Quốc hội thảo luận về một số nội dung còn ý kiến khác nhau của dự án Luật Thi đua, khen thưởng (sửa đổi)
Theo báo cáo tiếp thu, giải trình và chỉnh lý dự thảo Luật Thi đua, khen thưởng (sửa đổi), Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã chỉnh lý theo hướng quy định cụ thể hơn về tiêu chuẩn chung đạt danh hiệu Xã, Phường, Thị trấn tiêu biểu nhằm bảo đảm tính phổ quát chung nhất, được thể hiện tại khoản 1 Điều 29 của dự thảo Luật. Bên cạnh đó, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thấy rằng, việc giao Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quy định chi tiết tiêu chuẩn và việc xét tặng đối với danh hiệu này trên cơ sở tiêu chuẩn chung được quy định tại dự thảo Luật là phù hợp nhằm bảo đảm hài hòa chung cả nước, bảo đảm phân cấp, phân quyền, tự chịu trách nhiệm và phù hợp thực tiễn của từng vùng, miền, đặc điểm của từng địa bàn cụ thể, phản ánh được thực chất của phong trào thi đua ở từng địa phương. Việc gửi xin ý kiến Bộ Nội vụ trước khi ban hành sẽ tạo ra thủ tục hành chính, chưa bảo đảm cải cách thủ tục hành chính, đồng thời làm giảm đi tính tự chịu trách nhiệm của địa phương khi đã được phân cấp, phân quyền.
Thống nhất cao với việc giao cho Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quy định chi tiết, tiêu chuẩn, xét tặng danh hiệu xã, phường, thị trấn tiêu biểu, đại biểu Nguyễn Thị Thu Hà - Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Ninh cho biết, mục tiêu, kết quả phát triển kinh tế - xã hội ở các địa phương khác nhau nên tiêu chuẩn cần sát với thực tiễn để khích lệ, thúc đẩy phong trào thi đua. Đồng thời tăng cường phân cấp, phân quyền và tăng cường tính chịu trách nhiệm của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh. Tuy nhiên, để tránh việc tiêu chuẩn quy định quá khác nhau giữa các tỉnh, thành phố, số lượng tiêu chí chênh lệch lớn, đại biểu cho rằng trong nghị định hướng dẫn của Chính phủ nên có khung tiêu chuẩn định mức tối thiểu để các địa phương căn cứ xây dựng tiêu chuẩn của tỉnh mình.
Đóng góp ý kiến về vấn đề này, đại biểu Trần Quang Minh – Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Bình đề nghị phải có tiêu chuẩn cứng, cần quy định phải là xã đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu hoặc nâng cao. Đối với những vùng khó khăn, đồng bào dân tộc thiểu số vùng cao, vùng sâu, vùng xa nói chung thì quy định xã đạt chuẩn nông thôn mới. Theo đại biểu, việc giao cho Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quy định chi tiết tiêu chuẩn trên cơ sở hướng dẫn của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch là phù hợp với từng địa phương, điều này góp phần quan trọng đối với thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới.
Đại biểu Nguyễn Thị Thu Dung – Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Thái Bình
Đồng quan điểm, đại biểu Nguyễn Thị Thu Dung – Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Thái Bình cho rằng, quy định về danh hiệu Xã, Phường, Thị trấn tiêu biểu giao Chính phủ quy định tiêu chí khung, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quy định chi tiết phù hợp với tình hình thực tế địa phương dựa trên tiêu chí khung để đảm bảo tính thống nhất, tương đối trên toàn quốc.
Nhất trí với quy định trong dự thảo Luật, đại biểu Nguyễn Văn Mạnh – Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Vĩnh Phúc đề nghị xem xét, bổ sung quy định giao cơ quan Trung ương hướng dẫn tiêu chuẩn chung mang tính định hướng việc xét tặng danh hiệu Xã, Phường, Thị trấn tiêu biểu để thống nhất thực hiện trên cả nước. Trên cơ sở đó, các tỉnh, thành phố sẽ có quy định chi tiết mang tính định lượng, phù hợp với bản sắc văn hóa, điều kiện thực tiễn tại địa phương. Đại biểu cho rằng, điều này phù hợp với quan điểm đổi mới của Luật về phân cấp, phân quyền. Luật sẽ quy định tiêu chuẩn chung đối với các danh hiệu thi đua, hình thức khen thưởng; trên cơ sở đó, Bộ, ngành, tỉnh cụ thể hóa phù hợp với vùng miền, ngành nghề.
Đại biểu Đào Chí Nghĩa – Đoàn đại biểu Quốc hội thành phố Cần Thơ
Ngoài ra, đại biểu Đào Chí Nghĩa – Đoàn đại biểu Quốc hội thành phố Cần Thơ đề nghị bổ sung tiêu chí, xác định tỷ lệ đơn vị được công nhận danh hiệu nhằm đảm bảo cho đơn vị được xét tặng thật sự là những đơn vị dẫn đầu trong phong trào thi đua ở địa phương. Đồng thời tránh tình trạng đại trà, không có ý nghĩa thực chất cho danh hiệu.
Ở khía cạnh khác, đại biểu Mai Văn Hải – Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Thanh Hoá cho rằng cần cân nhắc quy định giao thẩm quyền cho Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố quy định chi tiết tiêu chuẩn và việc xét tặng danh hiệu Xã, Phường, Thị trấn tiêu biểu. Theo đại biểu, việc xây dựng xã, phường, thị trấn tiêu biểu gắn liền với quá trình xây dựng nông thôn mới, nông thôn mới nâng cao, nông thôn mới kiểu mẫu và đô thị văn minh. Trong xây dựng nông thôn mới, xây dựng đô thị văn minh, Chính phủ đã có những quy định rất cụ thể về tiêu chuẩn, trình tự, thủ tục công nhận, điều đó rất thuận lợi cho việc triển khai tổ chức thực hiện cũng như là vấn đề đánh giá công nhận danh hiệu. Do đó, đại biểu Mai Văn Hải đề nghị nên giao Chính phủ quy định tiêu chuẩn, trình tự, thủ tục xét tặng, xét công nhận xã, phường, thị trấn tiêu biểu. Trong đó, những tiêu chí mang tính đặc thù của các địa phương thì giao cho Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố quy định./.