ỦY BAN PHÁP LUẬT HỌP PHIÊN TOÀN THỂ, THẨM TRA DỰ ÁN LUẬT CÔNG CHỨNG (SỬA ĐỔI)

PHIÊN HỌP TOÀN THỂ LẦN THỨ 22 CỦA ỦY BAN PHÁP LUẬT

Ủy ban Pháp luật họp phiên toàn thể lần thứ 22 theo hình thức trực tiếp kết hợp trực tuyến

Trình bày tóm tắt Tờ trình dự án Luật Công chứng (sửa đổi), Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long cho biết, Đảng và Nhà nước đã và đang đẩy mạnh cải cách hành chính, cải cách tư pháp, đổi mới, nâng cao chất lượng hoạt động tư pháp, trong đó có lĩnh vực công chứng theo hướng tiếp tục hoàn thiện cơ chế huy động nguồn lực để xã hội hóa và phát triển các lĩnh vực công chứng; xây dựng đội ngũ hành nghề công chứng đủ về số lượng và bảo đảm chất lượng, hoạt động chuyên nghiệp, tuân thủ pháp luật và chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp, đáp ứng tốt nhu cầu của xã hội. Một số văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến hoạt động công chứng cũng đã được sửa đổi, bổ sung hoặc ban hành mới tác động trực tiếp đến tổ chức và hoạt động công chứng.

Cùng với đó, thực tiễn triển khai Luật Công chứng 2014 bên cạnh những kết quả đạt được cũng đã bộc lộ một số hạn chế, bất cập như liên quan đến xác định phạm vi công chứng, chất lượng đội ngũ công chứng viên, phát triển tổ chức hành nghề công chứng, thủ tục công chứng…

 Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long trình bày tóm tắt Tờ trình dự án Luật Công chứng (sửa đổi)

Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long nhấn mạnh, để khắc phục những hạn chế, bất cập, tạo điều kiện để tiếp tục phát triển hoạt động công chứng theo định hướng xã hội hóa, ổn định, bền vững, phù hợp với thông lệ quốc tế thì việc xây dựng Luật Công chứng (sửa đổi) để thay thế cho Luật Công chứng năm 2014 là cần thiết.

Trên cơ sở kế thừa các quy định còn phù hợp của Luật Công chứng năm 2014, dự thảo Luật Công chứng (sửa đổi) gồm 10 chương, 78 Điều, được xây dựng trên cơ sở giữ nguyên 09 điều, sửa đổi 61 điều, giảm bớt 12 điều và bổ sung 09 điều mới trong tổng số 81 điều của Luật Công chứng năm 2014.

So với Luật Công chứng năm 2014, dự thảo Luật lần này sửa đổi theo hướng xác định công chứng là việc công chứng viên chứng nhận tính xác thực, hợp pháp của giao dịch dân sự bằng văn bản; việc chứng nhận bản dịch không còn thuộc phạm vi công chứng mà là hoạt động chứng thực chữ ký người dịch theo quy định của pháp luật về chứng thực.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Nguyễn Thị Mai Phương báo cáo ý kiến của Thường trực Ủy ban Pháp luật

Nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ công chứng viên, bảo đảm số lượng phù hợp với nhu cầu công chứng và phát triển ổn định, bền vững, dự thảo Luật quy định người muốn bổ nhiệm công chứng viên phải được đào tạo nghề công chứng; thời gian tập sự hành nghề công chứng là 12 tháng đối với tất cả các đối tượng; bổ sung quy định về thời hạn hiệu lực của giấy chứng nhận kiểm tra kết quả tập sự; quy định độ tuổi hành nghề của công chứng viên là đến 70 tuổi…

Dự thảo Luật quy định Giám đốc Sở Tư pháp bổ nhiệm, miễn nhiệm, cách chức Trưởng Phòng công chứng thay vì giao cho Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương bổ nhiệm như hiện nay; quy định Sở Tư pháp là cơ quan tiếp nhận hồ sơ đề nghị thành lập Văn phòng công chứng thay vì Ủy ban nhân dân cấp tỉnh như hiện nay để tăng cường phân cấp, phân quyền.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Nguyễn Trường Giang phát biểu

Với mục tiêu tăng cường hiệu quả quản lý hoạt động công chứng, dự thảo Luật đã bổ sung quy định làm rõ nội dung quản lý nhà nước về công chứng; bổ sung nhiệm vụ, quyền hạn của Chính phủ, Bộ Tư pháp trong việc xây dựng và ban hành Chiến lược phát triển ngành công chứng, tiêu chí, tiêu chuẩn thành lập tổ chức hành nghề công chứng; bổ sung nhiệm vụ, quyền hạn của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh trong công tác quản lý nhà nước về công chứng tại địa phương; xem xét, quyết định việc chuyển giao việc chứng thực hợp đồng, giao dịch từ Phòng Tư pháp cấp huyện, Ủy ban nhân dân cấp xã sang tổ chức hành nghề công chứng đối với những địa bàn cấp huyện đã phát triển được tổ chức hành nghề công chứng…

Thảo luận tại phiên họp, các thành viên Ủy ban Pháp luật tán thành việc sửa đổi toàn diện Luật Công chứng năm 2014 nhằm thể chế hóa kịp thời chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách của Nhà nước về hoạt động công chứng; hoàn thiện các quy định của pháp luật về công chứng, khắc phục các hạn chế, vướng mắc, chưa phù hợp với thực tiễn đã được nêu trong Tờ trình của Chính phủ; bảo đảm thống nhất, đồng bộ với các luật mới được sửa đổi, bổ sung hoặc ban hành mới có liên quan đến hoạt động công chứng; tạo điều kiện để phát triển hoạt động công chứng theo định hướng xã hội hóa, ổn định, bền vững, phù hợp với thông lệ quốc tế.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Nguyễn Phương Thủy phát biểu

Việc sửa đổi Luật Công chứng năm 2014 cũng là nhiệm vụ lập pháp đã được xác định tại Kế hoạch số 81/KH-UBTVQH15 ngày 05/11/2021 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về triển khai thực hiện Kết luận số 19-KL/TW của Bộ Chính trị và Đề án Định hướng Chương trình xây dựng pháp luật nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV.

Các ý kiến cũng đánh gia cao nỗ lực cơ quan chủ trì soạn thảo trong chuẩn bị Hồ sơ dự án Luật. Nhiều nội dung được sửa đổi, bổ sung, chỉnh sửa phù hợp với điều kiện thực tiễn đáp ứng yêu cầu nhằm giải quyết khó khăn, vướng mắc thời gian qua. Đồng thời đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo nghiên cứu để luật hóa tối đa các nội dung đã chín, đã rõ, đã được thực tiễn kiểm nghiệm và phát huy hiệu quả trên thực tế, tránh việc giao quá nhiều nội dung quy định chi tiết làm giảm tính cụ thể của luật, làm cho luật chậm đi vào cuộc sống vì phải chờ văn bản quy định chi tiết.

Đại diện Thường trực các Ủy ban của Quốc hội cùng dự phiên họp

Các đại biểu cũng đã tập trung thảo luận về các vấn đề lớn được sửa đổi, bổ sung lần này như công chứng bản dịch, mô hình tổ chức của Văn phòng công chứng, công chứng điện tử, trách nhiệm của các cơ quan…và một số vấn đề cụ thể khác.

Theo đó, nhiều đại biểu tán thành với việc bổ sung quy định độ tuổi bổ nhiệm, hành nghề của công chứng viên là không quá 70 tuổi. Nhiều ý kiến bày tỏ tán thành khi dự thảo Luật không quy định việc chứng nhận tính chính xác, hợp pháp của bản dịch thuộc phạm vi hoạt động công chứng như Luật Công chứng hiện hành mà chỉ quy định việc công chứng viên chứng thực chữ ký người dịch theo quy định của pháp luật về chứng thực. Các đại biểu cho rằng quy định này sẽ khắc phục tồn tại, hạn chế của việc công chứng bản dịch trong thời gian vừa qua. Cũng có ý kiến đề nghị Chính phủ cân nhắc về sự cần thiết công chứng chữ kí người dịch, mà cần nghiên cứu để có quy định về điều kiện của tổ chức dịch thuật, người dịch để xác nhận và chịu trách nhiệm về bản dịch của mình.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng kết luận nội dung phiên họp

Liên quan đến thẩm quyền địa hạt công chứng, một số đại biểu cho rằng, cần cân nhắc kỹ lưỡng khi bỏ quy định về địa hạt công chứng đối với bất động sản để tránh phát sinh rủi ro pháp lý cũng như tình trạng làm giả hồ sơ, giấy tờ. Có ý kiến đề nghị tiếp tục rà soát kỹ lưỡng dự thảo Luật để bảo đảm đồng bộ, tương thích với các luật hiện hành, với định hướng sửa đổi luật đề ra, loại bỏ những thủ tục hành chính không cần thiết, bảo đảm thực hiện cải cách hành chính; rà soát các quy định cấm, nghiên cứu để quy định rõ hơn nhóm hành vi gian dối, lừa dối của công chứng viên khi hoạt động hành nghề…

Kết luận nội dung, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng ghi nhận các ý kiến phát biểu tại phiên họp đã phản ánh toàn diện, sâu sắc, đề cập thêm nhiều vấn đề để từ đó hoàn thiện báo cáo thẩm tra dự án Luật. Đồng thời, đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo tiếp tục rà soát kỹ lưỡng dự thảo Luật nhằm bảo đảm tính thống nhất trong hệ thống pháp luật; nghiên cứu để thể hiện rõ hơn trong Luật các quy định về xã hội hóa để khuyến khích thành lập Văn phòng công chứng ở những địa bàn kinh tế - xã hội khó khăn, nhấn mạnh vai trò quản lý nhà nước đối với các hoạt động cung ứng dịch vụ công đã được xã hội hóa…

Một số hình ảnh tại phiên họp: