Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính – Ngân sách Nguyễn Đức Hải, Trưởng Đoàn giám sát, chủ trì buổi làm việc. Tham dự buổi làm việc còn có Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Hà Công Tuấn, đại diện lãnh đạo Kiểm toán Nhà nước, Bộ Tài chính, các chuyên gia cùng các thành viên Đoàn giám sát.
Đoàn giám sát của Ủy ban Thường vụ Quốc hội làm việc với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn
Báo cáo về Quỹ Bảo vệ và phát triển rừng, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Hà Công Tuấn cho biết, Quỹ được thành lập theo Nghị định số 05/2008/NĐ-CP nhằm quy đinh việc ủy thác thu - chi giữa bên sử dụng dịch vụ môi trường rừng và bên cung ứng dịch vụ môi trường rừng, qua đó nâng cao hiệu quả của hoạt động quản lý, bảo vệ và phát triển rừng, nâng cao đời sống cho đồng bào đang sinh sống trong khu vực có dịch vụ môi trường rừng.
Thời gian qua, hoạt động của Quỹ đúng pháp luật, đạt mục tiêu hình thành Quỹ, trong đó có mục tiêu huy động nguồn lực xã hội, nâng cao nhận thức, hiệu quả quản lý, đời sống chủ rừng. Nguyên tắc hoạt động cơ bản là Quỹ phi lợi nhuận, hỗ trợ cho các hoạt động nhà nước chưa có đầu tư hoặc đầu tư chưa đủ. Hoạt động của Quỹ được công khai, minh bạch, đúng pháp luật. Thời gian qua, Quỹ đã có tác động rõ nét với công tác bảo vệ rừng, nâng cao thu nhập người trồng rừng, được hầu hết các đối tượng ủng hộ, kể cả người có trách nhiệm nộp phí này.
Bên cạnh đó, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Hà Công Tuấn cũng chia sẻ khó khăn trong việc phân bổ tiền dịch vụ rừng giữa nơi có nguồn thu và nơi không có nguồn thu có sự chênh lệch lớn. Quỹ có phạm vi rộng trên toàn quốc với 410.000 hộ gia đình thụ hưởng và diện tích rừng là 5.980.000 ha. Điều này đặt ra yêu cầu phải quản lý chặt chẽ, tăng cường thanh kiểm tra để chống tiêu cực. Tình hình vi phạm dù còn xảy ra nhưng từ 2016-2018 số vụ vi phạm đã giảm 65,7% so với giai đoạn 2011-2015, tương đương 42,8 vụ/ngày, trong điều kiện hoạt động rộng lớn đòi hỏi cần tiếp tục kiên trì và nhiều cơ quan cùng phối hợp để ngăn ngừa, xử lý vi phạm.
Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Hà Công Tuấn báo cáo, giải trình một số vấn đề Đoàn giám sát quan tâm
Nhấn mạnh nội dung hoạt động của Quỹ là tác động, hỗ trợ cho bảo vệ phát triển rừng nhưng không làm thay các hoạt động bảo vệ rừng, thời gian qua hoạt động của Quỹ đã có tác động lớn, diện tích rừng liên tục tăng trong 5 năm tăng là do giảm phá rừng, diện tích trồng rừng lớn, mỗi năm khoảng 220.000 ha, cùng với đó khoanh nuôi tái sinh 320.000 ha. Hơn nữa, nguồn lực của Quỹ cũng được phát triển, nguồn thu liên tục tăng, dự kiến năm 2019 thu được 3300 tỷ đồng và đến 2025 mục tiêu thu được 7000, cho thấy nguồn tài chính của Quỹ được phát triển bền vững, dư địa phát triển lâm nghiệp lớn.
Cho ý kiến về vấn đề này, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính – Ngân sách Nguyễn Đức Hải, Trưởng Đoàn giám sát cho biết, thời gian qua Quỹ Bảo vệ và phát triển rừng đã đi vào cuộc sống. Với quan điểm là quỹ hoạt động để hỗ trợ bảo vệ phát triển rừng mà không làm thay các hoạt động bảo vệ phát triển rừng Quỹ phát huy được ý nghĩa vai trò khi được thành lập cho thấy chủ trương đúng trong tổ chức thực hiện;
Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính – Ngân sách Nguyễn Đức Hải cho rằng, bài học thành công trong hoạt động của Quỹ là xác định đúng đối tượng thụ hưởng; phân cấp mạnh gắn với lợi ích thiết thực của người dân và địa phương, sự chấp hành nghiêm túc, trách nhiệm của các đối tượng liên quan.
Trưởng Đoàn giám sát, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách Nguyễn Đức Hải phát biểu tại buổi làm việc
Bên cạnh đó, Đoàn giám sát đánh giá cao vai trò của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã có đóng góp tích cực vào công tác bảo vệ phát triển rừng, tác động giảm vi phạm về rừng từ ngăn chặn từ gốc tăng ý thức bảo vệ rừng của người dân, huy động các nguồn lực phát huy xã hội hóa.
Đoàn giám sát nhất trí với đề xuất sớm trình Chính phủ quy định thống nhất mô hình tổ chức, có người chịu trách nhiệm quản lý theo ngành dọc, có lộ trình để tăng nguồn lực của Quỹ gắn với nhiệm vụ, nên sớm có quy chế quản lý tài chính nội bộ, đẩy mạnh phân cấp, cơ chế thí điểm.
Đoàn giám sát cũng đề nghị Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn tiếp tục hoàn thiện báo cáo theo đúng quy định, giải trình làm rõ thêm các vấn đề thành viên Đoàn giám sát quan tâm.
Sáng cùng ngày, Đoàn giám sát đã nghe Bộ Tài nguyên và Môi trường báo cáo và trao đổi làm rõ một số vấn đề liên quan đến quản lý, sử dụng Quỹ Bảo vệ môi trường./.