10 năm cho một giấc mơ
Ông Bùi Quốc Việt, GĐ Trung tâm thông tin bưu điện VNPT cho biết, Việt Nam đã mất một thời gian dài để tranh đấu, bảo vệ chủ quyền quỹ đạo không gian. Ngay từ năm 1995, Tổng cục Bưu điện (nay là Bộ Thông tin & Truyền thông) đã thành lập tiểu ban và nhóm công tác thực hiện việc đăng ký vị trí quỹ đạo vệ tinh cho Việt Nam.
Đây thật sự là "cuộc chiến" cam go khi vấn đề quỹ đạo đã trở nên khá nhạy cảm và phức tạp trong đàm phán. Tuy nhiên, Việt Nam đã bảo vệ thành công chủ quyền không gian và bắt đầu từ năm 1999, Chính phủ thành lập Ban chỉ đạo quốc gia dự án phóng vệ tinh viễn thông Việt Nam - Vinasat do Thủ tướng hoặc Phó Thủ tướng Chính phủ làm trưởng ban qua các thời kỳ.
Năm 2002, Thủ tướng Chính phủ thông qua các nội dung cơ bản báo cáo nghiên cứu khả thi; năm 2005 Thủ tướng chính thức ra quyết định đầu tư và năm 2006 VNPT ký kết hợp đồng cung cấp vệ tinh, dịch vụ phóng và thiết bị trạm điều khiển với nhà thầu Lockheed Martin Space Systems (Mỹ).
Song song với bước đi này, Việt Nam cũng từng bước thực hiện những công việc cấp bách. VNPT hoàn tất đàm phán với nhà cung cấp dịch vụ phóng lên quỹ đạo địa tĩnh ArianeSpace (Pháp) để thực hiện sản xuất tên lửa đẩy và thuê bãi phóng và dịch vụ phóng vệ tinh.
Sản xuất vệ tinh Vinasat.
Năm 2006 và 2007, Việt Nam hoàn thành xây dựng các trạm điều khiển mặt đất tại Hà Tây và Bình Dương. Đặc biệt, VNPT cũng ký hợp đồng bảo hiểm trị giá 177 triệu USD với Bảo Việt và Cty cổ phần Bảo hiểm Bưu điện thông qua môi giới của Tập đoàn MASK để tái bảo hiểm qua hơn 20 công ty bảo hiểm nước ngoài...
Ngày 12.3, khi VNPT họp báo chính thức công bố sự kiện này thì Vinasat cũng đã được đưa ra bãi phóng tại Kourou (thuộc Pháp). Theo thông tin từ đây báo về Việt Nam, các chuyên gia Mỹ và Châu Âu đã thực hiện các khâu đo thử, nạp khoảng 1,5 tấn nhiên liệu và duy trì thời gian sống tối thiểu trong vòng 15 năm. Lãnh đạo VNPT cho biết, Vinasat sẽ phải lên không gian để đảm bảo vận hành ở quỹ đạo phù hợp trước 20.4.
Sứ mệnh Vinasat
Là vệ tinh thương mại truyền thông, Vinasat có tổng đầu tư hơn 200 triệu USD đã đảm bảo những tiêu chuẩn công nghệ và kỹ thuật tiên tiến hiện có. Tham gia vào quỹ đạo địa tĩnh 1320 Đông cách trái đất gần 36.000km; Vinasat chính thức cắm mốc chủ quyền Việt Nam trên vũ trụ.
Theo các chuyên gia, đây là điều cực kỳ ý nghĩa bởi nếu chậm trễ, Việt Nam sẽ bị mất quỹ đạo này; trong khi các quốc gia mạnh sẽ ngày càng bành trướng quỹ đạo. Từ vị trí và vị thế này, Vinasat sẽ trở thành "con mắt không gian" phủ sóng tới các vùng rộng lớn gồm Đông Nam Á, Đông Trung Quốc, Âận Độ, Triều Tiên, Nhật Bản, Australia và Hawaii...
Đi cùng với ý nghĩa chiến lược trên, Vinasat sẽ giúp Việt Nam chủ động và đảm bảo lợi ích an ninh quốc phòng, an ninh thông tin cả mặt đất và trên biển. Đồng thời, Vinasat cũng giúp đảm bảo an ninh khí hậu khi chủ động phân tích và dự báo khí tượng thủy văn; hỗ trợ hiệu quả phòng, chống và ứng cứu đột xuất khi xảy ra bão lũ, thiên tai... Nhưng theo các chuyên gia, lợi ích đặc biệt to lớn là kinh tế và xã hội.
Vinasat hạ cánh an toàn xuống sân bay Kourou.
Với Vinasat, Việt Nam xóa khoảng cách "vệ tinh riêng" với Thái Lan, Malaysia, Philippines và Singapore; đồng thời hoàn toàn chủ động về thông tin vệ tinh. Với dung lượng truyền dẫn tương đương với 10.000 kênh thoại, Internet, truyền số liệu; Vinasat đảm bảo sứ mệnh đưa thông tin phát thanh, truyền hình, di động, Internet đến tất cả các khu vực, kể cả khu vực khó khăn do địa hình hiểm trở trên toàn quốc.
Đại diện VNPT cho biết, lợi ích to lớn nhìn thấy ngay là Việt Nam tiết kiệm chi phí thuê vệ tinh vốn cao gấp 1,8 cho đến 3 lần do lệ thuộc vệ tinh và băng tần. Đặc biệt hơn thế, Vinasat đưa Việt Nam vào quỹ đạo công nghệ tiên tiến, đáp ứng các dịch vụ thương mại quốc tế như phát thanh, truyền hình lưu động và DTH; hội nghị, đào tạo và phẫu thuật y học từ xa; cung cấp và thực hiện các dịch vụ truyền dữ liệu liên ngân hàng và dịch vụ tài chính quốc tế.
Đại diện VNPT cho biết, ngay khi đưa vàofkhai thác từ tháng 6.2008, các doanh nghiệp sử dụng dịch vụ từ Vinasat sẽ được xem xét miễn cước sử dụng tần số trong 10 năm đầu; hỗ trợ cho chuyển đổi thiết bị mặt đất phù hợp; đặc biệt là Quỹ Viễn thông công ích sẽ hỗ trợ cho các doanh nghiệp sử dụng vệ tinh Vinasat để truyền dẫn dịch vụ cơ bản đến hải đảo, vùng sâu, vùng xa, đảm bảo lợi ích thông tin cho người dân.