TỔNG THUẬT SÁNG 09/01: QUỐC HỘI THẢO LUẬN ĐIỀU CHỈNH KẾ HOẠCH VỐN VAY LẠI NĂM 2022 CỦA CÁC ĐỊA PHƯƠNG
Quốc hội thảo luận tại Hội trường về nội dung tài chính, ngân sách
Tiếp tục Chương trình Kỳ họp bất thường lần thứ 2, Quốc hội khóa XV, sáng ngày 09/01 tại Nhà Quốc hội, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải, Quốc hội tiến hành thảo luận tại Hội trường về điều chỉnh kế hoạch vốn vay lại năm 2022 của các địa phương, bổ sung dự toán chi thường xuyên năm 2021 nguồn vốn viện trợ không hoàn lại của nước ngoài và điều chỉnh dự toán kinh phí chưa sử dụng hết năm 2021 của Tổng cục Thuế và Tổng cục Hải quan; Việc chuyển nguồn kinh phí công tác phòng, chống dịch COVID-19 năm 2021 của các địa phương sang niên độ ngân sách năm 2022.
Cần phân tích rõ nguyên nhân để rút kinh nghiệm
Qua thảo luận, đa số ý kiến nhất trí bổ sung dự toán nguồn viện trợ không hoàn lại của nước ngoài nguồn chi thường xuyên năm 2021; điều chỉnh dự toán kinh phí đảm bảo hoạt động chưa sử dụng hết của năm 2021 của Tổng cục Thuế và Tổng cục Hải quan; điều chỉnh kế hoạch vốn vay năm 2022 của các địa phương; chuyển nguồn kinh phí công tác phòng, chống dịch COVID năm 2021 của các địa phương sang niên độ ngân sách năm 2022 để đáp ứng yêu cầu của thực tiễn, sử dụng hiệu quả ngân sách và đảm bảo các thủ tục để quyết toán ngân sách.
Các đại biểu cũng tham gia và nêu câu hỏi để hoàn thiện dự thảo nghị quyết và đề nghị Chính phủ có giải pháp để khắc phục những bất cập, hạn chế về quản lý viện trợ không hoàn lại, quản lý chi đầu tư và quản lý vốn vay.
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải điều hành phiên thảo luận.
Liên quan đến việc điều chỉnh kế hoạch vốn vay lại năm 2022 của các địa phương, đại biểu Phạm Văn Hòa (Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Tháp) đề nghị Chính phủ quan tâm nghiên cứu nguyên nhân có những địa phương vay dư vốn, phải trả lại, còn có những địa phương vay thiếu vốn. Đại biểu cho rằng, cần phân tích nguyên nhân lập dự toán không chuẩn, để có thể rút kinh nghiệm, đưa ra giải pháp khả thi, hữu hiệu cho tình trạng đầu tư cho vay, vay lại, trả lại vốn của các địa phương.
Đại biểu Tạ Văn Hạ (Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Nam) đặt câu hỏi với Bộ trưởng Bộ Tài chính việc điều chuyển nguồn chi thường xuyên để thực hiện chi đầu tư phát triển nhưng các dự án của Bộ Tài chính không có trong danh mục đầu tư công trung hạn mà phải sử dụng nguồn chi thường xuyên cho chi đầu tư phát triển.
Bên cạnh đó, đại biểu Tạ Văn Hạ cũng lo ngại về việc điều chuyển vốn vay của năm 2022 của các địa phương triển khai chậm, có địa phương như Bắc Kạn đề nghị từ tháng 4/2022; Phú Thọ đề nghị từ tháng 7/2022 nhưng công tác tổng hợp rất chậm. Đặc biệt, công tác chuyển nguồn kinh phí phòng, chống Covid-19 cũng rất chậm; công tác lập kế hoạch của các địa phương nơi thừa, nơi thiếu… cho thấy công tác lập, thẩm định chưa có chất lượng cao, chưa sát với thực tiễn.
Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga (Đoàn ĐBQH tỉnh Hải Dương) đề nghị Quốc hội xem xét lại quy định về thời hạn giải ngân số vốn vay lại được điều chỉnh của các địa phương năm 2022, đề nghị quy định rõ thời hạn giải ngân, nếu được điều chỉnh trong nghị quyết để Chính phủ và các địa phương thực hiện…
Bị động trong việc lập dự toán
Giải trình ý kiến của các đại biểu Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết, về vấn đề bổ sung vốn viện trợ nước ngoài chưa có trong dự toán, đây là những khoản viện trợ không có dự toán trước, do các tổ chức nước ngoài tài trợ khi có những vấn đề nổi lên, thường là bất thường và nhỏ lẻ. Vì vậy, chúng ta bị động trong việc lập dự toán, mà phải căn cứ trên báo cáo của các bộ, ngành để thực hiện lập dự toán.
Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc giải trình ý kiến của các Đại biểu.
Theo Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc, trong năm 2021, 2022 vừa qua, nguồn này chủ yếu là tài trợ, ủng hộ cho việc phòng, chống dịch bệnh Covid-19. Khi đó, tình hình hết sức cấp bách, đòi hỏi phải có phản ứng nhanh chóng, kịp thời, nên vì lợi ích nhân dân, để đảm bảo quyền lợi, sức khỏe, tính mạng của nhân dân, có lúc đã phải thực hiện từ trước, để sau đó hoàn thiện thủ tục sau, đáp ứng yêu cầu thực tế.
Về vấn đề điều chỉnh dự toán, Bộ trưởng cho biết nếu đưa sang năm 2023 thì sẽ ảnh hưởng bội chi. Vừa qua, có một số tỉnh triển khai không hết nguồn vốn, phải trả lại, một số tỉnh thiếu, cần thêm nguồn vốn. Bộ Tài chính đã tổng hợp dữ liệu từ các tỉnh để đề xuất có sự điều chỉnh phù hợp, trình Quốc hội xem xét, quyết định, đảm bảo sự phát triển cân bằng, bền vững của các tỉnh, địa phương trên cả nước.
Trả lời câu hỏi về việc phân bổ dự toán là có sự ưu ái đối với ngành hải quan, ngành thuế hay không, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết, chế độ đặc thù của các bộ, ban ngành sẽ thay đổi theo chính sách tiền lương mới, nên việc điều chỉnh dự toán kinh phí chưa sử dụng hết năm 2021 của Tổng cục Thuế và Tổng cục Hải quan không phải là sự thiên vị.
Bộ trưởng nêu rõ, Bộ chú trọng đảm bảo cơ sở vật chất để hiện đại hóa cơ sở vật chất, đảm bảo ngành thuế, ngành hải quan; với những cơ sở vật chất thừa, không sử dụng đến, hai ngành này sẽ trả về địa phương để bố trí cho các cơ quan hành chính của địa phương.
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải kết luận nội dung phiên thảo luận.
Tăng cường kỷ luật, kỷ cương trong quản lý ngân sách nhà nước
Kết luận phiên thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết, trong phiên thảo luận đã có 3 đại biểu phát biểu. Các đại biểu cũng tham gia và nêu câu hỏi để hoàn thiện dự thảo nghị quyết và đề nghị Chính phủ có giải pháp để khắc phục những bất cập, hạn chế về quản lý viện trợ không hoàn lại, quản lý chi đầu tư và quản lý vốn vay. Bộ trưởng Bộ Tài chính cũng đã có giải trình, ngoài những nguyên nhân khách quan, còn có những tồn tại chủ quan trong điều hành và quản lý ngân sách.
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết, Ủy ban Thường vụ cũng thấy trong cố gắng của ngành tài chính có một phần do thay đổi về biên chế, tổ chức bộ máy nên chi thường xuyên giảm xuống, không phải bố trí chi thường xuyên quá nhiều. Ngành thuế vừa qua đã cố gắng sắp xếp, tổ chức lại bộ máy, giảm được biên chế nên chi thường xuyên mới có điều kiện để chuyển sang chi đầu tư, đây là một hướng tương đối tốt, cần được khuyến khích.
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cũng đề nghị Chính phủ nghiêm túc rút kinh nghiệm để tăng cường kỷ luật, kỷ cương trong quản lý ngân sách nhà nước, nhất là các lĩnh vực thuộc về quản lý đối với các cơ chế đặc thù, quản lý các nguồn vốn vay và viện trợ để đảm bảo các quy định về quản lý ngân sách về chuyển nguồn.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ chỉ đạo cơ quan thẩm tra phối hợp chặt chẽ với cơ quan soạn thảo và các cơ quan liên quan nghiên cứu các ý kiến phát biểu tại hội trường và các ý kiến thảo luận tại tổ để tiếp thu, hoàn chỉnh dự thảo nghị quyết trình Quốc hội xem xét thông qua./.