Làm rõ hiệu quả thí điểm mô hình Thanh tra cấp huyện tiếp công dân
Toàn cảnh buổi làm việc
Tham dự Đoàn giám sát có ông Dương Thanh Bình, Trưởng Ban Dân nguyện, Phó Trưởng đoàn Thường trực Đoàn giám sát; ông Y Thanh Hà Niê K’đăm, Chủ tịch Hội đồng Dân tộc, Phó Trưởng đoàn giám sát cùng các thành viên Đoàn giám sát thuộc Hội Đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội, các Ban thuộc Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Về phía các Bộ, ngành có Phó Tổng Thanh tra Chính phủ Trần Ngọc Liêm, lãnh đạo Thanh tra Bộ Tài nguyên và Môi trường, Vụ chuyên môn thuộc Văn phòng Chính phủ và chuyên gia tham gia Đoàn giám sát.
Về phía tỉnh Lào Cai, dự buổi giám sát có ông Đặng Xuân Phong, Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Lào Cai, Chủ tịch HĐND, UBND tỉnh cùng đại diện lãnh đạo các sở, ban ngành và các địa phương có liên quan của tỉnh.
Ông Trịnh Xuân Trường, Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai
Báo cáo với Đoàn Giám sát, ông Trịnh Xuân Trường, Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai cho biết, trong kỳ báo cáo, số lượng văn bản quy phạm pháp luật trên địa bàn tỉnh về công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo là 07 văn bản. Số văn bản chỉ đạo, điều hành tổ chức thực hiện đã ban hành 269 văn bản. Hoạt động tiếp công dân, giải quyết đơn thư, khiếu nại, tố cáo tiếp tục được các cấp, các ngành lãnh đạo, chỉ đạo triển khai thực hiện mạnh mẽ, quyết liệt, đã giải quyết kịp thời các vụ việc khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh phát sinh, qua đó giữ vững ổn định an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.
Về tổng thể số lượt tiếp công dân, số lượng đơn thư tiếp nhận và xử lý tương đương với số liệu cùng kỳ các năm trước. Tổng số đơn tiếp nhận trong kỳ (cả tiếp nhận qua tiếp công dân) là hơn 23.900 đơn. Nội dung tiếp công dân, khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh vẫn tập trung chủ yếu vào lĩnh vực đất đai và bồi thường giải phòng mặt bằng các dự án (trên 70%), sắp xếp cải tạo chợ truyền thống… Trong thời kỳ báo cáo, toàn tỉnh Lào Cai đã đón tiếp 23.134 lượt công dân với 17.911 vụ việc kiến nghị, phản ánh, khiếu nại, tố cáo. trong thời kỳ báo cáo đã tiếp 597 đoàn đông người với 346 vụ việc. Trong thời hiệu báo cáo, trên địa bàn cơ bản không phát sinh thêm các vụ việc khiếu nại, tố cáo phức tạp, kéo dài (các vụ việc đều phát sinh từ trước 2015 và cơ bản đã được giải quyết xong).
Bí thư Tỉnh uỷ Lào Cai phát biểu tại buổi làm việc
Việc tiếp công dân định kỳ của Chủ tịch UBND tỉnh được thực hiện theo quy định của Luật Tiếp công dân, cụ thể: Chủ tịch UBND tỉnh tiếp công dân định kỳ 01 ngày trong tháng (vào ngày 20 hàng tháng, nếu trùng ngày nghỉ thì chuyển vào ngày làm việc liền kề sau đó). Tổng số ngày tiếp dân định kỳ của đồng chí Chủ tịch UBND tỉnh trong kỳ báo cáo là 42 ngày với 2.508 lượt công dân.
Số vụ việc khiếu nại thụ lý, giải quyết là 337 vụ việc, đã giải quyết song 329 vụ việc (chiếm tỷ lệ 97,63%). Trong số 329 vụ việc đã giải quyết có 32 vụ việc công dân khiếu nại đúng (chiếm tỷ lệ 9,73%); 34 vụ việc công dân khiếu nại đúng một phần (chiếm tỷ lệ 10,33%); 263 vụ việc công dân khiếu nại sai toàn bộ (chiếm tỷ lệ 79,94%).
Trong tổng số 183 vụ việc tố cáo phải giải quyết trong kỳ, có 181 vụ việc giải quyết đúng hạn và 02 vụ việc giải quyết quá hạn. Kết quả giải quyết: Trong tổng cộng 183 vụ việc tố cáo đã giải quyết có 23 vụ việc tố cáo đúng (chiếm tỷ lệ 12,57 %), 52 vụ việc tố cáo có đúng có sai (chiếm tỷ lệ 28,42 %) và 108 vụ việc công dân tố cáo sai hoàn toàn (chiếm tỷ lệ 59,02 %).
Ông Lê Anh Tuấn, Tổ trưởng Tổ khảo sát của Đoàn Giám sát
Theo ông Lê Anh Tuấn, Tổ trưởng Tổ khảo sát của Đoàn Giám sát, Lào Cai là địa phương kiên trì, công phu trong việc giải quyết khiếu nại, tố cáo. Nhiều vụ việc phức tạp kéo dài đã được tỉnh quyết liệt chỉ đạo giải quyết dứt điểm. Công tác phối hợp với các cơ quan Trung ương trong tiếp dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo, nhất là với Ban tiếp công dân Trung ương, Thanh tra Chính phủ, Tòa án nhân dân tối cao... và giữa các cơ quan, ban ngành đoàn thể trên địa bàn tỉnh được tiến hành thường xuyên, kịp thời, hiệp quả, góp phần hạn chế đến mức thấp nhất tình trạng khiếu kiện đông người, phức tạp kéo ra Trung ương, không để xảy ra điểm nóng.
Từ tháng 7/2016 đến 31/12/2016, thực hiện theo quy định của Luật Tiếp công dân năm 2013, Ban Tiếp công dân trực thuộc Văn phòng HĐND và UBND cấp huyện. Từ thực tiễn hoạt động ở địa phương, từ 01/01/2017 đến 31/12/2019, Ủy ban nhân dân tỉnh Lào Cai quyết định việc thực hiện thí điểm chuyển Ban tiếp công dân cấp huyện về cơ quan thanh tra huyện quản lý, áp dụng đối với 5 đơn vị cấp huyện (Bảo Thắng, Bảo Yên, Sapa, Lào Cai, Bát Xát).
Sau 3 năm thực hiện, trên cơ sở kết quả thực hiện thí điểm, Ban cán sự Đảng UBND tỉnh đã có báo cáo Thường trực Tỉnh ủy cho thực hiện mô hình này tại tất cả các huyện, thị xã, thành phố trong toàn tỉnh. Đến nay 9/9 đơn vị cấp huyện thực hiện mô hình này. Mô hình thực hiện thí điểm chuyển Ban tiếp công dân về trực thuộc cơ quan thanh tra huyện xuất phát từ yêu cầu thực tế của địa phương, thể hiện quyết tâm của tỉnh trong việc nâng cao hơn nữa chất lượng, hiệu quả công tác tiếp dân, xử lý đơn thư khiếu nại, tố cáo trên địa bàn. Tuy vậy, đề nghị Tỉnh làm rõ hơn tính hiệu quả và cơ sở pháp lý của việc thực hiện mô hình này.
Ông Trần Ngọc Liêm, Phó Tổng Thanh tra Chính phủ
Ông Trần Ngọc Liêm, Phó Tổng Thanh tra Chính phủ đánh giá cao công tác tiếp công dân đã được tỉnh quan tâm trong thời gian qua, cho biết: “Thanh tra cấp huyện có chỗ Ban tiếp dân, đây là mô hình thí điểm thì trong Luật Thanh tra sửa đổi lần này, Thanh tra Chính phủ cũng đang có hướng như vậy”.
Về vấn đề này, ông Ngô Trung Thành, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội cho rằng, khi xây dựng Luật Tiếp công dân lại đưa Ban Tiếp công dân trực thuộc Văn phòng Ủy ban nhân dân chứ không phải thuộc Thanh tra là để gắn trách nhiệm của lãnh đạo tỉnh, Chủ tịch UBND tỉnh. “Ở chỗ này, các đồng chí làm rất tốt, nhưng tôi cũng đề nghị cần làm rõ cơ chế này”, ông Thành cho ý kiến.
Tiếp thu các ý kiến của Đoàn giám sát, ông Trịnh Xuân Trường, Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai cho biết, tỉnh sẽ có báo cáo chi tiết, trong đó nêu lên những mặt được và kiến nghị đề xuất gửi tới Đoàn giám sát về vấn đề này.
Cũng tại buổi làm việc, một số ý kiến khác cũng đề nghị tỉnh làm rõ việc trách nhiệm cua thanh tra trong thực hiện tiếp công dân, giải quyết khiếu nại tố cáo; nguyên nhân số lượng các vụ án hành chính còn nhiều; kiến nghị các giải pháp để khắc phục tình trạng khiếu nại không có hồi kết của người dân với cơ quan hành chính Nhà nước.
Ông Hoàng Anh Công, Phó Trưởng Ban Dân nguyện thuộc Ủy ban Thường vụ Quốc hội
Ông Hoàng Anh Công, Phó Trưởng Ban Dân nguyện thuộc Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng: “Các đồng chí xác định một trong những nguyên nhân chủ quan là thủ trưởng 1 số đơn vị địa phương chưa quan tâm đúng đến công tác giải quyết khiếu nại tố cáo, còn hình thức, đùn đẩy trách nhiệm, thiếu quan tâm đến quyền lợi ích của người dân. Chúng ta chỉ ra được biểu hiện nó nhưng chưa có biện pháp xử lý nó”.
Phát biểu kết thúc buổi làm viêc, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương cho biết, về cơ bản Đoàn Giám sát đánh giá cao việc Ủy ban nhân dân tỉnh, Tòa án nhân dân tỉnh và Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Lào Cai đã tích cực chuẩn bị báo cáo một cách kỹ lưỡng, công phu với nhiều nội dung được làm sáng tạo, cụ thể. Điều đó cũng chứng minh, trong quá trình triển khai giám sát chuyên đề này của Đoàn, tỉnh đã bám sắt mục đích, yêu cầu, nội dung, phạm vi, đối tượng giám sát và quan tâm chỉ đạo sâu sắc, tạo chuyển biến tất cả về nhận thức, hành động, trách nhiệm của các cấp, các ngành trong tỉnh.
Thượng tướng Trần Quang Phương - Phó Chủ tịch Quốc hội
Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương ghi nhận trong những năm qua tỉnh Lào Cai đã kiên trì, công phu trong giải quyết khiếu nại, tố cáo. Nhiều vụ việc phức tạp, kéo dài được tỉnh quyết liệt chỉ đạo giải quyết một cách dứt điểm... Hiện nay, tình hình khiếu nại, tố cáo đã giảm và không có điểm nóng về khiếu nại, tố cáo. Lào Cai cũng là địa phương đầu tư cơ sở vật chất, trụ sở tiếp công dân, trang thiết bị làm việc, xây dựng các đề án để nâng cao chất lượng tiếp công dân.
Trưởng đoàn Giám sát cũng chia sẻ với những khó khăn, vướng mắc, bất cập từ chính sách pháp luật, đề nghị tỉnh tiếp thu ý kiến tối đa ý kiến của đoàn và có Báo cáo hoàn chỉnh gửi về Thường trực đoàn trước ngày mùng 10/7 để Đoàn Giám sát có cơ sở làm việc với Chính phủ, lưu ý báo cáo bổ sung cần phải chuẩn hóa số liệu và nhận định, đánh giá, phân tích nguyên nhân và quy trách nhiệm một cách đầy đủ trong công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo. Phó Chủ tịch Quốc hội cũng đề nghị tỉnh phân tích rõ cơ sở chính trị, pháp lý, thực tiễn, sự hiệu quả, hạn chế của việc triển khai các mô hình trong thời gian qua như: Thí điểm việc chuyển Ban Tiếp công dân cấp huyện về cơ quan thanh tra huyện quản lý; mô hình tiếp công dân có kết nối trực tuyến, mô hình Ban chỉ đạo thi hành án hành chính.
Thượng tướng Trần Quang Phương - Phó Chủ tịch Quốc hội
Trưởng đoàn Giám sát cũng đề nghị: “Việc giải quyết khiếu nại, tố cáo cần bảo đảm đúng quy định của pháp luật về trình tự, thủ tục, thẩm quyền, thời hạn và thời hiệu giải quyết áp dụng đúng quy định pháp luật”. Bên cạnh đó, tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra công vụ về trách nhiệm tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo; tăng cường công tác phổ biến, tuyên truyền, giáo dục pháp luật, nâng cao nhận thức của cán bộ, công chức và người dân, tiếp tục củng cố cơ sở vật chất, ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số, nâng cao năng lực của cán bộ tiếp công dân. Trưởng đoàn giám sát cũng đề nghị tỉnh có kiến nghị cụ thể đối với việc việc sửa đổi, bổ sung các văn bản quy phạm pháp luật của Chính phủ, Thông tư cũng như các luật có liên quan.
Lào Cai là các tỉnh biên giới có tiềm năng phát triển lớn, cửa ngõ của Tổ quốc, nơi con sông Hồng chảy vào đất Việt. Phó Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh, trong quá trình lãnh đạo, chỉ đạo nói chung và giải quyết khiếu nại, tố cáo nói riêng, cần bám vào chủ trương, đường lối của Đảng, dựa chắc vào chính sách pháp luật và xuất phát từ thực tiễn, đánh giá tác động, dự báo đầy đủ chính sách và đặc biệt đoàn kết, thống nhất cao trong nội bộ, giữ vững nguyên tắc và linh hoạt trong xử lý các vấn đề cụ thể, tranh thủ ý kiến các chuyên gia, các nhà khoa học, các đồng chí lãnh đạo đi trước, xin ý kiến Mặt trận, đoàn thể và người dân để tạo sự đồng thuận của nhân dân./.