Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Đỗ Đức Hồng Hà
Đánh giá về công tác tiếp công dân của Bộ Tư pháp, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Đỗ Đức Hồng Hà cho rằng Bộ Tư pháp, Tổng cục Thi hành án dân sự và các cơ quan Thi hành án dân sự đã thực hiện việc duy trì tiếp công dân thường xuyên và định kỳ hoặc đột xuất theo cấp độ phòng chống dịch. Đối với các cơ quan Thi hành án dân sự tại các địa bàn ít bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh hoặc nguy cơ dịch bệnh lây lan thấp đều thực hiện nghiêm việc tiếp công dân theo quy định. Trong kỳ báo cáo, trong tổng số lượt tiếp công dân của Bộ, tiếp công dân thường xuyên chiếm 60,42%, tiếp công dân định kỳ của lãnh đạo là 33,41%, tiếp công dẫn thì tiếp công dân đột xuất của lãnh đạo là 6,73%.
Theo đại biểu Đỗ Đức Hồng Hà, Bộ Tư pháp đã bố trí địa điểm tiếp công dân tại vị trí thuận lợi, bảo đảm các điều kiện vật chất cần thiết để công dân đến trình bày khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh được thuận lợi, dễ dàng; bố trí cán bộ thuộc Thanh tra Bộ và Tổng cục Thi hành án dân sự tiếp công dân thường trực tại trụ sở của Bộ. Việc tiếp công dân tuân thủ nguyên tắc công khai, dân chủ, kịp thời, bảo đảm khách quan, bình đẳng, không phân biệt đối xử... trong công tác tiếp dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo; cán bộ tiếp công dân tận tình hướng dẫn, giải thích cho công dân về các nội dung liên quan đến khiếu nại. Công tác theo dõi, giám sát tiến độ giải quyết ý kiến chỉ đạo của Lãnh đạo Bộ sau khi tiếp dân được quan tâm thực hiện.
Tuy nhiên, đại biểu cũng cho rằng, công tác này vẫn còn những tồn tại, hạn chế như: một số cơ quan thi hành án dân sự chưa làm tốt công tác tiếp công dân; còn hiện tượng khiếu nại người dân tập trung đông người tại Địa điểm tiếp công dân của Bộ Tư pháp để khiếu nại việc thi hành án. Một số cơ quan thi hành án dân sự vi phạm về trình tự, thủ tục giải quyết khiếu nại, tố cáo; một số cơ quan thi hành án dân sự chưa thực hiện nghiêm kết luận nội dung tố cáo, tiếp tục có đơn thư vượt cấp; công tác quản lý, kiểm tra nội bộ và kiểm tra của cả Cục đối với cấp Chỉ cục còn hạn chế.
Đối với kết quả tiếp nhận và giải quyết khiếu nại, đại biểu chỉ rõ, trong kỳ báo cáo, các cơ quan thi hành án dân sự đã tiếp nhận và chuyển đến người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại lĩnh vực thi hành án hành chính giải quyết nhiều đơn khiếu nại; đã giải quyết nhiều việc khiếu nại trong lĩnh vực thi hành án dân sự, trong đó khiếu nại đúng chiếm 5,96%, có đúng có sai chiếm 5,19%), sai chiếm 77,51%.
Nhìn chung, đại biểu cho rằng cơ quan thi hành án dân sự đã thực hiện việc tiếp nhận, phân loại và giải quyết các trường hợp khiếu nại thuộc thẩm quyền theo quy định của pháp luật. Tuy nhiên, báo cáo chưa đánh giá đầy đủ về tính kịp thời, hiệu quả của việc giải quyết; nguyên nhân dẫn đến các trường hợp khiếu nại đúng, đúng một phần.
Đại biểu cũng nêu rõ một số tồn tại, hạn chế và nguyên nhân trong công tác này như còn một số cơ quan thi hành án dân sự vi phạm về trình tự, thủ tục giải quyết khiếu nại; một số cơ quan thi hành án dân sự chưa thực hiện nghiêm quyết định giải quyết khiếu nại dẫn đến đường sự, công dân, doanh nghiệp bức xúc tiếp tục có đơn thư vượt cấp; công tác quản lý, kiểm tra nội bộ và kiểm tra của cấp Cục đối với cấp Chi cục trong công tác giải quyết khiếu nại còn hạn chế.
Đối với kết quả tiếp nhận và giải quyết tố cáo, đại biểu cho biết, trong kỳ báo cáo, các cơ quan thi hành án dân sự đã chuyển đến người có thẩm quyền giải quyết tố cáo lĩnh vực thi hành án hành chính giải quyết nhiều đơn tố cáo. Cơ quan thi hành án dân sự đã thực hiện tiếp nhận, phân loại giải quyết các trường hợp tố cáo thuộc thẩm quyền theo quy định của pháp luật. Tuy nhiên, đại biểu nhấn mạnh báo cáo chưa đánh giá đầy đủ về tinh kịp thời, hiệu quả của việc giải quyết, nguyên nhân dân đến các trường hợp tổ cáo đúng, đúng một phần.
Đại biểu cho rằng công tác này còn một số tồn tại, hạn chế như một số cơ quan thi hành án dân sự vi phạm về trình tự, thủ tục giải quyết tố cáo; một số cơ quan thi hành án dân sự chưa thực hiện nghiêm kết luận nội dung tố cáo, dẫn đến đương sự, công dân, doanh nghiệp bức xúc tiếp tục có đơn thư tố cáo vượt cấp;
Theo đại biểu, nhìn chung, các cơ quan thi hành án dân sự đã thực hiện tốt việc rà soát, thống kê các vụ việc theo đúng tiêu chí xác định vụ việc khiếu nại, tố cáo về thi hành án dân sự phức tạp, kéo dài, ban hành Kế hoạch và có các biện pháp tập trung chỉ đạo giải quyết đúng pháp luật, phối hợp với các cơ quan, ban, ngành, đoàn thể có liên quan và chính quyền địa phương để giải quyết các vụ việc khiếu nại, tố cáo kéo dài, phức tạp, đông người.
Về giải pháp tháo gỡ những vướng mắc và cải thiện hiệu quả của các công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo, Bộ Tư pháp cũng đã đề ra được những giải pháp về thể chế, tổ chức thực hiện và các kiến nghị cụ thể nhằm nâng cao hiệu quả công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo trong thời gian tới. Tuy nhiên, theo đại biểu, báo cáo cần tiếp tục làm rõ thêm một số vấn đề nội dung quan trọng. Cụ thể, trong giải pháp về thể chế, báo cáo chưa nêu được cụ thể các điều, khoản của luật còn bất cập, vướng mắc dẫn đến phát sinh khiếu nại, tố cáo cần được xem xét sửa đổi, bổ sung cho phù hợp. Bên cạnh đó, một trong những nguyên nhân thực tế dẫn đến phát sinh khiếu nại, tố cáo là do nhận thức của người khiếu nại, tố cáo trong lĩnh vực thi hành án. Tuy nhiên, Báo cáo của Bộ Tư pháp chưa có giải pháp cụ thể về nâng cao nhận thức pháp luật về khiếu nại, tố cáo trong lĩnh vực thi hành án dân sự. Ngoài ra, báo cáo của Bộ Tư pháp cần bổ sung giải pháp để khắc phục nguyên nhân chủ quan dẫn đến vi phạm trong thi hành án./.