Theo Báo cáo của Chính phủ, Luật Đất đai đã có một số quy định ưu đãi đối với việc sử dụng đất của đồng bào, cộng đồng dân cư thuộc các dân tộc thiểu số như: hỗ trợ gia đình dân tộc ở vùng có điều kiện KT - XH đặc biệt khó khăn được miễn, giảm tiền sử dụng đất, tiền thuê đất khi được Nhà nước giao; quy định UBND tỉnh, thành phố quy định hạn mức đất giao cho mỗi hộ gia đình, cá nhân để làm nhà ở tại nông thôn phù hợp với điều kiện và tập quán tại địa phương... Bên cạnh đó, Thủ tướng cũng ban hành một số Quyết định, Quy định cụ thể về hỗ trợ đất ở, đất sản xuất cho người dân tộc trên cả nước. Việc triển khai một số Quy định của Luật Đất đai và các chương trình giải quyết đất ở, đất sản xuất theo quyết định 134, quyết định 1592, quyết định 33 của Thủ tướng Chính phủ đã góp phần không nhỏ để đồng bào dân tộc thiểu số yên tâm đầu tư sản xuất ổn định, lâu dài, góp phần xóa đói giảm nghèo, ổn định KT-XH. Tuy nhiên, thời gian qua, việc hỗ trợ đất ở, đất sản xuất cho đồng bào dân tộc thiểu số tại nhiều địa phương đạt tỷ lệ thấp. Lý do là bởi các địa phương này không còn quỹ đất và không mua đủ được định mức diện tích đất theo quy định do giá đền bù với đất hoặc vườn khoán cao vượt quá khả năng hỗ trợ của ngân sách và vốn huy động từ người dân. Hiện, các địa phương thiếu quỹ đất vẫn đang lúng túng trong việc xây dựng các giải pháp thay thế chính sách hỗ trợ đất để tạo điều kiện cho đồng bào dân tộc thiểu số nghèo tự vươn lên thoát nghèo.
Đoàn giám sát ghi nhận những nỗ lực của các bộ, ngành, địa phương trong việc cấp đất ở, đất sản xuất cho đồng bào dân tộc thiểu số. Một số ý kiến cho rằng, tình trạng thiếu đất ở, đất sản xuất đã diễn ra ở nhiều nơi và không chỉ bó hẹp trong một số dân tộc thiểu số. Do đó, các bộ, ngành cần bổ sung báo cáo để phản ánh chính xác hơn nữa những tác động của việc xây dựng các công trình giao thông, thủy điện, khai thác khoáng sản... đến tình trạng thiếu đất ở, đất sản xuất của đồng bào. Các ý kiến này nhấn mạnh, với các hộ đồng bào dân tộc thiểu số, phương thức sản xuất chính là nông nghiệp thì đất đai là tư liệu sản xuất hết sức quan trọng. Việc xác định rõ nguyên nhân của tình trạng này do điều kiện tự nhiên thay đổi, thói quen canh tác, sinh sống của đồng bào hay cơ chế, chính sách còn vướng mắc sẽ giúp đưa ra những giải pháp khắc phục phù hợp. Một số thành viên Đoàn giám sát cũng đề nghị, từ thực tiễn quản lý, Ủy ban Dân tộc và các bộ ngành cần phân tích sâu hơn về sự phù hợp của những quy định trong Luật Đất đai với điều kiện KT-XH hiện nay của nước ta, đặc biệt là tại vùng có đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống.