MỘT SỐ VẤN ĐỀ LỚN TRONG GIẢI TRÌNH, TIẾP THU, CHỈNH LÝ DỰ THẢO LUẬT SỬA ĐỔI, BỔ SUNG MỘT SỐ ĐIỀU LUẬT TẦN SỐ VÔ TUYẾN ĐIỆN XIN Ý KIẾN ĐBQH CHUYÊN TRÁCH

07/09/2022

Tiếp tục chương trình Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách, chiều 07/9, tại Nhà Quốc hội, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải, các đại biểu nghe Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội Lê Quang Huy trình bày Báo cáo tóm tắt một số vấn đề lớn về việc giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tần số vô tuyến điện.

UBTVQH đề nghị Chính phủ giải trình thuyết phục về việc chưa thực hiện được đấu giá quyền sử dụng tần số vô tuyến điện

Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến đối với dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của luật tần số vô tuyến điện

Chủ nhiệm Uỷ ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường

Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội Lê Quang Huy cho biết so với dự thảo Luật trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 3, dự thảo Luật sau khi tiếp thu, chỉnh lý đã bổ sung thêm 02 điều; sửa đổi, bổ sung thêm 04 điều; đồng thời sửa đổi, bổ sung khoản 1 Điều 64 Luật Xử lý vi phạm hành chính và Phụ lục 4 Luật Đầu tư để bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ của hệ thống pháp luật.

Để tiếp tục hoàn thiện dự thảo Luật, tại hội nghị lần này, Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường tiếp tục xin ý kiến đại biểu Quốc hội về các vấn đề lớn gồm quy định giới hạn tổng độ rộng băng tần thông tin di động một doanh nghiệp được cấp phép sử dụng; về phương thức cấp phép; về cấp lại giấy phép sử dụng băng tần; về sử dụng tần số vô tuyến điện được phân bổ riêng phục vụ quốc phòng, an ninh để kết hợp phát triển kinh tế.

Một là về quy định giới hạn tổng độ rộng băng tần thông tin di động một doanh nghiệp được cấp phép sử dụng (khoản 3 Điều 1 dự thảo Luật). Có ý kiến đề nghị cân nhắc quy định này, làm rõ việc giới hạn có làm giảm sức cạnh tranh của doanh nghiệp trên thị trường, gây ảnh hưởng đến doanh nghiệp, quyền lợi của người dân trong việc lựa chọn doanh nghiệp cung cấp dịch vụ và sử dụng dịch vụ mạng thông tin di động hay không. Có ý kiến đề nghị bổ sung, làm rõ nguyên tắc, yêu cầu, điều kiện để xác định hạn mức sử dụng băng tần nhằm bảo đảm phù hợp với Hiến pháp 2013 và Luật Cạnh tranh về quyền tự do kinh doanh, quyền tự do cạnh tranh của doanh nghiệp.

Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường cho biết, băng tần dành cho thông tin di động là hữu hạn. Nếu không giới hạn tổng độ rộng băng tần thông tin di động mà một doanh nghiệp được sử dụng thì với phương thức cấp phép thông qua đấu giá và cho phép chuyển nhượng có thể dẫn đến tình trạng doanh nghiệp có tiềm lực kinh tế mạnh sẽ thâu tóm lượng lớn tần số, các doanh nghiệp khác bị ảnh hưởng, có thể dẫn đến tình trạng độc quyền, làm giảm, thậm chí triệt tiêu tính cạnh tranh của thị trường.

Quy định giới hạn tổng độ rộng băng tần thông tin di động được cấp phép áp dụng với mọi doanh nghiệp. Do đó, không gây bất bình đẳng đối với một doanh nghiệp cụ thể nào, không làm giảm sức cạnh tranh của thị trường và cũng không ảnh hưởng đến quyền lợi của người dân khi lựa chọn doanh nghiệp cung cấp dịch vụ, không cản trở quyền tự do kinh doanh và cạnh tranh của doanh nghiệp, không trái với khoản 2 Điều 14 và Điều 33 Hiến pháp năm 2013, Luật Cạnh tranh.

Theo kinh nghiệm của 22 quốc gia thuộc Tổ chức hợp tác và phát triển kinh tế (OECD), có 19/22 quốc gia (chiếm 86%) quy định giới hạn băng tần thông tin di động một doanh nghiệp được cấp. Vì vậy, đề nghị cho giữ quy định này như dự thảo Luật.

Hai là về phương thức cấp phép (khoản 5, 6, 7, 8 Điều 1 dự thảo Luật). có ý kiến đề nghị cân nhắc thận trọng để đưa ra được phương thức cấp phép phù hợp trong 5 năm tới hoặc lâu hơn sao cho phù hợp với thực tiễn; có ý kiến đề nghị chỉ đấu giá, không thi tuyển; nhiều ý kiến đề nghị quy định tiêu chí, điều kiện cấp giấy phép sử dụng tần số vô tuyến điện cho từng phương thức.

Dự thảo Luật tiếp tục kế thừa và giữ cả 3 phương thức cấp phép như Luật Tần số vô tuyến điện năm 2009, trong đó bổ sung quy định cụ thể về loại băng tần, kênh tần số được đấu giá, thi tuyển và cấp trực tiếp; điều kiện tham gia đấu giá, thi tuyển quyền sử dụng tần số vô tuyến điện để bảo đảm tính linh hoạt, phù hợp với từng hoàn cảnh, điều kiện cụ thể khi triển khai áp dụng.

Trong dự thảo Luật, phương thức cấp phép thông qua đấu giá đã được chú trọng hơn. Các phương thức cấp phép không thông qua đấu giá (thi tuyển, cấp trực tiếp) vẫn cần thiết phải duy trì, khi Nhà nước cần tác động trực tiếp vào thị trường như: tạo ra các doanh nghiệp mới để thúc đẩy cạnh tranh hoặc phủ sóng công nghệ mới trên diện rộng trong một khoảng thời gian nhất định hoặc trong trường hợp đặc biệt.  Đồng thời, tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội, các nội dung về phương thức, điều kiện cấp phép thông qua đấu giá, thi tuyển, cấp trực tiếp đã được thể hiện tại các khoản 5, 6, 7, 8 Điều 1 dự thảo Luật.

Ba là, về cấp lại giấy phép sử dụng băng tần (khoản 10 Điều 1 dự thảo Luật). Một số ý kiến đề nghị làm rõ tại sao có quy định các mốc thời gian doanh nghiệp phải nộp đề nghị cấp lại là 03 năm và 06 tháng; có thể nâng từ 03 năm lên thành 05 năm để tạo điều kiện cho doanh nghiệp chủ động phương án kinh doanh không; có ý kiến đề nghị xem xét thời hạn cấp lại để tránh tình trạng giấy phép hết hạn rồi nhưng thủ tục cấp lại vẫn chưa kịp. Một số ý kiến đề nghị thể hiện lại quy định về cấp lại giấy phép cho rõ ràng. Một số ý kiến đề nghị giao Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông quy định tiêu chí cụ thể xác định tính hiệu quả sử dụng băng tần, kênh tần được cấp lại.

Dự thảo Luật đã tiếp thu các ý kiến của đại biểu Quốc hội để quy định rõ việc cấp lại giấy phép sử dụng băng tần và các điều kiện để cấp lại giấy phép sử dụng băng tần. Đồng thời quy định rõ trách nhiệm của Bộ Thông tin và Truyền thông phải thông báo quy hoạch băng tần chậm nhất 03 năm trước ngày giấy phép sử dụng băng tần hết hiệu lực; sửa đổi quy định mốc thời gian doanh nghiệp phải nộp đề nghị cấp lại là 03 năm và 06 tháng tại khoản 10 Điều 1.

Bốn là về sử dụng tần số vô tuyến điện được phân bổ riêng phục vụ quốc phòng, an ninh để kết hợp phát triển kinh tế (điểm c khoản 17 Điều 1 dự thảo Luật). Thảo luận về nội dung này tại Kỳ họp thứ 3, Quốc hội khóa XV, có một số ý kiến tán thành sử dụng tần số vô tuyến điện được phân bổ riêng phục vụ quốc phòng, an ninh để kết hợp phát triển kinh tế trên cơ sở đánh giá từ thực tiễn cần bảo đảm quốc phòng, an ninh và cho rằng nếu sử dụng các mạng kinh tế hiện có thì không đáp ứng được các yêu cầu về thiết bị, bảo mật và triển khai nhiệm vụ. Nhiều ý kiến đề nghị chưa quy định việc sử dụng tần số vô tuyến điện được phân bổ riêng phục vụ quốc phòng, an ninh để kết hợp phát triển kinh tế. Cũng có ý kiến đề nghị nghiên cứu, cân nhắc kỹ lưỡng thêm về chính sách này vì đây là nội dung lớn của dự án Luật và bởi một số lý do ảnh hưởng đến bảo mật, cạnh tranh, bình đẳng, vấn đề quản lý giám sát của các cơ quan nhà nước, bảo đảm tính khả thi của Luật trong thực tiễn.

Về vấn đề này, Thường trực Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường phối hợp với cơ quan soạn thảo đã nghiên cứu và thống nhất đề xuất 02 phương án xin ý kiến địa biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách.

Phương án 1, bổ sung điểm d khoản 4 Điều 18 của Luật Tần số vô tuyến điện, cụ thể: “d) Băng tần, kênh tần số quy định tại điểm a, điểm b khoản 2 Điều này khi cấp cho doanh nghiệp quốc phòng, an ninh với thời hạn không quá 03 năm để phát triển kinh tế kết hợp với quốc phòng, an ninh theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ trên cơ sở đề nghị của Bộ Quốc phòng, Bộ Công an trong trường hợp đặc biệt. Sau khi giấy phép hết thời hạn, Bộ Quốc phòng, Bộ Công an tổ chức đánh giá hiệu quả của việc sử dụng băng tần, kênh tần số đã cấp để đề xuất Thủ tướng Chính phủ quyết định dừng sử dụng hoặc cho phép doanh nghiệp tiếp tục sử dụng với thời hạn tối đa không quá 12 năm.”.

Phương án 2: Theo Tờ trình số 162/TTr-CP ngày 07/5/2022 của Chính phủ tại Kỳ họp thứ 3, Quốc hội khóa XV (bổ sung khoản 4 Điều 45), cụ thể: “Trường hợp đặc biệt, doanh nghiệp quốc phòng, an ninh cần sử dụng tần số vô tuyến điện được phân bổ riêng phục vụ quốc phòng, an ninh để kết hợp phát triển kinh tế phải có phương án sử dụng băng tần báo cáo Bộ Quốc phòng, Bộ Công an xem xét, trình Thủ tướng Chính phủ quyết định theo nguyên tắc phương án sử dụng kết hợp không làm ảnh hưởng đến việc đảm bảo quốc phòng, an ninh và sự cạnh tranh lành mạnh trong hoạt động viễn thông.”

Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội Lê Quang Huy cho biết thêm, ngoài những nội dung nêu trên, Thường trực Ủy ban đã nghiên cứu tiếp thu ý kiến các vị đại biểu Quốc hội, rà soát, chỉnh lý cả về nội dung, kỹ thuật văn bản để hoàn thiện dự thảo Luật.

Bảo Yến - Phạm Thắng