Tại phiên họp thẩm tra, các đại biểu đều bày tỏ tán thành với sự cần thiết sửa đổi toàn diện Luật Cư trú, ủng hộ các chính sách lớn của dự án Luật nhất là việc bãi bỏ hình thức quản lý dân cư bằng Sổ hộ khẩu, Sổ tạm trú và thay thế bằng hình thức quản lý theo số định danh cá nhân cập nhật thông tin trên Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, Cở sở dữ liệu về cư trú.
Bên cạnh đó, các đại biểu cũng cho ý kiến vào nhiều nội dung cụ thể của dự án Luật như việc cải cách, đơn giản hóa thủ tục hành chính trong công tác đăng ký, quản lý cư trú; bày tỏ ủng hộ việc bỏ các quy định riêng về điều kiện đăng ký thường trú tại thành phố trực thuộc trung ương; đề nghị rà soát, cân nhắc các trường hợp xóa đăng ký thường trú…
Sáng ngày 17/4, Thường trực Ủy ban Pháp luật tổ chức họp phiên mở rộng để thẩm tra sơ bộ dự án Luật Cư trú (sửa đổi).
Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng chủ trì phiên họp.
Trình bày Tờ trình dự án Luật Cư trú (sửa đổi), Thứ trưởng Bộ Công an Nguyễn Duy Ngọc cho biết: Tự do cư trú là một trong những quyền cơ bản của công dân đã được ghi nhận trong các bản Hiến pháp của Nhà nước ta và được cụ thể hóa trong các văn bản quy phạm pháp luật về cư trú với những quy định cụ thể về điều kiện, thủ tục đăng ký cư trú; qua đó, tạo cơ sở pháp lý thuận lợi cho công dân được thực hiện quyền tự do cư trú, lựa chọn nơi cư trú.
Việc sửa đổi Luật Cư trú nhằm hoàn thiện hệ thống pháp luật về cư trú bảo đảm phù hợp với chủ trương cải cách hành chính và tiến trình hội nhập, mở rộng giao lưu, hợp tác quốc tế trong điều kiện đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và xu thế hội nhập quốc tế hiện nay. Đồng thời thực hiện chủ trương hiện đại hóa và đơn giản hóa thủ tục hành chính, giấy tờ công dân liên quan đến công tác quản lý dân cư...
Tại phiên họp thẩm tra, các đại biểu đều bày tỏ tán thành với sự cần thiết sửa đổi toàn diện Luật Cư trú, ủng hộ các chính sách lớn của dự án Luật nhất là việc bãi bỏ hình thức quản lý dân cư bằng Sổ hộ khẩu, Sổ tạm trú và thay thế bằng hình thức quản lý theo số định danh cá nhân cập nhật thông tin trên Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, Cở sở dữ liệu về cư trú.
Các đại biểu cho rằng phương thức quản lý này sẽ giúp không chỉ đơn giản hóa thủ tục, giấy tờ, tiết kiệm chi phí hành chính cho công dân mà còn góp phần bảo đảm quản lý công dân chặt chẽ, thực chất, khắc phục nhiều bất cập trong quản lý dân cư ở nước ta hiện nay. Đây là phương thức quản lý cư trú hiện đại dựa trên việc ứng dụng công nghệ thông tin, phù hợp với xu thế phát triển được một số quốc gia trên thế giới áp dụng.
Tuy nhiên, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Trần Thị Dung bày tỏ băn khoăn về tính khả thi của quy định bởi Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư đang trong quá trình xây dựng, hoàn thiện và đã chậm về tiến độ so với yêu cầu của Luật Căn cước công dân.
Ủy viên Thường trực Ủy ban Pháp luật Bùi Văn Xuyền đề nghị cân nhắc thời điểm trình dự án Luật này, có thể lùi thời gian trình sang Kỳ họp thứ 10 để bảo đảm xem xét kỹ lưỡng các nội dung, hoàn thiện hồ sơ dự án Luật nhất là trong bối cảnh dịch bệnh hiện nay việc tham vấn, lấy ý kiến, khảo sát thực tiễn bị hạn chế nên khó có thể đánh giá được một cách đầy đủ, Kỳ họp thứ 9 tới Quốc hội không họp tập trung được nhiều thời gian.
Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Nguyễn Trường Giang đề xuất tại Kỳ họp thứ 9 sẽ trình Quốc hội bổ sung dự án Luật Cư trú (sửa đổi) vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2021, điều chỉnh Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2020, theo đó sẽ trình dự án Luật Cư trú tại Kỳ họp thứ 10.
Bên cạnh đó, cũng có ý kiến cho rằng đây là dự án Luật rất quan trọng, tác động trực tiếp đến quyền tự do cư trú của công dân, đồng thời ảnh hưởng đến nhiều quyền khác như học tập, lao động, khám chữa bệnh…do đó cần sớm được ban hành như Tờ trình của Chính phủ.
Tại phiên họp, các đại biểu cũng cho ý kiến vào nhiều nội dung cụ thể của dự án Luật như việc cải cách, đơn giản hóa thủ tục hành chính trong công tác đăng ký, quản lý cư trú; bày tỏ ủng hộ việc bỏ các quy định riêng về điều kiện đăng ký thường trú tại thành phố trực thuộc trung ương; đề nghị rà soát, cân nhắc các trường hợp xóa đăng ký thường trú…
Cùng với đó, các đại biểu lưu ý nội dung của dự thảo Luật cũng liên quan tới quy định tại nhiều luật khác như Bộ luật Dân sự, Luật Thủ đô, Luật Xây dựng, Luật Xử lý vi phạm hành chính, Luật Thi hành án hình sự, Luật Thi hành tạm giữ, tạm giam, Luật Hộ tịch,... do đó đề nghị cần tiếp tục rà soát để bảo đảm tính thống nhất.
Kết luận nội dung thảo luận, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng đề nghị cơ quan soạn thảo tiếp tục hoàn thiện hồ sơ theo đúng quy định nhất là báo cáo tổng kết, đánh giá tác động, bảo đảm tính thuyết phục của những đề xuất sửa đổi, vấn đề thúc đẩy bình đẳng giới.