TỔNG THUẬT TRỰC TIẾP SÁNG 5/4: KHAI MẠC HỘI NGHỊ ĐẠI BIỂU QUỐC HỘI HOẠT ĐỘNG CHUYÊN TRÁCH
Báo cáo một số vấn đề lớn về dự thảo Luật Hợp tác xã (sửa đổi) tại Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh cho biết, một số ý kiến đề nghị thay cụm từ “hỗ trợ” bằng cụm từ “bảo đảm kinh phí” tại khoản 4 Điều 111 nhằm bảo đảm cho việc hệ thống Liên minh Hợp tác xã (HTX) Việt Nam thực hiện các nhiệm vụ do Nhà nước giao. Về vấn đề này, Thường trực Ủy ban Kinh tế cho rằng: hệ thống Liên minh HTX Việt Nam thực hiện các nhiệm vụ theo quy định tại khoản 3 Điều 111 (Hệ thống Liên minh HTX Việt Nam), trong đó có việc Nhà nước hỗ trợ kinh phí đối với những hoạt động gắn với nhiệm vụ được Nhà nước giao. Tại Điều lệ của Liên minh HTX Việt Nam và liên minh HTX các tỉnh, thành phố cũng quy định về việc hằng năm được ngân sách nhà nước cấp kinh phí hoạt động thường xuyên, giao nhiệm vụ đầu tư công các dự án phục vụ phát triển kinh tế tập thể, hỗ trợ cơ sở vật chất, phương tiện hoạt động để thực hiện nhiệm vụ được giao.
Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách cho ý kiến về một số vấn đề lớn của dự thảo Luật Hợp tác xã (sửa đổi).
Ngoài nguồn thu từ nguồn ngân sách nhà nước để thực hiện các nhiệm vụ Nhà nước giao và tạo điều kiện, hỗ trợ kinh phí hoạt động theo quy định của Luật Ngân sách nhà nước và các văn bản pháp luật có liên quan, hệ thống Liên minh HTX Việt Nam còn có nguồn thu từ việc thu hội phí của các thành viên; thu từ hoạt động kinh tế và dịch vụ, các hoạt động gây quỹ, khoản đóng góp, ủng hộ, viện trợ, tài trợ, tặng của các thành viên, tổ chức và cá nhân trong nước và nước ngoài theo quy định của pháp luật.
Do đó với việc thực hiện nhiều nhiệm vụ, không chỉ có nhiệm vụ Nhà nước giao với nhiều nguồn thu thì việc quy định “Nhà nước hỗ trợ, tạo điều kiện để hệ thống Liên minh HTX Việt Nam thực hiện các hoạt động được giao” là phù hợp. Việc Nhà nước hỗ trợ một phần hay toàn bộ tùy vào từng trường hợp cụ thể gắn với nhiệm vụ được Nhà nước giao và phụ thuộc vào khả năng cân đối nguồn lực của Nhà nước trong từng thời kỳ.
Nêu quan điểm về quy định này, đại biểu Dương Khắc Mai, Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Nông cho rằng cần làm rõ một số nội dung liên quan đến địa vị pháp lý, mục tiêu và phạm vi hoạt động của Liên minh Hợp tác xã Việt Nam, bao gồm Liên minh Hợp tác xã Việt Nam, Liên minh Hợp tác xã các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương trong dự thảo luật.
Hơn nữa, hệ thống Liên minh HTX là tổ chức đại diện của tổ hợp tác, hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã nên hệ thống liên minh hợp tác xã cần được dành riêng một chương để quy định cụ thể về địa vị pháp lý, quyền, nghĩa vụ, mục tiêu, phạm vi hoạt động, nguyên tắc hoạt động, chức năng, nhiệm vụ và các vấn đề liên quan khác như: Điều lệ đại diện thành viên quỹ hoạt động, v.v. nhằm đạt được ý nghĩa thực tiễn khi triển khai thi hành luật.
Bên cạnh đó, nhằm thể chế hóa chủ trương của Đảng và thực tế áp dụng chính sách pháp luật của Nhà nước đối với hoạt động hệ thống Liên minh HTX Việt Nam trong nhiều năm qua đảm bảo cho việc áp dụng thống nhất chế độ, chính sách đối với hệ thống Liên minh HTX Việt Nam trên địa bàn cả nước, đảm bảo các điều kiện để hệ thống Liên minh HTX Việt Nam thực hiện nhiệm vụ được Đảng, Nhà nước giao tại khoản 4 Điều 109, đại biểu Dương Khắc Mai đề nghị Ban soạn thảo nghiên cứu sửa cụm từ “Nhà nước hỗ trợ” thành “Nhà nước đảm bảo kinh phí”, nhằm tạo điều kiện cho hệ thống Liên minh HTX Việt Nam thực hiện các nhiệm vụ được giao, cũng như Liên minh HTX các tỉnh, thành phố.
Đại biểu Nguyễn Thành Nam, Đoàn ĐBQH tỉnh Phú Thọ.
Đồng tình với quan điểm trên, Đại biểu Nguyễn Thành Nam, Đoàn ĐBQH tỉnh Phú Thọ cũng đề nghị sửa cụm từ "Nhà nước hỗ trợ" thành "Nhà nước đảm bảo kinh phí và tạo điều kiện cho hệ thống Liên minh HTX Việt Nam thực hiện các nhiệm vụ được giao".
Trong báo cáo giải trình của Ủy ban Kinh tế nêu ngoài phần ngân sách nhà nước ra, hệ thống Liên minh HTX còn được thu từ hội phí của thành viên, hoạt động kinh tế, dịch vụ, các hoạt động gây quỹ và các hoạt động đóng góp khác. Đại biểu Nguyễn Thành Nam cho biết, hiện nay trong điều lệ Liên minh HTX Việt Nam có quy định, nhưng thực tế không có thu bất cứ hội phí gì. Tương tự, trong điều lệ của Liên minh HTX các tỉnh cũng có quy định các HTX phải nộp hội phí, nhưng trong điều kiện thực tiễn các HTX hoạt động rất khó khăn, còn phải hỗ trợ nên đã miễn hội phí. Các khoản viện trợ làm kinh tế khác để sử dụng giải quyết công việc cho lực lượng lao động hợp đồng.
Đại biểu Nguyễn Thành Nam đề nghị đảm bảo kinh phí, đảm bảo biên chế, phục vụ cho số cán bộ biên chế được Nhà nước giao chỉ tiêu để đảm bảo các khoản chi phí và điều kiện làm việc cho bộ máy biên chế, tổ chức thì cần quy định cụ thể trong luật, mới giải quyết được khó khăn trong giai đoạn hiện nay. Đại biểu nêu thực tế đội ngũ cán bộ Liên minh HTX Việt Nam và Liên minh HTX các tỉnh đều rất khó khăn. Biên chế được giao nhưng điều kiện kinh phí, điều kiện cơ sở vật chất làm việc không đảm bảo, gây khó khăn trong việc tổ chức thực hiện các nhiệm vụ được giao. Vì vậy, cơ quan soạn thảo và cơ quan chủ trì thẩm tra cần tiếp tục nghiên cứu để đảm bảo điều kiện làm việc cho đội ngũ cán bộ được giao biên chế theo quy định của nhà nước.
Quan tâm đến nội dung này, GS.TS Trần Đức Viên, Chủ tịch Hội đồng Khoa học và Đào tạo, Học viện Nông nghiệp Việt Nam cho rằng, cần củng cố, nâng cao vị trí, vai trò, hiệu quả hoạt động của hệ thống Liên minh các HTX Việt Nam. Theo đó, trong lần sửa đổi luật này cần xác định rõ vai trò của Liên minh HTX Việt Nam, được nhà nước đầu tư nguồn lực, ngân sách, thực hiện các dịch vụ công cho người dân. Liên minh HTX có điều lệ riêng phù hợp vai trò, chức năng, nhiệm vụ của hệ thống HTX. Phát huy mạnh mẽ vai trò của Liên minh HTX Việt Nam trong cung cấp dịch vụ cho các HTX.
Để phát huy vai trò, nhiệm vụ được giao của hệ thống Liên minh HTX, Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam Nguyễn Ngọc Bảo cũng kiến nghị sửa đổi khoản 4 Điều 109 của dự thảo Luật HTX (sửa đổi). Đề nghị xem xét cụm từ "Nhà nước hỗ trợ" thành "Nhà nước đảm bảo kinh phí, tạo điều kiện cho hệ thống Liên minh HTX Việt Nam thực hiện các hoạt động được giao”.
Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam Nguyễn Ngọc Bảo.
Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam Nguyễn Ngọc Bảo cho biết, theo Kết luận số 158-TB/TƯ ngày 2-1-2020 của Ban Bí thư về “Tiếp tục thực hiện Kết luận số 102-KL/TƯ ngày 22-9-2014 của Bộ Chính trị khóa XI về hội quần chúng trong tình hình mới”, hệ thống Liên minh HTX Việt Nam là hội quần chúng do Đảng, Nhà nước giao nhiệm vụ và được Nhà nước giao biên chế, điều kiện hoạt động, ban hành chế độ đối với cán bộ phù hợp với điều kiện hoạt động.
Hơn nữa, tại Nghị quyết số 13/NQ-TW về kinh tế tập thể cũng như Nghị quyết 20-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương về phát triển kinh tế tập thể HTX cũng yêu cầu củng cố và tăng cường hoạt động của hệ thống Liên minh HTX Việt Nam; Nghị định 45/2010/NĐ-CP quy định về tổ chức, hoạt động và quản lý hội cũng quy định Nhà nước bảo đảm kinh phí cho các hội (trong đó có Liên minh HTX), hỗ trợ cơ sở vật chất và phương tiện làm việc để thực hiện nhiệm vụ được giao.
Vì vậy, việc thay đổi từ cụm từ "Nhà nước hỗ trợ" thành "Nhà nước đảm bảo kinh phí" tại khoản 4 Điều 109 của dự thảo luật cũng nhằm thể chế hóa đúng chủ trương của Đảng, phù hợp với thực tiễn nhiều năm qua và tạo điều kiện cho việc áp dụng thống nhất chế độ, chính sách trong hệ thống Liên minh HTX Việt Nam trên cả nước./.