị trong phim kinh dị cũng cần đánh giá khác với yếu tố kinh dị trong phim hài; quy định yếu tố bạo lực trong phim chính kịch cũng phải khác so với trong phim hành động hay phim về giáo dục giới tính thì yếu tố tình dục trong phim cũng phải có đánh giá khác với thể loại khác.
Trong báo cáo dự kiến tiếp thu, giải trình của Bộ VH, TT & DL có nêu đối với thẩm quyền cấp phép phân loại phim thì trong trường hợp cần thiết, cơ quan quản lý có thể huy động sự tham gia của tổ chức, cá nhân có chuyên môn trong từng lĩnh vực tham gia Hội đồng tư vấn cho cơ quan quản lý cấp giấy phép. Đại biểu đề nghị cần cụ thể vào Luật các trường hợp cần thiết mà đã thường xuyên xảy ra trong thực tiễn.
Về quy định sản xuất phim sử dụng ngân sách Nhà nước quy định tại khoản 4 Điều 15, đại biểu Nguyễn Văn Cảnh ủng hộ phương án 2, để tạo sản phẩm điện ảnh thì có kịch bản rồi đến sản xuất, đề nghị có cách thức tuyển kịch bản độc lập với đấu thầu sản xuất phim để nâng cao tính cạnh tranh. Về loại phim đưa ra đấu thầu, đại biểu cũng đề nghị quan tâm đến văn hóa truyền, tâm lý thanh thiếu niên, các vấn đề đương đại.
Điều 39 Quy định về Liên hoan phim Việt Nam. Đại biểu đề xuất Liên hoan phim Việt Nam là sự kiện có thể được mở rộng thành Tuần lễ phim và nghệ thuật hàng năm để đưa đến công chúng cả 7 loại hình nghệ thuật, đưa văn hóa Việt đến công chúng và quốc tế. Việc tập hợp các loại hình nghệ thuật trong sự kiện này sẽ thu hút đông đảo thanh niên và công chúng tham gia. Tuần lễ phim và nghệ thuật sẽ có nhiều sự kiện âm nhạc, văn chương, hội họa, điêu khắc, kiến trúc, sân khấu và kết thúc vẫn là Lễ trao giải phim. Tuần lễ có thể được luân phiên giữa 3 miền. Như vậy sẽ tạo môi trường, điều kiện tiếp cận giao lưu, hưởng thụ văn hóa cho thanh niên, công chúng cả nước và khách quốc tế.
Về phim xuất khẩu và phim dự thi ở nước ngoài, đại biểu đề nghị đối với phim xuất khẩu thì các quy định cấm tại các điểm h, i, k, m trong khoản 1, điều 10 cần quy định mở trong các tiêu chí so với phim trong nước, gần hơn với thế giới. Đại biểu cũng đánh giá phim ngắn là một lợi thế của các bạn trẻ để đưa văn hóa Việt Nam ra thế giới nên tiêu chuẩn của đạo diễn và diễn viên của phim ngắn xuất khẩu không khác so với phim chiếu trong nước. Nhưng đối với phim khác thì để tham gia vào thị trường phim thế giới cần có quy định đặt tiêu chuẩn của đạo diễn và diễn viên hoặc riêng đối với đạo diễn hoặc diễn viên cao hơn mức bình quân chung./.
