Sau 23 ngày làm việc nghiêm túc, khẩn trương, khoa học, dân chủ và trách nhiệm cao, Kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XV đã thành công tốt đẹp, hoàn thành toàn bộ chương trình đề ra.
Trong kỳ họp này, đã có 1533 lượt đại biểu Quốc hội phát biểu tại 10 phiên thảo luận tổ, 03 phiên thảo luận tại Đoàn đại biểu Quốc hội; 1415 lượt đăng ký, 695 lượt đại biểu Quốc hội phát biểu thảo luận và 107 lượt tranh luận tại 30 phiên thảo luận tại Hội trường; 454 lượt đại biểu Quốc hội đăng ký, 112 lượt đại biểu nêu câu hỏi chất vấn và 49 lượt đại biểu tranh luận tại phiên chất vấn và trả lời chất vấn.
Đặc biệt, khoảng thời gian một tuần giữa 02 đợt của Kỳ họp, các cơ quan của Quốc hội, Chính phủ, cơ quan, tổ chức hữu quan đã làm việc khẩn trương, liên tục, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tổ chức họp trong 04 ngày để cho ý kiến tiếp thu, giải trình kỹ lưỡng, thấu đáo ý kiến của đại biểu Quốc hội về các dự án luật, dự thảo nghị quyết, nhất là các vấn đề lớn, các nội dung còn có ý kiến khác nhau cũng như về kỹ thuật lập pháp, các điều khoản áp dụng pháp luật, chuyển tiếp… đảm bảo chất lượng cao nhất các nội dung trình Quốc hội xem xét, thông qua.
Các vị đại biểu Quốc hội tham dự Kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XV
Với không khí làm việc rất sôi nổi, dân chủ và đoàn kết, trong 23 ngày làm việc của Kỳ họp, Quốc hội đã biểu quyết thông qua 08 luật, 17 nghị quyết đều với tỷ lệ tán thành rất cao; đồng thời, đã cho ý kiến lần đầu 08 dự án luật, thảo luận và quyết nghị nhiều nội dung quan trọng khác. Đại diện Hội đồng nhân dân của 63 tỉnh, thành phố tham gia dự thính để theo dõi trực tiếp một số phiên họp toàn thể của Quốc hội. Thông qua những vấn đề được đưa ra thảo luận tại nghị trường, các đại biểu Quốc hội tiếp tục tăng cường hơn nữa mối quan hệ phối hợp, gắn bó chặt chẽ và chia sẻ kinh nghiệm hoạt động của các cơ quan dân cử ở Trung ương và các địa phương.
Theo dõi nội dung cũng như diễn biến của Kỳ họp, PGS.TS Doãn Hồng Nhung cho biết, trong bối cảnh khó khăn tình hình trong nước và thế giới đối mặt với nhiều khó khăn nhưng Quốc hội vẫn bám sát vào thực tiễn, quyết liệt, chủ động, linh hoạt và có nhiều cách làm mới sáng tạo, hiệu quả, đạt được nhiều kết quả toàn diện đặc biêt là trong công tác lập pháp.
PGS.TS Doãn Hồng Nhung – Giảng viên Cao cấp, Đại học Quốc gia Hà Nội
Phóng viên: Thưa PGS.TS Doãn Hồng Nhung, sau 23 ngày làm việc khẩn trương, nghiêm túc, trách nhiệm, kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XV đã thành công tốt đẹp. Theo dõi nội dung Kỳ họp lần này, PGS. TS có đánh giá như thế nào về kết quả Kỳ họp?
PGS.TS Doãn Hồng Nhung – Giảng viên Cao cấp, Đại học Quốc gia Hà Nội: Có thể nói, tại kỳ họp thứ 5, Quốc hội đã thực hiện một khối lượng đồ sộ công việc liên quan công tác lập pháp. Quốc hội đã xem xét, nghiên cứu kỹ lưỡng, biểu quyết thông qua 08 Luật, gồm 06 luật đã cho ý kiến lần đầu tại Kỳ họp thứ 4 là Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng; Luật Đấu thầu; Luật Giá; Luật Giao dịch điện tử; Luật Hợp tác xã; Luật Phòng thủ dân sự. Đồng thời, cho ý kiến và thông qua theo quy trình tại một kỳ họp đối với 02 luật: Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Công an nhân dân; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam và Luật Nhập cảnh, xuất cảnh, quá cảnh, cư trú của người nước ngoài tại Việt Nam.
Đồng thời, với tinh thần khẩn trương, nghiêm túc, bài bản Quốc hội cũng đã thông qua 03 nghị quyết quy phạm pháp luật gồm: Nghị quyết về việc lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm đối với người giữ chức vụ do Quốc hội, Hội đồng nhân dân bầu hoặc phê chuẩn; Nghị quyết Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2024, điều chỉnh Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2023; Nghị quyết về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển của Thành phố Hồ Chí Minh.
Quốc hội đã cho ý kiến lần thứ hai, hoàn thiện một bước cơ bản đối với dự án Luật Đất đai (sửa đổi); cho nhiều ý kiến lần đầu rất quan trọng đối với 08 dự án luật khác, gồm: Luật Các tổ chức tín dụng (sửa đổi); Luật Căn cước công dân (sửa đổi); Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi); Luật Nhà ở (sửa đổi); Luật Tài nguyên nước (sửa đổi); Luật Viễn thông (sửa đổi); Luật Quản lý, bảo vệ công trình quốc phòng và khu quân sự là rất cần thiết nhằm hoàn thiện hệ thống pháp luật , góp phần giải quyết kịp thời các vướng mắc, bất cập trong thực tiễn.
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nhấn mạnh tại phiên bế mạc đã đánh giá cụ thể các hoạt động trong kỳ họp thứ 5 Quốc hội khóa XV: Cho đến nay, Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội, các cơ quan, tổ chức hữu quan đã hoàn thành 112/137 nhiệm vụ nghiên cứu lập pháp của cả nhiệm kỳ, đạt tỷ lệ 81,8%; trong đó, có 32 nhiệm vụ đã được ban hành thành luật, pháp lệnh, nghị quyết quy phạm pháp luật; 29 dự án luật, pháp lệnh, nghị quyết đã được đưa vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2023 và năm 2024.
Theo dõi hoạt động của Quốc hội, tôi có thể khẳng định, đây là kỳ họp có khối lượng các dự án luật, nghị quyết xem xét thông qua cũng như cho ý kiến lần đầu vô cùng đồ sộ. Kết quả này, một lần nữa khẳng định tinh thần chủ động, kịp thời, tâm huyết, trách nhiệm của Quốc hội đối với các vấn đề thực tiễn đặt ra. Trước những yêu cầu cuộc sống, trước những đòi hỏi bức thiết trong điều hành kinh tế - xã hội, tại Kỳ họp thứ 5 đã có rất nhiều đại biểu Quốc hội thảo luận và tranh luận để vừa đưa ra các nguyên nhân vừa đưa ra các giải pháp để nâng cao được trách nhiệm cán bộ, tăng sự chủ động trong điều hành, tránh tình trạng trì trệ, không dám làm. Không chỉ riêng kỳ họp thứ 5 mà ngay từ đầu nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV đến nay, mặc dù gặp rất nhiều khó khăn do tác động của đại dịch COVID-19, diễn biến phức tạp, khó lường của tình hình thế giới, khu vực, nhiều vấn đề mới phát sinh, nhưng Quốc hội đã bám sát thực tiễn, quyết liệt chỉ đạo, chủ động, linh hoạt, có nhiều cách làm mới, sáng tạo, hiệu quả, đề cao trách nhiệm với tinh thần chủ động, vào cuộc “từ sớm, từ xa”, đạt được nhiều kết quả quan trọng trong công tác lập pháp. Đây là cơ sở quan trọng để giải quyết những nút thắt đặt ra từ thực tiễn, tháo gỡ khó khăn trong quản lý, điều hành, là tiền đề thúc đẩy và phát triển đất nước ngày càng phồn vinh, bền vững.
Phóng viên:Tại kỳ họp lần này, Quốc hội khóa XV đã biểu quyết thông qua 08 luật, 17 nghị quyết. Vậy PGS.TS có kỳ vọng gì sau khi dự án Luật, nghị quyết quan trọng này được ban hành?
PGS.TS Doãn Hồng Nhung – Giảng viên cao cấp, Đại học Quốc gia Hà Nội: Quốc hội đã biểu quyết thông qua nhiều luật, nghị quyết rất quan trọng. Trong đó, có những vấn đề rất được nhân dân và cử tri cả nước, doanh nghiệp mong chờ để tháo gỡ khó khăn, những vướng mắc trong một số lĩnh vực, những điểm nghẽn pháp lý tồn tại nhiều năm đã góp phần thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội.
Ví dụ, như trong lĩnh vực đấu thầu, Luật Đấu thầu (sửa đổi) đã tiếp tục tạo dựng khung pháp luật đầy đủ, đồng bộ, thống nhất về đấu thầu, mua sắm sử dụng nguồn vốn nhà nước; bổ sung nhiều quy định nhằm giải quyết các khó khăn, vướng mắc và thích ứng với các đòi hỏi từ thực tiễn, tăng cường hiệu quả công tác lựa chọn nhà thầu, nâng cao hiệu lực thực thi quy định của pháp luật về đấu thầu, luật đầu tư công, kiên quyết và kiên trì phòng chống tham nhũng, tiêu cực lợi ích nhóm trong thời gian tới;
Hay việc Quốc hội thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam và Luật Nhập cảnh, xuất cảnh, quá cảnh, cư trú của người nước ngoài tại Việt Nam cũng có ý nghĩa vô cùng quan trọng. Việc sửa đổi này cụ thể hóa quy định của Hiến pháp liên quan đến quyền ra nước ngoài và từ nước ngoài về nước của công dân; quy định đầy đủ, cụ thể, rõ ràng, minh bạch trình tự, thủ tục quản lý xuất cảnh, nhập cảnh; bảo đảm tương thích, đồng bộ với các văn bản pháp luật hiện hành và phù hợp với các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên, tạo điều kiện thuận lợi cho công dân nhưng vẫn đảm bảo an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội.
Đặc biệt, tại Kỳ họp này, Quốc hội sẽ xem xét, thông qua Nghị quyết sửa đổi, bổ sung Nghị quyết số 85/2014/QH13 ngày 28/11/2014 về việc lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm đối với người giữ chức vụ do Quốc hội, Hội đồng nhân dân bầu hoặc phê chuẩn. Đây là bước chuẩn bị quan trọng cho việc lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm đối với người giữ chức vụ do Quốc hội, Hội đồng nhân dân bầu hoặc phê chuẩn sẽ được tiến hành tại Kỳ họp thứ 6 của Quốc hội.
Trên cơ sở các luật, nghị quyết được Quốc hội thông qua tại kỳ họp, tôi kỳ vọng các cơ quan liên quan, đặc biệt là các cơ quan của Chính phủ sẽ sớm tổ chức triển khai thực hiện hiệu quả, đặc biệt là trong công tác ban hành các văn bản hướng dẫn. Đây là nhiệm vụ quan trọng ban hành văn bản, pháp điển hóa các quy định pháp luật. đưa các quy định pháp luật vào trong thực tiễn để các quyết nghị của Quốc hội sớm đi vào cuộc sống, góp phần thúc đẩy sự phát triển kinh tế -xã hội của đất nước, đáp ứng sự mong mỏi của cử tri, của doanh nghiệp, đáp ứng sự kỳ vọng của nhân dân cả nước trong giai đoạn lịch sử của đất nước.
Phóng viên: Với thực tiễn nhiều năm theo dõi hoạt động của Quốc hội, PGS. TS có đánh giá như thế nào về dấu ấn đổi mới tại kỳ họp thứ 5 nói riêng và từ đầu nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV đến nay?
PGS.TS Doãn Hồng Nhung – Giảng viên cao cấp, Đại học Quốc gia Hà Nội: Ngay từ năm đầu tiên của nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV, Quốc hội đã thể hiện dấu ấn đổi mới mạnh mẽ trên nhiều lĩnh vực của cơ quan quyền lực Nhà nước cao nhất.
Một trong những dấu ấn nổi bật là các kỳ họp bất thường. Kỳ họp bất thường đầu tiên trong lịch sử hoạt động của Quốc hội chính thức được khai mạc ngày 4/1/2022,, và từ đó đến nay, qua nửa nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV, số lượng kỳ họp bất thường đã ngang bằng với số kỳ họp thường lệ - 4 kỳ. Đây là minh chứng hết sức rõ ràng cho thông điệp về một Quốc hội đổi mới, hành động quyết liệt vì lợi ích của nhân dân. Việc đề cao trách nhiệm cá nhân, trách nhiệm của người đứng đầu, các tư lệnh ngành được thể hiện rất rõ. Thực tiễn bối cảnh đất nước thời gian qua đã đặt ra rất nhiều những vấn đề cấp bách, quan trọng đòi hỏi phải có những quyết sách nhanh chóng, kịp thời mà chỉ Quốc hội mới có thể quyết định được. Trong đó, có những vấn đề chưa có tiền lệ, chưa từng xảy ra trong lịch sử,…
Tiếp nối thành công của những kỳ họp trước, kỳ họp thứ 5 Quốc hội tiếp tục đổi mới trong cách thức tổ chức kỳ họp, nội dung thảo luận, các phiên họp luận đàm, các phiên chất vấn….đưa lại những kết quả thiết thực, được cử tri và Nhân dân đồng tình, đánh giá cao. Cụ thể:
Điểm mới trong tổ chức kỳ họp lần này là chia kỳ họp làm 2 đợt. Đợt 1, từ ngày 22/5 đến ngày 10/6; Đợt 2, từ ngày 19/6 đến ngày 24/6 và có thời gian nghỉ giữa kỳ họp kéo dài 1 tuần để các cơ quan của Quốc hội, Chính phủ cũng như các cơ quan hữu quan có thời gian tiếp thu, chỉnh lý, hoàn thiện dự thảo luật, dự thảo nghị quyết, bảo đảm các văn bản quy phạm pháp luật có chất lượng cao khi được thống nhất thông qua và ban hành. Cách thức tổ chức này giúp Quốc hội có thêm những nhận định về các ý kiến của ĐBQH để khi các luật đã được biểu quyết được sát thực và tiếp thu ý kiến của các ĐBQH một cách tối đa nhất.
Cũng tại Kỳ họp này, lần đầu tiên Quốc hội thảo luận tại hội trường về Báo cáo kết quả giám sát việc giải quyết kiến nghị của cử tri gửi đến Kỳ họp thứ 4. Các đại biểu Quốc hội đã thảo luận hết sức thẳng thắn với tinh thần xây dựng chỉ rõ trách nhiệm của Chính phủ, các bộ, ngành và địa phương trong công tác này.
Điều đặc biệt, trong thời gian giữa hai đợt Quốc hội họp, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tổ chức họp trong 04 ngày để cho ý kiến tiếp thu, giải trình kỹ lưỡng, thấu đáo ý kiến của đại biểu Quốc hội về các dự án luật, dự thảo nghị quyết, nhất là các vấn đề lớn, các nội dung còn có ý kiến khác nhau cũng như về kỹ thuật lập pháp, các điều khoản áp dụng pháp luật, chuyển tiếp… đảm bảo chất lượng cao nhất các nội dung trình Quốc hội xem xét, thông qua.
Không chỉ vậy, tại kỳ họp phiên chất vấn với tinh thần 5T - “Tận tâm - Tận lực - Tích cực - Tâm huyết - Trách nhiệm” đã để lại dư âm khách quan và đáp ứng sự mong đợi, kỳ vọng của cử tri. Đã có tới 454 lượt đại biểu đăng ký tham gia chất vấn, 112 đại biểu thực hiện quyền chất vấn và 49 lượt đại biểu đã tranh luận. Các đại biểu và các Bộ trưởng, trưởng ngành đã nhanh chóng thích nghi với đổi mới trong phương thức tiến hành phiên chất vấn theo hướng “hỏi nhanh, đáp gọn” đúng đích và hiệu quả…. Thực hiện đúng theo chỉ đạo của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng phát biểu tại phiên khai mạc kỳ họp thứ nhất, Quốc hội khóa XV: Quốc hội cần phát huy những thành tựu và kinh nghiệm của suốt 75 năm qua, tiếp tục đổi mới, nâng cao hơn nữa chất lượng và hiệu quả hoạt động để đáp ứng tốt nhất yêu cầu, nhiệm vụ chính trị của đất nước trong giai đoạn mới. hoàn thành trọng trách mà nhân dân giao phó thực hiện đúng chức năng lập hiến, lập pháp, giám sát tối cao và quyết định những vấn đề quan trọng của đất nước. Có thể thấy, kỳ họp thứ 5 tiếp tục minh chứng cho quyết tâm đổi mới của Quốc hội, thể hiện tinh thần trách nhiệm, khẳng định sự nỗ lực, quyết tâm cao của Quốc hội, Chính phủ, các bộ, ngành, cơ quan hữu quan, Đoàn ĐBQH các tỉnh, thành phố đối với các vấn đề quốc kế, dân sinh.
Phóng viên: Trân trọng cảm ơn PGS.TS Doãn Hồng Nhung!