Toàn cảnh phiên thảo luận
Qua thảo luận, các đại biểu Quốc hội trong Tổ cơ bản tán thành với sự cần thiết ban hành Nghị quyết thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển thành phố Cần Thơ, nhằm cụ thể hóa chỉ đạo của Bộ Chính trị tại Nghị quyết số 59-NQ/TW, phát huy tiềm năng, lợi thế để phát triển thành phố Cần Thơ nhanh và bền vững, phấn đấu thực hiện mục tiêu của Bộ Chính trị đã đề ra.
Các đại biểu cho rằng, việc ban hành Nghị quyết của Quốc hội để thực hiện thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển thành phố Cần Thơ là đủ cơ sở chính trị, căn cứ thực tiễn, nhằm cụ thể hóa Nghị quyết số 59-NQ/TW của Bộ Chính trị (Nghị quyết 59) về phát triển thành phố Cần Thơ đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; tạo cơ chế thu hút đầu tư, nâng cao đời sống nhân dân, xây dựng thành phố Cần Thơ thành trung tâm phát triển của vùng Đồng bằng sông Cửu Long, đóng góp xứng đáng vào sự nghiệp phát triển chung của đất nước trong thời gian tới. Việc ban hành chính sách đặc thù phát triển thành phố Cần Thơ cũng bảo đảm tính tương đồng với một số địa phương vừa được Quốc hội cho phép thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù. Hồ sơ dự thảo Nghị quyết cơ bản đã bảo đảm đủ điều kiện trình Quốc hội xem xét, thông qua theo trình tự tại một kỳ họp.
Theo Nghị quyết này, Thành phố Cần Thơ được vay thông qua phát hành trái phiếu chính quyền địa phương, vay từ các tổ chức tài chính trong nước, các tổ chức khác trong nước và từ nguồn vay nước ngoài của Chính phủ vay về cho Thành phố vay lại với tổng mức dư nợ vay không vượt quá 60% số thu ngân sách Thành phố được hưởng theo phân cấp. Tổng mức vay và bội chi ngân sách Thành phố hằng năm do Quốc hội quyết định theo quy định của Luật Ngân sách nhà nước. Cùng đó, hằng năm, ngân sách Trung ương bổ sung có mục tiêu cho ngân sách Thành phố không quá 70% số tăng thu ngân sách Trung ương từ các khoản thu phân chia giữa ngân sách Trung ương và ngân sách Thành phố so với dự toán Thủ tướng Chính phủ giao, nhưng không vượt quá tổng số tăng thu ngân sách trung ương trên địa bàn so với thực hiện thu năm trước và ngân sách Trung ương không hụt thu. Việc xác định số bổ sung có mục tiêu trên cơ sở tổng các khoản thu, không tính riêng từng khoản thu. Đáng chú ý, Ngân sách Thành phố được hưởng 100% số thu tăng thêm từ các khoản thu do việc điều chỉnh chính sách phí, lệ phí để đầu tư cơ sở hạ tầng kinh tế - xã hội và các nhiệm vụ chi khác thuộc nhiệm vụ chi của ngân sách Thành phố.
Đại biểu Quốc hội Phan Đức Hiếu- Đoàn ĐBQH tỉnh Thái Bình phát biểu
Thảo luận vào các nội dung cụ thể, đại biểu Quốc hội cơ bản ủng hộ các chính sách, cơ chế đề xuất thí điểm đối với thành phố Cần Thơ. Trong đó có chính sách cho Trung tâm liên kết, sản xuất, chế biến và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp Vùng đồng bằng sông Cửu Long tại Cần Thơ quy định tại Điều 8 của dự thảo Nghị quyết. Theo đó, Trung tâm liên kết, sản xuất, chế biến và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp Vùng đồng bằng sông Cửu Long tại Cần Thơ là khu vực có ranh giới địa lý xác định được Thủ tướng Chính phủ thành lập để thu hút các dự án đầu tư trong các lĩnh vực nghiên cứu, ứng dụng công nghệ, sản xuất, chế biến và cung ứng dịch vụ, xuất khẩu nông, thủy sản. Các doanh nghiệp có dự án đầu tư tại Trung tâm được hưởng chế độ ưu tiên về thủ tục hải quan theo quy định của pháp luật hải quan và thủ tục về thuế theo quy định của pháp luật về thuế đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu ra, vào Trung tâm khi đáp ứng đủ các điều kiện.
Ủng hộ chính sách này, đại biểu Quốc hội Phan Đức Hiếu- Đoàn ĐBQH tỉnh Thái Bình và đại biểu Quốc hội Ngô Trung Thành – Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Lắk cho rằng, việc xây dựng Trung tâm liên kết, sản xuất, chế biến và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp Vùng đồng bằng sông Cửu Long tại Cần Thơ là rất phù hợp và thể hiện sự đặc thù với các lợi thể của Cần Thơ. Tuy nhiên, các đại biểu cho rằng, theo giải thích của Chính phủ thì “Trung tâm liên kết, sản xuất, chế biến và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp Vùng đồng bằng sông Cửu Long tại Cần Thơ” mới đang được hiểu như một Trung tâm cứng về địa lý. Các đại biểu cho rằng, để Trung tâm này phát triển có tính lan tỏa, ảnh hưởng mạnh mẽ hơn chúng ta nên hiểu nó theo một khái niệm, ý nghĩa rộng hơn, là một "Trung tâm" của sự phát triển của cả khu vực với các sản phẩm chiến lược của toàn bộ khu vực (thủy sản, nông sản, trái cây…) thu hút được các dự án đầu tư ở khu vực, mang sức vóc, tầm ảnh hưởng rộng lớn hơn…
Một số ý kiến đại biểu đề nghị Chính phủ làm rõ hơn các điều kiện để các doanh nghiệp có dự án đầu tư tại Trung tâm được hưởng chế độ ưu tiên về thủ tục hải quan theo quy định của pháp luật hải quan và thủ tục về thuế theo quy định của pháp luật về thuế đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu ra, vào Trung tâm (các đối tượng, ngành nghề, lĩnh vực, danh mục sản phẩm…). Ngoài ra, các đại biểu cũng đề nghị Ban soạn thảo cân nhắc lại tên gọi của Trung tâm này sao cho chính xác và phù hợp với thực tế, chẳng hạn “Trung tâm chế biến và phân phối sản phẩm nông nghiệp Vùng đồng bằng sông Cửu Long tại Cần Thơ” .
Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Mai Hoa- Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Tháp phát biểu
Quan tâm tới chính sách ưu đãi hỗ trợ đầu tư đối với dự án nạo vét kết hợp thu hồi sản phẩm luồng hàng hải Định An – Cần Thơ, đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Mai Hoa- Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Tháp cho biết, lợi ích của chính sách này chúng ta đều đã rõ. Tuy nhiên, việc nạo vét lòng sông có thể dẫn đến nguy cơ sạt lở đôi bờ, ảnh hưởng đến các hộ dân sinh sống tại đây. Nữ đại biểu đề nghị, Chính phủ cần có đánh giá tác động cụ thể, lường trước tới rủi ro này để đảm bảo quyền lợi, cuộc sống cho người dân địa phương.
Tại phiên họp, các đại biểu cũng góp ý, thảo luận cụ thể về các nội dung liên quan đến Chủ trương đầu tư Dự án xây dựng công trình đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021-2025.
Phát biểu kết luận tại phiên thảo luận tổ, Tổ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội của Quốc hội Nguyễn Thúy Anh- Đoàn ĐBQH tỉnh Phú Thọ ghi nhận các ý kiến đóng góp tích cực của các đại biểu Quốc hội tại phiên họp; nhấn mạnh các ý kiến cơ bản ủng hộ, thống nhất với sự cần thiết ban hành Nghị quyết thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển thành phố Cần Thơ. Về các góp ý của các đại biểu về các chính sách cụ thể, Tổ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội của Quốc hội Nguyễn Thúy Anh đề nghị Tổ Thư ký khẩn trương tổng hợp đầy đủ ngay sau phiên họp./.