SÁNG NGÀY 17/12: TỔNG THUẬT ‘’HỘI THẢO VĂN HÓA 2022’’
CHIỀU NGÀY 17/12: TỔNG THUẬT ‘’HỘI THẢO VĂN HÓA 2022’’
Toàn cảnh Hội thảo Văn hóa năm 2022
Hội thảo Văn hóa năm 2022 thực sự thu hút sự quan tâm của người dân cả trực tiếp và qua các nền tảng truyền thông
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nêu rõ, sau một tổ chức khẩn trương, khoa học Hội thảo Văn hóa năm 2022 với chủ đề “Thể chế, chính sách và nguồn lực cho phát triển văn hoá” đã hoàn thành toàn bộ chương trình dự kiến đề ra. Hội thảo đã thu hút sự quan tâm lớn của dư luận, các cơ quan trong hệ thống chính trị, Nhân dân và cử tri cả nước.
Hội thảo được tổ chức theo hình thức trực tiếp tại Bắc Ninh và trực tuyến qua cầu truyền hình. Theo thống kê của Ban Tổ chức đã có 800 đại biểu tham dự trực tiếp tại TP.Bắc Ninh, trong đó có rất nhiều đồng chí Lãnh đạo Đảng và Nhà nước, lãnh đạo các bộ, ngành, trong đó có 5 đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị, Ban Bí thư, 4 đồng chí Lãnh đạo Quốc hội; 27 đồng chí Ủy viên Trung ương Đảng, 6 đồng chí nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội, 13/18 đồng chí Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội, 5 đồng chí Bộ trưởng/trưởng ngành, 7 đồng chí Bí thư Tỉnh ủy; 10 đồng chí Phó Bí thư Tỉnh ủy/Thành ủy, Trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội các tỉnh, thành phố; 19 Phó trưởng Đoàn Đoàn đại biểu Quốc hội các tỉnh, thành phố; 25 Thứ trưởng và tương đương...
Tham dự Hội thảo còn có 110 chuyên gia, nhà khoa học; 9 cơ sở nghiên cứu, đào tạo văn hoá nghệ thuật trong cả nước; đại diện các cơ quan, tổ chức quốc tế. Số lượng đại biểu tham dự trực tiếp đến từ 33 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương. Cùng với đó là rất nhiều đại biểu trực tiếp làm công tác văn hoá và có liên quan đến lĩnh vực hết sức quan trọng này. Có 2.000 đại biểu theo dõi trực tuyến tại các điểm cầu trong cả nước, trong đó có những điểm cầu lên tới 600 – 700 người. Trên các nền tảng số có khoảng 10 nghìn lượt người theo dõi trên Cổng Thông tin điện tử và website của Hội thảo; 30 nghìn người xem trên các nền tảng trực tuyến, gần 200 nghìn người tiếp cận trên các nền tảng số. 53 cơ quan thông tấn báo chí với hơn 150 phóng viên, biên tập viên, kỹ thuật viên tham gia đưa tin về Hội thảo.
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ phát biểu bế mạc Hội thảo
Hội thảo đã nghe đồng chí Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu khai mạc; đồng chí Nguyễn Xuân Thắng, Ủy viên Bộ Chính trị, Giám đốc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng lý luận Trung ương phát biểu đề dẫn, gợi mở các nội dung thảo luận rất toàn diện; đặc biệt là phát biểu chỉ đạo rất quan trọng của đồng chí Thường trực Ban Bí thư Võ Văn Thưởng; rất nhiều tham luận của lãnh đạo các bộ, ngành trung ương, các địa phương, các chuyên gia trong và ngoài nước. Cùng với đó là hai phiên thảo luận bàn tròn đã trao đổi rất toàn diện các vấn đề.
Tiếp tục khẳng định vai trò của văn hóa và yêu cầu phát triển văn hóa được Đảng, Nhà nước đề ra
Làm rõ sự cần thiết và nội dung chủ đề của Hội thảo lần nChủ tịch Quốc hội cho biết vào năm 2023, nước ta sẽ kỷ niệm 80 năm Đề cương Văn hoá Việt Nam. Khẳng định văn hoá có vị trí, vai trò hết sức quan trọng trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, xây dựng và phát triển của đất nước ta, Chủ tịch Quốc hội cho biết, ngay sau khi nước nhà giành được độc lập, năm 1946, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nói “Văn hoá soi đường cho quốc dân đi” và trong suốt chiều dài lịch sử, Đảng và Nhà nước ta hết sức coi trọng và nhấn mạnh vai trò, vị trí của văn hoá. Gần nhất là Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng đã xác định: phát triển toàn diện con người; xây dựng nền văn hoá tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc; phát triển văn hoá thực sự trở thành sức mạnh nội sinh và động lực cho phát triển đất nước, bảo vệ Tổ quốc.
Một trong các đột phá chiến lược trong giai đoạn tới là phải hoàn thiện thể chế, chính sách, khơi dậy khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc và phát huy giá trị văn hoá, sức mạnh con người Việt Nam, tinh thần đoàn kết, tự hào dân tộc trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Đông đảo đại biểu tham dự trực tiếp tại Trung tâm Văn hóa Kinh Bắc, Bắc Ninh
Tại Hội nghị Văn hoá toàn quốc năm 2021, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã nhấn mạnh “văn hoá là hồn cốt của dân tộc, văn hoá còn thì dân tộc còn”. Tổng Bí thư đã đặt ra yêu cầu và mục tiêu phải chấn hưng và phát triển văn hoá. Việc hoàn thiện thể chế chính sách và khơi thông các nguồn lực để phát triển văn hoá là một trong những giải pháp quan trọng đóng góp vào việc chấn hưng văn hoá, cụ thể hóa và hiện thực hoá mục tiêu chấn hưng văn hoá theo chủ trương, đường lối của Đảng ta mà đồng chí Tổng Bí thư nhấn rất mạnh tại Hội nghị Văn hoá toàn quốc năm 2021.
Chủ tịch Quốc hội nêu rõ, cùng với việc đường lối, chủ trương đã rất rõ thì Hội thảo lần này tiếp tục góp phần thấm nhuần về quan điểm, thông suốt về tư tưởng và quan trọng nhất là xác định rõ những việc phải làm về thể chế, về chính sách, về nguồn lực để hiện thực hóa được mục tiêu đã đề ra, để văn hoá thực sự ngang hàng với chính trị, kinh tế...
Thể chế chính sách pháp luật, thiết chế văn hóa, tổ chức bộ máy quản lý văn hóa từng bước được hoàn thiện
Chủ tịch Quốc hội cho biết, Hội thảo đã tập trung đánh giá thực trạng về thể chế, ban hành các chính sách và bảo đảm nguồn lực để phát triển văn hoá và con người Việt Nam trong thời gian qua. Hội thảo nhất trí đánh giá những kết quả rất quan trọng đã đạt được, trong đó, khẳng định công tác thể chế hoá các quan điểm, chủ trương của Đảng về phát triển văn hoá tiếp tục được quan tâm và đạt được nhiều kết quả nổi bật.
Một là, thể chế về văn hoá theo quan điểm của Đảng đã được xác lập nhất quán trong hệ thống pháp luật; đã khẳng định sự nghiệp xây dựng và phát triển văn hóa là của toàn dân, do Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, Nhân dân là chủ thể sáng tạo và thụ hưởng và đội ngũ trí thức, văn nghệ sĩ giữ vai trò quan trọng.
Hai là, hệ thống pháp luật đã từng bước thể chế hoá đường lối, chủ trương của Đảng về phát triển văn hoá và con người Việt Nam đã phù hợp và ngày càng tiếp cận với thông lệ, chuẩn mực quốc tế; đã quy định, điều chỉnh hầu hết các lĩnh vực, khía cạnh của đời sống văn hóa, từ chăm lo, giáo dục, bồi dưỡng phát triển con người, cho tới phát triển toàn diện, đồng bộ môi trường văn hoá, các lĩnh vực văn hoá, đời sống văn hoá; gắn với quyền và nghĩa vụ của các chủ thể tham gia xây dựng, phát triển văn hóa.
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ điểm lại những kết quả đạt được tại Hội thảo
Các đạo luật được ban hành đều chú trọng giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc, hướng tới mục tiêu xây dựng, phát triển văn hóa, con người Việt Nam, gắn kết hài hòa với phát triển kinh tế, chính trị, xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh và hội nhập quốc tế. Văn hoá không chỉ chịu sự điều chỉnh trực tiếp của các đạo luật trong lĩnh vực văn hoá mà hầu hết các văn bản pháp luật đều có liên quan đến lĩnh vực này.
Song song với đó là, hệ thống thiết chế văn hóa, tổ chức bộ máy quản lý văn hóa và công tác quản lý nhà nước trong lĩnh vực văn hóa từng bước được kiện toàn và củng cố. Đã bước đầu chú trọng nâng cao năng lực, đổi mới phương thức quản lý, nhằm thúc đẩy sự phát triển và hạn chế những tiêu cực trong đời sống văn hoá, tinh thần.
Ba là, nhiều chính sách văn hóa đã được ban hành, tác động tích cực, góp phần thúc đẩy sự phát triển của các lĩnh vực văn hóa, tập trung vào các vấn đề lớn về: phát triển con người Việt Nam toàn diện; xây dựng môi trường văn hoá, các lĩnh vực văn hoá, đời sống văn hoá, thiết chế văn hóa; bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa dân tộc, tín ngưỡng, tôn giáo; khuyến khích sáng tạo trong các hoạt động văn hóa; xây dựng văn hóa trong chính trị và kinh tế; xã hội hóa hoạt động văn hóa; phát triển công nghiệp văn hóa đi đôi với xây dựng, hoàn thiện thị trường văn hóa; khuyến khích nâng cao sự tham gia và hưởng thụ văn hóa cho các tầng lớp nhân dân, đặc biệt là các tầng lớp dễ bị tổn thương; khuyến khích hội nhập quốc tế, tiếp thu tinh chọn lọc hoa văn hóa nhân loại. Nhiều tỉnh, thành phố đã ban hành chính sách riêng khuyến khích các ngành công nghiệp văn hoá phát triển.
Nguồn lực đầu tư cho văn hóa ngày càng được quan tâm
Chủ tịch Quốc hội nêu rõ, nguồn nhân lực và các nguồn lực đầu tư cho phát triển văn hóa ngày càng được đảm bảo tốt hơn. Theo đó, nguồn nhân lực về văn hóa được quan tâm, hệ thống các trường đào tạo về văn hóa ngày càng được đầu tư nhiều hơn. Cả nước có 40 trường trung cấp, cao đẳng, đại học đào tạo lĩnh vực văn hóa nghệ thuật, 3 Viện nghiên cứu đào tạo tiến sĩ, khoảng 80 cơ sở đào tạo công lập và tư thục tham gia đào tạo và cung cấp nguồn nhân lực có chất lượng cho các ngành thuộc lĩnh vực văn hóa nghệ thuật. Chính sách đãi ngộ, hỗ trợ cho đội ngũ văn nghệ sỹ đã được ban hành và dần được hoàn thiện.
Các đại biểu tham dự Hội thảo
Nguồn lực tài chính và tài sản công đầu tư cho văn hóa có xu hướng gia tăng. Nhà nước đã tập trung nguồn lực để phát triển sự nghiệp văn hóa từ nguồn chi thường xuyên và chi đầu tư phát triển. Sau Hội nghị Văn hoá toàn quốc năm 2021 thì sự chuyển biến này diễn ra mạnh mẽ hơn, kể cả ở trung ương và địa phương, Chủ tịch Quốc hội cho hay.
Nguồn chi đầu tư được xác định khoảng 1,6 - 1,7% so với tổng chi đầu tư phát triển từ nguồn ngân sách nhà nước và tăng dần theo từng giai đoạn, tiệm cận với khung kế hoạch 1,8%, chưa kể trên thực tế đã bổ sung thêm rất nhiều khoản chi cho văn hoá. Ngoài ra, lĩnh vực văn hóa được đầu tư thông qua các Chương trình mục tiêu Quốc gia về văn hóa (2001-2015), Chương trình mục tiêu về văn hóa (2015-2020); các chương trình mục tiêu Quốc gia khác (giai đoạn 2020-2025). Cùng với đó là nguồn lực từ xã hội hoá, doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực văn hoá. Các chính sách xã hội hoá, chính sách ưu đãi đầu tư thuế, phí cũng đã được chú trọng.
...Nhưng còn đó những tiềm năng chưa được khơi thông, những vấn đề mới phát sinh chưa kịp giải quyết
Bên cạnh những kết quả đạt được, Chủ tịch Quốc hội cũng chỉ ra trong công tác xây dựng thể chế, ban hành chính sách và bảo đảm nguồn lực cho phát triển văn hóa còn tồn tại nhiều bất cập, khó khăn, vướng mắc. Thể chế, chính sách, pháp luật về văn hóa còn chậm đổi mới, chưa theo kịp yêu cầu phát triển, một số quy định còn bất cập, chồng chéo, thiếu đồng bộ, hiệu quả thấp. Một số lĩnh vực còn thiếu văn bản pháp luật điều chỉnh. Khâu tổ chức thực thi pháp luật vẫn còn là khâu không yếu thì cũng chưa mạnh. Thể chế về tự chủ đối với đơn vị sự nghiệp công trong lĩnh vực văn hoá chậm được hoàn thiện. Việc sắp xếp, đổi mới các đơn vị sự nghiệp công trong lĩnh vực này cũng phải rà soát lại, không thể làm máy móc được. Chính sách cho bảo tồn, phát huy giá trị văn hoá truyền thống chưa bao quát được toàn bộ các di sản, giá trị văn hoá dân tộc. Chính sách cho công nghiệp văn hoá chậm được ban hành, thị trường và sản phẩm và dịch vụ văn hoá còn manh mún.
Toàn cảnh Hội thảo
Cơ chế chính sách xây dựng văn hoá trong kinh tế, kinh tế trong văn hoá; huy động, quản lý các nguồn lực cho văn hoá chưa cụ thể, chưa thực sự tạo nhiều ưu đãi hiệu quả để huy động các nguồn lực xã hội cho phát triển văn hoá; chưa khắc phục được tâm lý còn trông chờ, ỷ lại vào ngân sách nhà nước.
Chính sách phát triển hệ thống trợ giúp, thống kê, đánh giá, giám sát hoạch định chính sách còn chưa được quan tâm đúng mức. Như phát biểu của Tổng Bí thư đã nói, chúng ta phải nâng mức đầu tư của Nhà nước lên một cách hợp lý, đồng thời phải khơi thông các nguồn lực để phát triển, chấn hưng văn hoá.
Các chính sách ưu đãi khuyến khích các thành phần xã hội tham gia đầu tư phát triển văn hoá như thuế, phí, tín dụng còn hạn chế, chưa thực sự tạo động lực cho các chủ thể tham gia phát triển văn hoá. Cơ chế tài chính chưa khuyến khích sự sáng tạo, chưa phù hợp với đặc thù của hoạt động văn hóa, nghệ thuật.
Việc huy động nguồn lực cho phát triển văn hoá, cả nhân lực, vật lực và tài lực đều còn có những điểm yếu. Nguồn nhân lực, như Tổng Bí thư nói là phải khắc phục tình trạng manh mún trong cán bộ quản lý ngành văn hoá và những người trực tiếp làm việc trong lĩnh vực văn hoá, nhất là đội ngũ trí thức, văn nghệ sĩ và cán bộ làm công tác văn hóa còn nhiều hạn chế cả về số lượng và chất lượng.
Nguồn tài sản, tài nguyên, di sản văn hoá cũng chưa khai thác được hết. Trao đổi sâu hơn về vấn đề này, Chủ tịch Quốc hội cho biết trước đây khi còn trên cương vị là Trưởng Ban Kinh tế Trung ương đã gặp Gặp giám đốc trung tâm bảo tồn di sản cố đô Huế đã đặt vấn đề vì sao Angkor Wat (Campuchia) một năm có thể thu được 360 triệu đô. Thời điểm đó toàn bộ số thu của Hoàng thành Huế chỉ đạt 5 triệu USD trong khi kinh phí để duy tu, bảo dưỡng cổng thành đã lên đến 20 triệu USD mà chủ yếu được tài trợ. Ở đây liên quan đến chính sách giá, thuế, phí. Điều này ảnh hưởng đến giá trị di sản. Sau này, phí thăm quan tại Huế tăng từ 75.000 đồng lên hơn 200.000 đồng như hiện nay và một năm thu được khoảng 600 - 700 tỷ đồng. Tuy nhiên đây vẫn là con số nhỏ. Trong cả nước vẫn còn nhiều di sản chưa được khai thác hết. Tại Hà Nội, với khoảng 1.350 làng nghề và làng có nghề với khoảng 1 triệu lao động đóng góp 1 tỷ đô 1 năm nhưng so với tiềm lực là chưa được khai thác hết. Chủ tịch Quốc hội cũng chia sẻ trước đây rất mong muốn khôi phục và phát huy hệ thống tháp của Bình Định, nhiều tháp đang trong tình trạng không bảo tồn được trong khi nguồn lực nhà nước có hạn.
Chỉ rõ những thực tế này, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh tài nguyên văn hóa chưa được khai thác hết. Vấn đề đặt ra khai thác như thế nào? Cùng với đó là các nguồn lực đầu tư dù có tăng nhưng còn thấp so với yêu cầu. Các nguồn lực xã hội chưa được khơi thông do nhiều nguyên nhân.
Nhấn mạnh yêu cầu thể chế và chính sách phải kiến tạo cho việc chấn hưng và phát triển văn hóa
Chủ tịch Quốc hội cho biết qua tham luận và thảo luận Hội thảo đã thống nhất và đồng thuận cao về nhiều vấn đề
Hội thảo cũng đã đề cập đến nhiều vấn đề liên quan đến hoàn thiện thể chế chính sách và bảo đảm nguồn lực. Về thế chế và chính sách về văn hóa, liên quan đến văn hóa, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh yêu cầu phải kiến tạo cho việc chấn hưng và phát triển văn hóa.
Chủ tịch Quốc hội làm rõ, nếu như thể chế phát triển chung của nước ta và thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa đều đặt ra yêu cầu phải kiến tạo phát triển và thúc đẩy hội nhập quốc tế thì thế chế và chính sách về văn hóa phải thực sự đáp ứng được yêu cầu kiến tạo cho việc chấn hưng và phát triển văn hóa; thúc đẩy hội nhập quốc tế sâu rộng về văn hóa, quảng bá văn hóa Việt Nam ra thế giới và tiếp thu, chọn lọc tinh hoa thế giới.
Như vậy, phải bảo đảm một số yêu cầu căn bản sau: Một là, tạo hành lang pháp lý để tổ chức và triển khai thuận lợi mọi hoạt động văn hóa trong khuôn khổ pháp luật dưới sự lãnh đạo của Đảng. Hai là, phát huy tối đa năng lực sáng tạo, sự đa dạng và năng động của văn hóa, tạo điều kiện hội nhập thị trường văn hóa quốc tế. Ba là, chú trọng tính đặc thù của văn hoá, vừa bảo đảm phát triển đúng định hướng chính trị, tư tưởng của Đảng, vừa bảo đảm tự do sáng tạo trên cơ sở phát huy tính tự giác cao với mục đích đúng đắn. Bốn là, văn hóa phải là một trong các trụ cột để phát triển bền vững đất nước. Năm là, giải quyết hài hòa mối quan hệ giữa bảo tồn, phát triển văn hóa với tăng trưởng kinh tế, thực hiện tiến bộ, công bằng xã hội; giữa lợi ích kinh tế của chủ thể với lợi ích văn hóa của cộng đồng; giữa yếu tố dân tộc và quốc tế; giữa truyền thống và hiện đại; giữa văn hóa đại chúng và văn hóa tinh hoa, bác học.
Các đại biểu tại Hội thảo
Chủ tịch Quốc hội nêu rõ, hoàn thiện thể chế về văn hóa phải được tiến hành đồng bộ, kịp thời. Trước hết là rà soát, hoàn thiện hệ thống pháp luật còn thiếu trong các lĩnh vực văn hóa như về văn hóa nghệ thuật biểu diễn, di sản văn hóa, quyền tác giả và quyền liên quan đáp ứng yêu cầu bảo hộ, thực thi quyền trong nước và hội nhập quốc tế… Nghiên cứu sửa đổi, bổ sung, khắc phục các bất cập trong các chính sách đã ban hành; kịp thời hoàn thành việc thể chế hóa nghị quyết Đại hội XIII về các lĩnh vực văn hóa, giáo dục, khoa học, công nghệ, thông tin và truyền thông, tín ngưỡng tôn giáo.
Các vấn đề mới cần được tiếp tục thể chế hóa để đáp ứng yêu cầu phát triển văn hóa trong giai đoạn hiện nay. Chủ tịch Quốc hội khái quát những vấn đề mới phát sinh cần được thể chế được Hội thảo đề cập như cơ chế thị trường trong lĩnh vực văn hóa gắn với nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa; mối quan hệ giữa tăng trưởng kinh tế, phát triển văn hóa và tiến bộ, công bằng xã hội; xây dựng văn hóa trong chính trị, kinh tế và kinh tế trong văn hóa; phát triển các ngành công nghiệp văn hóa và thị trường văn hóa; thúc đẩy đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực văn hóa.
Hội thảo nhấn mạnh thể chế quản lý nhà nước về văn hóa phải được đổi mới đồng bộ với quá trình hoàn thiện hệ thống pháp luật theo hướng nâng cao hiệu quả quản lý văn hóa, phù hợp với bối cảnh kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Chú trọng vai trò của người dân trong phát triển sự nghiệp văn hóa, nhất là xác lập cơ chế tự quản của các cộng đồng xã hội để tự tổ chức, vận hành và trang bị cơ sở vật chất cho các thiết chế văn hóa. Tăng cường phân cấp, phân quyền, tạo cơ chế khuyến khích sự năng động, sáng tạo, chủ động trong quản lý các hoạt động của ngành văn hóa; bảo đảm yêu cầu quản lý toàn diện, đa ngành nhất là các ngành công nghiệp văn hóa. Hệ thống quy định về thủ tục hành chính và điều kiện đầu tư, kinh doanh trong lĩnh vực văn hóa cần tiếp tục được hoàn thiện theo hướng đơn giản, minh bạch hơn nữa.
Đồng thuận cao về cho 9 nhóm chính sách lớn, quan trọng hóa để tháo gỡ các điểm nghẽn, tạo ra đột phá phát triển văn hóa
Chủ tịch Quốc hội nêu rõ, tại Hội thảo cũng thống nhất 9 nhóm chính sách lớn, quan trọng cần được tập trung nghiên cứu, thể chế hóa để tháo gỡ các điểm nghẽn, tạo sự phát triển đột phá cho phát triển văn hóa.
Bế mạc Hội thảo, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh 9 nhóm chính sách và 7 nhiệm vụ, giải pháp cần tập trung
Thứ nhất, chính sách phát triển con người Việt Nam toàn diện. Con người là trung tâm, là chủ thể, là nguồn lực chủ yếu, là mục tiêu của sự phát triển. Tất cả chính sách đều hướng tới mục tiêu cao nhất là phát triển con người Việt Nam toàn diện, mang đầy đủ đặc trưng của con người xã hội chủ nghĩa. Quan tâm hơn tới các chính sách về bồi dưỡng cho thế hệ trẻ; chăm lo, hỗ trợ cho các đối tượng, lực lượng đặc thù, dễ bị tổn thương; đề cao tính tiên phong, gương mẫu trong văn hóa ứng xử của người lãnh đạo, cán bộ, đảng viên
Thứ hai, chính sách xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh với các trọng tâm là xây dựng đời sống văn hóa; phát triển và quản lý hệ thống hạ tầng, thiết chế và không gian văn hoá đồng bộ, hiệu quả. Trong đó, phát triển cơ sở hạ tầng văn hóa hiện đại với lộ trình khoa học, có trọng tâm, trọng điểm; phấn đấu có công trình văn hóa xứng tầm để kỷ niệm 100 năm ngày thành lập Đảng và 100 năm ngày thành lập Nước.
Thứ ba, chính sách nâng cao hiệu quả thông tin tuyên truyền và giáo dục văn hóa. Có chính sách đầu tư để phát triển truyền hình và phát thanh trở thành ngành công nghiệp văn hóa mũi nhọn; hình thành các cơ sở giáo dục đào tạo, cơ quan truyền thông mạnh, có năng lực cạnh tranh và ảnh hưởng ở tầm khu vực, quốc tế.
Thứ tư, chính sách bảo tồn, phát huy các giá trị di sản văn hóa dân tộc như tại Hội nghị Văn hóa toàn quốc, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nhấn mạnh đây là tài sản vô cùng quý báu do tổ tiên, cha ông ta mấy nghìn năm để lại, không phải nước nào cũng có được và chúng ta phải có trách nhiệm trân trọng, gìn giữ và phát huy. Nêu rõ, đây là sức mạnh mềm của dân tộc cần được chú trọng, Chủ tịch Quốc hội đề nghị cần xây dựng, hoàn thiện chính sách về ghi danh, bảo quản, tu bổ, phục hồi di sản văn hóa; tăng cường đầu tư cho công tác bảo tồn, phát huy các di tích lịch sử - văn hoá, gắn với phát triển du lịch, công nghiệp văn hóa và các lĩnh vực kinh tế khác.
Các đại biểu tại Hội thảo
Thứ năm, chính sách thúc đẩy sự phát triển văn học nghệ thuật, cần bổ sung chính sách riêng biệt cho hoạt động sáng tạo của các ngành nghệ thuật chuyên biệt còn thiếu như sáng tác, quảng bá tác phẩm văn học; nghệ thuật biểu diễn; mỹ thuật, nhiếp ảnh và triển lãm…; bổ sung các chính sách mới về hỗ trợ, quản lý hoạt động tuyên truyền, phổ biến tác phẩm văn học nghệ thuật trên không gian mạn; đào tạo, bồi dưỡng, phát huy tài năng trong lĩnh vực văn học nghệ thuật, nhất là những tài năng trẻ; bảo vệ quyền tác giả và các quyền liên quan; bảo đảm môi trường tự do, dân chủ, lành mạnh, khoa học để khơi nguồn cảm hứng, sáng tạo. Phát triển các sản phẩm văn hóa nghệ thuật có giá trị đỉnh cao về nghệ thuật và tư tưởng; phấn đấu có tác phẩm văn học nghệ thuật xứng tầm hướng tới kỷ niệm 100 năm ngày thành lập Đảng vào năm 2030 và 100 năm ngày thành lập Nước vào năm 2045.
Thứ sáu, chính sách phát triển công nghiệp văn hóa ần tập trung nghiên cứu, hoàn thiện 4 nhóm chính sách, để tạo đột phá cho phát triển bền vững ngành công nghiệp văn hóa: Một là, chính sách chuyển hóa tài nguyên văn hóa thành các sản phẩm và dịch vụ văn hóa có khả năng cạnh tranh mạnh trên thị thị trường văn hóa. Hai là, chính sách hợp tác công tư để nâng cao năng lực khai thác kết cấu hạ tầng và huy động tài chính trên thị trường văn hóa. Ba là, chính sách khuyến khích bảo vệ nội dung sáng tạo, quyền tác giả và các quyền liên quan. Bốn là, chính sách ưu đãi, ưu tiên phát triển các ngành công nghiệp văn hóa, một số sản phẩm văn hóa chủ lực, có tiềm năng, lợi thế; thúc đẩy phát triển các loại hình nghệ thuật đương đại.
Thứ bảy, chính sách về đẩy mạnh chuyển đổi số và ứng dụng các thành tựu khoa học công nghệ trong lĩnh vực văn hóa.
Thứ tám, chính sách phát triển nguồn nhân lực văn hóa. Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh cần coi phát triển nguồn nhân lực văn hoá là "khâu đột phá" trong công cuộc xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam. Hoàn thiện đồng bộ hệ thống chính sách để tạo đột phá phát triển nguồn nhân lực văn hóa nghệ thuật cả chất lượng, số lượng, cơ cấu là nhiệm vụ đặc biệt quan trọng. Bảo đảm cơ chế, chính sách thuận lợi cho hợp tác đào tạo trong lĩnh vực văn hóa nghệ thuật. Bổ sung, hoàn thiện chính sách đãi ngộ, tôn vinh một cách xứng đáng cả về vật chất và tinh thần đối với cống hiến thực tế của đội ngũ trí thức, văn nghệ sĩ, nghệ nhân, cán bộ ngành văn hóa.
Thứ chín, chính sách thúc đẩy hội nhập quốc tế về văn hóa, tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại.
Về nguồn lực cho phát triển văn hóa, Hội thảo thống nhất phải đẩy mạnh đầu tư, tăng cường đầu tư của cả trung ương và địa phương không chỉ còn trong khung dự toán, trong khoảng 2% mà còn cần hơn. Đồng thời khơi thông nguồn lực của doanh nghiệp và xã hội. Về vấn đề này, Chủ tịch Quốc hội cho biết thêm, trong khi chưa sửa Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư thì Quốc hội và Chính phủ đã tích cực để có thí điểm cơ chế chính sách cho thành phố Hồ Chí Minh trong đó có thí điểm về cơ chế chính sách trong lĩnh vực văn hóa.
Thống nhất về 7 nhóm nhiệm vụ, giải pháp cần ưu tiên tập trung làm ngay
Trên cơ sở các đề xuất của 9 nhóm chính sách, Hội thảo đã đồng thuận và thống nhất cao kiến nghị 7 nhóm nhiệm vụ giải pháp cần tập trung làm ngay. Chủ tịch Quốc hội nêu rõ:
Một là, sớm xây dựng Chương trình mục tiêu Quốc gia về phát triển văn hóa với 9 nhóm chính sách đã được chỉ ra tại Hội thảo là các nội dung quan trọng để xây dựng khung chính sách cho Chương trình này.
Hai là, rà soát các nội dung về văn hóa trong 02 Chương trình mục tiêu Quốc gia về xây dựng nông thôn mới và phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, tiếp thu các ý kiến có giá trị tại Hội thảo để có những điều chỉnh phù hợp, đạt kết quả tốt hơn.
Các đại biểu tại Hội thảo
Ba là, tập trung triển khai có hiệu quả Chiến lược, chương trình, đề án về xây dựng văn hóa công sở, văn hóa học đường, văn hóa doanh nghiệp, ngoại giao văn hóa.
Bốn là, đầu tư các công trình văn hóa mang tính biểu tượng quốc gia và thời đại Hồ Chí Minh. Phát triển các sản phẩm văn hoá có giá trị đỉnh cao về nghệ thuật và tư tưởng, phấn đấu có các tác phẩm văn học nghệ thuật xứng tầm
Năm là, đổi mới cơ chế hoạt động, nhất là cơ chế tự chủ của các đơn vị sự nghiệp công lập thuộc lĩnh vực văn hóa để thu hút, sử dụng nguồn lực hiệu quả hơn.
Sáu là, đẩy mạnh thu hút đầu tư cho phát triển các ngành công nghiệp văn hóa, xây dựng chuỗi sản phẩm du lịch, sản phẩm thương mại mang bản sắc văn hóa Việt Nam.
Bảy là, chú trọng các cơ chế, chính sách phát huy, tạo điều kiện, khuyến khích, năng lực sáng tạo của các chủ thể văn hóa.
Chủ tịch Quốc hội cho biết, tiếp thu ý kiến của các đại biểu và sẽ chỉ đạo các cơ quan của Quốc hội tổng hợp, hoàn thiện báo cáo kết quả Hội thảo trong đó có các kiến nghị cụ thể gửi đến các cơ quan có thẩm quyền./.