Nguyên Chủ tịch Quốc hội khóa XIII Nguyễn Sinh Hùng đánh trống khai mạc IPU- 132 Ảnh: Đình Nam
Hội nghị này diễn ra trong bối cảnh Quốc hội Việt Nam đã tổ chức thành công Đại hội đồng IPU- 132 vào năm 2015 với việc thông qua Tuyên bố Hà Nội “Các Mục tiêu Phát triển bền vững: Biến lời nói thành hành động” vào tháng 3/2015. Những vấn đề then chốt của Tuyên bố Hà Nội đã được phản ánh trong các văn kiện quan trọng của Hội nghị Thượng đỉnh các Chủ tịch Quốc hội trên thế giới lần thứ 4 vào tháng 9/2015.
Trong năm 2016, IPU đã phối hợp với các Nghị viện thành viên tổ chức một số hội thảo chuyên đề triển khai việc thực hiện các Mục tiêu phát triển bền vững (SDGs) như Hội thảo khu vực về Nghị viện và việc thực hiện các SDGs tại Bucharest, Rumani (18- 19/4/2016), Hội thảo liên khu vực về tăng cường năng lực nghị viện và thúc đẩy thực hiện các SDGs tại Bắc Kinh, Trung Quốc (18- 20/9/2016), Hội thảo khu vực Mỹ La tinh và Caribe về vai trò của các Nghị viện trong việc đạt được các SDGs đồng thời giảm bất bình đẳng giữa các quốc gia và trong một quốc gia tại Panama (1- 2/12/2016) và dự kiến tổ chức Hội thảo khu vực Trung và Đông Âu, Trung Á về Nghị viện và việc thực hiện các SDGs tại Budapest, Hungary (23-24/2/2017). IPU cũng phối hợp với Liên Hợp Quốc tổ chức Hội nghị Nghị viện hàng năm trong khuôn khổ Hội nghị Biến đổi khí hậu.
Việt Nam được đánh giá là một trong những quốc gia bị ảnh hưởng nặng nề nhất của biến đổi khí hậu, trong đó đồng bằng sông Cửu Long là một trong ba đồng bằng trên thế giới dễ bị tổn thương do nước biển dâng. Theo các kịch bản biến đổi khí hậu, vào cuối thế kỷ XXI, sẽ có khoảng 40% diện tích đồng bằng sông Cửu Long, 11% diện tích đồng bằng sông Hồng và 3% diện tích của các tỉnh khác thuộc vùng ven biển sẽ bị ngập, trong đó, thành phố Hồ Chí Minh sẽ bị ngập trên 20% diện tích; khoảng 10 - 12% dân số nước ta bị ảnh hưởng trực tiếp và tổn thất khoảng 10% GDP. Tác động của biến đổi khí hậu đối với Việt Nam là rất nghiêm trọng, là nguy cơ hiện hữu cho mục tiêu xoá đói giảm nghèo, cho việc thực hiện các mục tiêu thiên niên kỷ và sự phát triển bền vững của đất nước.
Trước tình hình đó, trong những năm qua, Nhà nước ta luôn coi biến đổi khí hậu là vấn đề sống còn đối với quốc gia và chỉ đạo các cấp, ngành, địa phương tích cực, chủ động ứng phó đối với vấn đề này, đạt nhiều kết quả quan trọng. Việt Nam đã sớm tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu (Công ước khí hậu), Nghị định thư Kyoto. Đặc biệt, ngày 22/4/2016, Việt Nam đã cùng 175 quốc gia trên thế giới ký Thỏa thuận Paris tại New York (Mỹ) và phê chuẩn cam kết quan trọng này vào cuối tháng 10/2016. Cùng với Thỏa thuận Paris, Việt Nam đã tích cực triển khai nhiều hoạt động, trong đó có việc xây dựng Kế hoạch hành động để thực hiện Chương trình nghị sự 2030 vì sự phát triển bền vững.
Lễ mít tinh chào mừng thành công Đại hội đồng IPU- 132
Với tinh thần đó, Hội nghị chuyên đề về “Ứng phó với biến đổi khí hậu- hành động của các nhà lập pháp nhằm thực hiện các Mục tiêu phát triển bền vững” do IPU và Quốc hội Việt Nam phối hợp tổ chức là diễn đàn để các nghị viện, nghị sĩ trong khu vực châu Á- Thái Bình Dương, các nhà tài trợ, các tổ chức quốc tế chia sẻ kinh nghiệm, thúc đẩy hợp tác trong quá trình thực hiện Công ước khung của Liên Hợp quốc về Biến đổi khí hậu; thể hiện trách nhiệm của Việt Nam trong các hoạt động của IPU, nhất là trong bối cảnh Quốc hội Việt Nam vừa được bầu làm thành viên Ban Chấp hành IPU (2016-2019).
Đây là Hội nghị quan trọng thu hút sự quan tâm của đông đảo đại diện các nước thành viên IPU khu vực châu Á- Thái Bình Dương, góp phần nâng cao vai trò, vị thế của Quốc hội Việt Nam trên trường quốc tế cũng như nâng cao nhận thức của các cấp, ngành, địa phương và toàn dân về biến đổi khí hậu cùng nguy cơ tác động của nó đối với mọi mặt đời sống kinh tế - xã hội.
Hội nghị sẽ giới thiệu tổng quan về các Mục tiêu phát triển bền vững và các tiêu chuẩn đánh giá tiến bộ của khu vực trong việc thực hiện các mục tiêu này, tập trung vào các SDGs 3 và 5 nhằm thúc đẩy nghị viện các nước trong khu vực cam kết và hành động mạnh mẽ hơn trong việc tăng cường bình đẳng giới; bảo vệ sức khỏe, đảm bảo an sinh, phúc lợi cho tất cả mọi người. Đây được coi là những nhân tố quan trọng quyết định tới sự phát triển con người, ảnh hưởng tới các chính sách phát triển bền vững mà Ipu đang rất chú trọng trong bối cảnh khu vực châu Á- Thái Bình Dương hiện đang đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức trong việc thực hiện các SDGs.
Mục đích của Hội nghị là tạo điều kiện cho các nghị viện, nghị sỹ trong khu vực, các nhà tài trợ, các tổ chức quốc tế trao đổi thông tin, chia sẻ kinh nghiệm trong hoạt động lập pháp và giám sát nhằm thực hiện các SDGs với trọng tâm là SDG số 13 về biến đổi khí hậu. Ngoài ra, các đại biểu cũng thảo luận về các biện pháp thực hiện SDG 3 về bình đẳng giới và 5 về bảo vệ sức khỏe.
Kết quả của Hội nghị sẽ là một Tuyên bố Hội nghị để trình Đại Hội đồng IPU và Đại Hội đồng Liên Hợp Quốc. Đây là văn bản quan trọng đề cập những kiến nghị của các nước trong khu vực liên quan đến ứng phó với biến đối khí hậu, góp phần đề cao vị thế và uy tín của Quốc hội Việt Nam và để lại dấu ấn với bạn bè quốc tế.
Hội nghị cũng nhằm mục đích tranh thủ sự ủng hộ và hỗ trợ của các nước phát triển, các tổ chức tài chính quốc tế đối với các nước đang phát triển trong khu vực, trong đó có Việt Nam nhằm ứng phó với biến đổi khí hậu và nước biển dâng; Phát huy vai trò của các tổ chức quốc tế toàn cầu như Liên hợp Quốc, IPU và sự phối hợp giữa các thể chế này nhằm góp phần giải quyết những vấn đề của biến đổi khí hậu đặt ra; Tạo sự quan tâm, nâng cao nhận thức và trách nhiệm của xã hội, các tổ chức, cá nhân và cộng đồng về biến đổi khí hậu và tác động của nó đến mọi mặt của đời sống kinh tế- xã hội; Thể hiện trách nhiệm thành viên của IPU và Việt Nam với vai trò là Ủy viên Ban Chấp hành, góp phần nâng cao tiếng nói và vị thế của Quốc hội Việt Nam trong các hoạt động của IPU.
Tại Hội nghị, các đại biểu sẽ tập trung thảo luận, trao đổi về các SDGs và tiêu chuẩn đánh giá tiến bộ của khu vực trong việc thực hiện các mục tiêu này; vai trò của Nghị viện trong việc hỗ trợ thực hiện các SDGs ở cấp quốc gia và cấp khu vực, tập trung vào SDG 3 về bình đẳng giới và 5 về bảo vệ sức khỏe, đảm bảo an sinh, phúc lợi cho tất cả mọi người
Các đại biểu tham dự cũng sẽ chia sẻ kinh nghiệm của Việt Nam và Nghị viện các nước thành viên trong khu vực về những khó khăn, thách thức, cơ hội và tác động của biến đổi khí hậu; việc thực hiện các chương trình, kế hoạch ứng phó với biến đổi khí hậu; huy động nguồn lực của các nước phát triển, các tổ chức tài chính quốc tế như WB, ADB, IMF hỗ trợ các nước đang phát triển, các nước nghèo và sự tham gia của cộng đồng trong ứng phó với vấn đề này.
Bên cạnh đó, Hội nghị sẽ thảo luận về các cam kết quốc tế, vai trò của Nghị viện và những yêu cầu cấp bách đặt ra đối với các cơ quan lập pháp trong việc xây dựng, đổi mới chính sách pháp luật nhằm ứng phó với biến đổi khí hậu.
+ Tại Hội nghị này, Chủ tịch và Tổng Thư ký IPU sẽ tổ chức Lễ công bố Bộ tiêu chí tự đánh giá việc thực hiện các SDGs dành cho các Nghị viện do IPU/UNDP xây dựng.