GÓC NHÌN: NHỮNG ĐỘT PHÁ VỀ CHÍNH SÁCH TRONG DỰ ÁN LUẬT CÔNG NGHIỆP QUỐC PHÒNG, AN NINH VÀ ĐỘNG VIÊN CÔNG NGHIỆP
TỔNG THUẬT TRỰC TIẾP SÁNG 28/11: QUỐC HỘI THẢO LUẬN VỀ DỰ ÁN LUẬT SỬA ĐỔI, BỔ SUNG MỘT SỐ ĐIỀU CỦA LUẬT ĐẤU GIÁ TÀI SẢN
Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương điều hành phiên họp
Trước khi thảo luận, Quốc hội biểu quyết thông qua Nghị quyết thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù về đầu tư xây dựng công trình giao thông đường bộ. Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải điều hành nội dung này. Tiếp đến, Quốc hội biểu quyết thông qua Luật Lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở. Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương điều hành nội dung.
Cổng Thông tin điện tử Quốc hội sẽ liên tục cập nhật nội dung thông tin:
14h00: Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải điều hành phiên họp
Phát biểu điều hành phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết, Quốc hội sẽ nghe Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh trình bày Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Nghị quyết thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù về đầu tư xây dựng công trình giao thông đường bộ.
14h01: Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh trình bày Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Nghị quyết thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù về đầu tư xây dựng công trình giao thông đường bộ.
Thay mặt Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh trình bày Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Nghị quyết thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù về đầu tư xây dựng công trình giao thông đường bộ.
Theo đó, về các nội dung chung, nhiều ý kiến nhất trí với sự cần thiết ban hành Nghị quyết, tuy nhiên, một số ý kiến không tán thành do việc ban hành Nghị quyết thí điểm, đề nghị rà soát các luật có liên quan để sửa đổi một cách tổng thể, toàn diện. Về vấn đề này, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho biết, thời gian vừa qua kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ đã được Nhà nước quan tâm dành nguồn lực lớn để đầu tư, nhưng vì nhiều lý do khác nhau, việc thực hiện vẫn còn hạn chế chưa đáp ứng được nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội, trong khi việc đầu tư xây dựng đồng bộ, hiện đại hệ thống kết cấu hạ tầng là một trong các đột phá chiến lược.
Để phấn đấu thực hiện thành công Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm giai đoạn 2021 - 2025 của Quốc hội, việc ưu tiên nguồn lực, có các chính sách đặc thù để đẩy nhanh việc xây dựng hệ thống kết cấu hạ tầng đường bộ hiện đại là rất cần thiết. Đồng thời, một số chính sách thí điểm tại dự thảo Nghị quyết được kế thừa từ các chính sách đã được Quốc hội cho phép áp dụng thời gian qua và đạt được những kết quả tích cực.
Bên cạnh đó, việc sửa đổi, bổ sung các quy định pháp luật cần nhiều thời gian để đánh giá, tổng kết kỹ lưỡng, do đó trước nhu cầu cần thiết, cấp bách hiện nay thì việc Chính phủ đề xuất thí điểm các chính sách đặc thù về đầu tư xây dựng công trình đường bộ là hợp lý. Tuy nhiên, đề nghị Chính phủ trên cơ sở triển khai thực hiện Nghị quyết thí điểm này nếu được Quốc hội thông qua, tiến hành đánh giá, tổng kết các quy định pháp luật có liên quan để đề xuất sửa đổi.
Về phạm vi điều chỉnh, đối tượng áp dụng và tiêu chí lựa chọn dự án thí điểm (Điều 1), có ý kiến đề nghị rà soát phạm vi điều chỉnh, đối tượng áp dụng của dự thảo Nghị quyết. Nhiều ý kiến đề nghị rà soát, bổ sung, hoàn thiện các nguyên tắc, tiêu chí lựa chọn dự án thí điểm. Về vấn đề này, UBTVQH xin báo cáo: Chính phủ đã đưa ra các tiêu chí để lựa chọn dự án thí điểm và trên cơ sở đề xuất của các địa phương đã rà soát, trình Quốc hội dự thảo Nghị quyết và danh mục dự án.
Bên cạnh đó, để việc thực hiện thí điểm có hiệu quả, rõ địa chỉ, phạm vi, thời gian áp dụng, tránh dàn trải đúng với tính chất thí điểm, xin kiến nghị Quốc hội xem xét, quyết định việc thí điểm chỉ áp dụng đối với các dự án Chính phủ trình và không bổ sung danh mục dự án thí điểm sau khi Quốc hội biểu quyết thông qua, Chính phủ chịu trách nhiệm toàn diện về danh mục dự án đề xuất với Quốc hội.
Do đó, xin không quy định nguyên tắc, tiêu chí lựa chọn dự án tại dự thảo Nghị quyết. Đồng thời, UBTVQH xin bỏ quy định về đối tượng áp dụng tại dự thảo Nghị quyết, vì quy định tại Điều 1 về phạm vi điều chỉnh quy định chính sách đặc thù về đầu tư xây dựng công trình đường bộ đối với các dự án nêu tại Phụ lục kèm theo Nghị quyết này đã bao hàm đối tượng, địa chỉ cụ thể áp dụng các dự án.
Nhiều ý kiến đề nghị bổ sung các nguyên tắc, tiêu chí về cam kết bảo đảm tiến độ, trách nhiệm phối hợp của các địa phương trong việc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư của các dự án; năng lực quản lý dự án của địa phương. Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế cho biết, theo quy định của pháp luật hiện hành, công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư để triển khai dự án thuộc trách nhiệm của các địa phương.
Bên cạnh đó, công tác này liên quan đến nhiều cơ quan quản lý nhà nước, chủ đầu tư, đối tượng bồi thường, tái định cư... và đã được quy định cụ thể tại pháp luật có liên quan. Hiện nay pháp luật về xây dựng, pháp luật về đầu tư công không quy định về tiêu chí năng lực, kinh nghiệm quản lý dự án của cơ quan chủ quản. Theo pháp luật về xây dựng, các dự án sẽ được giao cơ quan, tổ chức triển khai thực hiện dự án. Do đó, tiến độ, chất lượng của dự án có bảo đảm yêu cầu hay không phụ thuộc rất lớn vào năng lực của các cơ quan, tổ chức này.
Vì vậy, tại điểm b khoản 4 Điều 7 dự thảo Nghị quyết đã quy định Ủy ban nhân dân cấp tỉnh được giao làm cơ quan chủ quản chịu trách nhiệm bảo đảm năng lực, kinh nghiệm của các cơ quan, tổ chức được giao triển khai thực hiện dự án theo pháp luật về xây dựng.
Báo cáo, giải trình về tỷ lệ vốn nhà nước tham gia dự án đầu tư theo phương thức đối tác công tư (Điều 2), Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh nêu rõ, Thành phố Hồ Chí Minh là đô thị đặc biệt nên việc triển khai thực hiện dự án đều có chi phí bồi thường, hỗ trợ, tái định cư lớn, do đó việc cho phép Hội đồng nhân dân thành phố được xem xét, quyết định việc tăng tỷ lệ vốn nhà nước tham gia dự án PPP nhưng không quá 70% tổng mức đầu tư của dự án là phù hợp.
Tuy nhiên, đối với các dự án đi qua địa bàn kinh tế - xã hội khó khăn, chi phí giải phóng mặt bằng có thể không cao nhưng do lưu lượng xe thấp, nếu áp dụng theo cơ chế đặc thù cho thành phố Hồ Chí Minh thì sẽ không bảo đảm được phương án tài chính cho dự án. Tuy nhiên, tại Phụ lục kèm theo Nghị quyết đã quy định rõ mức tối đa của từng Dự án. Do đó, UBTVQH xin giữ như dự thảo Nghị quyết.
Có ý kiến đề nghị tăng tỷ lệ vốn nhà nước tham gia dự án không quá 70% hoặc 80% tổng mức đầu tư để bảo đảm phương án tài chính cho các khu vực khó khăn, lưu lượng xe thấp cần thúc đẩy phát triển hạ tầng giao thông đường bộ. UBTVQH xin tiếp thu, theo báo cáo của Chính phủ các dự án PPP đề xuất thí điểm đã được Thủ tướng Chính phủ quyết định chủ trương đầu tư. Tại Điều 2 dự thảo Nghị quyết đã hoàn thiện theo hướng cho phép tỷ lệ vốn nhà nước tham gia dự án PPP được vượt quá 50% tổng mức đầu tư đối với 02 dự án theo quy định tại Phụ lục I kèm theo Nghị quyết này.
Về cơ quan chủ quản đầu tư dự án đường bộ (Điều 3), Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho biết, theo quy định của Luật Xây dựng, Bộ Giao thông vận tải sẽ thực hiện thẩm định thiết kế cơ sở, tổng mức đầu tư các dự án giao cho địa phương làm cơ quan chủ quản. Đồng thời, pháp luật về xây dựng đã quy định tiêu chí về năng lực, kinh nghiệm của các cơ quan, tổ chức thực hiện dự án.
Tiếp thu ý kiến đại biểu, dự thảo Nghị quyết đã quy định tại điểm b khoản 4 Điều 7 giao Ủy ban nhân dân cấp tỉnh được giao làm cơ quan chủ quản chịu trách nhiệm bảo đảm năng lực, kinh nghiệm của cơ quan, tổ chức được giao triển khai thực hiện dự án theo pháp luật về xây dựng.
Giải trình, tiếp thu ý kiến đại biểu về khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường (Điều 4), có ý kiến đề nghị cân nhắc phạm vi và tiêu chí áp dụng đối với các dự án được áp dụng chính sách về khai thác mỏ khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường tránh việc áp dụng tràn lan làm mất đi ý nghĩa của việc thí điểm. UBTVQH xin tiếp thu, quy định chỉ cho phép áp dụng chính sách này đối với các dự án quốc lộ, cao tốc tại Phụ lục IV kèm theo dự thảo Nghị quyết. Có ý kiến đề nghị cân nhắc việc bổ sung đối tượng nhà đầu tư được áp dụng chính sách khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường. UBTVQH xin tiếp thu và chỉnh lý không quy định đối tượng là nhà đầu tư tại Điều 4 dự thảo Nghị quyết.
Về dự án sử dụng nguồn dự phòng chung của Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025 tương ứng với nguồn tăng thu ngân sách trung ương năm 2022, UBTVQH xin tiếp thu, chỉnh lý quy định tại điểm a khoản 1 Điều 5 như sau: “nguồn vốn và số vốn còn thiếu so với dự kiến tổng mức đầu tư của dự án được bố trí bằng nguồn vốn hợp pháp khác”; chỉnh lý quy định tại khoản 2 Điều 5 như sau: “phần vốn nhà nước tham gia tăng thêm trong tổng mức đầu tư của Dự án được bố trí bằng nguồn vốn hợp pháp khác”. Tại khoản 7 Điều 7 quy định “Chính phủ chịu trách nhiệm về nguồn vốn và số vốn còn thiếu trong tổng mức đầu tư của dự án quy định tại điểm a khoản 1 và khoản 2 Điều 5 của Nghị quyết này; tổng hợp, báo cáo Quốc hội tại kỳ họp gần nhất sau khi các dự án được phê duyệt chủ trương đầu tư”.
Đồng thời, đề nghị Chính phủ báo cáo Quốc hội xem xét, quyết định tại kỳ họp sau về số vốn cần bố trí trong Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2026 - 2030 đối với chủ trương đầu tư của dự án và tỷ lệ cụ thể vượt quá quy định tại khoản 2 Điều 89 của Luật Đầu tư công và gắn với nội dung Chính phủ báo cáo Quốc hội về việc bổ sung 63.725 tỷ đồng nguồn tăng thu NSTW năm 2022 vào Kế hoạch đầu tư công trung hạn vốn NSTW giai đoạn 2021 - 2025 tương ứng với dự phòng chung Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025. Các nội dung này, Chính phủ cần báo cáo cấp có thẩm quyền trước khi trình Quốc hội xem xét về ngân sách và bổ sung Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025…
Về hiệu lực thi hành (Điều 8), một số ý kiến đề nghị xác định rõ thời gian hiệu lực của Nghị quyết; xem xét, rà soát thời gian tổng kết Nghị quyết cho phù hợp, UBTVQH xin tiếp thu và chỉnh lý Điều 8 dự thảo Nghị quyết theo hướng Nghị quyết này có hiệu lực thi hành kể từ ngày thông qua và được thực hiện đến hết ngày 30 tháng 6 năm 2025. Quy định tại khoản 1 Điều 7 về việc Chính phủ tổng kết việc thực hiện Nghị quyết, báo cáo Quốc hội tại kỳ họp cuối năm 2025.
14h15: Quốc hội biểu quyết thông qua Nghị quyết thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù về đầu tư xây dựng công trình giao thông đường bộ.
Sau khi nghe Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh trình bày Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Nghị quyết thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù về đầu tư xây dựng công trình giao thông đường bộ, Quốc hội tiến hành biểu quyết thông qua Nghị quyết này.
Kết quả biểu quyết điện tử cho thấy, có 464 đại biểu tham gia biểu quyết tán thành (chiếm tỷ lệ 93,93 %). Như vậy, với đa số đại biểu tham gia biểu quyết tán thành, Quốc hội đã chính thức thông qua Nghị quyết thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù về đầu tư xây dựng công trình giao thông đường bộ.
14h17: Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương điều hành phiên họp
Điều hành phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương cho biết, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 6, thời gian còn lại của phiên họp chiều nay, Quốc hội sẽ tiến hành biểu quyết thông qua Luật Lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở; thảo luận ở hội trường về dự án Luật Công nghiệp quốc phòng, an ninh và động viên công nghiệp.
Tiếp đến, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh Lê Tấn Tới trình bày Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở.
14h18: Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh Lê Tấn Tới trình bày Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở
Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh Lê Tấn Tới cho biết, tại Kỳ họp thứ 6 (ngày 27/10/2023), Quốc hội đã thảo luận tại Hội trường về dự án Luật Lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự (TGBVANTT) ở cơ sở; có 27 lượt ý kiến đại biểu Quốc hội (ĐBQH) phát biểu tham gia, 01 ý kiến phát biểu tranh luận và 01 ĐBQH gửi ý kiến tham gia. Cơ bản ý kiến của các vị ĐBQH tán thành với dự thảo Luật Lực lượng TGBVANTT ở cơ sở đã được tiếp thu, chỉnh lý; đồng thời đánh giá Báo cáo tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo Luật được chuẩn bị chu đáo, giải trình khá toàn diện các ý kiến tham gia.
Về phạm vi điều chỉnh (Điều 1), UBTVQH đã chỉ đạo rà soát, bổ sung vào một số nhiệm vụ độc lập của lực lượng này tại các điều 7, 8, 10 và 12 dự thảo Luật để thể hiện quyền hạn gắn liền với nhiệm vụ, trách nhiệm của lực lượng này khi thực hiện các nhiệm vụ độc lập.
Về nguyên tắc tổ chức, hoạt động (Điều 4) và quan hệ công tác, phối hợp, hỗ trợ trong tổ chức, hoạt động, thực hiện nhiệm vụ (Điều 5), UBTVQH xin tiếp thu, chỉnh lý khoản 2 Điều 4 và các quy định có liên quan tại Điều 3 và khoản 1 Điều 5 dự thảo Luật để xác định rõ lực lượng TGBVANTT ở cơ sở chịu sự lãnh đạo “toàn diện” của cấp ủy Đảng, sự quản lý, “chỉ đạo, điều hành” của Ủy ban nhân dân cấp xã.
Liên quan đến nhiệm vụ của lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở (Chương II), UBTVQH đã chỉ đạo nghiên cứu, rà soát, bổ sung, chỉnh lý đối với các nội dung quy định về nhiệm vụ của lực lượng TGBVANTT ở cơ sở, không trùng lặp với nhiệm vụ chung của Công an cấp xã, thống nhất với các quy định có liên quan trong hệ thống pháp luật; đồng thời, xác định rõ trách nhiệm liên đới của Công an cấp xã là: “Công an cấp xã chịu trách nhiệm về việc thực hiện nhiệm vụ của lực lượng TGBVANTT ở cơ sở theo quy định của pháp luật”. Rà soát bổ sung một số nhiệm vụ độc lập phù hợp với vị trí, chức năng của lực lượng TGBVANTT ở cơ sở tại khoản 2 Điều 7, khoản 2 Điều 8 và khoản 2, khoản 3 Điều 10 dự thảo Luật trình Quốc hội thông qua nhằm phát huy tối đa vai trò của lực lượng này và nâng cao hiệu quả công tác bảo vệ ANTT ở cơ sở.
Về tiêu chuẩn tuyển chọn tham gia lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở (Điều 13), UBTVQH xin tiếp thu và đã chỉ đạo nghiên cứu, bổ sung, chỉnh lý cụ thể tại Điều 13 dự thảo Luật trình Quốc hội thông qua để quy định rõ tiêu chuẩn, điều kiện tham gia là từ đủ 18 tuổi đến đủ 70 tuổi, trường hợp trên 70 lên mà bảo đảm sức khỏe thì Chủ tịch Ủy ban nhân cấp xã xem xét, quyết định trên cơ sở đề nghị của Công an cấp xã; chỉnh lý quy định trình độ văn hoá là có bằng tốt nghiệp hoặc đã hoàn thành chương trình giáo dục trung học cơ sở trở lên; đối với khu vực biên giới, hải đảo, miền núi, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số thì có thể tuyển chọn người đã học xong chương trình giáo dục tiểu học.
Liên quan đến việc bảo đảm điều kiện hoạt động của lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở (Mục 2 Chương III), Chủ nhiệm Lê Tấn Tới cho biết, sau khi có yêu cầu của UBTVQH, Chính phủ đã có Báo cáo số 518 ngày 06/10/2023 đánh giá tác động về biên chế, kinh phí và điều kiện bảo đảm cho lực lượng TGBVANTT ở cơ sở. Theo báo cáo của Chính phủ, với việc hình thành Tổ bảo vệ ANTT và dự tính kinh phí thì sẽ không tăng về số lượng người tham gia và không tăng về tổng kinh phí bảo đảm so với thực tiễn hiện nay.
Các thành viên Đảng đoàn Quốc hội đồng ý với nội dung Chỉnh phủ giải trình. Do đó, UBTVQH đề nghị Quốc hội cho giữ nguyên như dự thảo Luật thông qua.
Một số ý kiến đề nghị quy định khung mức hỗ trợ thường xuyên hàng tháng, mức bồi dưỡng cho lực lượng này hoặc quy định khung theo vùng, miền. Có ý kiến cho rằng, đây là lực lượng tự nguyện, tự quản do cộng đồng thành lập nên do cộng đồng đóng góp để chi trả, không được sử dụng ngân sách nhà nước.
Về vấn đề này, UBTVQH đề nghị kế thừa pháp luật hiện hành, quy định theo hướng mở để chính quyền địa phương quyết định mức hỗ trợ thường xuyên hằng tháng, quyết định mức hỗ trợ tiền đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện, bảo hiểm y tế đối với người tham gia lực lượng TGBVANTT ở cơ sở để phù hợp với thực tế điều kiện ở từng địa phương và bảo đảm tính khả thi của Luật.
14h28: Quốc hội biểu quyết thông qua Luật Lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở
Sau khi nghe Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội Lê Tấn Tới trình bày Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở, Quốc hội tiến hành biểu quyết thông qua Luật này.
Kết quả biểu quyết điện tử cho thấy, có 386 đại biểu tham gia biểu quyết tán thành (chiếm tỷ lệ 78,14 %). Như vậy, với đa số đại biểu tham gia biểu quyết tán thành, Quốc hội đã chính thức thông qua Luật Lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở.
14h30: Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương điều hành thảo luận về dự án Luật Công nghiệp quốc phòng, an ninh và động viên công nghiệp.
Điều hành nội dung thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương cho biết, Dự án Luật Công nghiệp quốc phòng, an ninh và động viên công nghiệp được trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 6 và dự kiến thông qua tại Kỳ họp thứ 7.
Phó Chủ tịch Quốc hội cho biết, ngày 3/9/2023 Chính phủ đã có tờ trình 428 về dự án luật này gửi Ủy ban Thường vụ Quốc hội; Thường trực Ủy ban Quốc phòng và An ninh có báo cáo thẩm tra sơ bộ, thẩm tra chính thức, Chính phủ đã có báo cáo tiếp thu, giải trình, trình Quốc hội xem xét cho ý kiến tại kỳ họp thứ 6.
Chiều ngày 8/11, Quốc hội thảo luận tại Tổ về dự án luật với 88 luật ý kiến, Bộ Quốc phòng đã khẩn trương nghiên cứu và có báo cáo dự kiến một số nội dung tiếp thu, giải trình gửi đến các vị đại biểu Quốc hội.
Tại phiên thảo luận hôm nay, ngoài vấn đề quan tâm và bốn nhóm vấn đề gợi ý thảo luận nêu tại báo cáo thẩm tra của Ủy ban Quốc phòng và An ninh, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương đề nghị các vị đại biểu cho ý kiến làm rõ thêm một số vấn đề về cơ sở chính trị, cơ sở pháp lý và thực tiễn, tính thống nhất trong hệ thống pháp luật.
Qua thảo luận, 43 ý kiến thống nhất với sự cần thiết ban hành luật, nhưng đề nghị làm rõ hơn cơ sở chính trị, cơ sở pháp lý và thực tiễn. Có ý kiến đề nghị tiếp tục rà soát nghiên cứu để thể chế hóa đầy đủ, cụ thể hơn về quan điểm, đường lối của Đảng tại các nghị quyết có liên quan về xây dựng và phát triển công nghiệp quốc phòng an ninh và động viên công nghiệp.
Nhiều ý kiến đề nghị tiếp tục rà soát các luật hiện hành, các dự án luật mà Quốc hội đang xem xét thông qua, để bảo đảm tính thống nhất và tránh chồng chéo làm rõ hơn những nội dung của dự thảo luật với quy định trong các luật chuyên ngành.
Về tên gọi của dự thảo luật, nhiều ý kiến nhất trí với tên gọi của dự thảo luật do Chính phủ trình; cũng có ý kiến đề nghị đổi tên thành Luật Công nghiệp về quốc phòng và an ninh cho ngắn gọn, trong đó có một chương quy định về động viên công nghiệp. Có ý kiến đề nghị bổ sung cụm từ quốc phòng an ninh vào sau cụm từ động viên công nghiệp và có ý kiến đề nghị ban hành riêng Luật Động viên công nghiệp.
Về hồ sơ dự án Luật, Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị đại biểu Quốc hội cho ý kiến về hồ sơ dự án luật theo quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, đặc biệt là đánh giá tác động của các chính sách, nhất là các chính sách mới.
Bố cục của dự thảo luật là gồm 7 chương với 73 điều, cần có những điều chỉnh gì, nhất là việc đề nghị bổ sung quy định chính sách của nhà nước về xây dựng phát triển công nghiệp quốc phòng và động viên công nghiệp và phương án chỉnh sửa về đặt hàng đấu thầu đối với các cơ sở dân sinh.
Phó Chủ tịch Quốc hội cũng đề nghị đại biểu cho ý kiến về một số nội dung cụ thể của dự thảo luật như phạm vi điều chỉnh dự thảo luật, tính thống nhất trong hệ thống pháp luật; những cơ chế chính sách đột phá thật sự đặc thù để tập trung nguồn lực cho phát triển công nghiệp quốc phòng và động viên công nghiệp; về giải thích từ ngữ; về mối quan hệ giữa công nghiệp quốc phòng, công nghiệp an ninh và động viên công nghiệp; về hệ thống tổ chức công nghiệp quốc phòng an ninh; về chế độ chính sách trong công nghiệp quốc phòng an ninh…
14h38: Đại biểu Mai Văn Hải - Đoàn ĐBQH tỉnh Thanh Hóa: Cần rà soát lại quy định về quy hoạch xây dựng và phát triển công nghiệp quốc phòng, công nghiệp an ninh
Đại biểu Mai Văn Hải thống nhất với sự cần thiết ban hành luật nhằm thể chế hóa đầy đủ chủ trương của Đảng, hoàn thiện hành lang pháp lý đáp ứng nhu cầu thực tiễn của nhiệm vụ công nghiệp quốc phòng, công nghiệp an ninh và động viên công nghiệp; chủ động tự lực, tự cường củng cố, xây dựng tiềm lực quốc phòng, an ninh, xây dựng quân đội, công an cách mạng chính quy, tinh nhuệ, hiện đại. Đồng thời góp phần thúc đẩy công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
Góp ý về quy hoạch xây dựng và phát triển công nghiệp quốc phòng, công nghiệp an ninh, đại biểu Mai Văn Hải cho biết dự thảo Luật xác định quy hoạch xây dựng và phát triển công nghiệp quốc phòng và quy hoạch xây dựng và phát triển công nghiệp an ninh là quy hoạch ngành quốc gia. Đại biểu đề nghị cần xem xét lại quy định này, bởi vì theo Luật Quy hoạch năm 2017 thì chỉ có 39 quy hoạch ngành quốc gia trong đó không có các quy hoạch xây dựng và phát triển công nghiệp quốc phòng, quy hoạch xây dựng, phát triển công nghiệp an ninh, mà chỉ có công nghiệp quốc phòng nằm trong quy hoạch hệ thống các công trình quốc phòng, khu quân sự, kho đạn dược, công nghiệp quốc phòng.
Hơn nữa, cần phải xác định rõ quy hoạch xây dựng quốc phòng an ninh là 2 quy hoạch. Các nội dung ở quy định về nguyên tắc, căn cứ nội dung quy hoạch, quy trình lập, thẩm định quy hoạch có sự chưa thống nhất là 1 quy hoạch hay là 2 quy hoạch nội dung. Do đó, đề nghị rà soát lại và đề nghị nên tách bạch nội dung 2 quy hoạch thuộc 2 lĩnh vực khác nhau.
Về giao nhiệm vụ đặt hàng đấu thầu đối với cơ sở công nghiệp quốc phòng, nòng cốt và cơ sở công nghiệp an ninh cơ bản, đại biểu Mai Văn Hải đề nghị rà soát lại có một số nội dung quy định chưa thật sự tách bạch việc đặt hàng sản xuất quốc phòng và đặt hàng sản xuất sản phẩm an ninh. Đề nghị cần phải có quy định cụ thể hơn về trình tự, thủ tục giao nhiệm vụ sản xuất và đặt hàng sản xuất sản phẩm quốc phòng an ninh. Cần quy định cụ thể những sản phẩm nào thì giao nhiệm vụ sản xuất, đặt hàng sản phẩm nào thì đấu thầu và cơ chế để thực hiện để đảm bảo công khai, minh bạch theo đúng quy định.
Về nguồn vốn cho phát triển công nghiệp quốc phòng an ninh, đại biểu đề nghị cần có sự giải thích thêm hoặc các quy định cụ thể, cơ sở pháp lý cụ thể để làm rõ nguồn vốn, chuyên biệt là nguồn vốn như thế nào, cơ sở hình thành hoặc nguồn vốn này được lấy từ đâu? và cần cụ thể hóa cơ chế quản lý nguồn vốn này.
Ngoài ra, đại biểu cũng đề nghị cần rà soát, xem xét để bổ sung quy định cụ thể giao cho Bộ Quốc phòng, Bộ Công an, Công an giúp Chính phủ chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ công tác thanh tra, kiểm tra , xử lý vi phạm.
14h43: Đại biểu Nguyễn Tâm Hùng - Đoàn ĐBQH tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu: Rà soát giải thích từ ngữ và các hành vi bị nghiêm cấm
Phát biểu tại phiên họp, đại biểu Quốc hội Nguyễn Tâm Hùng - Đoàn ĐBQH tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu bày tỏ thống nhất với các nội dung của dự thảo Luật với 7 Chương, 73 Điều.
Để dự án luật được hoàn chỉnh hơn, đại biểu đề nghị cơ quan soạn thảo về giải thích từ ngữ, cụ thể là về khái niệm “vũ khí trang bị kỹ thuật”. “Tôi nhận thấy khái niệm này gần giống nhưng chưa đủ. Khái niệm “trang bị kỹ thuật” là các loại vũ khí, tổ hợp vũ khí, đạn dược, phương tiện, khí tài dùng để chiến đấu, bảo đảm chiến đấu, huấn luyện và các hoạt động thường xuyên trong Quân đội nhân dân Việt Nam. Vì vậy, đại biểu đề nghị Ban soạn thảo cần thống nhất khái niệm này cho đồng nhất và theo tôi nên thay thế cụm từ “vũ khí trang bị kỹ thuật” bằng cụm từ “trang bị kỹ thuật” và bỏ cụm từ “trang vị kỹ thuật hỗ trợ” trong khái niệm tại Khoản 6, Điều 2.
Về các hành vi bị nghiêm cấm, đại biểu đề nghị Ban soạn thảo cân nhắc bổ sung nội dung trong thời gian 15 ngày sau cụm từ “khi có nhu cầu sử dụng thiết bị do nhà nước giao ngoài kế hoạch động viên công nghiệp”, và đề nghị điều chỉnh thời gian là trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày nhận được văn bản đề nghị của doanh nghiệp, Bộ Quốc phòng phải có văn bản trả lời xuống 20 ngày.
14h48: Đại biểu Đinh Văn Thê - Đoàn ĐBQH tỉnh Gia Lai: Cần quy định rõ về tính lưỡng dụng của công nghiệp quốc phòng, an ninh.
Đóng góp ý kiến hoàn thiện dự thảo luật, đại biểu Đinh Văn Thê cho rằng, phát triển công nghiệp quốc phòng an ninh theo hướng lưỡng dụng là chủ trương đúng đắn của Đảng, tuy nhiên, dự thảo luật hiện nay chỉ có khái niệm “công nghệ lưỡng dụng”, và một số cơ chế, chính sách về phát triển công nghiệp quốc phòng, an ninh theo hướng lưỡng dụng.
Đại biểu phản ánh, các quy định này nằm ở nhiều điều khoản khác nhau, gây khó cho việc nghiên cứu, áp dụng. Đại biểu đề nghị cần có một điều khoản riêng quy định về tính lưỡng dụng của công nghiệp quốc phòng, an ninh.
Bên cạnh đó, đại biểu cũng kiến nghị làm rõ nội hàm của tính lưỡng dụng. Tính lưỡng dụng thể hiện ở chỗ, các cơ sở công nghiệp quốc phòng, an ninh nòng cốt, ngoài việc tạo ra các sản phẩm phục vụ nhiệm vụ quốc phòng, an ninh, nếu không ảnh hưởng đến nhiệm vụ quốc phòng, an ninh, được quyền tận dụng cơ sở vật chất, kỹ thuật, hệ thống dây chuyền công nghiệp, tạo ra các sản phẩm phục vụ yêu cầu phát triển kinh tế, xã hội.
Các cơ sở công nghiệp khác, ngoài việc tạo ra các sản phẩm phục vụ nhu cầu dân sinh, có thể tham gia nghiên cứu, chế tạo, sản xuất các sản phẩm phục vụ yêu cầu nhiệm vụ quốc phòng, an ninh. Đối với các sản phẩm đặc thù, có tính năng vừa phục vụ nhiệm vụ quốc phòng, an ninh, vừa phục vụ dân sinh, cần có quy định về việc liên doanh, liên kết, thẩm quyền thẩm định, phê duyệt, chế độ chính sách đặc thù.
14h53: Đại biểu Trần Thị Hoa Ry - Đoàn ĐBQH tỉnh Bạc Liêu: Làm rõ khái niệm công nghiệp quốc phòng và công nghiệp an ninh.
Góp ý về nguyên tắc xây dựng và phát triển công nghiệp, quốc phòng, an ninh và động viên công nghiệp, đại biểu cho rằng, về kỹ thuật lập pháp, nội dung quy định tại các khoản 3, khoản 7, khoản 8 của Điều 4 mang tính chất về chính sách hơn là nguyên tắc và không phù hợp với nội dung có tên trong điều luật. Do vậy, đại biểu đề nghị ban soạn thảo cần tiếp tục nghiên cứu, nếu xét thấy thực sự cần thiết quy định những nội dung này có thể thiết kế thành mộ điều riêng, đó là chính sách xây dựng và phát triển công nghiệp quốc phòng, an ninh và động viên công nghiệp sẽ phù hợp hơn.
Tại Điều 4 có quy định về nguyên tắc gắn kết chặt chẽ và tận dụng tối đa năng lực của công nghiệp quốc phòng và công nghiệp an ninh, tránh đầu tư trùng lặp, những gì công nghiệp quốc phòng làm được thì công nghiệp an ninh không đầu tư và ngược lại. Đại biểu bày tỏ tâm đắc với nội dung của quy định này, bởi vì đây là nguyên tắc đặc thù và là chủ trương đúng đắn của việc xây dựng và phát triển công nghiệp quốc phòng và công nghiệp an ninh, nhằm bảo đảm hiệu quả, tránh trùng lặp, dàn trải trong đầu tư và lãng phí nguồn nhân lực. Tuy nhiên, trong dự thảo cũng cần phải tiếp tục nghiên cứu, bởi để thực hiện được nội dung này cũng cần phải làm rõ về khái niệm như thế nào là công nghiệp quốc phòng và như thế nào là công nghiệp an ninh.
Đại biểu Trần Thị Hoa Ry cũng đề nghị ban soạn thảo tiếp tục nghiên cứu quy định tổ chức cá nhân tham gia hoạt động khoa học và công nghệ phục vụ công nghiệp quốc phòng, an ninh theo nhiệm vụ do cấp thẩm quyền phê duyệt được hưởng chính sách miễn trách nhiệm dân sự theo quy định của Luật Khoa học công nghệ.
Theo đại biểu, mặc dù trong hoạt động khoa học công nghệ phục vụ cho công nghiệp quốc phòng an ninh được thực hiện theo Luật Khoa học, công nghệ nhưng trong luật này không có chính sách về miễn trách nhiệm dân sự. Hơn nữa, tại Điều 601 của Bộ Luật Dân sự, khi đề cập đến vấn đề bồi thường thiệt hại do nguy hiểm cao gây ra cũng chưa quy định rõ nội dung này. Chính vì vậy, đại biểu đề nghị ban soạn thảo tiếp tục quy định nội dung này thể hiện rõ vào trong dự thảo quy luật.
Về nguyên tắc tổ chức hoạt động công nghiệp quốc phòng tại mục 4 và nguyên tắc tổ chức hoạt động công nghiệp quốc phòng an ninh tại mục 5 Chương 2 của dự thảo luật, đại biểu đề nghị ban soạn thảo nghiên cứu, trong đó nội dung trong hai mục này chưa tương thích với tên của hai mục. Đại biểu đề nghị bổ sung thêm nội dung quy định về nguyên tắc hoạt động của công nghiệp quốc phòng và an ninh cho phù hợp với nội dung của tên luật.
Cùng với đó, đại biểu cũng đề nghị ban soạn thảo tiếp tục nghiên cứu và nên thể chế thêm về Tổ hợp công nghiệp quốc phòng công nghệ cao ngay trong dự thảo luật này theo hướng: quy định liên kết các doanh nghiệp quốc phòng nhất là tập đoàn quốc phòng, tổ hợp công nghiệp quốc phòng là hạt nhân, nòng cốt nhằm thu hút sự tham gia của các tổ chức, doanh nghiệp trong nghiên cứu về sản xuất vũ khí, phương tiện kỹ thuật quân sự để có cơ sở áp dụng trong thực tiễn.
Đại biểu cũng góp ý về chuẩn bị thực hành động viên công nghiệp tại Chương 3, theo đó về tổng thể và cách thức phương pháp động viên công nghiệp được quy định trong dự thảo luật này chưa có đổi mới bứt phá, phù hợp với chiến tranh công nghệ cao….
15h00: Đại biểu Tạ Đình Thi - Đoàn ĐBQH Tp. Hà Nội: Việt Nam phải là quốc gia mạnh về biển nên cần chú trọng đảm bảo quốc phòng an ninh trên biển
Thảo luận về dự án Luật Công nghiệp quốc phòng, an ninh và động viên công nghiệp, đại biểu Tạ Đình Thi cho ý kiến về vấn đề biển đảo. Theo đó, Việt Nam phải là quốc gia mạnh về biển nên cần chú trọng đảm bảo quốc phòng an ninh trên biển. Biển đảo là môi trường sinh tồn, phát triển của nước ta.
Theo đại biểu Tạ Đình Thi, chúng ta phải ưu tiên nhiệm vụ bảo vệ biển đảo gắn với bảo vệ môi trường. Bổ sung thêm chính sách bảo vệ quốc phòng an ninh gắn với phát triển kinh tế...
Theo đại biểu Tạ Đình Thi, dự án Luật Công nghiệp quốc phòng, an ninh và động viên công nghiệp, cần tiếp tục quán triệt sâu sắc hơn nữa các quan điểm, chủ trương lớn và các giải pháp được nêu tại Nghị quyết số 36 ngày 22/10/2018 của Hội nghị Trung ương 8 khóa XII về chiến lược phát triển bền vững kinh tế biển Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Cụ thể, cần nhấn mạnh các nội dung sau:
Về quan điểm Việt Nam phải trở thành quốc gia mạnh về biển giàu từ biển, phát triển bền vững, thịnh vượng, an ninh, an toàn, phát triển bền vững kinh tế biển gắn liền với bảo đảm quốc phòng, an ninh, giữ vững độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ; Tăng cường đối ngoại, hợp tác quốc tế về biển, góp phần duy trì môi trường hòa bình, ổn định cho phát triển.
Về chủ trương lớn là xây dựng lực lượng vũ trang cách mạng chính quy, tinh nhuệ theo hướng hiện đại. Ưu tiên hiện đại hóa một số quân chủng, binh chủng, lực lượng thực thi pháp luật trên biển. Không ngừng củng cố, tăng cường thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân khu vực biển, bảo đảm năng lực xử lý tốt các tình huống trên biển; giữ vững độc lập, chủ quyền, quyền chủ quyền, quyền tài phán và lợi ích quốc gia trên các vùng biển.
Về nhóm giải pháp, hoàn thiện tổ chức các lực lượng bảo đảm quốc phòng, an ninh, thực thi pháp luật trên biển. Đầu tư trang thiết bị hiện đại, chú trọng đào tạo nhân lực, nâng cao hiệu quả thực thi pháp luật và tăng cường khả năng hiệp đồng tác chiến của các lực lượng tham gia bảo vệ chủ quyền, quyền chủ quyền, quyền tài phán và các lợi ích chính đáng, hợp pháp của đất nước. Xây dựng lực lượng Công an khu vực ven biển đảo, các khu đô thị, kinh tế, khu công nghiệp ven biển vững mạnh, làm nòng cốt, bảo đảm an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội các vùng biển đảo.
15h06: Đại biểu Nguyễn Tạo - Đoàn ĐBQH tỉnh Lâm Đồng: Công nghiệp quốc phòng, an ninh và động viên công nghiệp là vấn đề quan trọng, cần quan tâm đặc thù và ưu tiên
Thảo luận về án Luật Công nghiệp quốc phòng, an ninh và động viên công nghiệp, đại biểu Nguyễn Tạo - Đoàn ĐBQH tỉnh Lâm Đồng, việc xây dựng luật dựa trên cơ sở pháp lý vững chắc theo tinh thần Hiến pháp năm 2013, do đó công nghiệp quốc phòng, an ninh và động viên công nghiệp là vấn đề rất quan trọng, cần được hết sức quan tâm đặc thù và ưu tiên.
Về khái niệm công nghiệp quốc phòng, an ninh tại khoản 1 Điều 2 của dự thảo Luật, đại biểu đề nghị Ban soạn thảo nghiên cứu, giải trình vì sao mở rộng nhiệm vụ khác với khái niệm được quy định tại khoản 1 Điều 3 của Luật Quốc phòng.
Tại khoản 2 Điều 2 của dự thảo, đại biểu đề nghị cần nghiên cứu lượng hóa cụ thể tỉ lệ góp vốn để thực hiện được thông suốt. Đề nghị bổ sung vào khoản 2 Điều 2 trường hợp doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài mà thành viên hoặc cổ đông nước ngoài có tỉ lệ góp vốn chiếm từ 51% trở lên, tức là không thuộc đối tượng động viên công nghiệp nhưng được thực hiện theo lời kêu gọi của Nhà nước Việt Nam khi đất nước xảy ra tình trạng chiến tranh. Đại biểu cho rằng, đây là quy định mở hết sức cần thiết.
Về các hành vi nghiêm cấm, đại biểu Nguyễn Tạo đề nghị Ban soạn thảo bổ sung thêm quy định: Cấm hành vi chuyển đổi các tài sản do Nhà nước giao cho các cơ sở công nghiệp quốc phòng, công nghiệp, an ninh hoặc giao cho doanh nghiệp hoàn thiện dây truyền động viên công nghiệp để phù hợp với các pháp luật liên quan.
Cụ thể, Chương 5 - Hợp tác quốc tế, đại biểu cho rằng, công nghiệp quốc phòng, an ninh cần nghiên cứu để đảm bảo tính tương thích với các pháp luật hiện hành như Luật Đất đai, Luật Khoáng sản, Luật Doanh nghiệp, Luật Quản lý tài sản công…
15h12: Đại biểu Trần Văn Tiến - Đoàn ĐBQH tỉnh Vĩnh Phúc: Cần làm rõ nhiệm vụ của công nghiệp quốc phòng, an ninh
Đồng tình với bố cục cũng như nhiều nội dung trong dự thảo luật, đại biểu Trần Văn Tiến cho rằng, tên luật là về công nghiệp quốc phòng, an ninh, nhưng nội hàm dự thảo luật chưa đề cập tới trình độ khoa học, công nghệ đối với quốc phòng, an ninh, đồng thời, cần làm rõ nhiệm vụ của công nghiệp quốc phòng, an ninh là sản xuất vũ khí phục vụ chiến đấu, hay chỉ là sửa chữa, sản xuất quân tư trang.
Về phạm vi điều chỉnh, đại biểu cho rằng, cần xem lại phạm vi điều chỉnh cho phù hợp với nội hàm dự thảo luật. Cụ thể, trong dự thảo luật không đề cập tới chức năng cũng như quản lý nhà nước đối với công nghiệp quốc phòng, an ninh, động viên công nghiệp. Do vậy, phạm vi điều chỉnh của luật cần được điều chỉnh lại như sau: Luật này quy định về vị trí, nhiệm vụ, nguyên tắc tổ chức hoạt động và chế độ chính sách đối với công nghiệp quốc phòng an ninh và động viên công nghiệp, chuẩn bị thực hành động viên công nghiệp, quản lý nhà nước về công nghiệp quốc phòng, an ninh và động viên công nghiệp.
Về đối tượng áp dụng, dự thảo luật chưa đề cập tới đối tượng áp dụng, đại biểu đề nghị cần bổ sung thêm một Điều về đối tượng áp dụng, trong đó nêu rõ: luật này áp dụng đối với cơ quan, tổ chức, cá nhân tham gia hoạt động công nghiệp quốc phòng, an ninh và động viên công nghiệp.
Về giải thích từ ngữ, đại biểu đề nghị giải thích hoạt động công nghiệp quốc phòng, an ninh gồm những hoạt động nào, đồng thời cần giải thích rõ ràng ý nghĩa của các khái niệm: cơ sở công nghiệp quốc phòng, cơ sở công nghiệp an ninh, cơ sở công nghiệp quốc phòng nòng cốt, cơ sở công nghiệp đặc biệt.
15h19: Đại biểu Khuất Việt Dũng - Đoàn ĐBQH Tp. Hà Nội: Cần có điều khoản riêng về chính sách đặc thù trong xây dựng và phát triển công nghiệp quốc phòng, an ninh và động viên công nghiệp
Đại biểu Khuất Việt Dũng nhất trí việc cần thiết ban hành Luật Công nghiệp quốc phòng, an ninh và động viên công nghiệp trên cơ sở kế thừa các văn bản quy phạm pháp luật hiện hành. Dự thảo Luật bổ sung nhiều chính sách đặc thù vượt trội nhằm thể chế hóa đầy đủ các quan điểm, đường lối, chủ trương của Đảng và Nhà nước về phát triển công nghiệp quốc phòng, an ninh và động viên công nghiệp. Đó là xây dựng phát triển công nghiệp quốc phòng, an ninh hiện đại, lưỡng dụng, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc, trở thành mũi nhọn của công nghiệp quốc gia, góp phần quan trọng phát triển kinh tế - xã hội.
Để góp phần hoàn thiện dự thảo Luật, đại biểu đề nghị bổ sung thêm 2 điều vào Chương 1 về định danh các chính sách, đặc biệt là chính sách đặc thù trong xây dựng và phát triển công nghiệp quốc phòng, an ninh và động viên công nghiệp.
Về khái niệm công nghiệp quốc phòng, an ninh tại khoản 1 Điều 2 của dự thảo Luật, đại biểu đề nghị Ban soạn thảo nghiên cứu, giải trình vì sao mở rộng nhiệm vụ khác với khái niệm được quy định tại khoản 1 Điều 3 của Luật Quốc phòng.
Tại khoản 2 Điều 2 của dự thảo, đại biểu đề nghị cần nghiên cứu lượng hóa cụ thể tỉ lệ góp vốn để thực hiện được thông suốt. Đề nghị bổ sung vào khoản 2 Điều 2 trường hợp doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài mà thành viên hoặc cổ đông nước ngoài có tỉ lệ góp vốn chiếm từ 51% trở lên, tức là không thuộc đối tượng động viên công nghiệp nhưng được thực hiện theo lời kêu gọi của Nhà nước Việt Nam khi đất nước xảy ra tình trạng chiến tranh. Đại biểu cho rằng, đây là quy định mở hết sức cần thiết.
Về các hành vi nghiêm cấm, đại biểu Nguyễn Tạo đề nghị Ban soạn thảo bổ sung thêm quy định: Cấm hành vi chuyển đổi các tài sản do Nhà nước giao cho các cơ sở công nghiệp quốc phòng, công nghiệp, an ninh hoặc giao cho doanh nghiệp hoàn thiện dây truyền động viên công nghiệp để phù hợp với các pháp luật liên quan.
Cụ thể, Chương 5 - Hợp tác quốc tế, đại biểu cho rằng, công nghiệp quốc phòng, an ninh cần nghiên cứu để đảm bảo tính tương thích với các pháp luật hiện hành như Luật Đất đai, Luật Khoáng sản, Luật Doanh nghiệp, Luật Quản lý tài sản công…
Đồng thời, đề nghị bổ sung thêm điều quy định về áp dụng Luật để xử lý các xung đột trong trường hợp có sự khác nhau giữa luật này với các luật hiện hành có liên quan và các luật ban hành sau này, để vừa đảm bảo tính đặc thù vượt trội được quy định trong Luật này, vừa đảm bảo tính thống nhất của hệ thống pháp luật.
Về quy hoạch công nghiệp quốc phòng - an ninh, đại biểu đề nghị chỉ lập một quy hoạch duy nhất là quy hoạch xây dựng và phát triển công nghiệp quốc phòng, không tách ra thành hai quy hoạch như trong dự thảo Luật.
Về cơ chế đặc thù cho phát triển công nghiệp quốc phòng và an ninh, đại biểu đề nghị cơ quan soạn thảo tiếp tục nghiên cứu, đề xuất bổ sung trực tiếp vào các quy định của dự thảo Luật các cơ chế, chính sách đặc thù rõ hơn, mạnh dạn hơn, nhất là trong lĩnh vực hoạt động khoa học và công nghệ, lĩnh vực thu hút và trọng dụng nhân tài để tạo nên đột phá cho sự phát triển công nghiệp quốc phòng, an ninh tự lực, tự cường, lưỡng dụng, hiện đại.
Bên cạnh đó, đại biểu cho rằng chưa nên quy định trong luật lần này quy định về tổ hợp công nghiệp quốc phòng. Đại biểu cho rằng mô hình tổ hợp công nghiệp quốc phòng và vi mô và vĩ mô của nước ta như thế nào, tại thời điểm này chưa đủ cơ sở để định hình. Nếu đưa khái niệm tổ hợp công nghiệp quốc phòng vào Luật trong lúc này là sớm quá sớm.
Theo đại biểu, để qua thực tiễn xây dựng và phát triển công nghiệp quốc phòng an ninh trên cơ sở quy định của Luật này, từ quá trình tích tụ, phát triển thành các tổng công ty, tập đoàn theo lộ trình hiện nay và có thể thí điểm mô hình tổ hợp công nghiệp quốc phòng vi mô ở một số tập đoàn, nếu trôi chảy về lý luận và thực tiễn, khi đó đề xuất sửa đổi, bổ sung vào Luật.
15h25: Nghỉ giải lao (20 phút)
15h46: Đại biểu Dương Khắc Mai - Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Nông: Rà soát các luật để đảm bảo tính thống nhất, tránh chồng chéo
Qua nghiên cứu Hồ sơ dự án Luật Công nghiệp Quốc phòng, an ninh và động viên công nghiệp, đại biểu Dương Khắc Mai tán thành cao sự cần thiết ban hành Luật này như đã nêu trong Tờ trình của Chính phủ và cho rằng, việc ban hành Luật nhằm thể chế hóa đầy đủ chủ trương, đường lối của Đảng và Nhà nước về phát triển Công nghiệp Quốc phòng và động viên công nghiệp; khắc phục những hạn chế, bất cập sau 15 năm thực hiện Pháp lệnh công nghiệp Quốc phòng, 20 năm thực hiện Pháp lệnh động viên công nghiệp và thực tiễn phát triển công nghiệp an ninh từ Đại hội Đảng lần thứ XI đến nay.
Để góp phần hoàn thiện dự thảo Luật, đại biểu Dương Khắc Mai đề nghị cơ quan soạn thảo tiếp tục rà soát các luật hiện hành, các dự án luật mà Quốc hội đang xem xét thông qua để đảm bảo tính thống nhất, tránh chồng chéo...
Theo đó, đại biểu Dương Khắc Mai dẫn chứng quy định liên quan đến hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, quy chế, cơ chế tài chính của các tổ chức tham gia động viên công nghiệp; quy định về vũ khí, vật liệu nổ...; quy định về giải quyết sự cố, tai nạn rủi ro trong quá trình sản xuất; vận chuyển vũ khí cháy nổ; hợp tác quốc tế.
Đại biểu Dương Khắc Mai cho rằng, có nhiều nội dung của dự án Luật chưa phù hợp với pháp luật liên quan như miễn, giảm thuế, hỗ trợ ngân sách các quỹ của doanh nghiệp; vấn đề quỹ phát triển khoa học công nghệ, trích trước thuế, sau thuế… Do đó, đề nghị cơ quan soạn thảo làm rõ những nội dung không phù hợp, có báo cáo cụ thể để ĐBQH tham khảo; đề nghị tiếp tục rà soát, nghiên cứu để thể chế đầy đủ, cụ thể hơn về quan điểm, đường lối, chủ trương của Đảng tại các nghị quyết Đại hội Đảng, nhất là Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ XIII, kết luận của Bộ Chính trị về xây dựng, phát triển Công nghiệp quốc phòng và động viên công nghiệp, tập trung vào những định hướng, chỉ đạo quan trọng về xây dựng và phát triển công nghiệp quốc phòng, xây dựng và phát triển ngành công nghiệp quốc phòng, an ninh... trở thành mũi nhọn chủ lực của công nghiệp quốc gia.
15h53: Đại biểu Điểu Huỳnh Sang - Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Phước: Hoàn thiện các quy định bám sát nội hàm các chính sách xây dựng luật
Phát biểu tại phiên họp, đại biểu Quốc hội Điểu Huỳnh Sang - Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Phước bày tỏ đồng tình với sự cần thiết ban hành Luật…
Qua đó khẳng định vai trò, chức năng, nhiệm vụ của công nghiệp quốc phòng, công nghiệp an ninh và động viên công nghiệp trong bảo đảm vũ khí, trang bị kỹ thuật, phương tiện kỹ thuật nghiệp vụ cho lực lượng vũ trang nhân dân, tổ chức tổ chức đổi mới, sắp xếp hệ thống cơ sở công nghiệp quốc phòng, cơ sở công nghiệp an ninh phù hợp với đặc thù công nghiệp quốc phòng, công nghiệp an ninh và động viên công nghiệp gắn với phương thức tác chiến của quân đội, nhiệm vụ của công an và phù hợp với kinh tế thị trường và hội nhập toàn cầu; bảo đảm tập trung, thống nhất, hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về công nghiệp quốc phòng, công nghiệp an ninh và động viên công nghiệp; đồng thời huy động các thành phần kinh tế, doanh nghiệp ngoài lực lượng vũ trang nhân dân về tài chính, khoa học công nghệ tham gia đầu tư phát triển công nghiệp quốc phòng, an ninh và thực hiện nhiệm vụ động viên công nghiệp tham gia sản xuất, sửa chữa vũ khí, trang bị kỹ thuật, phương tiện kỹ thuật nghiệp vụ cho lực lượng vũ trang nhân dân, đẩy mạnh hợp tác hội nhập quốc tế.
Để hoàn thiện dự thảo Luật, đại biểu đề nghị là Ban soạn thảo rà soát, hoàn thiện các cái nội dung quy định của dự thảo Luật đảm bảo phải bám sát vào nội hàm các chính sách xây dựng Luật; đồng thời kế thừa các quy định của pháp luật hiện hành để bảo đảm tính thống nhất trong hệ thống pháp luật.
15h59: Đại biểu Nguyễn Anh Trí - Đoàn ĐBQH Tp. Hà Nội: Tiếp tục rà soát, đảm bảo tính thống nhất với hệ thống pháp luật.
Thống nhất với sự cần thiết xây dựng luật, đại biểu Nguyễn Anh Trí kỳ vọng sau khi được thông qua sẽ thúc đẩy nền công nghiệp quốc phòng, an ninh Việt Nam phát triển, đảm bảo cho tự cường, tự lực, tự chủ, chuẩn bị vũ khí trang thiết bị cho quốc phòng và an ninh. Việc xây dựng Luật Công nghiệp quốc phòng an ninh vận động viên công nghiệp có đầy đủ cơ sở chính trị, cơ sở pháp lý cơ sở thực tiễn như trình bày trong hồ sơ dự thảo luật. Đại biểu bày tỏ niềm tin ra đời thì nền công nghiệp quốc phòng an ninh của Việt Nam sẽ phát triển quy củ, mạnh mẽ và hiệu quả hơn.
Về mục đích xây dựng đã được nêu rõ trong Tờ trình của Chính phủ nằm hoàn thiện các cơ chế, chính sách đáp ứng nhu cầu xây dựng và phát triển công nghiệp quốc phòng an ninh và động viên công nghiệp trong trước mắt và lâu dài. Phát huy vai trò, chức năng, nhiệm vụ của công nghiệp quốc phòng công nghiệp an ninh và động viên công nghiệp trong đảm bảo vũ khí trang bị kỹ thuật phương tiện kỹ thuật nghiệp vụ cho lực lượng vũ trang nhân dân. Huy động các thành phần kinh tế doanh nghiệp có tiềm lực về tài chính khoa học công nghệ tham gia đầu tư phát triển công nghiệp quốc phòng an ninh và thực hiện nhiệm vụ động viên công nghiệp tham gia sản xuất, sửa chữa vũ khí, trang bị kỹ thuật cho lực lượng vũ trang nhân dân...
Đại biểu Nguyễn Anh Trí đặc biệt đồng tình với mục đích huy động các thành phần kinh tế doanh nghiệp tham gia vào lĩnh vực này nhằm làm cho nền công nghiệp quốc phòng được mạnh hơn, bền vững hơn và mục đích này đã được cụ thể hóa bởi một số điều luật, đặc biệt là điều 35 rất cụ thể, chặt chẽ.
Đại biểu cũng cho rằng, quá trình xây dựng luật dự án luật công nghiệp quốc phòng an ninh và động viên công nghiệp cho thấy ban soạn thảo đã tiến hành công việc rất nghiêm túc khoa học và trách nhiệm; đánh giá rất cao tầm nhìn trách nhiệm của Chính phủ, của Bộ Quốc phòng, Bộ Công an và của ban soạn thảo trong việc tổ chức hoàn thiện dự án luật.
Để tiếp tục hoàn thiện dự thảo luật, đại biểu Nguyễn Anh Trí cho rằng, tại Điều 7 về căn cứ lập quy hoạch xây dựng phát triển công nghiệp quốc phòng, công nghiệp an ninh có 3 khoản, trong đó khoản 1 cần bổ sung thêm một mệnh đề nhỏ để rõ hơn: “Chiến lược bảo đảm vũ khí trang bị kỹ thuật cho quân đội nhân dân, chiến lược về an ninh quốc gia, nhu cầu bảo đảm vũ khí trang bị kỹ thuật phương tiện kỹ thuật cho lực lượng vũ trang nhân dân và các lực lượng thực thi pháp luật khác phù hợp với hoàn cảnh cụ thể”.
Đại biểu cũng đề nghị ban soạn thảo tiếp thu những ý kiến góp ý của các đại biểu Quốc hội đã phát biểu, rà soát đảm bảo tính thống nhất với hệ thống pháp luật, hoàn thiện dự thảo tốt hơn nữa và để có thể thông qua luật theo tiến độ.
16h05: Đại biểu Nguyễn Lâm Thành - Đoàn ĐBQH tỉnh Thái Nguyên: Để xây dựng nền quốc phòng, an ninh vững mạnh, cơ sở pháp luật phải rõ ràng, khoa học
Phát biểu tại phiên họp, đại biểu Nguyễn Lâm Thành bày tỏ nhất trí với sự cần thiết xây dựng dự án luật nhằm đáp ứng với tình hình mới trong bối cảnh quốc tế có nhiều thay đổi. Đánh giá cao cơ quan soạn thảo đã có sự chuẩn bị kỹ càng, đại biểu cho rằng, để xây dựng một nền quốc phòng, an ninh vững mạnh, hiện đại, thì cơ sở pháp luật phải rõ ràng, khoa học.
Về cách tiếp cận trong xử lý một số vấn đề kỹ thuật trong dự thảo luật, cụ thể, về mối quan hệ giữa công nghiệp quốc phòng và công nghiệp an ninh, đại biểu cho biết, khoản 6 Điều 4 có quy định tránh đầu tư trùng lặp những gì mà công nghiệp quốc phòng làm được, thì công nghiệp an ninh không đầu tư. Đại biểu cho rằng nguyên tắc này đúng về chủ trương, nhưng khó thực hiện trên thực tế, bởi liên quan đến việc xác định nhiệm vụ cụ thể trong hoạt động công nghiệp quốc phòng, công nghiệp an ninh.
Bên cạnh đó, đại biểu cho biết, quy định về vị trí, nhiệm vụ của công nghiệp quốc phòng, công nghiệp an ninh, động viên công nghiệp mới chỉ quy định chung, chưa chỉ rõ phạm vi. Vì vậy, đại biểu cho rằng, cần tách khái niệm công nghiệp quốc phòng, công nghiệp an ninh để quy định ở hai khoản thay vì quy định chung trong một khoản.
Đồng thời, đại biểu cho rằng cần có một Điều quy định giao Chính phủ ban hành nhóm danh mục chủ yếu về công nghiệp quốc phòng, công nghiệp an ninh, ban hành danh mục hoạt động, quy trình lập kế hoạch thẩm định.
Ngoài ra, đại biểu đề nghị cần có sự phân loại tương đối giữa các hoạt động công nghiệp quốc phòng, an ninh quan trọng, mang tính chủ đạo với hoạt động công nghiệp mang tính thông thường, lưỡng dụng, gắn với phát triển kinh tế xã hội.
16h12: Đại biểu Nguyễn Thị Ngọc Xuân - Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Dương: Cần làm rõ các loại hình liên doanh, liên kết cụ thể trong sản xuất sản phẩm, dịch vụ, thương mại, phát triển kinh tế - xã hội để xác định, triển khai tổ chức thực hiện
Phát biểu tại hội trường, đại biểu Nguyễn Thị Ngọc Xuân - Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Dương đề nghị cần giải thích thuật ngữ “chuyên gia, nhà khoa học” để có cách áp dụng đúng do hiện tại khoản 7, Điều 1 Nghị định 27/2020 và Nghị quyết số 15 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội có quy định chuyên gia khác nhau và hiện nay chưa có Luật nào giải thích chi tiết vấn đề này. Đồng thời, cơ chế đối với chuyên gia, kể cả trong nước và nước ngoài, kể cả chuyên gia lĩnh vực khác làm việc lâu dài hay theo chế độ hợp đồng, tham vấn, tư vấn cho công nghiệp quốc phòng, an ninh, đề nghị cần thiết kế rõ hơn trong dự thảo Luật.
Đối với việc “liên doanh, liên kết trong xây dựng và phát triển công nghiệp quốc phòng, an ninh”, đại biểu đề nghị cần làm rõ các loại hình liên doanh, liên kết cụ thể trong sản xuất sản phẩm, dịch vụ, thương mại, phát triển kinh tế - xã hội để xác định, triển khai tổ chức thực hiện trong thực tiễn.
Tại Chương II, đại biểu Nguyễn Thị Ngọc Xuân kiến nghị Ban soạn thảo nghiên cứu, bố cục lại nội dung cho chặt chẽ theo hướng bổ sung “1 mục” phát triển công nghiệp quốc phòng, công nghiệp an ninh theo hướng lưỡng dụng cho rõ ràng hơn, trong đó: cần có chính sách đặc thù cho các ngành công nghiệp quốc phòng, an ninh trọng điểm phát triển mạnh theo hướng lưỡng dụng, thật sự trở thành ngành mũi nhọn của công nghiệp quốc gia, vừa sản xuất phục vụ nhiệm vụ quốc phòng, an ninh, vừa đảm bảo phục vụ sản xuất đời sống dân sinh trong nước và xuất khẩu; đồng thời, cần có cơ chế đủ mạnh xây dựng, phát triển các tổ hợp công nghiệp, tập đoàn quốc phòng, an ninh lưỡng dụng phát triển mạnh mẽ.
Bên cạnh đó, đại biểu kiến nghị cần thiết kế thêm 01 mục về cơ chế, chính sách cho phát triển nguồn nhân lực, nhất là nhân lực chất lượng cao cho công nghiệp quốc phòng, an ninh, trong đó, ưu tiên xây dựng, thu hút, đãi ngộ đặc biệt cho đội ngũ cán bộ quản lý, cán bộ khoa học có trình độ cao, các nhóm nghiên cứu mạnh, chuyên sâu, đội ngũ kỹ sư giỏi, chuyên gia đầu ngành về công nghệ, tổ chức quản lý sản xuất quân sự, kỹ thuật viên và thợ bậc cao về kỹ năng chuyên sâu và các bí quyết công nghệ trong công nghiệp quốc phòng, an ninh.
Đồng thời, cần bổ sung 01 chính sách đặc thù, đầu tư cho việc đào tạo, bồi dưỡng trong và ngoài nước cho nhân lực này; đầu tư nâng cao chất lượng các trường Đại học, Học viện, các viện, các trung tâm nghiên cứu ứng dụng về khoa học công nghệ quốc phòng, an ninh. Đặc biệt, cần có cơ chế để tuyển cử thẳng và chính sách ưu đãi cao hơn cho các em học sinh giỏi từ THPT theo học các ngành nghề đào tạo kỹ thuật mũi nhọn cho quốc phòng, an ninh.
16h18: Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Phan Văn Giang phát biểu giải trình, làm rõ một số vấn đề đại biểu Quốc hội nêu
Phát biểu tại phiên thảo luận, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Phan Văn Giang đã tiếp thu ý kiến phát biểu tâm huyết, trách nhiệm góp phần hoàn thiện dự thảo luật; đồng thời làm rõ một số vấn đề đại biểu Quốc hội nêu.
Bộ trưởng Phan Văn Giang cho biết, đối với quy định về giải thích từ ngữ, cơ quan soạn thảo sẽ phối hợp với cơ quan thẩm tra rà soát, sửa đổi, bổ sung đảm bảo thống nhất, chính xác, chi tiết.
Để giải quyết mối quan hệ giữa công nghiệp quốc phòng an ninh với động viên công nghiệp và một số chính sách cho công nghiệp quốc phòng, an ninh và động viên công nghiệp, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng nhấn mạnh, việc định đối tượng động viên công nghiệp là các doanh nghiệp ngoài lực lượng vũ trang như Đại biểu Nguyễn Anh Trí đề cập, trong đó xác định phát triển công nghiệp dân sinh phục vụ cho phát triển kinh tế xã hội là chủ yếu.
Để bảo đảm sản xuất trong công nghiệp động viên công nghiệp cần phải có các quy định về chính sách đối với động viên công nghiệp để chuẩn bị và thực hiện ngay từ thời bình. Do vậy, dự thảo luật cũng đề ra chính sách mở rộng đối tượng phạm vi quy định điều kiện, phương thức, cơ chế để động viên; việc tham gia là trách nhiệm, nghĩa vụ của doanh nghiệp dân sinh đối với nhiệm vụ quốc phòng, đặc biệt khi đất nước có tình huống xảy ra.
Bộ trưởng Bộ Quốc phòng cũng tiếp thu, giải trình ý kiến của đại biểu liên quan đến cơ chế đặc thù của công nghiệp quốc phòng an ninh, chính sách thu hút và trọng dụng nhân tài, chính sách hậu phương quân đội, nguồn lực đảm bảo cho công nghiệp quốc phòng, chính sách về cơ sở quốc phòng nòng cốt, quy hoạch đất quốc phòng, an ninh…
16h33: Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương kết luận nội dung phiên thảo luận
Phát biểu kết luận nội dung phiên thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương cho biết, phiên thảo luận đã có 13 đại biểu Quốc hội phát biểu. Không khí phiên thảo luận sôi nổi, trí tuệ, khách quan, nhiều thông tin từ thực tiễn, thể hiện tinh thần trách nhiệm cao của các đại biểu Quốc hội với dự án Luật…
Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương cho biết, đại biểu Quốc hội đánh giá cao sự chủ động, kịp thời của Chính phủ, Bộ Quốc phòng trong việc tiếp thu ý kiến thẩm tra của cơ quan thẩm tra cũng như kết luận của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, có báo cáo dự kiến tiếp thu, giải trình ý kiến thảo luận tại tổ và qua thảo luận tại hội trường cho thấy các vị đại biểu Quốc hội cơ bản tán thành với sự cần thiết ban hành luật với những cơ sở chính trị, pháp lý và thực tiễn để nhằm thể chế hóa đầy đủ các quan điểm, chủ trương của Đảng, khắc phục những tồn tại, hạn chế, bất cập trong việc thực hiện chính sách, pháp luật có liên quan, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Đồng thời, đại biểu Quốc hội cũng nhất trí với bố cục và nhiều nội dung của dự thảo Luật…
Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương nêu rõ, các đại biểu Quốc hội chủ yếu xem xét, đánh giá và phân tích kỹ kỹ những vấn đề cụ thể, bổ sung nhiều vấn đề, đồng thời đề nghị tiếp tục nghiên cứu để bảo đảm tính thống nhất trong hệ thống pháp luật theo hướng cần bổ sung một điều áp dụng pháp luật để xử lý xung đột giữa Luật này với với các luật khác, vừa thể hiện rõ bảo đảm tính ưu tiên, đột phá, đặc thù nhưng cũng vừa phải bảo đảm sự thống nhất trong hệ thống pháp luật; bổ sung một điều về đối tượng điều chỉnh, giải thích một số từ ngữ chuyên môn cho rõ hơn…
Trên cơ sở các ý kiến đại biểu đã tham gia, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương cho biết, Tổng thư ký Quốc hội sẽ có Báo cáo tổng hợp đầy đủ ý kiến thảo luận để gửi đến các vị đại biểu Quốc hội theo dõi và chuyển tới các cơ quan chuyên môn nghiên cứu, tiếp thu, giải trình.
