Toàn cảnh Phiên họp
Báo cáo tại Phiên họp, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long nêu rõ, thời gian qua, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã quan tâm, chỉ đạo quyết liệt công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế, triển khai thi hành Hiến pháp, luật, pháp lệnh; Bộ Tư pháp phối hợp chặt chẽ với Văn phòng Chính phủ thường xuyên theo dõi, đôn đốc tình hình thực hiện. Công tác xây dựng pháp luật đã gắn kết hơn với công tác thi hành pháp luật, cải cách thủ tục hành chính. Những kết quả đạt được đã góp phần tích cực vào việc thể chế hóa các chủ trương, đường lối của Đảng, cụ thể hóa các quy định, đưa luật nhanh chóng đi vào cuộc sống. Tuy nhiên, bên cạnh đó vẫn còn một số hạn chế, bất cập.
Bộ trưởng Nguyễn Thành Long nhấn mạnh, để nâng cao hơn nữa chất lượng công tác xây dựng và thi hành pháp luật, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ sẽ tiếp tục quan tâm, chỉ đạo sát sao công tác xây dựng pháp luật. Trong đó tập trung thực hiện 09 nhiệm vụ, 07 giải pháp cơ bản,…
Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long báo cáo tại Phiên họp
Triển khai thi hành Hiến pháp là nhiệm vụ trọng tâm, thường xuyên
Chính phủ xác định rõ 09 nhiệm vụ liên quan đến công tác xây dựng pháp luật, thi hành pháp luật, công tác phối hợp, cụ thể:
Về xây dựng pháp luật: Tiếp tục xác định triển khai thi hành Hiến pháp là nhiệm vụ trọng tâm, thường xuyên; chú trọng hơn nữa việc xây dựng, ban hành các luật để cụ thể hóa đầy đủ, chính xác các quy định của Hiến pháp, thể chế hóa đầy đủ, kịp thời các chủ trương, chính sách của Đảng, nhất là Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ XIII; tiếp tục đổi mới và nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền, phổ biến nội dung của luật, pháp lệnh, nghị quyết mới được ban hành; gắn kết chặt chẽ giữa xây dựng và tổ chức thi hành pháp luật.
Tập trung nghiên cứu, rà soát để kiến nghị sửa đổi, bổ sung hoặc nghiên cứu, đề xuất xây dựng mới các văn bản quy phạm pháp luật được giao tại Quyết định số 2114/QĐ-TTg ngày 16/12/2021 của Thủ tướng Chính phủ ban hành Kế hoạch thực hiện Kết luận số 19-KL/TW ngày 14/10/2021 của Bộ Chính trị và Đề án định hướng Chương trình xây dựng pháp luật nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV.
Ưu tiên nghiên cứu xây dựng, trình các dự án luật, pháp lệnh thuộc Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2022 và 2023, nhất là các dự án về xây dựng và hoàn thiện thể chế Nhà nước pháp quyền XHCN, hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, tạo môi trường thuận lợi cho đầu tư, kinh doanh và tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc cho hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp, nhất là trong bối cảnh đại dịch COVID-19 tiếp tục diễn biến phức tạp.
Tiếp tục nghiên cứu xây dựng, ban hành 51 văn bản quy định chi tiết (gồm 11 văn bản nợ ban hành các luật, nghị quyết đã có hiệu lực và 40 văn bản quy định chi tiết các luật, nghị quyết hoặc nội dung được giao quy định chi tiết sẽ có hiệu lực trong thời gian tới).
Nghiên cứu sửa đổi bổ sung Nghị định số 55/2011/NĐ-CP nhằm kịp thời tháo gỡ một số khó khăn, vướng mắc trong thực tiễn thời gian qua, tiếp tục hoàn thiện khuôn khổ pháp lý về vị trí, chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, tổ chức bộ máy của tổ chức pháp chế, tiêu chuẩn người làm công tác pháp chế đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ của công tác pháp chế, yêu cầu của thực tiễn công tác xây dựng, hoàn thiện pháp luật gắn với tổ chức thi hành pháp luật.
Tổ chức thi hành kịp thời, hiệu quả luật, pháp lệnh
Về thi hành pháp luật: Tổ chức thi hành kịp thời, hiệu quả luật, pháp lệnh; tăng cường công tác giám sát, theo dõi tình hình thi hành pháp luật, công tác kiểm tra, thanh tra để phát hiện các sai phạm của cơ quan, tổ chức, cá nhân; kịp thời phát hiện các vướng mắc, khó khăn, hạn chế trong các đạo luật, để kiến nghị sửa đổi, bổ sung. Đồng thời, tiếp tục đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác phổ biến giáo dục pháp luật (PBGDPL) hướng tới mục tiêu chuyển đổi số trong giai đoạn tiếp theo nhằm bảo đảm cung cấp kịp thời, thuận lợi tới người dân. Phát huy vai trò, chức năng, nhiệm vụ của Hội đồng và các thành viên Hội đồng phối hợp PBGDPL các cấp trong chỉ đạo, tổ chức triển khai các hoạt động PBGDPL các luật, pháp lệnh, nghị quyết mới được ban hành; kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc và đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả công tác PBGDPL; đẩy mạnh các hoạt động truyền thông dự thảo chính sách đối với dự thảo các luật, pháp lệnh, nghị quyết đang được Quốc hội xem xét và sắp được thông qua.
Về công tác phối hợp: Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác phối hợp, sử dụng văn bản điện tử thay cho văn bản giấy; trao đổi thông tin qua môi trường mạng giữa cơ quan chủ trì và cơ quan phối hợp để giảm thiểu các chi phí, thủ tục không cần thiết, giảm thời gian lưu chuyển hồ sơ, giấy tờ. Bên cạnh đó, đẩy mạnh xây dựng, tích hợp và chia sẻ cơ sở dữ liệu pháp luật giữa các cơ quan, nhằm tạo thuận lợi trong việc tra cứu, sử dụng thông tin hiệu quả.
Tăng cường kỷ luật, kỷ cương hành chính, bảo đảm thực hiện đúng tiến độ, chương trình được đề ra
Liên quan đến nhóm giải pháp, Bộ trưởng Lê Thành Long cho biết, thời gian tới để đẩy mạnh công tác triển khai thi hành Hiến pháp, luật, pháp lệnh và ban hành văn bản quy định chi tiết, Chính phủ, các bộ cần thực hiện nghiêm các giải pháp đã được nêu tại Chỉ thị số 43/CT-TTG ngày 11/12/2020 của Thủ tướng Chính phủ về nâng cao chất lượng công tác xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật và tăng cường hiệu quả thi hành pháp luật, trong đó tập trung nguồn lực thực hiện tốt 07 giải pháp cụ thể sau:
Một là, các Bộ trưởng trực tiếp lãnh đạo và chịu trách nhiệm về công tác xây dựng thể chế, pháp luật của bộ, cơ quan ngang bộ; trực tiếp chỉ đạo việc xây dựng các dự án, dự thảo văn bản quy phạm pháp luật thuộc lĩnh vực phụ trách trình cơ quan có thẩm quyền hoặc ban hành theo thẩm quyền; chịu trách nhiệm cá nhân trước Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ về tiến độ cũng như chất lượng các dự án, dự thảo văn bản quy phạm pháp luật.
Hai là, thường xuyên chỉ đạo việc rà soát, đánh giá, tổng kết việc tổ chức thi hành pháp luật, nhằm phát hiện những khó khăn, vướng mắc, gây khó khăn, cản trợ hoạt động đầu tư, kinh doanh của doanh nghiệp cũng như đời sống của Nhân dân, các vấn đề mới phát sinh cần điều chỉnh để kịp thời sửa đổi, bổ sung hoặc đề xuất cơ quan có thẩm quyền sửa đổi để phù hợp với tình hình thực tiễn.
Ba là, thực hiện đúng quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật; tăng cường kỷ luật, kỷ cương hành chính, bảo đảm thực hiện đúng tiến độ, chương trình được đề ra, nhất là các dự án luật, pháp lệnh, dự thảo nghị quyết trong chương trình của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội; tổ chức các cuộc hội thảo, tọa đàm, tham vấn ý kiến, nhất là ý kiến của các chuyên gia, nhà khoa học, người làm công tác thực tiễn, đối tượng chịu tác động; phối hợp chặt chẽ với các cơ quan của Đảng, Quốc hội và các cơ quan liên quan khác; tăng cường sự phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức thành viên của Mặt trận, chủ động truyền thông các dự kiến chính sách, tạo sự đồng thuận của xã hội trong xây dựng chính sách, ban hành văn bản quy phạm pháp luật theo Đề án “Tổ chức truyền thông chính sách có tác động lớn đến xã hội trong quá trình xây dựng văn bản quy phạm pháp luật giai đoạn 2022-2027” đã trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 407/QĐ-TTg ngày 30/3/2022.
Bốn là, Bộ trưởng Bộ Tư pháp chịu trách nhiệm theo dõi, đôn đốc công tác xây dựng thể chế, pháp luật ở các bộ, cơ quan ngang bộ; chủ trì, phối hợp với Văn phòng Chính phủ hằng tháng có báo cáo gửi Chính phủ tại phiên họp thường kỳ về tiến độ, chất lượng chuẩn bị các dự án, dự thảo văn bản quy phạm pháp luật, nhất là các dự án thuộc Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội; thống kê các dự án, dự thảo chậm tiến độ, không thực hiện đầy đủ quy trình, thủ tục, chất lượng kém và đề xuất biện pháp xử lý. Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ để xẩy ra tình trạng nói trên phải kiểm điểm trách nhiệm trước Chính phủ.
Năm là, trong công tác PBGDPL, tiếp tục quán triệt đầy đủ, tổ chức thực hiện nghiêm túc Kết luận số 80-KL/TW ngày 20/6/2020 của Ban Bí thư về việc tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 32-CT/TW ngày 09/12/2003 của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng trong công tác PBGDPL, nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của cán bộ, Nhân dân; Quyết định số 1521/QĐ-TTg ngày 06/10/2020 của Thủ tướng Chính phủ ban hành Kế hoạch thực hiện Kết luận số 80-KL/TW, nhất là trách nhiệm được giao trong công tác PBGDPL, hòa giải cơ sở, tổ chức thi hành pháp luật; khẩn trương nghiên cứu xây dựng phần mềm phục vụ công tác quản lý nhà nước đối với hoạt động PBGDPL.
Sáu là, trong công tác kiểm tra, rà soát, pháp điển văn bản quy phạm pháp luật, đề cao tính chịu trách nhiệm của người đứng đầu các bộ và chính quyền địa phương đối với việc ban hành và tổ chức thực hiện văn bản quy phạm pháp luật, gắn kết hoạt động kiểm tra, rà soát, pháp điển văn bản quy phạm pháp luật với xây dựng và theo dõi thi hành pháp luật để nâng cao chất lượng, hiệu lực, hiệu quả của hệ thống pháp luật. Thực hiện nghiêm túc việc xem xét, xử lý trách nhiệm đối với cá nhân, tập thể liên quan trong việc ban hành văn bản trái pháp luật theo quy định; thực hiện tốt nhiệm vụ rà soát hệ thống pháp luật, đề xuất sửa đổi, hoàn thiện văn bản quy phạm pháp luật thuộc các lĩnh vực quản lý nhà nước theo chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ.
Thực hiện đúng quy định về thẩm quyền, trách nhiệm trong công tác kiểm tra, rà soát, xử lý văn bản quy phạm pháp luật; tăng cường cơ chế, phương thức tiếp nhận, xử lý các thông tin báo chí, dư luận xã hội, người dân, doanh nghiệp phản ánh về văn bản quy phạm pháp luật trái pháp luật, mâu thuẫn, chồng chéo, bất cập, không phù hợp để kịp thời phản ứng chính sách; tiếp tục tham mưu, phối hợp thực hiện hiệu quả việc rà soát văn bản quy phạm pháp luật để phát hiện, xử lý các vướng mắc, bất cập của hệ thống pháp luật theo Kế hoạch hoạt động năm 2022 của Tổ công tác của Thủ tướng Chính phủ về rà soát văn bản quy phạm pháp luật;…
Bảy là, bảo đảm nguồn lực cho công tác xây dựng pháp luật, theo đó ưu tiên, tập trung thời gian, kinh phí cho công tác xây dựng luật, pháp lệnh, triển khai thực hiện Hiến pháp và ban hành văn bản quy định chi tiết; chú trọng củng cố kiện toàn tổ chức pháp chế, tổ chức làm công tác xây dựng pháp luật; nâng cao năng lực, trình độ chuyên môn của đội ngũ công chức làm công tác xây dựng pháp luật, pháp chế theo hướng chuyên nghiệp và hiện đại, đáp ứng các yêu cầu công việc đặt ra./.