TỔNG THUẬT TRỰC TIẾP SÁNG 15/11: UBTVQH CHO Ý KIẾN 02 DỰ THẢO LUẬT VÀ DỰ THẢO NGHỊ QUYẾT GIÁM SÁT CHUYÊN ĐỀ VIỆC THỰC HIỆN CÁC CHƯƠNG TRÌNH MỤC TIÊU QUỐC GIA
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ chủ trì và điều hành phiên họp
Trước khi tiến hành thảo luận, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội nghe Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội báo cáo về vấn đề xin ý kiến Ủy ban Thường vụ Quốc hội.
Cổng Thông tin điện tử Quốc hội sẽ liên tục cập nhật nội dung thông tin:
16h28: Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ phát biểu kết thúc nội dung phiên họp
Phát biểu tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội cho biết, trên cơ sở ý kiến của cơ quan thẩm tra, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đồng ý chủ trương kéo dài thời gian thực hiện dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư Cảng hàng không quốc tế Long Thành.
Đối với việc bố trí nguồn vốn cho dự án, Chính phủ cần chỉ đạo các bộ ngành liên quan, căn cứ quy định của pháp luật, nghiên cứu phương án cụ thể trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Quốc hội cho ý kiến.
16h23: Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thắng phát biểu
Giải trình tại phiên họp, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thắng phát biểu nêu rõ nguyên nhân vì sao Chính phủ và các bộ ngành chưa có Tờ trình trình UBTVQH tại phiên họp này.
Liên quan đến việc bố trí nguồn nào, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải cho biết, các Bộ ngành chưa tham mưu được cho Chính phủ lấy từ nguồn nào và cần phải thực hiện đúng theo quy trình, do đó hiện chưa có Tờ trình.
Về phía Bộ Giao thông vận tải, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng đề nghị UBTVQH cho phép Chính phủ có thêm thời gian hoàn thiện Tờ trình, đồng thời Chính phủ sẽ rà soát và cân nhắc lại nguồn dự phòng ngân sách trung ương năm 2023 hoặc sử dụng nguồn dự phòng ngân sách trung ương năm 2024.
16h21: Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ điều hành nội dung phiên họp
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nêu rõ Ủy ban Thường vụ Quốc hội không thể bàn về các nội dung theo ý kiến của các Bộ ngành mà phải có Tờ trình chính thức của Chính phủ.
Qua thảo luận cho thấy các ý kiến đều cơ ban nhất trí với việc cho phép kéo dài thời gian thực hiện dự án. Còn liên quan đến nguồn vốn bố trí cho dự án, Ủy ban Thường vụ Quốc hội không thể cho ý kiến khi chưa có Tờ trình của Chính phủ, trường hợp có Tờ trình của Chính phủ thì cơ quan của Quốc hội cũng phải thẩm tra.
16h19: Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải phát biểu
Tham gia ý kiến tại phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải đề nghị Bộ Kế hoạch và Đầu tư phối hợp, rà soát nguồn kế hoạch đầu tư công trung hạn của năm nay, nếu còn thì có thể bổ sung thêm vào phần dự phòng chưa phân bổ của kế hoạch đầu tư công năm 2024. Theo Phó Chủ tịch Quốc hội, nếu nguồn này còn thì có thể xin phép Quốc hội cho bổ sung thêm vào danh mục để có nguồn vốn triển khai thực hiện.
16h14: Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà phát biểu
Phát biểu tại phiên họp, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà cho biết đây là việc chưa có tiền lệ. Theo Phó Thủ tướng, Nghị quyết số 53/2017/QH14 của Quốc hội ngày 24/11/2017 của Quốc hội về Báo cáo nghiên cứu khả thi Dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư Cảng hàng không quốc tế Long Thành có tính đặc thù.
Về nguồn vốn, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà cho biết sau khi bấm nút thông qua vốn đầu tư Công trung hạn 2021 – 2025 thì chưa kịp bổ sung nguồn vốn cho dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư Cảng hàng không quốc tế Long Thành. Do đó, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà đề nghị bổ sung, điều chỉnh vốn đầu tư Công trung hạn 2021 – 2025.
16h10: Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai Võ Văn Phi phát biểu
Tham gia ý kiến tại phiên họp, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai Võ Văn Phi cho biết, tiểu dự án bồi thường, hỗ trợ tái định cư, giải phóng mặt bằng, đến thời điểm này, Đồng Nai đã giao 100% giai đoạn 1 cho đơn vị thi công triển khai thực hiện. Tuy nhiên, đây là dự án đầu tiên Đồng Nai được giao làm Tiểu dự án bồi thường tái định cư giải phóng mặt bằng theo quy mô lớn, vì vậy quá trình triển khai thực hiện có nhiều khó khăn chưa có tiền lệ, nên chưa đáp ứng được yêu cầu về thời gian như mong muốn.
Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai mong muốn được Quốc hội xem xét điều chỉnh thời gian thực hiện, bố trí nguồn ngân sách cho việc triển khai. Đồng thời, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai đề nghị Quốc hội thống nhất để Chính phủ có điều chỉnh, sử dụng nguồn vốn hợp lý để triển khai thực hiện, tránh để kéo dài dự án hoặc phát sinh khó khăn trong công tác điều hành và phân bổ vốn của địa phương.
16h05: Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải phát biểu
Phát biểu tại phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội đồng tình với quan điểm kéo dài thời gian thực hiện dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư Cảng hàng không quốc tế Long Thành. Liên quan đến bố trí nguồn vốn cho dự án, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết, nguồn vốn chưa giải ngân hết của năm 2020, 2021 đã hủy dự toán theo quy định của Luật Đầu tư công.
Phó Chủ tịch Quốc hội cho biết, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã có kết luận số 2847 ngày 5/10/2023 đã đề cập rõ về bố trí vốn cho dự án, đề nghị Chính phủ làm rõ số kinh phí chưa giải ngân hết của năm 2020, năm 2021 đã hủy bỏ theo quy định chưa, hay đang cho phép chuyển nguồn; trường hợp đang để ở chuyển nguồn đề nghị làm rõ trách nhiệm việc không hủy bỏ số kinh phí này theo quy định. Chính phủ căn cứ quy định của pháp luật về ngân sách nhà nước và đầu tư công đề xuất phương án bố trí vốn cho dự án, trình Quốc hội xem xét, quyết định.
Theo quy định của pháp luật, số vốn chưa giải ngân hết đã hủy, do vậy về nguyên tắc Chính phủ cần đề xuất nhưng đến thời điểm này Chính phủ chưa đề xuất phương án cụ thể để Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Quốc hội cho ý kiến; còn việc cân đối nguồn để phân bổ thuộc thẩm quyền Chính phủ.
16h03: Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, ngân sách của Quốc hội Lê Quang Mạnh phát biểu
Phát biểu tại phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội Lê Quang Mạnh cho biết, về các nội dung liên quan, Ủy ban Tài chính, Ngân sách đã có ý kiến thẩm tra và Ủy ban Kinh tế cũng đã tiếp thu…
Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội Lê Quang Mạnh cho rằng, Chính phủ cần phải tìm nguồn hợp pháp để thực hiện việc bố trí cho dự án này, bởi vì về nguyên tắc, dự toán hủy rồi thì không có cách gì để kéo dài hơn.
Về đề nghị cho phép thực hiện tương tự như Quốc hội đã cho phép gia hạn thời gian giải ngân nguồn vốn dự phòng ngân sách Trung ương của tỉnh Bình Thuận để thực hiện dự án hồ chứa nước Kapet, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội Lê Quang Mạnh cho rằng, hai việc này không giống nhau. “Bởi đối với dự án hồ chứa nước Kapet, khi Quốc hội đồng ý cho phép kéo dài thì Quốc hội chưa phê chuẩn quyết toán năm 2022. Bên cạnh đó, khoản dự toán cho dự án hồ chứa nước Kapet cũng chưa bị hủy”, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội Lê Quang Mạnh nêu rõ.
15h55: Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Quốc Phương phát biểu
Giải trình tại phiên họp, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Quốc Phương cho biết, trong quá trình phối hợp với Ủy ban Kinh tế để tiếp thu, giải trình ý kiến của các đại biểu Quốc hội, có một vấn đề là việc xem xét cho phép chuyển nguồn gặp vướng mắc, khó khăn. Nguyên nhân là do khoản tiền 2 nghìn 510 tỉ đồng đã bị hủy dự toán.
Thứ trưởng Trần Quốc Phương nêu rõ, cấp có thẩm quyền gồm cả Quốc hội hay Thủ tướng chỉ cho phép kéo dài nguồn vốn hoặc chuyển nguồn thời gian thực hiện vốn khi vẫn còn thực hiện dự toán. Do đó, hiện đã hủy dự toán thì rất khó để trình Quốc hội.
Để tháo gỡ vướng mắc này, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Quốc Phương cho biết, theo kế hoạch dự toán ngân sách năm 2023 và năm 2024, hiện không còn nguồn nào dư ra để đáp ứng yêu cầu bố trí cho dự án Long Thành. Tuy nhiên, còn hai khoản khả dĩ có thể dùng được.
Phương án thứ nhất là khoản dự phòng ngân sách trung ương năm 2023, hiện còn một khoản chưa tiêu hết thì có thể đáp ứng đủ khoản 2 nghìn 510 tỉ đồng. Nhưng khoản này nằm trong dự toán ngân sách năm 2023, không phải năm 2024. Do đó, Thứ trưởng Trần Quốc Phương cho rằng, muốn sử dụng khoản tiền dự phòng ngân sách trung ương năm 2023 để phục vụ cho dự toán năm 2024 thì cần phải trình Quốc hội cho phép khoản tiền 2 nghìn 510 tỉ đồng thuộc dự phòng ngân sách năm 2023 sang năm 2024 để chi tiêu trong năm 2024.
Phương án thứ hai là cho phép bố trí nguồn dự phòng ngân sách trung ương năm 2024. Tuy nhiên, Thứ trưởng Trần Quốc Phương nhận thấy về mặt tiêu chí có vẻ không đúng với Luật Ngân sách Nhà nước, nhưng trong trường hợp cấp bách, có thể xem xét bố trí thêm. Như vậy, có thể có nguồn để đáp ứng nhu cầu bố trí vốn cho nhiệm vụ này trong năm 2024.
Vì vậy, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Quốc Phương mong muốn Nghị quyết của Quốc hội nêu rõ đề nghị bổ sung dự toán năm 2024 khoản 2 nghìn 510 tỉ đồng. Vì theo quy định của Luật Ngân sách Nhà nước, mọi khoản chi phải có dự toán, nếu chưa có thì phải bổ sung vào năm 2024, do đó mới chi tiêu được. Và nguồn tương ứng có thể đáp ứng yêu cầu này là từ nguồn dự phòng ngân sách trung ương.
15h54: Thứ trưởng Bộ Tài chính Cao Anh Tuấn phát biểu
Phát biểu tại phiên họp, Thứ trưởng Bộ Tài chính cho biết, Bộ Tài chính đã giao Kho bạc Nhà nước thực hiện rà soát. Năm 2020, dự án có tổng kế hoạch vốn là 6705 tỷ, giải ngân 2200 tỷ, năm 2021 giải ngân 2900 tỷ, kế hoạch vốn còn lại 1600 tỷ. Đến năm 2021, dự án có tổng kế hoạch là 4660 tỷ, năm 2021 giải ngân 2100 tỷ, năm 2022 giải ngân 921 tỷ, kế hoạch vốn còn lại là 1544 tỷ, hiện nay số dư dự toán năm 2020, 2021 đã được hủy.
15h50: Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ điều hành nội dung thảo luận
Chủ tịch Quốc hội nêu rõ đối với việc điều chỉnh một số nội dung của Nghị quyết số 53/2017/QH14 ngày 24/11/2017 của Quốc hội về Báo cáo nghiên cứu khả thi Dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ tái định cư Cảng hàng không quốc tế Long Thành, đến nay Chính phủ đề xuất điều chỉnh lại 02 nội dung: Một là cho phép kéo dài thời hạn hoàn thành dự án là đến hết 2024. Đây là nội dung được các đại biểu Quốc hội cơ bản ủng hộ.
Hai là về vốn. Vấn đề đặt ra là phải bảo đảm đúng luật trường hợp của quyết định khác cũng không để xảy ra xung đột pháp luật. Như báo cáo của Ủy ban Kinh tế cho biết đến nay chưa có ý kiến chính thức của Chính phủ.
Do đó, Chủ tịch Quốc hội đề nghị các cơ quan cho ý kiến về các nội dung này.
15h45: Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh trình bày Báo cáo một số ý kiến về điều chỉnh một số nội dung của Nghị quyết số 53/2017/QH14.
Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh trình bày Báo cáo một số ý kiến về điều chỉnh một số nội dung của Nghị quyết số 53/2017/QH14 của Quốc hội ngày 24/11/2017 về Báo cáo nghiên cứu khả thi Dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư Cảng hàng không quốc tế Long Thành. Theo đó, trên cơ sở ý kiến đại biểu Quốc hội thảo luận tại Tổ và Hội trường về điều chỉnh một số nội dung của Nghị quyết số 53/2017/QH14, Thường trực Ủy ban Kinh tế đã phối hợp với các cơ quan liên quan tổ chức rà soát, nghiên cứu tiếp thu, giải trình ý kiến đại biểu Quốc hội; đồng thời có Công văn số 2406/UBKT15 đề nghị các cơ quan cho ý kiến bằng văn bản để tiếp tục hoàn thiện nội dung dự kiến đưa vào Nghị quyết chung của Kỳ họp thứ 6. Tuy nhiên, đến nay, Thường trực Ủy ban Kinh tế vẫn chưa nhận được ý kiến của một số cơ quan.
Liên quan đến việc bố trí nguồn vốn cho dự án cũng đang còn ý kiến khác nhau, Thường trực Ủy ban Kinh tế nhận thấy, theo quy định tại khoản 1 Điều 68 và khoản 5 Điều 101 của Luật Đầu tư công, kế hoạch đầu tư công năm 2020 chỉ được giải ngân đến hết ngày 31/12/2021; kế hoạch đầu tư công năm 2021 của Dự án đã được Chính phủ cho phép kéo dài giải ngân đến ngày 31/12/2022. Do đó, đến thời điểm hiện nay, toàn bộ số vốn kế hoạch năm 2020, 2021 còn lại chưa giải ngân hết đã bị hủy dự toán theo quy định.
Về nguyên tắc, Ủy ban nhân dân tỉnh Đồng Nai phải nộp toàn bộ số vốn chưa giải ngân hết của năm 2020, 2021 về ngân sách trung ương. Do đó, số tiền thuộc kế hoạch vốn năm 2021 và năm 2020 đã hủy dự toán theo quy định của pháp luật nên phương án Chính phủ đề xuất tại Tờ trình số 558/TTr-CP ngày 16/10/2023 không thể thực hiện được.
Tuy nhiên, theo Báo cáo số 12684/BC-BGTVT ngày 07/11/2023 của Bộ Giao thông vận tải về tiếp thu, giải trình các ý kiến đại biểu Quốc hội tại Tổ về điều chỉnh một số Nghị quyết số 53/2017/QH14, do khó khăn trong việc bổ sung Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 – 2025, cũng chưa cân đối hằng năm cho Dự án, Chính phủ đề nghị Quốc hội cho phép kéo dài thời gian thực hiện và giải ngân số vốn 2.510,372 tỷ đồng sang năm 2024 để hoàn thành Dự án, tương tự như Quốc hội đã cho phép gia hạn thời gian giải ngân nguồn vốn kế hoạch năm 2018 tại Nghị quyết số 29/2021/QH15 ngày 28/7/2021 và tương tự như Quốc hội đã cho phép gia hạn thời gian giải ngân nguồn vốn dự phòng ngân sách trung ương năm 2016 bổ sung cho tỉnh Bình Thuận để thực hiện dự án hồ chứa nước Ka Pét tại Nghị quyết số 101/2023/QH15 ngày 24/6/2023.
Trên cơ sở Thông báo Kết luận của Ủy ban Thường vụ Quốc hội số 2847/TB-TTKQH ngày 05/10/2023, ý kiến đại biểu Quốc hội thảo luận tại Tổ và ý kiến chỉ đạo của Lãnh đạo Quốc hội về nội dung nêu trên, Tổng Thư ký Quốc hội đã có văn bản số 2991/TTKQH-KT ngày 02/11/2023 đề nghị Chính phủ bổ sung Tờ trình về việc đề xuất nguồn để bổ sung Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025 và bố trí dự toán hằng năm vì số tiền 2.510,372 tỷ đồng đã hủy dự toán theo quy định của pháp luật, không còn tiền để chuyển nguồn nên phương án Chính phủ đề xuất tại Tờ trình số 558/TTr-CP không thể thực hiện được. Đến hết ngày 14/11/2023, Thường trực Ủy ban Kinh tế vẫn chưa nhận được Tờ trình chính thức của Chính phủ về nội dung nêu trên.
Hiện nay, chưa có Tờ trình chính thức của Chính phủ về đề xuất nguồn để bổ sung Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025 và bố trí dự toán hằng năm, nếu trên cơ sở ý kiến đại biểu Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, quyết định ngay thì chưa chặt chẽ. Trường hợp Chính phủ có Tờ trình về nguồn vốn, cũng cần có cơ quan thẩm tra để báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội để bảo đảm đầy đủ quy trình, thủ tục. Vì vậy, Thường trực Ủy ban Kinh tế xin trân trọng báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, cho ý kiến chỉ đạo.
15h44: Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ điều hành phiên họp
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho biết, tiếp tục nội dung chương trình, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ cho ý kiến về việc điều chỉnh một số nội dung của Nghị quyết số 53/2017/QH14 ngày 24/11/2017 của Quốc hội về Báo cáo nghiên cứu khả thi Dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ tái định cư Cảng hàng không quốc tế Long Thành.
Tham dự phiên họp có Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thắng, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Quốc Phương, Thứ trưởng Bộ Tài chính Cao Anh Tuấn, Thứ trưởng Bộ Giao thông vận tải Lê Anh Tuấn, Thứ trưởng Bộ Công an Lê Văn Tuyến, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Bùi Xuân Dũng, Phó Tổng Kiểm toán Nhà nước Đặng Thế Vinh, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai Võ Văn Phi cùng đại diện một số bộ, ban ngành hữu quan.
Tiếp đến, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh trình bày Báo cáo một số ý kiến về điều chỉnh một số nội dung của Nghị quyết số 53/2017/QH14.