CHỦ TỊCH QUỐC HỘI VƯƠNG ĐÌNH HUỆ: LẮNG NGHE CÁC Ý KIẾN SÂU SẮC VÀ TÂM HUYẾT CỦA ĐẠI BIỂU QUỐC HỘI CHUYÊN TRÁCH ĐỂ CHUẨN BỊ TỐT NHẤT CHO KỲ HỌP THỨ 5
Hội nghị đại biểu Quốc hội chuyên trách thảo luận về dự án Luật Phòng thủ dân sự
14h00: Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương phát biểu điều hành nội dung thảo luận về dự án Luật Phòng thủ dân sự
Phát biểu điều hành nội dung thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương cho biết, theo chương trình chiều ngày 6/4, Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách thảo luận về nội dung dự án Luật Phòng thủ dân sự. Trước đó, trong buổi sáng, hội nghị đã nghe Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh Lê Tấn Tới báo cáo tóm tắt một số vấn đề lớn còn ý kiến khác nhau về dự án Luật Phòng thủ dân sự.
Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương cũng gợi ý một số nội dung thảo luận tập trung vào phạm vi điều chỉnh, giải thích từ ngữ và áp dụng Luật Phòng thủ dân sự; Về khái niệm sự cố thảm họa, các tiêu chí, điều kiện, mức độ thiệt hại và thẩm quyền đánh giá, xác định thảm họa; Quy định về cấp độ phòng thủ dân sự tại Điều 6 và các biện pháp áp dụng trong phòng thủ dân sự ở Điều 22, 23, 24, 25, 26 và Điều 27; quy định biện pháp trong tình trạng khẩn cấp, tình trạng chiến tranh; Về thẩm quyền chỉ đạo, chỉ huy hoạt động phòng thủ dân sự tại Điều 33, 34, 35 dự thảo Luật; Về Quỹ phòng thủ dân sự…
14h01: Đại biểu Điểu Huỳnh Sang - Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Phước: Cần làm rõ quy định về tổ chức phòng thủ dân sự
Cơ bản thống nhất với dự thảo luật và báo cáo của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, đại biểu cho rằng, còn một số nội dung chưa cụ thể, rõ ràng, còn chồng chéo, thiếu thống nhất, khó phân định với quy định của pháp luật có liên quan. Vì vậy đại biểu đề nghị ban soạn thảo tiếp tục rà soát, chỉnh lý các nội dung đặc thù, những nội dung còn thiếu trong hệ thống pháp luật về phòng thủ dân sự, luật hóa các quy định liên quan đến phòng thủ dân sự trong các văn bản quy phạm pháp luật đã được thực hiện ổn định, hiệu quả.
Bên cạnh đó, đại biểu cũng đề nghị ban soạn thảo làm rõ các quy định về tổ chức phòng thủ dân sự, đảm bảo hoạt động không chồng chéo, có hiệu quả, phù hợp với các quy định của pháp luật. Nghiên cứu bổ sung cụ thể hơn các chính sách đầu tư nguồn lực để xây dựng các lực lượng chuyên trách trang bị phòng thủ dân sự, đáp ứng yêu cầu phòng chống, khắc phục hậu quả của chiến tranh, thảm họa, sự cố.
Về hợp tác trong phòng thủ dân sự, đại biểu đề nghị ban soạn thảo bổ sung một khoản quy định về việc phối hợp ngăn ngừa nguy cơ xảy ra sự cố, vì hiện nay các thảm họa thiên nhiên có nguyên nhân từ việc hủy hoại môi trường sinh thái, do vậy việc hợp tác đa phương với các tổ chức quốc tế để giảm thiểu thiệt hại, khắc phục hậu quả là rất cần thiết và quan trọng.
14h05: Đại biểu Hà Phước Thắng - Đoàn ĐBQH Tp.Hồ Chí Minh: Bổ sung cụ thể về tiếp cận thông tin trong phòng thủ dân sự
Đại biểu Hà Phước Thắng ghi nhận nỗ lực của cơ quan chủ trì thẩm tra và cơ quan soạn thảo trong việc tiếp thu nhiều ý kiến đại biểu Quốc hội tại Kỳ họp thứ 4 trước đó để hoàn thiện dự thảo Luật.
Về quyền tiếp cận thông tin của cá nhân được quy định tại điểm a khoản 1 Điều 37 của dự thảo Luật, đại biểu Hà Phước Thắng nêu rõ dự thảo quy định theo hướng cá nhân tiếp cận thông tin về sự cố thảm họa do cơ quan có thẩm quyền ban hành.
Đại biểu cho biết, thực tế, trong thời gian xảy ra dịch bệnh Covid - 19 vừa qua, vấn đề thông tin đáng được quan tâm. Bên cạnh việc xảy ra những nhiễu loạn thông tin, cũng cần nhìn nhận thẳng thắn rằng đã có nhiều thông tin về tình hình dịch bệnh, các quy định, các chính sách trong phòng chống dịch chưa được đưa tới người dân một cách hiệu quả, đặc biệt là có sự khác biệt giữa các địa phương dẫn đến việc nhiều người dân lúng túng trong việc chấp hành các quy định, nhiều người không được đảm bảo về mặt chính sách và có những phản ứng tiêu cực trong thời gian dịch. Đại biểu cho rằng đây là một bài học khi xây dựng dự thảo Luật này.
Theo đại biểu Hà Phước Thắng, để có một cơ chế tiếp cận thông tin hiệu quả và ưu việt so với các nguồn khác để người dân được thụ hưởng quyền này một cách tốt nhất, dự thảo Luật cần bổ sung quy định về chế độ thông tin trong hoạt động phòng thủ dân sự.
Về tham gia các hoạt động ứng phó, khắc phục hậu quả sự cố thảm họa theo quy định tại điểm B khoản 1 Điều 37 dự thảo Luật, đại biểu Hà Phước Thắng cho rằng quy định tham gia hoạt động ứng phó, khắc phục hậu quả thảm họa khi có huy động sẽ bó hẹp việc huy động các nguồn lực xã hội tham gia hoạt động ứng phó, khắc phục hậu quả. Trong khi việc cứu trợ các nguồn lực xã hội tham gia ứng phó, khắc phục việc cứu trợ các cá nhân là cấp thiết khi xảy ra thảm họa. Vì vậy, đại biểu đề nghị nghiên cứu quy định theo hướng mở hơn là ngoài việc khi được huy động tham gia thì các cá nhân, tổ chức có thể đăng ký và phối hợp với chính quyền địa phương nơi xảy ra sự cố để tổ chức các hoạt động tự nguyện.
Về quyền nghĩa vụ cá nhân, tổ chức nước ngoài, tổ chức quốc tế tại Điều 39 dự thảo Luật, đại biểu Hà Phước Thắng đề nghị có quy định cụ thể hơn về ưu tiên nhập khẩu, xuất khẩu phương tiện, trang thiết bị hàng hóa phục vụ các hoạt động tìm kiếm, cứu nạn, cứu trợ để khi Luật được ban hành được áp dụng thuận lợi trong cuộc sống.
Về Quỹ phòng thủ dân sự quy định tại Điều 41 của dự thảo Luật, đại biểu Hà Phước Thắng nhất trí với phương án 1 quy định, Quỹ phòng thủ dân sự là quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách và được hình thành trên cơ sở điều tiết các quỹ ngoài ngân sách có liên quan đến hoạt động phòng thủ dân sự. Đồng thời đề nghị cần rà soát các loại quỹ tương tự như Quỹ Phòng chống thiên tai, quỹ phòng chống dịch bệnh để tránh chồng chéo trùng lắp; bổ sung quy định về công khai, minh bạch trong việc triển khai thực hiện.
14h11: Đại biểu Trần Thị Hồng Thanh - Đoàn ĐBQH tỉnh Ninh Bình:Thống nhất phương án 1 về Quỹ phòng thủ dân sự
Quan tâm phát biểu ý kiến về dự án Luật Phòng thủ dân sự tại hội nghị, đại biểu Quốc hội Trần Thị Hồng Thanh - Đoàn ĐBQH tỉnh Ninh Bình cho rằng, dự thảo Luật trình tại hội nghị đã khá hoàn thiện, đảm bảo tính thống nhất trong hệ thống pháp luật.
Về phạm vi điều chỉnh của dự thảo Luật, đại biểu Trần Thị Hồng Thanh cho rằng, dự thảo Luật đã có sự phân định rõ ràng, không chồng chéo với phạm vi điều chỉnh của các Luật khác…
Về nội dung liên quan Quỹ phòng thủ dân sự, đại biểu Quốc hội Trần Thị Hồng Thanh bày tỏ thống nhất với phương án 1 và thống nhất cao với những lý do được nêu trong báo cáo giải trình, tiếp thu.
Đại biểu Quốc hội Trần Thị Hồng Thanh cho rằng, việc quy định quỹ phòng thủ dân sự là để tạo cơ chế pháp lý linh hoạt, kịp thời, đáp ứng các yêu cầu cấp thiết, khắc phục hậu quả sự cố thảm họa trong những trường hợp khẩn cấp, đáp ứng yêu cầu tinh thần Nghị quyết 23 của Bộ Chính trị- đó là phòng thủ dân sự từ sớm, từ xa.
Trong dự thảo luật này cũng đã quy định rõ việc thành lập, mục đích, nội dung, nguyên tắc hoạt động, nguồn tài chính hình thành Quỹ phòng thủ dân sự. Theo đại biểu Thanh, các quy định này đáp ứng được yêu cầu của thực tiễn và phù hợp với quy định của pháp luật hiện hành có liên quan.
14h16: Đại biểu Dương Khắc Mai - Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Nông: Rà soát định nghĩa”đối tượng dễ bị tổn thương” để tránh chồng chéo khi áp dụng
Phát biểu tại hội trường, đại biểu Dương Khắc Mai - Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Nông đánh giá cao cơ quan chủ trì soạn thảo và cơ quan thẩm tra đã giải trình, tiếp thu, chỉnh lý, cơ bản hoàn thiện dự thảo Luật.
Về Điều 2 giải thích từ ngữ, đại biểu cho rằng, định nghĩa “đối tượng dễ bị tổn thương” đang có phạm vị rộng hơn so với định nghĩa về “đối tượng dễ bị tổn thương” đã được quy định tại khoản 4, Điều 3 của Luật Phòng chống thiên tai năm 2013, đề nghị cơ quan soạn thảo rà soát, thống nhất định nghĩa để tránh tình trạng mâu thuẫn, chồng chéo trong khi áp dụng.
Về nguyên tắc hoạt động phòng thủ dân sự tại Điều 3, đề nghị Ban soạn thảo quy định cụ thể về phương châm 4 tại chỗ để dễ dàng áp dụng trong thực tiễn. Phương châm 4 tại chỗ ở đây có phải là phương châm 4 tại chỗ được quy định tại khoản 3 Điều 4 của Luật Phòng chống thiên tai năm 2013 hay không? Nếu đúng thì phải có quy định dẫn chiếu. Nếu áp dụng phương châm 4 tại chỗ khác thì phải liệt kê cụ thể, rõ ràng hơn.
Về Điều 18 các biện pháp khi có nguy cơ xung đột xảy ra sự cố, đại biểu Dương Khắc Mai đề nghị bổ sung cụm từ “vật tư y tế” vào Điều 18 và Điều 27. Liên quan đến Điều 21 khoản 3, đại biểu. đề nghị thay thế cụm từ “pháp luật” thành cụm từ “Luật trưng mua, trưng dụng tài sản”.
Liên quan đến Điều 37 quyền và nghĩa vụ cá nhân, đại biểu đề nghị bổ sung cụm từ “tài sản”, bỏ cụm từ “pháp luật” tại điểm c khoản 1 Điều 37.
14h22: Đại biểu Trần Văn Tuấn - Đoàn ĐBQH tỉnh Bắc Giang: Làm rõ đối tượng điều chỉnh của Luật Phòng thủ dân sự
Tham gia ý kiến hoàn thiện dự thảo Luật, đại biểu cho rằng, về đối tượng điều chỉnh, dự thảo Luật chưa quy định cụ thể về đối tượng điều chỉnh, nên cần bổ sung điều khoản làm rõ nội dung này. Về giải thích cụm từ “phòng thủ dân sự”, dư thảo Luật quy định, phòng thủ dân sự là bộ phận của phòng thủ đất nước bao gồm các biện pháp phòng, chống, khắc phục hậu quả chiến tranh; phòng, chống, khắc phục hậu quả sự cố, thảm họa, thiên tai, dịch bệnh; bảo vệ Nhân dân, cơ quan, tổ chức và nền kinh tế quốc dân.
Đại biểu đề nghị cần bổ sung cụm từ “xung đột vũ trang” vào phần giải thích chi tiết khái niệm trên, để đảm bảo bao quát hết các trường hợp trong thực tế. Về quy định liên quan đến cấp độ phòng thủ dân sự và ban bố tình trạng thảm họa, đại biểu cho rằng quy định còn chung chung, chưa lượng hóa cụ thể, vì vậy, cần nghiên cứu, rà soát kỹ để quy định chi tiết, rõ ràng, tránh lúng túng, thiếu nhất quán trong áp dụng pháp luật khi luật được ban hành.
Về chính sách của nhà nước trong phòng thủ dân sự, khoản 3 Điều 4 của dự thảo Luật thể hiện rõ: huy động các nguồn lực của cơ quan, tổ chức và cá nhân trong nước để thực hiện hoạt động phòng thủ dân sự. Đại biểu đề nghị chỉnh lý quy định này theo hướng mở rộng hơn đối tượng huy động nguồn lực cả trong nước và nước ngoài, không nên chỉ giới hạn huy động nguồn lực trong nước.
14h27: Đại biểu Hoàng Thị Thanh Thúy - Đoàn ĐBQH tỉnh Tây Ninh
Thảo luận tại phiên họp, đại biểu Hoàng Thị Thanh Thuý bày tỏ đồng tình với những điểm mới trong dự thảo Luật; đồng thời nêu rõ, dự thảo Luật lần này đã có nhiều điểm mới, điều chỉnh so với dự thảo trình tại Kỳ họp thứ 4.
Góp ý đối với Điều 8 về hợp tác quốc tế trong phòng thủ dân sự, đại biểu đề nghị tại điểm a, khoản 1 Điều 8 bổ sung thêm cụm từ “toàn vẹn lãnh thổ” sau cụm “chủ quyền”. Theo đại biểu, chỉnh lý như trên cũng phù hợp với Điều 1 Hiến pháp năm 2013 và đảm bảo chủ quyền lãnh thổ quốc gia.
Bên cạnh đó, tại Điều 26 về biện pháp phòng thủ dân sự trong tình trạng khẩn cấp và Điều số 27 về biện pháp phòng thủ dân sự được áp dụng trong tình trạng chiến tranh, đại biểu đề nghị bổ sung xác định cấp độ phòng thủ dân sự và thẩm quyền công bố bãi bỏ hai cấp độ phòng thủ là tình trạng khẩn cấp và tình trạng chiến tranh vào Điều 6 dự thảo luật.
Đại biểu cho biết, tại khoản 2 và khoản 3 Điều 6 dự thảo luật đã quy định chỉ có ba cấp độ phòng thủ dân sự. Theo Báo cáo của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, việc phân định cấp độ phòng thủ dân sự là sự phân định để ứng phó, khắc phục hậu quả thảm họa, sự cố, xác định biện pháp trong phòng thủ dân sự. Như vậy, tại Điều 26 và Điều 27 lại quy định về biện pháp phòng thủ dân sự trong tình trạng khẩn cấp, tình trạng chiến tranh. Do đó, đại biểu cho rằng hai nội dung này phải được đưa vào Điều 6 để xác định cấp độ, qua đó xác định thẩm quyền ban bố bãi bỏ để có tính pháp lý chặt chẽ, phù hợp và đúng với quy định thứ tự về cấp độ, các biện pháp được áp dụng trong phòng thủ dân sự.
14h33: Đại biểu Nguyễn Thị Thủy - Đoàn ĐBQH tỉnh Bắc Kạn: Thiết kế một Điều về áp dụng pháp luật là cần thiết
Góp ý hoàn thiện dự thảo luật tại Điều 5 về áp dụng pháp luật, đại biểu Nguyễn Thị Thủy - Đoàn ĐBQH tỉnh Bắc Kạn tán thành với sự cần thiết thiết kế một điều về việc áp dụng pháp luật Luật Phòng thủ dân sự và các luật có liên quan, nhằm quy định những vấn đề có tính riêng đặc thù hơn so với Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật. Bởi lĩnh vực phòng thủ dân sự đang được quy định trong rất nhiều luật (53 luật có quy định về hoạt động phòng thủ dân sự).
Góp ý cụ thể về khoản 2, Điều 5, đại biểu đề Nguyễn Thị Thủy nghị cân nhắc cụm từ “không được trái với”: Việc áp dụng pháp luật khác không được trái với Điều 3 của Luật Phòng thủ dân sự về nguyên tắc phòng thủ. Đại biểu cho rằng, đây không chỉ là vấn đề về câu chữ mà liên quan đến nội dung, liên quan đến nguyên tắc.
Cụ thể, Điều 12 của Luật Ban hành văn bản pháp luật quy định rất rõ nguyên tắc: trong quá trình xây dựng luật, nếu phát hiện các quy định đang được quy định trong luật đã ban hành mà trái với luật đang xây dựng thì phải đồng thời sửa đổi, bổ sung các quy định trái với luật; trường hợp không kịp sửa đổi, bổ sung, phải liệt kê những quy định trái với luật trong luật đang soạn thảo để kịp thời sửa đổi, bổ sung trước khi luật mới có hiệu lực thi hành. Đại biểu đề nghị, qua rà soát của 53 luật, nếu với Điều 3 của Luật Phòng thủ dân sự về nguyên tắc phòng thủ thì thực hiện the Điều 12 của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật.
Tại khoản 3 Điều 5 dự thảo luật quy định: trường hợp luật khác ban hành sau có quy định về phòng thủ dân sự khác với Luật Phòng thủ dân sự phải xác định rõ nội dung nào được thực hiện theo quy định của Luật Phòng thủ dân sự và nội dung nào thực hiện theo quy định của luật khác. Đại biểu tán thành quy định như dự thảo luật nhưng quy định như dự thảo rất rộng, vì vậy đối với vấn đề đặc thù không thể áp dụng chung theo Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật mà tiến hành liệt kê như đã áp dụng tại Luật Dầu khí và Luật Đầu tư đã được ban hành.
14h40: Đại biểu Lò Thị Luyến - Đoàn ĐBQH tỉnh Điện Biên: Làm rõ cơ quan thường trực chỉ huy phòng thủ dân sự ở các địa phương
Tham gia phát biểu, đại biểu Lò Thị Luyến cho biết, khoản 1 Điều 6, khoản 1 Điều 12, khoản 1 Điều 13 lần lượt quy định về khái niệm cấp độ phòng thủ dân sự, công trình phòng thủ dân sự, trang bị phòng thủ dân sự. Đại biểu đề nghị đưa các nội dung này vào điều riêng về giải thích khái niệm để đảm bảo tính hệ thống trong văn bản pháp luật
Khoản 1 Điều 35 trong dự thảo luật về Cơ quan chỉ đạo quốc gia, cơ quan chỉ huy phòng thủ dân sự quy định: Ban chỉ đạo phòng thủ dân sự quốc gia có chức năng tham mưu cho Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ trong việc tổ chức, chỉ đạo, điều hành hoạt động phòng thủ dân sự trên phạm vi cả nước. Bộ Quốc phòng là cơ quan thường trực của Ban chỉ đạo phòng thủ dân sự quốc gia.
Đại biểu đề nghị quy định rõ cơ quan thường trực ở địa phương, nhất quán với quy định cơ quan thường trực ở trung ương để đảm bảo tính rõ ràng trong quá trình triển khai, tổ chức thực hiện, áp dụng luật.
Ngoài ra, về nội dung, trách nhiệm quản lý nhà nước về phòng thủ dân sự, đại biểu đề nghị bổ sung nội dung “tổ chức, thống kê” để phù hợp với quy định tại Điều 44 quy định về thẩm quyền, trách nhiệm của Bộ Quốc phòng.
14h45: Đại biểu Nguyễn Thị Ngọc Xuân - Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Dương:
Góp ý về quy định giải thích từ ngữ, đại biểu Nguyễn Thị Ngọc Xuân đề nghị Ban soạn thảo bổ sung đối tượng dễ bị tổn thương là nhóm người tổ chức địa phương có đặc điểm và hoàn cảnh khiến họ có khả năng phải chịu tác động bất lợi hơn từ sự cố thảm họa so với những nhóm người tổ chức địa phương khác trong cộng đồng. Đại biểu cho biết thực tế trong thiên tai, dịch bệnh vừa qua thì nhiều địa phương, nhiều tổ chức bị ảnh hưởng và cần phải có chính sách hỗ trợ của Trung ương cũng như của tỉnh. Do đó cần quy định vấn đề này trong Luật để tạo thuận lợi trong thực hiện.
Về nguyên tắc áp dụng luật, đại biểu Nguyễn Thị Ngọc Xuân cho rằng quy định như dự thảo Luật sẽ khó áp dụng bởi thẩm quyền xác định nội dung nào thực hiện thuộc về ai, nhất là khi có mâu thuẫn, có các ý kiến khác nhau, việc giải quyết các xung đột, mâu thuẫn trong áp dụng pháp luật. Do vậy, cần ưu tiên xác định rõ phạm vi áp dụng của Luật Phòng thủ dân sự trên cơ sở mục tiêu, yêu cầu Luật Phòng thủ dân sự là luật gốc quy định những nguyên tắc, những hoạt động của phòng thủ dân sự.
Về nguyên tắc hoạt động phòng thủ dân sự, đại biểu Nguyễn Thị Ngọc Xuân đề nghị trong từng cấp độ phòng thủ dân sự phải xác định rõ cơ chế phối hợp ở cấp trung ương, cấp tỉnh, cấp huyện.
Về hoạt động phòng thủ dân sự khi có thảm họa sự cố xảy ra, đại biểu Nguyễn Thị Ngọc Xuân cho biết nhiều cử tri thông qua Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Bình Dương trân trọng kiến nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội, cơ quan soạn thảo, cơ quan thẩm tra bổ sung một điều về cơ chế đặc biệt, đặc cách đặc thù trong lãnh đạo, chỉ huy đầu tư xây dựng, mua sắm trang thiết bị, phòng thủ dân sự, trong điều tra, kiểm tra, kiểm toán phòng thủ dân sự.
Đại biểu làm rõ, đây là cơ chế cần được luật hóa mà thực tiễn Nghị quyết 30 của Quốc hội đã có quy định. Do đó Luật lần này quy định rõ cả về tiêu chí, nguyên tắc, thẩm quyền áp dụng cơ chế này trong từng cấp độ phòng thủ dân sự để đảm bảo công khai, minh bạch, hiệu quả, vừa kịp thời khắc phục những hậu quả của sự cố thiên tai vừa bảo vệ sức khỏe, tính mạng của Nhân dân, vừa bảo vệ được cán bộ, công chức dám nghĩ, dám làm vì lợi ích chung của cộng đồng, của đất nước. Cùng với đó, phải nghiên cứu bổ sung đầy đủ những biện pháp của Ủy ban nhân dân cấp trên và ngành dọc cấp trên trong từng cấp độ phòng thủ dân sự; làm rõ cơ chế áp dụng cơ chế đặc cách, đặc biệt đặc thù đối với những biện pháp này là do ai quyết định và trên cơ sở nào để cho thật rõ trong quá trình thực hiện.
Ngoài ra, đại biểu Nguyễn Thị Ngọc Xuân kiến nghị bổ sung 3 nhiệm vụ quan trọng mà Nghị quyết số 22-NQ/TW ngày 30/8/2022 của Bộ Chính trị đã chỉ rõ trong các nhiệm vụ, giải pháp về xây dựng tổ chức bộ máy, con người quản lý nhà nước về phòng thủ dân; tiến hành sơ kết, tổng kết thực tiễn, bổ sung phát triển lý luận mô hình, cách thức phòng thủ dân sự, hoàn thiện pháp lý và phòng thủ dân sự trong tình hình mới và đẩy mạnh nghiên cứu, chuyển giao, ứng dụng thành tựu khoa học công nghệ về phòng thủ dân sự trên các ngành lĩnh vực cho phù hợp với giai đoạn mới.
14h51: Đại biểu Huỳnh Thị Phúc - Đoàn ĐBQH tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu: Rà soát, xem xét tiêu chí phân loại công trình phòng thủ dân sự
Quan tâm phát biểu ý kiến về dự án Luật Phòng thủ dân sự tại hội nghị, đại biểu Quốc hội Huỳnh Thị Phúc - Đoàn ĐBQH tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đề nghị Ban soạn thảo nghiên cứu, xem xét nội dung về giải thích từ ngữ để đảm bảo tính thống nhất trong toàn bộ dự thảo Luật. Cụ thể các từ, cụm từ như: sự cố thảm họa, thiên tai, dịch bệnh chiến tranh, trang bị phòng thủ dân sự, trang bị thiết bị phòng thủ dân sự…
Liên quan đến quy định về công trình phòng thủ dân sự, đại biểu Quốc hội Huỳnh Thị Phúc đề nghị Ban soạn thảo nghiên cứu, xem xét tiêu chí phân loại các công trình phòng thủ dân sự để tránh chồng chéo với các luật có liên quan, đảm bảo tính lưỡng dụng cũng như phát huy tối đa hiệu quả của các công trình. Đại biểu Phúc cho rằng, cần xem xét phân định tiêu chí về công trình phòng thủ chuyên dụng với công trình phòng thủ lưỡng dụng; quy định các công trình phòng thủ theo lĩnh vực hoạt động…
Ngoài ra, về quỹ phòng thủ dân sự, đại biểu cơ bản thống nhất với phương án 1 theo hướng sáp nhập từ các quỹ phòng, chống thiên tai vào quỹ phòng, chống dịch bệnh với mục tiêu chủ yếu là phòng ngừa, ứng phó, khắc phục hậu quả thảm họa, sự cố, thiên tai, dịch bệnh.
Tuy nhiên, để chặt chẽ hơn khi áp dụng, đại biểu Ban soạn thảo cần xem xét việc cụ thể hóa việc sử dụng quỹ phòng thủ dân sự vào hoạt động nào cũng như rà soát các loại Quỹ có tính chất và mục đích sử dụng tương đồng như Quỹ phòng thủ dân sự khi được Quốc hội thông qua nhằm tránh chồng chéo.
14h54: Đại biểu Tô Ái Vang - Đoàn ĐBQH tỉnh Sóc Trăng: Bổ sung quy định về Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức thành viên của Mặt trận Tổ quốc các cấp tham gia huy động các nguồn lực phục vụ công tác phòng thủ dân sự
Góp ý vào dự án Luật Phòng thủ dân sự, đại biểu Tô Ái Vang - Đoàn ĐBQH tỉnh Sóc Trăng quan tâm quy định về thẩm quyền huy động lực lượng, phương tiện tài Điều 21, đề nghị bổ sung một khoản quy định về Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức thành viên của Mặt trận Tổ quốc các cấp tham gia huy động các nguồn lực phục vụ công tác phòng thủ dân sự.
Trước tình hình thế giới dự báo diễn biến hết sức phức tạp, khó lường, các mối đe doạ an ninh truyền thống và phi truyền thống có thể xảy ra bất cứ lúc nào, đòi hỏi chúng ta không thể chủ quan. Do đó, công tác xây dựng phòng thủ quốc gia rất quan trọng, vì vậy đại biểu Tô Ái Vang đề nghị cần tiếp tục nâng cao khả năng vận hành, cơ chế lãnh đạo, chỉ huy, phối hợp, hiệp đồng, phát huy tổng lực giữa các lực lượng, trong đó phát huy vai trò, sự tham gia tích cực của Mặt trận tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội, đoàn thể và nhân dân bên cạnh lực lượng nòng cốt là dân quân tự vệ, dân phòng, công an xã phường thị trấn, lực lượng chuyên trách hoặc kiêm nhiệm của quân đội nhân dân, công an nhân dân và các bộ ngành địa phương… thì hoạt động phòng thủ dân sự phải dựa vào dân.
Về Quỹ phòng thủ dân sự tại Điều 41, đại biểu Tô Ái Vang đồng tình với nhiều ý kiến phát biểu trước đó và chọn phương án 1, vì đây là Quỹ tài chính ngoài ngân sách với mục đích huy động lực lượng xã hội cho phòng thủ dân sự, đáp ứng yêu cầu của Nghị quyết số 22 của Bộ Chính trị về phòng thủ dân sự đến năm 2030 và những năm tiếp theo. Đồng thời bày tỏ đồng tình với ý kiến của đại biểu Nguyễn Thị Phúc - Đoàn Bà Rịa - Vũng Tàu, Chính phủ có thể nghiên cứu tích hợp chung với Quỹ phòng chống thiên tai. Do đó, Quỹ phòng thủ dân sự là nguồn lực sẵn có để giải quyết vấn đề cấp thiết ngay từ ban đầu.
Về trách nhiệm của Bộ Quốc phòng tại Điều 44, đại biểu đề nghị quy định theo hướng, lĩnh vực nào thì bộ, ngành phụ trách lĩnh vực đó chịu trách nhiệm trước Chính phủ, chủ trì phối hợp với bộ ngành liên quan thực hiện nhằm đảm bảo tính chuyên sâu trong quá trình triển khai thực tế.
Liên quan đến trách nhiệm của Bộ Tài nguyên và Môi trường tại Điều 50, đại biểu Tô Ái Vang kiến nghị rà soát, đối chiếu với trách nhiệm của Bộ TNMT tại Điều 50 dự thảo Luật với Chương X Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 quy định về phòng ngừa, ứng phó sự cố môi trường và bồi thường thiệt hại về môi trường nhằm bảo đảm quy định thống nhất.
14h58: Đại biểu Phạm Văn Hòa - Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Tháp: Làm rõ các loại hình công trình phòng thủ dân sự
Tham gia phát biểu, đại biểu Phạm Văn Hòa cho rằng, cây dựng công trình phòng thủ là cần thiết để phòng ngừa, ứng phó, khắc phục hậu quả khi có thảm họa, thiên tai, phục vụ nhu cầu thiết yếu của người dân. Vì vậy, cần đầu tư để công trình này không chỉ kiên cố, mà còn đầy đủ trang bị để sử dụng cần thiết. Tuy nhiên, đại biểu cho rằng cần làm rõ loại công trình phòng thủ khác, có thể sử dụng cho mục đích dân sự, để đảm bảo minh bạch, rõ ràng trong văn bản pháp luật.
Về các biện pháp áp dụng trong phòng thủ dân sự ở các cấp độ khác nhau, đại biểu bày tỏ tán thành việc thay đổi biện pháp áp dụng biện pháp trong phòng thủ dân sự cấp độ 4 bằng phòng thủ dân sự trong tình trạng khẩn cấp.
Về cơ quan chỉ đạo phòng thủ dân sự, đại biểu cho rằng cần hình thành một cơ quan thống nhất, do cơ quan thường trực là Bộ Quốc phòng chỉ huy, tuy nhiên, với các bộ, ngành trung ương, khi có sự cố xảy ra thì cần phối hợp với Bộ Công an, Bộ Quốc phòng để cùng làm nhiệm vụ thường trực, nhiệm vụ chuyên môn. Ví dụ, Bộ Y tế cần có trách nhiệm khi có dịch bệnh, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cần tham gia vào giải quyết các sự cố về phòng chống thiên tai… Vì vậy, cần có quy định linh hoạt để các bộ ngành thực hiện tốt trách nhiệm, nhiệm vụ của mình trong lĩnh vực phòng thủ dân sự.
15h05: Đại biểu Trịnh Minh Bình - Đoàn ĐBQH tỉnh Vĩnh Long
Đóng góp ý kiến tại phiên họp, đại biểu Trịnh Minh Bình cho biết, đối với các hành vi bị cấm, đại biểu đề nghị bổ sung trách nhiệm của người đứng đầu nếu thiếu trách nhiệm để xảy ra sự cố.
Bên cạnh đó, tại Điều 10 dự thảo Luật về xây dựng chiến lược quốc gia phòng thủ dân sự, đại biểu Trịnh Minh Bình cho biết, khoản 1 quy định chiến lược quốc gia phòng thủ dân sự được xây dựng theo chu kì 10 năm, tầm nhìn 20 năm và được cập nhật, điều chỉnh định kì 5 năm hoặc khi có thảm họa chiến tranh. Đại biểu đề nghị bổ sung cụm từ “sự cố” trước cụm từ “thảm hoạ chiến tranh”....
Ngoài ra, tại Điều 18 dự thảo luật quy định, khi có nguy cơ xảy ra sự cố và thảm hoạ, Chủ tịch Ủy ban nhân dân các cấp được áp dụng các biện pháp quy định tại các luật khác có liên quan và các biện pháp… Đại biểu đề nghị bổ sung cụm từ “luật này” vào trước cụm từ “các luật khác”. Bởi khi có sự cố xảy ra, trước tiên phải áp dụng quy định tại luật này, cùng với đó vận dụng thêm quy định tại các luật khác.
Về thẩm quyền chỉ đạo, chỉ huy trong các cấp phòng thủ dân sự tại Điều 22, đại biểu Trịnh Minh Bình cho biết, nhiều ý kiến đại biểu đề nghị bỏ cụm từ “thảm hoạ” tại khoản 1 với lý do vượt thẩm quyền chỉ đạo của Uỷ ban nhân dân cấp xã.
15h13: Đại biểu Nguyễn Tạo - Đoàn ĐBQH tỉnh Lâm Đồng: Bổ sung đầy đủ khái niệm về “phương tiện lưỡng dụng”
Đại biểu Nguyễn Tạo - Đoàn ĐBQH tỉnh Lâm Đồng đánh giá cao ban soạn thảo đã chỉnh lý, tiếp thu đầy đủ các ý kiến góp ý và khẳng định, nếu Luật Phòng thủ dân sự được thông qua tại kỳ họp thứ 5 sẽ được áp dụng trong những trường hợp mang tính cấp bách, đặc biệt là những trường hợp khi Nhà nước tuyên bố tình trạng khẩn cấp. Việc áp dụng tình trạng khẩn cấp có thể xem như một cách để quốc gia tự vệ trước những mối đe dọa từ bên ngoài hay xung đột nội bộ bằng cách điều chỉnh lại mối tương quan giữa lợi ích của cá nhân, tổ chức với sự tồn vong của cộng đồng, của đất nước bởi những biện pháp đặc biệt trong bối cảnh thông thường không thể được phép áp dụng.
Góp ý về nội dung cụ thể, đại biểu đề nghị bổ sung đầy đủ khái niệm về “phương tiện lưỡng dụng được đề cập tại khoản 2 Điều 4 của dự án luật; đề nghị bổ sung khái niệm về “công trình lưỡng dụng” được đề cập tại Điều 12.
Đại biểu Nguyễn Tạo cũng đề nghị bổ sung trong Luật Phòng thủ dân sự quy định cụ thể tạo hành lang pháp lý để phát huy các dự án, công trình lưỡng dụng, trách nhiệm của các cơ quan nhà nước thẩm quyền đối với các công trình này.
Về hành vi bị nghiêm cấm, đại biểu đề nghị bổ sung thêm hành vi nghiêm cấm là thiếu tinh thần trách nhiệm trong chỉ đạo, chỉ huy cơ quan, người có thẩm quyền và trách nhiệm trong phòng thủ dân sự. Đại biểu dẫn chứng trong thời điểm phòng, chống dịch COVID-19 ở một số nơi đã có sự chỉ đạo, chỉ huy không kịp thời, không huy động sức mạnh, tập hợp lực lượng và có thái độ thờ ơ, vô cảm gây hậu quả vô cùng nghiêm trọng.
Tại Điều 41, sử dụng cụm từ “huy động, vận động sự đóng góp tự nguyện và phân bổ nguồn lực cứu trợ” nhưng đại biểu cho rằng dự thảo chưa làm rõ sự khác biệt giữa huy động phương tiện chuyên dụng mà chỉ quy định huy động nhân lực, vật lực, phương tiện để phục vụ cho việc thi hành nghị quyết ban bố tình trạng khẩn cấp; trong trường hợp cần thiết thì trưng dụng phương tiện, tài sản cá nhân. Đại biểu Nguyễn Tạo cho biết quy định như vậy gây cách hiểu khác nhau, đề nghị cơ quan soạn thảo chỉ sử dụng thuật ngữ “trưng dụng” vì đây là thuật ngữ được sử dụng trong Hiến pháp.
Về Quỹ phòng thủ dân sự, đại biểu đề nghị chọn phương án 2: trong trường hợp cấp bách Thủ tướng Chính phủ thành lập quỹ theo quy định của pháp luật để quản lý, sử dụng các nguồn tài trợ, hỗ trợ đóng góp tự nguyện bằng tiền, tài sản của các tổ chức, cá nhân trong nước, ngoài nước cho hoạt động phòng, chống, khắc phục hậu quả của sự cố, thảm họa. Tuy nhiên, điểm then chốt là sự minh bạch, công khai và sử dụng hiệu quả của Quỹ.
15h21: Đại biểu Phạm Đình Thanh - Đoàn ĐBQH tỉnh Kon Tum: Bổ sung quy định huy động các tổ chức cùng thực hiện hoạt động cứu trợ cho các đối tượng dễ bị tổn thương
Quan tâm phát biểu ý kiến về nội dung liên quan đến hỗ trợ cho các đối tượng bị tổn thương trong dự án Luật Phòng thủ dân sự tại hội nghị, đại biểu Quốc hội Đại biểu Phạm Đình Thanh - Đoàn ĐBQH tỉnh Kon Tum cho biết, ở nước ta có rất nhiều tổ chức bảo vệ cho các nhóm người là trẻ em, người khuyết tật, ngườ cao tuổi, phụ nữ…đặc biệt là khi có sự cố thiên tai, thảm họa, dịch bệnh…
Do vậy, theo đại biểu, tại dự thảo Luật Phòng thủ dân sự cần rà soát để bổ sung các quy định phù hợp nhằm huy động sự tham gia tích cực của các tổ chức này thực hiện hoạt động cứu trợ, cứu nạn, hỗ trợ khi xảy ra sự cố thiên tai, thảm họa, dịch bệnh theo đúng tôn chỉ, mục đích.
Về nội dung liên quan đến Quỹ phòng thủ dân sự, đại biểu Quốc hội Đại biểu Phạm Đình Thanh thống nhất với Phương án 1 là giữ quy định về Quỹ Phòng thủ dân sự như dự thảo Chính phủ trình và có chỉnh lý một số nội dung cho phù hợp như Điều 44 dự thảo Luật tiếp thu, chỉnh lý.
15h25: Tổng Tham mưu trưởng Quân đội nhân dân Việt Nam, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Nguyễn Tân Cương báo cáo làm rõ một số vấn đề đại biểu Quốc hội quan tâm
Tiếp thu ý kiến của các đại biểu tại hội nghị, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Nguyễn Tân Cương cho biết sẽ tổng hợp đầy đủ để nghiên cứu, chỉnh lý, hoàn thiện dự thảo Luật để khi Luật được ban hành sẽ đáp ứng yêu cầu thực tiễn đặt ra.
Về phạm vi điều chỉnh, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng nêu rõ dự thảo Luật Phòng thủ dân sự đã phân định rõ về phạm vi điều chỉnh, bảo đảm không chồng chéo với phạm vi điều chỉnh của các luật hiện hành. Theo đó, dự thảo Luật Phòng thủ dân sự chỉ quy định về nguyên tắc hoạt động phòng ngừa, ứng phó, khắc phục đối với các sự cố thảm họa khi việc ứng phó, khắc phục vượt quá khả năng của lực lượng chuyên trách thuộc các bộ, ngành của địa phương.
Dự thảo Luật Chỉ quy định những nội dung chung liên quan đến hoạt động phòng thủ dân sự và một số vấn đề mới mà các luật khác chưa quy định như đánh giá nguy cơ xảy ra sự cố thảm họa để xây dựng các chiến lược, kế hoạch phòng thủ dân sự, căn cứ để xác định cấp độ phòng thủ dân sự, các biện pháp phòng thủ dân sự tương ứng với mỗi cấp độ phòng thủ dân sự mà chính quyền địa phương được phép áp dụng, hoạt động phòng thủ dân sự trên các vùng biển Việt Nam mà không thuộc phạm vi quản lý của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh; biện pháp phòng thủ dân sự trong tình trạng khẩn cấp, biện pháp phòng thủ dân sự được áp dụng trong tình trạng chiến tranh...
Thứ trưởng Bộ Quốc phòng cho biết, dự thảo Luật đã thể chế hóa Nghị quyết số 22-NQ/TW của Bộ Chính trị để quy định hoạt động phòng thủ dân sự được thực hiện từ sớm, từ xa, phòng là chính. Đây là các quy định mang tính nguyên tắc chung. Thứ trưởng Bộ Quốc phòng nhấn mạnh điều hết quan trọng là dự thảo Luật đã quy định áp dụng Luật Phòng thủ dân sự để bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ, không chồng chéo.
Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Nguyễn Tân Cương khẳng định phạm vi điều chỉnh của dự thảo Luật Phòng thủ dân sự không chồng chéo với các luật đã hiện hành. Tuy nhiên, qua ý kiến của các đại biểu, Ban soạn thảo sẽ tiếp tục nghiên cứu bổ sung một số từ ngữ vào để bảo đảm chặt chẽ hơn.
Về Quỹ phòng thủ dân sự, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Nguyễn Tân Cương làm rõ hoạt động phòng thủ dân sự có phạm vi rộng, liên quan đến nhiều lĩnh vực đời sống xã hội và xử lý các vấn đề quan trọng tầm quốc gia để bảo vệ Nhân dân, cơ quan, tổ chức. Như vậy Quỹ này được sử dụng trong điều kiện nguồn ngân sách nhà nước không đáp ứng kịp thời, bảo đảm cho trường hợp cần thiết và khẩn trương thì có nguồn lực để thực hiện được ngay.
Thứ trưởng Bộ Quốc phòng dẫn chứng thảm họa sự cố chưa xảy ra nên khó hình dung nhưng như trong thảm họa động đất của Thổ Nhĩ Kỳ như vừa qua thì chắc chắn rằng rất khó có thể huy động được một nguồn lực lớn để phục vụ ngay cho giải quyết vấn đề. Khi đó nếu có Quỹ ngay từ đầu sẽ giải quyết được những vấn đề cấp bách.
Mặt khác, việc quy định Quỹ phòng thủ dân sự cũng không trái với các quy định về ngân sách nhà nước. Quỹ phòng thủ dân sự do Chính phủ thành lập, có nguồn thu từ các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước tự nguyện đóng góp. Trong trường hợp cấp bách thì Thủ tướng Chính phủ mới điều tiết từ các quỹ khác có liên quan đến phòng thủ dân sự. Quỹ phòng thủ dân sự độc lập với ngân sách nhà nước nhằm hỗ trợ cho các đối tượng dễ bị tổn thương và Nhân dân bị thiệt hại và sẽ giao cho Bộ Tài chính quản lý và hướng dẫn sử dụng quỹ này sẽ bảo đảm chặt chẽ.
15h34: Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương kết luận nội dung thảo luận về dự án Luật Phòng thủ dân sự
Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương nêu rõ, Hội nghị đánh giá cao cơ quan soạn thảo, cơ quan thẩm tra đã phối hợp chặt chẽ trong tiếp thu, giải trình, các đại biểu đã tương đối đồng thuận với báo cáo giải trình, tiếp thu của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.
Đồng thời, các đại biểu cũng đưa ra nhiều ý kiến về phạm vi điều chỉnh, đối tượng áp dụng của dự thảo Luật, cùng các nội dung cụ thể khác như: các dạng thảm họa, sự cố; đánh giá mức độ rủi ro về thảm họa, sự cố và cấp độ phòng thủ dân sự; về xây dựng hệ thống công trình phòng thủ dân sự; về các biện pháp được áp dụng trong phòng thủ dân sự ở các cấp độ; về cơ quan chỉ đạo, chỉ huy phòng thủ dân sự; về Quỹ phòng thủ dân sự…
Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị Tổng Thư ký Quốc hội tổng hợp đầy đủ ý kiến của các đại biểu Quốc hội, chuyển cho các cơ quan chuyên môn, tiếp tục nghiên cứu tiếp thu giải trình. Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ phối hợp với Chính phủ chỉ đạo cơ quan chủ trì thẩm tra, cơ quan soạn thảo để nghiêm túc tiếp thu đầy đủ ý kiến của các đại biểu Quốc hội, hoàn thiện dự thảo Luật trình Quốc hội xem xét thông qua tại Kỳ họp thứ 5.
16h04: Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải điều hành thảo luận nội dung về dự án Luật Đất đai (sửa đổi)
Điều hành nội dung phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết, tiếp tục chương trình Hội nghị, các đại biểu Quốc hội sẽ tiến hành thảo luận, cho ý kiến về dự án Luật Đất đai (sửa đổi). Tại Kỳ họp thứ 4, Quốc hội đã tiến hành cho ý kiến lần đầu về dự án Luật Đất đai (sửa đổi).
Ngay sau đó, các cơ quan hữu quan đã tổ chức lấy ý kiến nhân dân trên phạm vi cả nước để chỉnh lý, hoàn thiện dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi). Trên cơ sở ý kiến của đại biểu Quốc hội, ý kiến của nhân dân, Chính phủ đã tổng hợp, tiếp thu, hoàn thiện dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) trình Hội nghị đại biểu Quốc hội chuyên trách.
Tiếp đến, Phó Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà báo cáo tóm tắt một số vấn đề lớn cần xin ý kiến về dự án Luật Đất đai (sửa đổi).
16h07: Phó Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà báo cáo tóm tắt một số vấn đề lớn cần xin ý kiến về dự án Luật Đất đai (sửa đổi).
Phó Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà nêu rõ, thực hiện Nghị quyết số 671/NQ-UBTVQH15, việc tổ chức lấy ý kiến Nhân dân đối với dự thảo Luật đất đai sửa đổi, Chính phủ cùng với các cơ quan Quốc hội, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các cấp ủy Đảng, chính quyền các cấp và đặc biệt là các cơ quan truyền thông, báo chí đã tổ chức hiện nghiêm túc, đầy đủ, khoa học, thực chất việc lấy ý kiến Nhân dân.
Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đã phối hợp với các cơ quan, tổ chức ở trung ương tổ chức các hội nghị lấy ý kiến. Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các tỉnh, thành phố; Hội đồng Dân tộc, Ủy ban Kinh tế và các Ủy ban khác của Quốc hội, các Bộ, ngành, cơ quan Trung ương, các tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức chính trị - xã hội - nghề nghiệp, tổ chức xã hội - nghề nghiệp, các viện nghiên cứu, trường đại học đã tổ chức nhiều hội thảo, tọa đàm, khảo sát lấy ý kiến các chuyên gia, nhà khoa học, cơ quan quản lý và đối tượng chịu sự tác động của dự thảo Luật…
Việc tổ chức lấy ý kiến Nhân dân đã được các cơ quan Trung ương, Bộ, ngành, chính quyền địa phương các cấp triển khai nghiêm túc, đồng bộ, dân chủ, khoa học, công khai, minh bạch, chuyên sâu, bảo đảm thực chất và hiệu quả với nhiều hình thức đa dạng, phong phú đến tận cơ sở xã, phường, thị trấn, khu dân cư, tổ dân phố, huy động được hầu hết các cơ quan, tổ chức trong hệ thống chính trị, các giai tầng trong xã hội tham gia, thu hút được sự quan tâm đông đảo của các tầng lớp Nhân dân trong nước, người Việt Nam định cư ở nước ngoài, thực sự trở thành cuộc sinh hoạt chính trị sâu rộng, sự kiện chính trị - pháp lý quan trọng.
Tính đến hết ngày 02/4/2023, đã có 11.685.461 lượt ý kiến của các cơ quan, tổ chức, cá nhân góp ý vào dự thảo Luật” được tập hợp gửi về Bộ Tài nguyên và Môi trường. Các ý kiến góp ý tập trung vào các nhóm vấn đề sau:
- Bồi thường, hỗ trợ, tái định cư: 1.159.990 ý kiến, chiếm 9.93%;
- Giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất: 1.004.674 ý kiến;
- Tài chính đất đai, giá đất: 979.736 ý kiến;- Quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất: 951.748 ý kiến;
- Chế độ sử dụng đất: 915.486 ý kiến;
- Thu hồi đất, trưng dụng đất: 888.018 ý kiến;
- Đăng ký đất đai, cấp giấy chứng nhận: 881.021 ý kiến;
- Quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất: 871.653 ý kiến.
Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà cho biết, theo chỉ đạo của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, Chính phủ đã ban hành văn bản đề nghị Nhân dân tiếp tục đóng góp ý kiến vào dự thảo luật đến khi Quốc hội thông qua Luật Đất đai (sửa đổi).
Phó Thủ tướng Chính phủ cho biết, với tinh thần “từ sớm, từ xa”, sáng ngày 6/4 Thường trực Chính phủ đã thống nhất về một số vấn đề lớn về dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) và tiếp tục tiếp tục hoàn thiện. Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà đã nêu các nội dung lớn cơ quan soạn thảo đã tiếp thu, chỉnh lý, hoàn thiện về Quyền và trách nhiệm của Nhà nước, công dân đối với đất đai; Sở hữu đất đai; Quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất; Địa giới hành chính, điều tra cơ bản về đất đai; Quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất; Thu hồi đất, trưng dụng đất; Bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất; Phát triển quỹ đất; Giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất; Đăng ký đất đai, cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất; Tài chính đất đai, giá đất; Hệ thống thông tin đất đai và cơ sở dữ liệu đất đai; Về chế độ, quản lý sử dụng các loại đất…
Về các trường hợp thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội, tiếp thu ý kiến góp ý, cơ quan soạn thảo đã sửa đổi toàn bộ nội dung của Điều 75 theo hướng Nhà nước thu hồi đất để thực hiện các dự án phát triển kinh tế-xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng nhằm phát huy nguồn lực đất đai, nâng cao hiệu quả sử dụng đất, phát triển hạ tầng kinh tế xã hội theo hướng hiện đại, thực hiện an sinh xã hội. Phó Thủ tướng cho biết, dự thảo luật đã làm rõ khái niệm thế nào là vì lợi ích kinh tế quốc gia, công cộng. Trong đó, liệt kê quy định các trường hợp thu hồi đất đối với các công trình công cộng, từng lĩnh vực thu hồi đất để xây dựng trụ sở cơ quan nhà nước, công trình sự nghiệp và một số trường hợp thật sự cần thiết khác như dự án nhà ở xã hội, công trình xã hội hóa, dự án đầu tư cho lĩnh vực y tế, giáo dục, thể thao và những lĩnh vực thiết yếu.
Về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất, Phó Thủ tướng Chính phủ khẳng định sửa đổi luật theo hướng bảo đảm dân chủ, khách quan, công bằng, công khai, minh bạch, kịp thời và đúng quy định pháp luật. Người có đất bị thu hồi được bồi thường thiệt hại về đất, tài sản gắn liền với đất (cây trồng, vật nuôi, chi phí đầu tư…).
Về chế độ sử dụng các loại đất, ý kiến đóng góp tập trung vào thời hạn sử dụng đất, đất nông nghiệp, đất cho hoạt động khoáng sản, đất lâm nghiệp, đất chăn nuôi tập trung cho công nghệ cao, đất có mặt nước ven biển, đất tôn giáo… Ban soạn thảo đã nghiên cứu đưa đất công do Nhà nước quản lý, trong đó có đất an ninh quốc phòng để có chế độ quản lý đất công đặc thù.
Phó Thủ tướng cũng nêu nội dung cần xin ý kiến đại biểu Quốc hội liên quan đến phân loại đất, tiếp cận đất của người Việt Nam định cư nước ngoài, thời điểm xác định định giá đất, điều khoản áp dụng pháp luật…
16h28: Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải gợi ý một số nội dung tập trung thảo luận
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải nêu rõ dự án Luật Đất đai (sửa đổi) là nội dung khó, là nhiệm vụ lập pháp quan trọng của nhiệm kỳ. Việc sửa đổi luật, huy động sự tham gia của cả hệ thống chính trị, mọi tầng lớp Nhân dân. Quy định của Luật sẽ ảnh hưởng sâu rộng đến mọi mặt của đời sống kinh tế - xã hội và quyền lợi ích của người dân. Do đó, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải đề nghị các vị đại biểu tập trung tâm huyết, trách nhiệm tham gia vào việc xây dựng luật. Tại Hội nghị này, đề nghị các đại biểu trao đổi thẳng thắn cụ thể vào các điều khoản trong dự thảo Luật, các nội dung lớn cơ quan chủ trì soạn thảo xin ý kiến.
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải gợi ý: về tính cụ thể, rõ ràng, khả thi của các quy định để thể chế hóa đầy đủ các quan điểm, chủ trương của Đảng về việc quản lý, sử dụng đất, nhất là 8 nhóm vấn đề trọng tâm đặt ra trong Nghị quyết số 18-NQ/TW; tính đồng bộ, thống nhất với các luật khác. Tính phù hợp, khả thi của quy định về quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất nhằm đổi mới và nâng cao chất lượng quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất. Các quy định về giao cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh, phát triển kinh tế - xã hội và vì lợi ích quốc gia công cộng.
Đề nghị cho ý kiến về cơ chế xác định giá đất, cơ chế, chính sách tài chính đất đai nhằm đáp ứng yêu cầu giải quyết hài hòa mối quan hệ giữa người sử dụng đất, Nhà nước và nhà đầu tư, đảm bảo quyền và lợi ích chính đáng của người sử dụng đất. Cơ chế, chính sách thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia công cộng. Cơ chế tự thỏa thuận giữa người dân và doanh nghiệp trong chuyển nhượng quyền sử dụng đất. Nguyên tắc chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư để người dân đồng thuận giảm tình trạng khiếu nại, khiếu kiện về đất đai.
Các quy định về tài chính, đất đai, giá đất, các hình thức giao đất cho thuê đất, giao đất không thu tiền sử dụng đất giao đất có thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất trả tiền một lần cho cả thời gian thuê và cho thuê đất trả tiền hàng năm. Các quy định về pháp luật có liên quan đến thị trường bất động sản, trong đó có thị trường quyền sử dụng đất. Cơ chế chính sách về chế độ sử dụng đất về quản lý sử dụng đất nông nghiệp. Quản lý và sử dụng đất kết hợp đa mục đích đất cho đồng bào dân tộc thiểu số; đất cho mục đích của hoạt động tôn giáo. Các quy định về phân cấp, phân quyền kiểm tra, giám sát trong điều kiện Luật Đất đai có nhiều điểm mới mang tính đột phá so với luật hiện hành.
Đối với 10 nội dung có ý kiến khác nhau, cơ quan soạn thảo đang xây dựng 2 phương án trong dự thảo Luật, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải đề nghị các đại biểu cho biết quan điểm và phương án lựa chọn của mình.
16h31: Đại biểu Lê Thị Song An - Đoàn ĐBQH tỉnh Long An: Đề nghị xem xét rút ngắn thời gian thông báo thu hồi đất
Quan tâm phát biểu ý kiến về dự án Luật Đất đại (sửa đổi) tại hội nghị, đại biểu Quốc hội Lê Thị Song An - Đoàn ĐBQH tỉnh Long An đánh giá cao sự chuẩn bị và việc tổ chức lấy ý kiến nhân dân đối với dự thảo Luật này, đồng thời bày tỏ cơ bản thống nhất với nhiều điểm nới đã được bổ sung, tiếp thu của dự thảo Luật…
Đối với quy định về thông báo thu hồi đất và chấp hành quyết định thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh; phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng, đại biểu Quốc hội Lê Thị Song An cho biết, dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) đang quy định trước khi ban hành quyết định thu hồi đất, cơ quan nhà nước có thẩm quyền phải gửi văn bản thông báo thu hồi đất cho người có đất bị thu hồi, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất, người có quyền và nghĩa vụ liên quan biết chậm nhất là 90 ngày đối với đất nông nghiệp và 180 ngày đối với đất phi nông nghiệp.
Nội dung thông báo thu hồi đất gồm lý do thu hồi đất; diện tích, vị trí khu đất thu hồi; tiến độ thu hồi đất; kế hoạch điều tra, khảo sát, đo đạc, kiểm đếm; kế hoạch di dời người dân khỏi khu vực thu hồi đất; kế hoạch bồi thường, hỗ trợ, tái định cư. Trường hợp người sử dụng đất, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất, người có quyền và nghĩa vụ liên quan trong khu vực thu hồi đất đồng ý để cơ quan nhà nước có thẩm quyền thu hồi đất trước thời hạn quy định tại khoản 1 Điều này thì Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền quyết định thu hồi đất mà không phải chờ đến hết thời hạn thông báo thu hồi đất.
Đại biểu cho rằng, nếu áp dụng trong thực tiễn thì quy định như dự thảo Luật là chưa phù hợp. Thời gian thông báo nêu trên là quá dài, trong khi mục đích việc thông báo thu hồi là để người sử dụng đất biết được quyền sử dụng đất của mình sẽ bị thu hồi để thực hiện công trình, dự án. Việc kéo dài thời gian thông báo thu hồi không có tác dụng để người sử dụng đất đồng thuận chủ trương thu hồi.
Do vậy, đại biểu đề nghị Ban soạn thảo tiếp tục xem xét để rút ngắn lại thời gian thông báo thu hồi đất, có thể khoảng 45 ngày với cả đất nông nghiệp và đất phi nông nghiệp.
16h36: Đại biểu Mai Văn Hải - Đoàn ĐBQH tỉnh Thanh Hóa: Không nên quy định tầm nhìn đối với quy hoạch sử dụng đất cấp huyện
Tham gia ý kiến tại phiên thảo luận, đại biểu đánh giá cao việc Chính phủ lấy ý kiến nhân dân công phu, tiếp thu, chỉnh sửa nhiều nội dung quan trọng trong dự thảo Luật. Đối với Điều 58 quy định về thời kỳ quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, đại biểu đề xuất không nên quy định tầm nhìn đối với quy hoạch sử dụng đất cấp huyện để đảm bảo thống nhất với Luật Quy hoạch.
Bên cạnh đó, đại biểu cũng đề nghĩ cần làm rõ cơ sở để xác định tầm nhìn đối với quy hoạch sử dụng đất. Quy hoạch căn cứ trên chiến lược phát triển kinh tế xã hội, nhưng tầm nhìn trong sử dụng đất thì còn chưa rõ ràng, dễ dẫn đến chủ quan, không có cơ sở chặt chẽ. Đại biểu cũng cho rằng, tiêu chí xác định nhu cầu sử dụng đất cấp huyện, cấp xã trong quy hoạch cấp tỉnh phải được cụ thể hóa hơn nữa, đặc biệt là về đất trồng trọt, đất chăn nuôi, đất xây dựng cơ sở hạ tầng…
Về việc lấy ý kiến về quy hoạch sử dụng đất, đại biểu cho rằng đây là việc cần thiết, nhưng đối với kế hoạch sử dụng đất cấp huyện thì không cần thiết phải tổ chức lấy ý kiến nhân dân, vì đây là việc làm hình thức, làm chậm tiến độ xử lý công việc.
Về thu hồi đất do vi phạm pháp luật về đất đai, đại biểu cho rằng quy định trong dự thảo luật còn định tính, chưa rõ ràng, cần nghiên cứu rà soát để quy định cụ thể hơn.
16h42: Đại biểu Sùng A Lềnh - Đoàn ĐBQH tỉnh Lào Cai: Bổ sung đầy đủ các hành vi bị nghiêm cấm đối với cá nhân, cơ quan quản lý nhà nước về đất đai
Phát biểu tại hội trường, đại biểu Sùng A Lềnh - Đoàn ĐBQH tỉnh Lào Cai nhận thấy, dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) đã được cơ quan soạn thảo nghiêm túc tiếp thu ý kiến tại Kỳ họp thứ 4, Quốc hội khoá XV để chỉnh lý dự thảo Luật. Đây là dự án Luật lớn, có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, bao phủ rộng trên nhiều lĩnh vực của đời sống xã hội, liên quan đến nhiều luật khác nhau nên cần nhiều thời gian tiếp tục nghiên cứu, bổ sung trong thời gian tới.
Về quy định các hành vi bị nghiêm cấm của cơ quản quản lý nhà nước gồm 13 nhóm hành vi tại Điều 12, qua nghiên cứu, đại biểu nhận thấy, quy định như vậy chưa đủ, chưa đảm bảo được các hành vi xảy ra sai phạm có thể xảy ra trong thực tiễn. Do đó đề nghị cơ quan soạn thảo tiếp tục nghiên cứu và bổ sung đầy đủ các hành vi bị nghiêm cấm đối với cá nhân, cơ quan quản lý nhà nước về đất đai, đảm bảo chặt chẽ, không để kẽ hở, khoảng trống mà các tổ chức, cá nhân có thể thực hiện hành vi vi phạm, gây ảnh hưởng đến quyền lợi của Nhà nước, doanh nghiệp và người dân.
Về trách nhiệm của Nhà nước đối với người sử dụng đất tại khoản 1,2,3 Điều 16 của dự thảo Luật với 13 nhóm trách nhiệm, đại biểu Sùng A Lềnh cho rằng, 13 nhóm trách nhiệm như dự thảo quy định là chưa đảm bảo đầy đủ theo chức năng quản lý đất đai của cơ quan nhà nước, đề nghị cơ quan soạn thảo bổ sung trách nhiệm của Nhà nước trong công tác tuyên truyền, vận động, hướng dẫn và hỗ trợ nhân dân trong việc ký, đo đạc, làm thủ tục hồ sơ đất đai, chuyển mục đích sử dụng đất, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất…, đặc biệt là ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, nông thôn.
16h48: Đại biểu Nguyễn Đại Thắng - Đoàn ĐBQH tỉnh Hưng Yên: Cần giải quyết được vướng mắc, điểm nghẽn cơ chế thu hồi đất
Thảo luận tại phiên họp, đại biểu Nguyễn Đại Thắng bày tỏ nhất trí cao với dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) trình Hội nghị đại biểu Quốc hội chuyên trách lần này. Dự thảo đã thể chế hóa đầy đủ chủ trương, đường lối của Đảng, đặc biệt là Nghị quyết 18-NQ/TW nhằm phát huy vai trò đặc biệt quan trọng của tài nguyên đất đai trong phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh và môi trường sinh thái, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước trong lĩnh vực đất đai.
Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) có nhiều điểm mới, đột phá và rất tiến bộ so với Luật Đất đai hiện hành, đáp ứng với yêu cầu đòi hỏi của thực tiễn đặt ra đã được cơ quan chủ trì soạn thảo, cơ quan thẩm tra chuẩn bị công phu, kỹ lưỡng, đã tiếp thu tối đa các ý kiến tham gia hợp lý của các vị đại biểu Quốc hội, các chuyên gia, các nhà khoa học, các cơ quan, đơn vị và ý kiến tham gia của các tầng lớp Nhân dân. Dự thảo đã có nhiều chỉnh lý, hoàn thiện hơn nhiều so với dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) trình tại Kỳ họp thứ 4, Quốc hội khóa XV...
Góp ý về vấn đề cụ thể, đại biểu cho biết, cơ chế thu hồi đất trong dự thảo Luật phải giải quyết được những vướng mắc, điểm nghẽn trong giải phóng mặt bằng và triển khai dự án hiện nay để thúc đẩy kinh tế - xã hội phát triển và đạt được mục tiêu Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ 13 đề ra, đến năm 2045 đất nước ta trở thành nước phát triển có thu nhập cao, phải đẩy mạnh phát triển công nghiệp, nhất là công nghiệp công nghệ cao, thương mại dịch vụ. Để tạo động lực phát triển thương mại dịch vụ thì phải phát triển đô thị, đẩy mạnh đô thị hóa, tăng cường và nâng cao chất lượng công tác quy hoạch, quản lý đô thị, hình thành và những khu đô thị, các dự án thương mại dịch vụ mang tầm quốc tế và đủ sức cạnh tranh quốc tế. Muốn làm được điều đó phải có cơ chế thu hồi đất, triển khai dự án thuận lợi. Do đó, đại biểu cho rằng cần phải xác định rõ các dự án đô thị, dự án thương mại dịch vụ, các dự án có quy mô sử dụng đất từ bao nhiêu hecta trở lên.
Ngoài các trường hợp quy định Nhà nước thu hồi đất, đại biểu đề xuất những dự án đô thị, dự án thương mại dịch vụ với quy mô sử dụng đất từ 100 hecta trở lên nên giao để Nhà nước thu hồi đất chứ không thực hiện cơ chế thỏa thuận. Nếu thực hiện thỏa thuận thì cần có cơ chế kiểm soát việc thỏa thuận này. Đại biểu cũng nêu rõ, Nhà nước có trách nhiệm bảo đảm lợi ích cuộc sống và sinh kế của người dân khi bị thu hồi đất. Song người dân cũng phải có nghĩa vụ nhường đất cho các dự án để phục vụ phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh của đất nước. Điều đó cũng thể hiện rõ nguyên tắc Hiến định đất đai là tài sản công thuộc sở hữu toàn dân, do Nhà nước đại diện chủ sở hữu, người dân được giao quyền sử dụng và được thực hiện một số quyền của người sử dụng đất theo quy định pháp luật.
16h55: Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải phát biểu điều hành
Phát biểu điều hành nội dung thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết, sáng ngày 7/4 Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách tiếp tục thảo luận dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi).