Toàn cảnh buổi làm việc
Trong năm qua, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã xây dựng, tổ chức thực hiện các chương trình, kế hoạch công tác của ngành nhằm cụ thể hóa các văn bản chỉ đạo của Đảng, Nghị quyết của Quốc hội, những nhiệm vụ, chỉ đạo điều hành của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, tập trung chỉ đạo toàn ngành triển khai hiệu quả công tác quản lý nhà nước, thực hiện tốt các nhiệm vụ phát triển sự nghiệp văn hóa, gia đình, thể dục thể thao và du lịch, đạt nhiều kết quả quan trọng.
Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Ngọc Thiện cho biết, năm 2018, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã triển khai kịp thời, có hiệu quả, đúng tiến độ các văn bản đề án, các nhiệm vụ do Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ giao. Công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm trong lĩnh vực văn hóa, thể thao và du lịch được triển khai chủ động, kịp thời xử lý những vấn đề tồn tại bất cập, nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý nhà nước của ngành từ Trung ương tới địa phương. Công tác bảo tồn, phát huy di sản văn hóa đạt được kết quả quan trọng, tôn vinh các giá trị văn hóa, góp phần hình thành sản phẩm văn hóa - du lịch hấp dẫn, thúc đẩy phát triển du lịch của địa phương và đất nước. Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã hoàn thiện dự thảo Nghị định quy định thẩm quyền, trình tự, thủ tục lập, phê duyệt quy hoạch, dự án bảo quản, tu bổ, phục hồi di tích lịch sử-văn hóa, danh lam thắng cảnh. Xây dựng hồ sơ “Tranh dân gian Đông Hồ” tỉnh Bắc Ninh và “Nghệ thuật làm gốm của người Chăm” tỉnh Ninh Thuận trình UNESCO ghi danh; chỉ đạo chấn chỉnh hoạt động Hầu đồng trong thực hành di sản Thực hành Tín ngưỡng Thờ Mẫu Tam phủ của người Việt. Trong 09 tháng đầu năm 2018, Bộ đã quyết định xếp hạng 11 di tích quốc gia; cấp phép thăm dò, khai quật khảo cổ tại 20 địa điểm; quyết định đưa 29 di sản văn hóa phi vật thể vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.
Công tác xây dựng đời sống văn hóa cơ sở được quan tâm, chú trọng nâng cao chất lượng và hiệu quả. Thời gian qua, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã chỉ đạo tổ chức tốt các hoạt động tuyên truyền, văn hóa nghệ thuật, triển lãm, thông tin cổ động từ Trung ương đến cơ sở phục vụ các nhiệm vụ chính trị của đất nước, góp phần nâng cao đời sống văn hóa, tinh thần của nhân dân. Hệ thống thiết chế văn hóa-thông tin; thiết chế thể thao cơ sở thực hiện tốt nhiệm vụ chính trị, thu hút đông đảo nhân dân đặc biệt là trẻ em và người cao tuổi tham gia... Công tác quản lý và tổ chức lễ hội Xuân 2018 được tập trung chỉ đạo đảm bảo an ninh, an toàn, văn minh, tiết kiệm, nhiều lễ hội dân gian của đồng bào các dân tộc thiểu số đã được quan tâm khôi phục và tổ chức. Các địa phương nghiêm túc thực hiện Luật Quảng cáo và các văn bản liên quan. Tổ chức tốt các hoạt động văn hóa, nghệ thuật quần chúng, triển lãm, thông tin cổ động từ Trung ương đến cơ sở phục vụ các nhiệm vụ chính trị của đất nước. Ban Chỉ đạo Trung ương đã tổ chức thành công Hội nghị tổng kết Phong trào Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa giai đoạn 2000 - 2018. Bên cạnh đó, công tác văn hóa vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi cũng được Bộ tổ chức tốt, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ chính trị. Các ngày hội Văn hóa, Thể thao và Du lịch các dân tộc được tổ chức, đáp ứng đời sống tinh thần và tăng cường và củng cố khối đại đoàn kết toàn dân.
Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Ngọc Thiện báo cáo kết quả hoạt động trước Ủy ban
Hiện Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đang chuẩn bị xây dựng hồ sơ đề nghị xây dựng Luật Điện ảnh (sửa đổi); xây dựng dự thảo Luật Thư viện; xây dựng dự thảo Nghị định về nghệ thuật biểu diễn; xây dựng và ban hành 03 Đề án về phát triển sự nghiệp nghệ thuật biểu diễn; chỉ đạo, hướng dẫn các đơn vị, địa phương liên quan thực hiện nghiêm các quy định của pháp luật về hoạt động nghệ thuật biểu diễn; phối hợp với các sở/ngành liên quan tăng cường công tác kiểm tra, phát hiện, ngăn chặn các sai phạm; thẩm định, cấp phép, tiếp nhận hoạt động biểu diễn nghệ thuật đúng quy trình. Cùng với đó, tiếp tục hoàn thiện dự thảo Nghị định về hoạt động triển lãm trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội; trình Chính phủ ban hành Nghị định số 22/2018/NĐ-CP ngày 23/02/2018 Quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật sở hữu trí tuệ năm 2005 và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật sở hữu trí tuệ năm 2009 về quyền tác giả, quyền liên quan.
Trong hoạt động thể dục, thể thao, các cuộc vận động “Toàn dân rèn luyện thân thể theo gương Bác Hồ vĩ đại” gắn với cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” và “Chương trình xây dựng nông thôn mới” cũng được Bộ tích cực triển khai. Bên cạnh đó, Bộ cũng đã chỉ đạo, hướng dẫn các địa phương tổ chức phát động trẻ em toàn quốc học bơi phòng, chống tai nạn đuối nước năm 2018; công tác đào tạo, tập huấn vận động viên thành tích cao tham dự các giải thể thao khu vực, châu lục và thế giới được đẩy mạnh. Kết quả tham dự các giải thể thao quốc tế 9 tháng đầu năm 2018, các vận động viên Việt Nam đã giành được tổng số 368 huy chương vàng, 281 huy chương bạc, 226 huy chương đồng (trong đó có 21 huy chương vàng, 22 huy chương bạc, 23 huy chương đồng thế giới; 70 huy chương vàng, 69 huy chương bạc, 73 huy chương đồng châu Á; 253 huy chương vàng, 179 huy chương bạc, 126 huy chương đồng Đông Nam Á và 24 huy chương vàng, 11 huy chương bạc, 4 huy chương đồng giải quốc tế khác).
Các hoạt động du lịch trong năm qua cũng được duy trì. Khách quốc tế đến Việt Nam trong 09 tháng đầu năm 2018 ước đạt hơn 11,6 triệu lượt, tăng 22,9% so với cùng kỳ năm 2017. Khách du lịch nội địa 09 tháng đầu năm ước đạt 62,1 triệu lượt, trong đó có 30,2 triệu lượt khách lưu trú. Tổng thu từ khách du lịch đạt 451.200 tỷ đồng, tăng 20,0% so với cùng kỳ năm 2017. Phấn đấu đạt mục tiêu năm 2018 đón 94 triệu lượt khách, với khoảng 16 triệu lượt khách du lịch quốc tế, 78 triệu khách du lịch nội địa; tổng thu từ khách du lịch đạt 620.000 tỷ đồng.
Trong năm 2019, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch sẽ tiếp tục triển khai thực hiện Chương trình hành động của ngành văn hoá, thể thao và du lịch. Tiếp tục xây dựng và hoàn thiện thể chế, nâng cao chất lượng xây dựng các văn bản quy phạm pháp luật. Tổ chức thực hiện hiệu quả các nhiệm vụ Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ giao. Hoàn thành đúng tiến độ, bảo đảm chất lượng các nhiệm vụ, văn bản, đề án trong Chương trình xây dựng văn bản, đề án của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ trong năm 2019. Cùng với đó, tập trung thực hiện các nhiệm vụ cải cách hành chính năm 2019; tiếp tục triển khai thực hiện tốt Nghị quyết số 30c/NQ-CP của Chính phủ và Nghị quyết số 36a/NQ-CP về Chính phủ điện tử. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động quản lý, điều hành của Bộ. Triển khai cung cấp dịch vụ công trực tuyến của Bộ và các đơn vị theo đúng quy định.
Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng Phan Thanh Bình phát biểu
Đại diện Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch khẳng định, trong năm tới, Bộ sẽ quyết tâm nâng cao hơn nữa hiệu quả công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm; tăng cường kỷ luật, kỷ cương hành chính; thực hiện nghiêm quy chế làm việc của Bộ, quy chế dân chủ ở cơ sở. Đẩy mạnh phòng, chống tham nhũng, thực hành tiết kiệm, chống lãng phí trong hoạt động của cơ quan đơn vị; nâng cao hiệu quả công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo, làm tốt công tác tiếp công dân.
Qua thảo luận, các thành viên Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng đánh giá cao sự chuẩn bị công phu của Bộ trong việc xây dựng Báo cáo về Kết quả thực hiện nhiệm vụ năm 2018, dự kiến chương trình công tác năm 2019 đối với lĩnh vực văn hóa, thể thao và du lịch. Các nội dung được tổng hợp khá đầy đủ, chi tiết, thẳng thắn chỉ ra những tồn tại, hạn chế của từng lĩnh vực và đã đưa ra giải pháp khắc phục cho một số lĩnh vực nổi cộm.
Các thành viên Ủy ban đánh giá, việc xây dựng, hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật lĩnh vực văn hóa được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch triển khai tích cực. Công tác bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa tiếp tục được quan tâm, góp phần làm đa dạng hóa và giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc. Hoạt động xây dựng đời sống văn hóa ở cơ sở, văn hóa các dân tộc được tiếp tục đẩy mạnh triển khai thực hiện, đã tổ chức Hội nghị tổng kết Phong trào Toàn dân xây dựng đời sống văn hóa giai đoạn 2000 - 2008. Việc xây dựng Dự án Luật Thư viện đã được quan tâm, đẩy nhanh tiến độ. Các hoạt động lễ hội, hoạt động biểu diễn nghệ thuật được chấn chỉnh kịp thời.
Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng Phan Thanh Bình cho rằng, năm vừa qua, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã bám sát các mục tiêu, kế hoạch đề ra và đạt được nhiều thành tích. Những thành quả này đã góp phần vào thành công chung cho kinh tế- xã hội nước nhà.
Bên cạnh những kết quả đã đạt được, một số ý kiến cho rằng, hệ thống văn bản quy phạm pháp luật trong lĩnh vực văn hóa còn chưa đồng bộ, không còn phù hợp, cần được sửa đổi, bổ sung, hiệu lực chưa cao. Việc bảo vệ, phát huy giá trị di sản, nhất là các di sản cấp quốc gia và di sản thế giới tuy đã được quan tâm nhưng còn nhiều bất cập. Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáp dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng Hoàng Thị Hoa lo ngại, nhiều di sản văn hóa dân tộc thiểu số, như tiếng nói, chữ viết, kiến trúc, trang phục… đang có nguy cơ mai một.
Việc triển khai Đề án Văn hóa đọc mặc dù bước đầu đã thu được kết quả, tuy nhiên, hoạt động của hệ thống thư viện còn nhiều bất câp. Hệ thống thư viện công cộng, nhất là thư viện cấp huyện chậm đổi mới, hoạt động kém hiệu quả; hệ thống thư viện Bộ, ngành chưa được quan tâm đầy đủ: hiệu quả hoạt động của thư viện trường phổ thông còn nhiều hạn chế. Bên cạnh đó, công tác quản lý nhà nước về nghệ thuật biểu diễn còn chưa chặt chẽ, vẫn còn xày ra tình trạng lùm xùm trong các cuộc thi người đẹp; người đẹp đạt danh hiệu trong các cuộc thi vướng vào scandal gây bức xúc dư luận; quản lý nhà nước về cấp phép cho các chương trình ca nhạc chưa được kiểm soát kỹ lưỡng.
Các thành viên Ủy ban cho rằng, hiện nay việc quy hoạch quỹ đất cho xây dựng thiết chế văn hóa ở các địa phương còn nhiều khó khăn; việc xây dựng thiết chế văn hóa cấp xã, thôn một số nơi thiếu đồng bộ, chưa phù hợp với phong tục tập quán, đặc điểm vùng, miền; công tác tổ chức hoạt động còn lúng túng, kém hiệu quả. Hoạt động phát hành và phổ biến phim của doanh nghiệp điện ảnh Việt Nam còn gặp nhiều khó khăn do phải cạnh tranh với các cụm rạp chiếu hiện đại, quy mô lớn của doanh nghiệp nước ngoài; việc tranh chấp, khiếu kiện giữa các doanh nghiệp phát hành phim trong nước và nước ngoài mặc dù Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã tổ chức các cuộc làm việc với các bên liên quan để khắc phục bất cập, tuy nhiên, hiệu quả cũng như vai trò quản lý nhà nước trong lĩnh vực điện ảnh chưa thể hiện rõ nét. Công tác thanh tra, kiểm tra thường bị động, thường tiến hành khi đã xảy ra vi phạm, được báo chí thông tin rộng rãi, dư luận bức xúc; phát hiện vi phạm chậm và ít so với vi phạm thực tế, xử lý chưa nghiêm, chưa đủ sức răn đe.
Thể thao thành tích cao đã có bước phát triển, song chưa thật vững chắc. Phong trào thể thao quần chúng phát triển chưa đồng đều, nhiều địa phương còn rất thiếu cơ sở vật chất, sân bãi, điều kiện luyện tập cho người dân tham gia.
Các thành viên Ủy ban phát biểu
Trong lĩnh vực du lịch, công tác quản lý tour giá rẻ còn nhiều lúng túng; tình trạng người nước ngoài lợi dụng vào Việt Nam du lịch để tổ chức kinh doanh lữ hành quốc tế, tổ chức hướng dẫn khách trái phép, vi phạm các quy định của pháp luật; công tác quản lý vận tải thủy nội địa phục vụ hoạt động du lịch, loại hình du lịch mạo hiểm còn nhiều bất cập, còn xảy ra tình trạng mất an toàn cho du khách.
Để thực hiện tốt hơn nhiệm vụ của ngành văn hóa, thể thao, du lịch trong năm 2019, các thành viên Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng đề nghị Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tăng cường công tác rà soát, đánh giá quy định pháp luật để kịp thời phát hiện những bất cập, vướng mắc, kiến nghị hoặc sửa đổi, ban hành các văn bản đồng bộ, khả thi, kịp thời. Có những biện pháp tháo gỡ những bất cập trong công tác bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa, đặc biệt là việc giải quyết mối quan hệ giữa bảo tồn và phát triển trong di sản văn hóa. Bên cạnh đó, tiếp tục Quan tâm, đầu tư những dự án bảo tồn di sản văn hóa trọng điểm, ví dụ như đề án di dời dân cư, giải phóng mặt bằng khu vực 1 di tích Kinh thành Huế thuộc quần thể di tích Cố đô Huế… Cùng với đó, chú trọng công tác giải quyết vấn đề tranh chấp, khiếu kiện giữa các doanh nghiệp phát hành phim trong nước và nước ngoài. Xây dựng đề án tổng thể phát triển cho ngành điện ảnh nước nhà. Quan tâm xây dựng thiết chế văn hóa dành cho thiếu nhi. Quan tâm hướng dẫn các địa phương trong việc tổ chức hoạt đông tại các thiết chế văn hóa, nhất là thiết chế văn hóa cấp xã (trung tậm văn hóa, thư viện…). Sớm tiến hành tổng kết, đánh giá tình hình thực hiện chủ trương của Đảng, chính sách của Nhà nước đối với văn hóa dân tộc để đề xuất các chính sách mới phù hợp và hiệu quả hơn trong bảo tồn, phát huy văn hóa đặc sắc của các dân tộc, nhất là văn hóa vùng dân tộc thiểu số. Bổ sung, sửa đổi quy định về chính sách đãi ngộ đối với nghệ nhân thiết thực hơn nhằm động viên khích lệ nghệ nhân trong việc truyền dạy văn hóa nghệ thuật dân tộc, đặc biệt là các nghệ nhân nắm giữ bí quyết về tiếng nói, chữ viết dân tộc thiểu số, bảo tồn, gìn giữ kho tàng di sản phi vật thể quý hiếm, có khả năng mai một lớn. Xây dựng đội ngũ cán bộ làm công tác văn hóa đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ, thực tiễn. Chú trọng công tác đào tạo văn hóa nghệ thuật truyền thống. Đặc biệt, đề nghị Bộ tập trung xây dựng, trình Chính phủ các văn bản hướng dẫn thực hiện Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thể dục, thể thao đảm bảo đúng tiến độ đã đề ra.
Ngay sau đó, các thành viên Ủy ban cũng đã xem xét và cho ý kiến về Báo cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ năm 2018 và dự kiến chương trình công tác năm 2019 của Bộ Thông tin & Truyền thông về lĩnh vực thông tin và Bộ Nội vụ về lĩnh vực tôn giáo.