ĐÁNH GIÁ KHÁCH QUAN, TOÀN DIỆN, RÕ TRÁCH NHIỆM TRONG TỔ CHỨC THỰC HIỆN NGHỊ QUYẾT CỦA QUỐC HỘI VỀ GIÁM SÁT CHUYÊN ĐỀ, CHẤT VẤN
Phó Tổng Thư ký Quốc hội Nguyễn Thị Thúy Ngần
Tổng hợp nội dung thẩm tra của Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban về việc thực hiện một số nghị quyết của Quốc hội khóa XIV về giám sát chuyên đề, chất vấn và nghị quyết của Quốc hội về giám sát chuyên đề, chất vấn từ đầu nhiệm kỳ khóa XV đến hết Kỳ họp thứ 4 liên quan đến lĩnh vực quy hoạch, Phó Tổng thư ký Quốc hội Nguyễn Thị Thúy Ngần cho biết, Chính phủ đã hoàn thành Quy hoạch tổng thể quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050; Quy hoạch sử dụng đất quốc gia thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050; 13/38 quy hoạch ngành quốc gia; 01/06 quy hoạch vùng và 10/63 quy hoạch tỉnh
Tuy nhiên, tỷ lệ các quy hoạch cần hoàn thành còn thấp, tiến độ lập các quy hoạch ngành, quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh vẫn còn rất chậm so với yêu cầu tại Nghị quyết số 61/2022/QH15 và Nghị quyết số 41/2021/QH15. Việc rà soát, sửa đổi, bổ sung, ban hành các văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành về công tác quy hoạch được giao tại Nghị quyết số 108/NQ-CP còn chậm so với yêu cầu đề ra, còn một số nhiệm vụ chưa được triển khai.
Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh
Tham gia ý kiến về nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho biết, Quốc hội đã tiến hành giám sát công tác xây dựng pháp luật trong quy hoạch và ban hành Nghị quyết số 41/2021/QH15 để tháo gỡ một số các vướng mắc về kinh phí, lựa chọn tư vấn, quy trình lập, phê duyệt quy hoạch. Do đó, tiến độ lập các quy hoạch vừa qua đã được đẩy nhanh, rất tích cực tuy nhiên, số lượng các quy hoạch đến giờ được phê duyệt vẫn còn hạn chế. Cụ thể: mới có 26/111 các quy hoạch được phê duyệt. Trong đó, quy hoạch quốc gia còn quy hoạch không gian biển quốc gia, quy hoạch ngành còn 20 quy hoạch; quy hoạch vùng còn 5 quy hoạch, duy nhất có quy hoạch vùng Đồng bằng sông Cửu Long là được duyệt; quy hoạch tỉnh có 10 quy hoạch mới được phê duyệt, còn 53 quy hoạch tỉnh và đặc biệt là 5 thành phố trực thuộc trung ương ngoài quy hoạch tỉnh thì còn quy hoạch chung xây dựng.
Trước thực trạng này, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế đề nghị Bộ Kế hoạch và Đầu tư tham mưu với Chính phủ đẩy nhanh quá trình thẩm định, phê duyệt. Bên cạnh đó, trong yêu cầu của và Nghị quyết số 41/2021/QH15 ngoài tiến độ ra cũng cần quan tâm đến chất lượng của các quy hoạch, vì vậy cần phải báo cáo thêm về chất lượng quy hoạch.
Dẫn chứng cho yêu cầu này, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế nêu rõ, ví dụ như Nghị quyết số 39/2021/QH15 của Quốc hội về Quy hoạch sử dụng đất quốc gia thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050, Kế hoạch sử dụng đất quốc gia 5 năm 2021 - 2025 và Quyết định số 326/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về phân bổ chỉ tiêu Quy hoạch sử dụng đất quốc gia thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050, Kế hoạch sử dụng đất quốc gia 5 năm 2021-2025 đang có khó khăn, vướng mắc trong triển khai thực hiện tại một số địa phương.
Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Thị Bích Ngọc
Phát biểu làm rõ nội dung này, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Thị Bích Ngọc nêu rõ, trước khi có Nghị quyết số 61/2022/QH15 của Quốc hội chỉ có 7/111 quy hoạch được phê duyệt. Tuy nhiên, sau khi Nghị quyết số 61/2022/QH15 được ban hành đã tháo gỡ rất nhiều khó khăn, vướng mắc và tạo cơ sở pháp lý để tiếp tục đẩy nhanh công tác về quy hoạch. Kết quả, cho đến nay đã có 84/111 quy hoạch được phê duyệt và thẩm định, hiện nay có 7 quy hoạch đã được lấy ý kiến các bộ, các ngành và sẽ được thẩm định trong thời gian sắp tới và 4 quy hoạch của địa phương, trong đó có 2 quy hoạch lớn của Thành phố Hồ Chí Minh và Hà Nội; còn lại 16 quy hoạch ngành quốc gia, các bộ, ngành đang khẩn trương chỉ đạo để sớm trình cấp có thẩm quyền phê duyệt quy hoạch.
Lý giải khó khăn, vướng mắc liên quan đến Quyết định số 326/QĐ-TTg về việc phẩn bổ các chỉ tiêu, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết, quy hoạch sử dụng đất quốc gia thì lập được căn cứ trên quy định của Luật Quy hoạch và đã được Quốc hội phê duyệt. Tuy nhiên, việc phân bổ các chỉ tiêu sử dụng đất quốc gia nằm trong quy hoạch đó đang được thực hiện theo quy định của Luật Đất đai hiện hành, tức là phân bổ trên 06 nhóm chỉ tiêu đất đai rất cụ thể, chi tiết và trong quá trình thực hiện thì Chính phủ đã nhìn nhận được vấn đề này.
Do đó, trong Luật Đất đai (sửa đổi) sắp tới kiến nghị theo hướng khi phân bổ chỉ tiêu sử dụng đất quốc gia sẽ tập trung phân bổ vào những chỉ tiêu mang tính chất quan trọng, ví dụ: đất lúa, đất rừng, những chỉ tiêu bắt buộc phải thực hiện hoặc đất liên quan đến quốc phòng, an ninh, còn các chỉ tiêu đất khác sẽ để cho địa phương thực hiện.
Theo Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư, vấn đề này trong thời gian quá độ và để xử lý vướng mắc trong việc thực hiện Quyết định số 326/QĐ-TTg về phân bổ chỉ tiêu đất hiện nay Thủ tướng Chính phủ đã có công điện để yêu cầu các địa phương báo cáo và giao cho Bộ Tài nguyên và Môi trường tiếp tục khẩn trương để trình Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định.
Cho biết nguyên nhân vì sao quy hoạch phê duyệt chậm, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho rằng, Luật Quy hoạch được triển khai từ năm 2017, tuy nhiên cách lập quy hoạch là cách thức mới và trong quá trình triển khai cũng phát sinh các khó khăn, vướng mắc cần phải ban hành các văn bản hướng dẫn thi hành. Ngoài ra, do trong quá trình thực hiện, cách hiểu khi xây dựng quy hoạch cũng khác nhau;… Vì vậy, trong thời gian vừa qua Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã tham mưu trình Chính phủ để sửa, ban hành các văn bản hướng dẫn; Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng đã ban hành thông tư hướng dẫn và hiện nay các văn bản hướng dẫn chuyên ngành đang tiếp tục được hoàn thiện./.