Giám sát tối cao của Quốc hội về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí
Đoàn giám sát chuyên đề “Việc thực hiện chính sách, pháp luật về thực hành, tiết kiệm chống lãng phí giai đoạn 2016-2021” do Thượng tướng Trần Quang Phương, Phó Chủ tịch Quốc hội làm Trưởng Đoàn; Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội Nguyễn Phú Cường làm Phó Trưởng Đoàn Thường trực; Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Bùi Văn Cường làm Phó Trưởng Đoàn.
Theo Nghị quyết số 18/2021/QH15 của Quốc hội, phạm vi giám sát chuyên đề là việc thực hiện chính sách, pháp luật về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí (THTK,CLP) từ ngày 01/01/2016 đến ngày 31/12/2021 và thời kỳ trước, sau có liên quan trên phạm vi cả nước. Nội dung giám sát tập trung đánh giá kết quả đạt được, hạn chế, khó khăn, vướng mắc, xác định nguyên nhân, chỉ rõ trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức, cá nhân trong việc ban hành và tổ chức thực hiện chính sách, pháp luật về THTK,CLP; kiến nghị giải pháp nâng cao hiệu quả công tác THTK,CLP và hoàn thiện chính sách, pháp luật có liên quan.
Chủ tịch Quốc hội và UBTVQH thường xuyên quan tâm, chỉ đạo sát sao
Để triển khai chuyên đề giám sát, Quốc hội giao Ủy ban Thường vụ Quốc hội chỉ đạo Đoàn giám sát xây dựng kế hoạch giám sát và tổ chức thực hiện. Trong quá trình triển khai, Chủ tịch Quốc hội và Ủy ban Thường vụ Quốc hội luôn quan tâm, chỉ đạo sát sao, có ý kiến cụ thể ngay từ bước chuẩn bị ban đầu và trong cả quá trình giám sát. Cụ thể: UBTVQH đã dành thời gian tại 4 Phiên họp để thảo luận, cho ý kiến, xác định mục tiêu, giới hạn phạm vi, nội dung trọng tâm, trọng điểm giám sát chuyên đề; phương pháp giám sát; kế hoạch, đề cương báo cáo và kết quả của từng thời điểm giám sát. Để bảo đảm tính khả thi UBTVQH đã giới hạn phạm vi giám sát việc thực hiện chính sách, pháp luật về THTK,CLP trong khu vực công, tập trung vào 5 nội dung trọng điểm và 7 lĩnh vực trọng tâm .
Trong quá trình giám sát, Chủ tịch Quốc hội đã trực tiếp tham dự một số cuộc làm việc với Đoàn giám sát, một số Bộ, địa phương và có ý kiến cụ thể về nội dung, phương pháp, nâng cao hiệu quả, chất lượng giám sát.
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ trực tiếp tham dự cuộc làm việc giữa Đoàn Giám sát của Quốc hội với Bộ Tài chính
Trực tiếp tham dự cuộc làm việc giữa Đoàn Giám sát của Quốc hội về việc thực hiện chính sách, pháp luật về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí giai đoạn 2016-2021 với Bộ Tài chính, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nhấn mạnh, việc thực hành tiết kiệm, chống lãng phí phải theo đúng tinh thần của Luật Thực hành tiết kiệm, chống lãng phí: Thực hiện cùng một công việc được giao với chi phí ít hơn; cùng một nguồn lực như nhau nhưng tạo ra giá trị gia tăng cao hơn. “Một tỷ đồng mà thực sự cần thiết thì chi ngay, nhưng 1 đồng mà không cần thiết thì cũng không chi”, Chủ tịch Quốc hội nêu rõ tinh thần của việc thực hành tiết kiệm, chống lãng phí.
Tiếp đó, tại Phiên họp thứ 15 (14/9) cho ý kiến về dự thảo Báo cáo kết quả giám sát chuyên đề “Việc thực hiện chính sách, pháp luật về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí giai đoạn 2016-2021”, hủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ lưu ý báo cáo giám sát phải chỉ rõ những địa phương, đơn vị, bộ ngành làm tốt công tác thực hành tiết kiệm, chống lãng phí với những điển hình cần biểu dương. …
Phiên họp thứ 15 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội
Thành lập các Tổ công tác
Thực hiện các Nghị quyết Quốc hội, Thông báo kết luận của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Đoàn giám sát chuyên đề đã Ban hành Kế hoạch giám sát chi tiết số 06/KH-ĐGS ngày 30/9/2021, phân công trách nhiệm từng thành viên trong Đoàn. Đồng thời xây dựng Đề cương báo cáo tổng hợp của Đoàn, của Chính phủ, Khung đề cương báo cáo giám sát và hệ thống các phụ lục đi kèm yêu cầu Chính phủ, các Bộ, ngành, cơ quan trung ương, Ủy ban nhân dân, Hội đồng nhân dân, Đoàn đại biểu Quốc hội 63 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương báo cáo.
Sau khi nghiên cứu Báo cáo của các Bộ, ngành, địa phương, Đoàn giám sát xin ý kiến chỉ đạo của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và ban hành Kế hoạch số 123/KH-ĐGS ngày 18/4/2022 giám sát chi tiết một số bộ, ngành và địa phương; thành lập các Tổ công tác khảo sát, làm việc, chuẩn bị báo cáo đánh giá kết quả làm việc bước đầu với từng bộ, ngành, địa phương Đoàn giám sát, làm việc trực tiếp.
Tổ Công tác của Đoàn Giám sát làm việc tại Tp. Hà Nội
Thực hiện Kế hoạch này, Đoàn giám sát đã tổ chức làm việc, giám sát trực tiếp với Chính phủ, 15 Bộ, cơ quan trung ương và 15 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; 01 buổi làm việc với khối cơ quan Tư pháp để bổ sung, làm rõ thêm các thông tin, số liệu liên quan đến công tác điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án liên quan đến công tác THTK,CLP.
Qua giám sát, Đoàn giám sát đã nhận diện những hạn chế, vướng mắc, tồn tại đang tiềm ẩn rủi ro lãng phí, thất thoát của một số lĩnh vực cụ thể cần phải tiếp tục đi sâu giám sát chuyên sâu để tiếp tục nhận diện, khẳng định thực trạng và đề ra các giải pháp giải quyết căn cơ, cụ thể.
Huy động sự tham gia trong quá trình giám sát
Đây là cuộc giám sát có quy mô và huy động một lực lượng lớn tham gia. Các cơ quan của Quốc hội trong lĩnh vực, phạm vi phụ trách đã tham gia và đóng góp nhiều ý kiến về kế hoạch, đề cương, các báo cáo giám sát chuyên đề. Tất cả các Đoàn đại biểu Quốc hội, Hội đồng nhân dân các tỉnh, thành phố đã tổ chức giám sát trực tiếp việc thực hiện chính sách, pháp luật THTK,CLP tại địa phương. Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Kiểm toán nhà nước, Thanh tra Chính phủ và các Bộ quản lý chuyên ngành tổng hợp vừa có trách nhiệm báo cáo việc thực hiện chính sách, pháp luật về THTK,CLP của cơ quan, đơn vị mình, đồng thời tổng hợp báo cáo kết quả thực hiện chính sách, pháp luật các đối tượng thuộc lĩnh vực được phân công phụ trách cho cả giai đoạn 2016-2021. Nhiều chuyên gia có chuyên môn sâu liên quan đến công tác THTK,CLP tham gia vào các hoạt động của Đoàn giám sát.
Thực hiện chương trình giám sát tối cao của Quốc hội về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, Đoàn giám sát chuyên đề của Đoàn ĐBQH tỉnh Tuyên Quang triển khai giám sát tại huyện Lâm Bình
Ngoài ra, trong quá trình triển khai giám sát, Truyền hình Quốc hội, Cổng Thông tin điện tử Quốc hội, Báo Đại biểu Nhân dân và các cơ quan truyền thông cũng đã bám sát các hoạt động của Đoàn giám sát, phản ánh kịp thời các thông tin liên quan đến THTK,CLP và hoạt động của Đoàn giám sát đến cử tri và Nhân dân cả nước.
Tạo chuyển biến ngay trong quá trình giám sát
Đoàn Giám sát đã xem xét, đánh giá hoạt động của cơ quan, tổ chức, cá nhân chịu sự giám sát gắn với trách nhiệm thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của các cơ quan, tổ chức trong việc thực hành chính sách pháp luật về THTK,CLP đối với các nội dung trọng điểm và các lĩnh vực trọng tâm; tập trung ưu tiên giám sát những vấn đề nóng, bức xúc trong dư luận xã hội, có quy mô và tiềm ẩn nguy cơ gây thất thoát lãng phí lớn, hệ lụy tiêu cực đến phát triển kinh tế xã hội. Từ đó yêu cầu, kiến nghị cơ quan có thẩm quyền tập trung xử lý giải quyết các tồn tại, hạn chế, lãng phí, thất thoát này.
Thượng tướng Trần Quang Phương - Phó Chủ tịch Quốc hội, chủ trì làm việc với Bắc Giang về giám sát thực hành tiết kiệm, chống lãng phí
Kết quả bước đầu hoạt động giám sát chuyên đề tối cao của Quốc hội đã có tác động làm chuyển biến cả về nhận thức và trách nhiệm của các cấp, các ngành trong thực hiện chính sách, pháp luật về THTK,CLP. Cụ thể: Theo yêu cầu của Đoàn giám sát, Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương đã tập trung rà soát tổng thể tình hình và các thông tin, số liệu liên quan đến THTK,CLP, qua đó đã phát hiện nhiều tồn tại, hạn chế trong công tác xây dựng, ban hành chính sách pháp luật, các văn bản chỉ đạo điều hành trong công tác THTK,CLP; trong tổ chức triển khai thực hiện.
Đồng thời, qua công tác giám sát đã giúp các cơ quan, đơn vị nhận thức sâu sắc và có trách nhiệm hơn trong công tác thực hiện chính sách, pháp luật về THTK,CLP. Nhiều bộ, ngành, địa phương qua kiến nghị ban đầu của Đoàn giám sát đã tăng cường công tác rà soát, kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện chính sách, pháp luật về THTK,CLP tại bộ, ngành, địa phương; ban hành kế hoạch, giải pháp, phân công trách nhiệm đối với từng tổ chức, cá nhân để chấn chỉnh, khắc phục ngay các tồn tại, hạn chế mới phát hiện.
Tổ giám sát chuyên đề về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí của Quốc hội khóa XV do Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách Quốc hội Nguyễn Thị Phú Hà làm Trưởng đoàn đã tiến hành giám sát tại tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu
Thu hút sự quan tâm của Dư luận, cử tri và Nhân dân
Theo Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch HĐND Tp.Hà Nội Nguyễn Ngọc Tuấn, hoạt động giám sát chuyên đề của Quốc hội thời gian qua đã đổi mới cả về phương thức, nội dung và quy trình tổ chức thực hiện. Công tác giám sát chuyên đề của Quốc hội tiếp tục đi vào chiều sâu, hiệu quả, rõ nét với những chuyên đề liên quan đến phát triển kinh tế - xã hội và đời sống nhân dân. Nội dung giám sát có trọng tâm, trọng điểm, bao quát được các lĩnh vực, đạt được nhiều kết quả quan trọng, được cử tri và Nhân dân đánh giá cao.
Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch HĐND Tp.Hà Nội Nguyễn Ngọc Tuấn nhấn mạnh, các nội dung được lựa chọn giám sát như việc thực hiện chính sách, pháp luật về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí giai đoạn 2016 -2021;… là những vấn đề lớn, quan trọng, là điều kiện để các cấp chính quyền địa phương đánh giá một cách nghiêm túc tình hình tổ chức thực hiện, kịp thời khắc phục những hạn chế, bất cập trong thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, triển khai cơ chế, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước tại địa phương.
Phó Tổng Thanh tra Chính phủ Trần Văn Minh
Cùng quan điểm, Phó Tổng Thanh tra Chính phủ Trần Văn Minh nhấn mạnh, nội dung giám sát được lựa chọn đúng và trúng các chuyên đề đang được dư luận xã hội và cử tri, Nhân dân cả nước quan tâm. Nhiều vấn đề nóng đã được các Đoàn giám sát của Quốc hội đặt ra để các địa phương giải trình, qua đó, nhận diện được những tồn tại, bất cập xảy ra trong nhiều lĩnh vực. Thông qua hoạt động giám sát chuyên đề tối cao của Quốc hội đã có tác động, ảnh hưởng, tạo chuyển biến cả về nhận thức và trách nhiệm của các bộ, ngành, địa phương như trong công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo và thực hiện chính sách, pháp luật về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí….
Phó Tổng Thanh tra Chính phủ Trần Văn Minh cũng cho biết, qua kết quả giám sát, Đoàn giám sát đã có nhiều kiến nghị rà soát, sửa đổi, bổ sung các văn bản quy phạm pháp luật; chấn chỉnh, siết chặt kỷ luật, kỷ cương hành chính, công vụ; đưa ra các giải pháp khắc phục những tồn tại, hạn chế, nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác xây dựng và tổ chức thực hiện pháp luật thuộc nội dung giám sát.
“Hoạt động giám sát của Quốc hội và Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã góp phần tạo chuyển biến tích cực trong việc chấp hành và thực hiện pháp luật của Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương, nhất là trên các lĩnh vực được giám sát, được dư luận và cử tri cả nước đồng tình, ủng hộ, đánh giá cao…”, Phó Tổng Thanh tra Chính phủ Trần Văn Minh khẳng định.
Đồng tình với những nhận định nêu trên, từ thực tiễn phối hợp triển khai chương trình giám sát tại địa phương, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Kiên Giang Nguyễn Thanh Nhàn nêu rõ, kết quả bước đầu hoạt động giám sát chuyên đề tối cao của Quốc hội đã có tác động, ảnh hưởng, chuyển biến mạnh mẽ tới công tác thực hiện chính sách, pháp luật của địa phương. Một số giải pháp, phân công trách nhiệm đã được kịp thời ban hành để khắc phục ngay các tồn tại, hạn chế đã được Đoàn giám sát chỉ ra.
Cử tri Lưu Huy Vinh, Tp. Hà Nội theo dõi hoạt động của Đoàn Giám sát chuyên đề thông qua các phương tiện thông tin
Quan tâm đến hoạt động giám sát chuyên đề tối cao thực hành tiết kiệm chống lãng phí của Quốc hội, cử tri Lưu Huy Vinh, Tp. Hà Nội chia sẻ “Cử tri rất quan tâm, theo dõi các cuộc làm việc, giám sát trực tiếp của Đoàn Giám sát và vui mừng nhận thấy, nhiều bất cập/tồn tại đã được Đoàn Giám sát kịp thời nhận diện, chỉ rõ. Cử tri mong muốn và chờ đợi, tại Kỳ họp thứ 4 lần này, sau khi xem xét, thảo luận Báo cáo kết quả giám sát, Quốc hội sẽ kip thời thông qua Nghị quyết về đẩy mạnh việc thực hiện chính sách, pháp luật về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí…”.
Theo dõi hoạt động của Đoàn Giám sát qua các phương tiện truyền thông, Cử tri Nguyễn Thị Bình, tỉnh Phú Thọ cũng kỳ vọng, tại Kỳ họp thứ 4, Quốc hội sẽ quan tâm cho ý kiến và đánh giá kỹ lưỡng nội dung giám sát chuyên đề này, để từ đó chỉ rõ trách nhiệm đồng thời đưa ra những giải pháp, kiến nghị để khắc phục và nâng cao hơn nữa hiệu quả công tác thực hành tiết kiệm, chống lãng phí trong thời gian tới.
Dưới góc độ nghiên cứu, PGS.TS Doãn Hồng Nhung, Đại học Quốc gia Hà Nội cũng bày tỏ sự quan tâm đặc biệt tới kết quả giám sát chuyên đề tối cao của Quốc hội về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí. Nhắc lại quan điểm của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ tại Hội nghị triển khai chương trình giám sát năm 2023 “Xây dựng pháp luật là để kiến tạo phát triển. Công tác giám sát cũng phải vì mục tiêu kiến tạo phát triển", PGS.TS Doãn Hồng Nhung kỳ vọng, thông qua giám sát chuyên đề, tới đây, công tác thực hành tiết kiệm, chống lãng phí sẽ có những khởi sắc mạnh mẽ, góp phần quan trọng tạo nguồn lực tập trung cho sự phát triển của đất nước./.