Theo Tờ trình của Chính phủ, việc ban hành Luật tổ chức cơ quan điều tra hình sự nhằm thể chế hóa đường lối, chính sách của Đảng về cải cách tư pháp và đổi mới tổ chức, hoạt động của cơ quan điều tra, bảo đảm thống nhất và sự đồng bộ trong hệ thống pháp luật của Nhà nước, khắc phục những hạn chế của Pháp lệnh cơ quan điều tra hình sự 2004.
Việc ban hành và xây dựng, ban hành Luật tổ chức cơ quan điều tra hình sự sẽ tạo cơ sở pháp lý toàn diện, đồng bộ, cụ thể và nâng cao hiệu quả hoạt động điều tra hình sự trong tình hình mới.
Dự thảo Luật tổ chức cơ quan điều tra hình sự trình Quốc hội xem xét, cho ý kiến tại kỳ họp này gồm 10 chương và 75 điều.
Luật quy định về nguyên tắc tổ chức, quan hệ phối hợp, giám sát, kiểm sát hoạt động điều tra hình sự; về tổ chức, bộ máy, nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan điều tra và nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra; về điều tra viên và các chức danh khác trong điều tra hình sự; về bảo đảm điều kiện cho hoạt động điều tra hình sự và trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan.
Dự thảo Luật quy định hệ thống các cơ quan điều tra gồm: cơ quan điều tra của công an nhân dân, cơ quan điều tra trong Quân đội nhân dân và cơ quan điều tra của Viện kiểm sát nhân dân tối cao.
Các cơ quan điều tra có nhiệm vụ, quyền hạn tiếp nhận, giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố; tiến hành điều tra tất cả các tội phạm, áp dụng mọi biện pháp do luật định để phát hiện, xác định tội phạm và người thực hiện hành vi phạm tội; lập hồ sơ, đề nghị truy tố; tìm ra mọi nguyên nhân, điều kiện phạm tội và yêu cầu các cơ quan, tổ chức hữu quan áp dụng các biện pháp khắc phục và ngăn ngừa.
Trình bày Báo cáo thẩm tra dự án Luật tổ chức cơ quan điều tra hình sự, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Nguyễn Văn Hiện cho biết Ủy ban Tư pháp tán thành sự cần thiết ban hành cũng như quan điểm chỉ đạo xây dựng dự án Luật được nêu trong Tờ trình của Chính phủ.
Tuy nhiên, dự thảo Luật vẫn còn một số vấn đề cần xin ý kiến Quốc hội trong kỳ họp này như bổ sung quy định Kiểm ngư, cơ quan Thuế, Ủy ban Chứng khoán nhà nước là cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra; bổ sung quy định nhằm bảo đảm sự phối hợp, kiểm soát giữa Cơ quan điều tra và Viện kiểm soát; mô hình tổ chức cơ quan điều tra; tiêu chuẩn của Điều tra viên…
Ngoài ra, dự thảo Luật tổ chức cơ quan điều tra hình sự quy định thẩm quyền của các cơ quan điều tra theo các chương, điều của Bộ luật hình sự và Bộ luật tố tụng hình sự. Vì vậy, Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Tư pháp cho rằng trong quá trình soạn thảo, thẩm tra, hoàn thiện, chỉnh lý thông qua dự án Luật này và các dự án Bộ luật hình sự (sửa đổi), Bộ luật tố tụng hình sự (sửa đổi) cần có sự phối hợp chặt chẽ để bảo đảm sự thống nhất, đồng bộ của hệ thống pháp luật.